Kolela Yehova
“Ove wulavoko liange, a Yehova, haive nda ku kolela tunde kutila wange, a Yehova.”—OSAMO 71:5.
1. Ocitangi cipi ungombo umalẽhe Daviti a liyaka laco?
ULUME umue o tukuiwa hati Goliata, wa lepele calua kuenda wa kuata eci ci soka olometulu vitatu. Ka ci komohĩsa okuti, asualali vana va nõliwile oku teyuila va Isareli va kala lusumba woku liyaka la Goliata! Voku enda kuolosemana vialua, oloneke viosi komẽle lo kekumbi, Goliata u Filisiti haeye ocindululu, wa enda oku sanumula asualali vocilombo ca va Isareli oco vo tumise onõi yimue yi liyake laye. Noke, onjongole yaye yoku liyaka ka ya taviwile lesualali limue pole, yeya oku taviwa nõ lumalẽhe umue okuti hesualaliko. Umalẽhe Daviti una wa kala ungombo, ka kuatele ongusu yoku liyaka lunyali waye. Ci tava okuti Daviti wa kala utito calua kuenda ka kuatele ovimalẽho viuyaki ndevi via Goliata! Ndaño okuti Daviti wa kala umalẽhe, pole wa tẽla oku liyaka la Goliata ocindululu kuenda wa sia ongangu yimue yoku kuata utõi lepandi.—1 Samuele 17:1-51.
2, 3. (a) Momo lie Daviti a kuatela ekolelo lioku yula Goliata? (b) Olonepa vipi vivali tuka konomuisa oco tu kolele ku Yehova?
2 Helie wa eca utõi waco ku Daviti? Konomuisa olondaka Daviti eya oku soneha noke yanyamo amue. Eye wa popia hati: “Ove wulavoko liange, a Yehova, haive nda ku kolela tunde kutila wange, a Yehova.” (Osamo 71:5) Ndaño okuti Daviti wa kala umalẽhe, pole wa lekisile ekolelo ku Yehova. Eci Daviti a lipanda la Goliata wa popia hati: “Ove wiya kokuange losipata lonjelia kuenda unga. Ame puãi njiya kokuove vonduko ya Yehova Ukualohoka haeye Suku yolohoka via va Isareli una ove wa vayela.” (1 Samuele 17:45) Ocili okuti Goliata wa kolelele kongusu yaye kuenda kovimalẽho viaye, pole Daviti wa kolelele ku Yehova. Daviti wa Kala loñuatisi yaye okuti eye Ñala Yehova Ukuonene voluali luosi. Oco hẽ, momo lie nda eye a kuatela vali usumba ulume waño una wa kala ocindululu haeye wa kuata ovimalẽho?
3 Osimbu ove amamako oku tanga ulandu watiamẽla ku Daviti, ove hẽ o limbuka okuti o kuete ekolelo liapama ku Yehova? Valua pokati ketu va kuete ekolelo liapama. Omo liaco, tu konomuisi olonepa vivali okuti vi pondola oku tu kuatisa oku kolela ku Yehova. Catete, tu sukila oku yula ovitangi viosi vi pondola oku tateka ekolelo lietu. Cavali, tu sukila oku lilongisa eci ca kongeliwa voku kolela ku Yehova.
Oku Yula Ovitangi Poku Kolela Yehova
4, 5. Momo lie omanu valua ka va siatelele oku kolela ku Suku?
4 Nye ca siata oku tateka omanu oco ka vaka kolele ku Suku? Omanu vamue ka va siatele oku kuata elomboloko lieci catiamẽla kekalo liovina vĩvi vi kasi koloneke vilo. Kuli omanu valua va longisiwa okuti Suku eye o kuete ekandu liohali yomanu. Eci kuiya ovitangi viovisalu asongui vatavo va siata oku popia hati, omanu vana va fa locitangi caco, Suku wa ‘vambata’ oco va kale kumue laye oko kilu. Handi vali, valua asongui vakuetavo va siata oku longisa komanu okuti, Suku eye wa sokiya okuti ku kala ovilemawe oku kongelamo ovilinga viosi vievĩho vina vi kasi oku lingiwila voluali. Eli olio esunga lieci omanu vamue ka va tavela ku Suku. Satana wa tekãvisa ovitima viomanu kuenje lonyeño yalua eye o kasi oku vetiya ‘ovilongua violondele.’—1 Timoteo 4:1; 2 Va Korindo 4:4.
5 Satana o yongola okuti omanu ka va kolela vali ku Yehova. Unyali waco u wa Suku ka yongola okuti, tu kũlĩha esunga lieci omanu va siatela oku talela ohali. Nda tua lilongisa Vembimbiliya esunga lieci ku kasilili ohali, Satana o tu tateka oco tu ivaleko olonumbi viaco. Omo liaco, olonjanja viosi tu sukila oku pitolola atosi atatu a lombolola esunga lieci voluali mu kasilili ohali. Nda tua ci linga, tuka kuata elomboloko liokuti, Yehova hayeko wa koka ovitangi tu kasi oku liyaka lavio komuenyo wetu.—Va Filipoi 1:9, 10.
6. Ndamupi elivulu lia 1 Petulu 5:8 li lombolola esunga lieci omanu va siatela oku tala ohali?
6 Esunga likuavo lieci omanu va talela ohali lieli okuti, Satana o yongola oku nyõla epandi liomanu vana va kolela ku Yehova. Eye wa setekele oku nyõla ekolelo lia Yovi. Ndaño okuti Satana ka tẽlele oku yapuisa Yovi, pole, ka liwekelepo oku seteka omanu. Omo okuti Satana eye ombiali yoluali lulo, wa siata oku sandiliya oku ‘yapuisa’ omanu vana va kolela ku Yehova. (1 Petulu 5:8) Vosi yetu tua kongeliwamovo! Satana o yongola okuti, tu liwekapo oku vumba Yehova. Olonjanja vimue, eye wa siata oku vetiya oco ku kale elambalalo. Ndaño okuti tu liyaka lohali yalua, pole tu kuete esunga lioku pandikisa. Nda tua pandikisa, tuka eca uvangi wokuti, Satana ohembi kuenda tua sanjukila lika Yehova. (Yovi 2:4; Olosapo 27:11) Osimbu Yehova amamako oku tu kuatisa oco tu pandikise kelambalalo, ekolelo lietu li livokiya vali calua.—Osamo 9:9, 10.
7. Elivulu lia Va Galatia 6:7 li tu kuatisa oku limbuka ohali yi tunda pi?
7 Esunga liavali lieci ku kasilili ohali, li sangiwa vuvangi Wembimbiliya u popia hati: “Eci omunu a kũla haico a lombola.” (Va Galatia 6:7) Olonjanja vimue omanu va siata oku kũla ovina via vĩha vina ovo muẽle va yongola oku kuama kuenje va siata oku lombola ovitangi vialua. Ci tava okuti, ovo va nõlapo oku endisa oviendelo lonjila yina ka ya sungulukile okuti noke yi va tuala kovitangi vialua. Kuli omanu vamue okuti va siata oku nõlapo oku sipa kuenje noke ci va kokela uveyi wo vutima ale pamue una u tukuiwa hati, o câncer. Omanu vana va nõlapo oku litumbika kupuepue, va siata oku pita lovitangi ndeci: Oku litepa kuepata okuti ka va sumbiwa vali, oku kuatiwa lovoveyi ana a tunda kukahonga, kuenda oku mina kuafeko vana okuti ka va kuete onjongole yaco. Ovo va siata oku popia hati Suku eye wa siata oku nena ovitangi viaco pole, ovitangi va siata oku liyaka lavio vi tunda kovilinga viavo muẽle vĩvi.—Olosapo 19:3.
8. Ndomo elivulu Liukundi 9:11 li lombolola, momo lie omanu va talela ohali?
8 Esunga liatatu lieci omanu va talela ohali li sangiwa kelivulu Liukundi 9:11 li popia ndoco: “Nda mõla vali okuti vemi liekumbi okuyula koku litunda ka ku kasi kukualupesi, kuenda okuyula vocilunga ka ku kasi kukualohõlo, ndaño okulia hakuvakualondungeko, ndaño ipako haviava va lungukako; ndaño omangu hayava va loñolõhãko, puãi cosi ciya ño, ci veta ño.” Olonjanja vimue omanu va siata oku kala povitumãlo vimue vĩvi volowola ka via sungulukile. Ci tava okuti olonjanja vimue tu pita lovitangi ndeci: Ehonguo lietimba lietu, ohali ale pamue olofa. Koloneke via Yesu, eci ombonge yimue vo Yerusalãi ya kupuka, ya pondele eci ci soka 18 komanu. Yesu wa lombolola okuti, Suku hayeko wa yambula omanu vaco omo liakandu avo. (Luka 13:4) Yehova hayeko wa nenele ocitangi komanu vaco.
9. Momo lie omanu vamue ka va kuetele elomboloko lieci ku kasilili ohali?
9 Oku kuata elomboloko lieci omanu va talela ohali ci kuete esilivilo liocili. Pole, kuli epulilo limue okuti omanu vamue ka ca va lelukilile oku kuata elomboloko liaco. Epulilo liaco lieli: Momo lie Suku a ecelela okuti ku kala ohali?
Momo Lie Yehova a Ecelela Omanu Oku Tala Ohali?
10, 11. (a) Ndomo elivulu lia Va Roma 8:19-22 li lombolola, nye ca pita ‘lovina viosi via lulikiwa’? (b) Ndamupi tu pondola oku kũlĩha u wa tiamisila kuveke ovina viosi via lulikiwa?
10 Ukanda upostolo Paulu a sonehela ku va Roma vovinimbu vimue, wa lombolola esunga lieci ku kasilili ohali. Upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Ovilulikilo viosi vi tailili oku mola etukuluko liomãla va Suku. Momo ovina via lulikiwa via tiamisua kuveke, ha locipango cavio ko, te locipango cu wa vi tiamisako. Wa ci linga lelavoko liokuti, eteke limue ovina via lulikiwa vi panduluiwa kupika wenyõleho ha vi moli eyovo liulamba womãla va Suku. Momo tua kũlĩha okuti, toke cilo, ovina viosi via lulikiwa vi yavalela kumuamue olongembia vioku cita.”—Va Roma 8:19-22.
11 Oco tu kuate elomboloko liovinimbu evi Viembimbiliya, tete tu sukila oku tambulula apulilo amue a velapo ndeci: Helie wa tiamisila kuveke ovina viosi via lulikiwa? Asongui vamue vakuatavo va siata oku longisa hati, Satana eye wa tiamisila kuveke ovina viosi via lulikiwa, osimbu okuti vakuavo hati, Adama eye wa vitiamisilako. Pole, ovo ka va tẽla oku eca etambululo liatiamẽla kondaka eyi. Momo lie? Momo u wa tiamisila kuveke ovina viosi via lulikiwa wa ci linga ‘lelavoko liocili.’ Eye, wa eca elavoko liokuti, omanu vosi vakuekolelo liocili kotembo tu lavoka vaka “panduluiwa kupika wenyõleho.” Omo liaco, ci kale Adama ale Satana, vosi yavo ka va tẽla oku eca elavoko liaco. Yehova eye lika o kuete epondolo liaco, momo eye wa tiamisila kuveke ovina viosi via lulikiwa.
12. Ocitangi cipi ca votuiwa catiamẽla ‘kovina viosi via lulikiwa’? Kuenda ndamupi epulilo eli li tambuluiwa?
12 ‘Ovina viosi via lulikiwa’ via tukuiwa ndeti pocinimbu cilo vi lomboloka nye? Omanu vamue va siata oku popia hati, ‘ovina viosi via lulikiwa’ vi lomboloka ovina viosi vi sangiwa voluali oku kongelamo ovinyama lovikũla. Anga hẽ ovinyama lovikũla vi kuete elavoko lioku ‘mõla eyovo liulamba womãla va Suku’? Sio ka vi kuete. (2 Petulu 2:12) ‘Ovina viosi via lulikiwa’ viatiamẽla lika komanu. Omanu ovo lika va vetiwa lekandu kuenda olofa, omo liusuanji una wa lingiwa vocumbo co Edene kuenje omanu vaco ovo va sukila elavoko.—Va Roma 5:12.
13. Onima yipi yeyilila komanu vosi omo liesino lia lingiwa vocumbo co Edene?
13 Esino lia nena nye komanu? Upostolo Paulu wa lombolola olondaka via leluka vi lekisa eci ceyilila kesino liaco hati: Uveke.a Ndomo ca lomboluiwa velivulu limue, ondaka eyi yi lomboloka ‘ocikuata cimue ka ci kasi oku talavaya ciwa ndomo ca sokiyiwile.’ Omanu va lulikiwile oco va kale otembo ka yi pui, oku talavayela kumosi okuti va kala epata liomanu valipua, va tata ciwa Ofeka Yelau. Pole, ovo va kala otembo yimue yitito komuenyo, lolongembia kuenda ovitangi vikuavo. Ndomo Yovi a ci popia, “omunu wa citiwa lukãi ukualoneke viñamiñami haiye we yuka lohali.” (Yovi 14:1) Huvekekuowo weyako!
a Ondaka yo Helasi yoku popia hati “uveke” yina upostolo Paulu a tukula, ya kuata elomboloko limuamue kelimi lio Helasi vo Septuaginta. Kuenje, ondaka yaco kelivulu Liukundi, Salomone wa yi tukula olonjanja vialua hati, “ovina viosi esanda.”—Ukundi 1:2, 14; 2:11, 17; 3:19; 12:8.
14, 15. (a) Uvangi upi u lekisa esunga lieci Yehova a pisila omanu? (b) Momo lie upostolo Paulu a popela hati omanu va tiamisiwila kuveke pole “halocipango cavoko’”?
14 Kaliye tua pitĩla kepulilo lia velapo lia linga hati: Momo lie “onganji yoluali luosi” ya tualela omanu kolongembia kuenda kovitangi vikuavo? (Efetikilo 18:25) Anga hẽ eye wa kuata esunga lioku ci linga? Ivaluka eci olonjali vietu viatete via linga. Eci ovo va lueya ocihandeleko ca Suku, va nõlapo oku kuama onjila ya Satana una wa votola ocitangi catiamẽla kuviali wavelapo wa Yehova. Omo liovilinga viavo, ovo va popia hati, omanu va pondola oku kala ciwa ndaño okuti ka va kuatisiwa la Yehova kuenda va pondola oku liviala ovo muẽle lolonumbi via Satana. Yehova poku pisa omanu vaco va sina, eye wa eca kokuavo eci ovo va yonguile. Eye wa ecelela okuti omanu va liviala ovo muẽle lolonumbi via Satana. Omo liovitangi viaco, onjila yipi ya velapo okuti oyo ya sunguluka nda ya kuamiwa? okuti, oku tiamisila omanu kuveke lelavoko lioku panduluiwa kupika waco ci sule?
15 Ocili okuti, ka ca kaile ‘ocipango comanu.’ Etu tua citiwila vupika wekandu, oku vela, oku kuka, loku fa kuenda ka tu kuete epondolo lioku nõla onjila yi kuamiwa. Pole, Yehova omo liohenda yaye, wa ecelela okuti Adama la Heva va kala handi komuenyo toke eci va cita omãla. Ndaño okuti etu tuvitumbulukila viavo tua piñala ekandu kuenda olofa, pole, tu kuete epuluvi lioku linga ovina Adama la Heva ka va tẽlele oku linga. Tu pondola oku yevelela ku Yehova kuenda oku lilongisa okuti uviali waye owo lika wa sunguluka haiwo wa velapo, osimbu uviali womanu vana ka va yongola oku pokola Kokuaye wa siata lika oku nena ovitangi, esakalalo kuenda ovina vikuavo vĩvi. (Yeremiya 10:23; Esituluilo 4:11) Handi vali, Satana o kasi lika oku kokela omanu ovitangi vialua. Ovolandu oluali a lekisa uvangi wokuti ovitangi viaco vi kasiko muẽle ocili.—Ukundi 8:9.
16. (a) Momo lie tu popela okuti Yehova hayeko wa nena ohali tu lete ndeti voluali koloneke vilo? (b) Elavoko lipi Yehova a likuminya komanu vana vo kolela?
16 Yehova wa kuata esunga lioku tiamisila omanu kuveke. Anga hẽ eci ci lomboloka okuti Yehova eye wa nena ovilinga viuveke komanu, lohali tu kasi oku liyaka layo koloneke vilo? Sokolola ndeci nda onganji yimue yi sombisa omunu umue ondingaĩvi. Omunu waco ci tava okuti o tala ohali osimbu a kasi oku pokola kesombiso liaye. Anga hẽ eye o pondola oku popia hati omunu una onganji wa linga esombiso eye wo kokela ohali? Sio, hacoko! Ocili okuti, Yehova hayeko wa nena evĩho voluali. Elivulu lia Tiago 1:13 li popia ndoco: “Suku ka yonjiwa leci cĩvi, kuenda . . . ka yonji [omunu].” Tu ivalukivo okuti, Yehova wa linga episo liaye ‘lelavoko liocili.’ Eye wa linga eliangiliyo limue liocisola okuti omãla va Adama la Heva va mõla esulilo liovitangi viosi oco va sanjukile “eyovo liulamba womãla va Suku.” Vokuenda kuotembo ka yi pui yina yi keya kovaso, omanu vana va kolela ku Suku lalimue eteke vaka kuata vali usumba wokuti, eteke limue kuka kala vali ovitangi. Ovina viosi vika tetuluiwa la Yehova lesunguluko liocili kuenda eye oka tumbika usoma waye wesunga otembo ka yi pui.—Isaya 25:8.
17. Ndamupi oku konomuisa esunga lieci ku kasilili ohali voluali koloneke vilo ci pondola oku tiamisiwila komuenyo wetu?
17 Osimbu tu amamako oku konomuisa esunga lieci omanu va kasilili oku tala ohali, anga hẽ tu limbuka ocina cimue cĩvi konepa ya Yehova ale oku siapo oku kolela kokuaye? Oku lilongisa eci catiamẽla kondaka eyi ci tu vetiya oku tava kolondaka via Mose wa popia hati: “[Yehova] eye Handa, lupange waye wa lipua. Momo olonjila viaye viosi viesunguluko. Haeye Suku yocili, ka kuete etime. Ukuesunga, wa suñama cimue.” (Esinumuĩlo 32:4) Nda tua sokolola lutate olondaka evi, vi pondola oku tu kuatisa oku eca atambululo kapulilo ana a siata oku lingiwa olonjanja vimue. Eci tu pita lovitangi tuka tẽla oku yuvula ovisimĩlo vina vi kapiwa Leliapu kovitima vietu. Nye ci popiwa catiamẽla ketosi liavali lia tukuiwa kefetikilo liocipama cilo? Nye ca kongeliwa voku kolela ku Yehova?
Ceci ci Lomboloka Oku Kolela Yehova
18, 19. Olondaka vipi Viembimbiliya vi tu vetiya oku kolela ku Yehova? Oco hẽ, ovisimĩlo vipi ka via sungulukile omanu vamue va kuete kueci catiamẽla koku kolela?
18 Ondaka ya Suku yi tu vetiya ndoco: “Kolela Yehova lutima wove wosi. Ku ka tiamẽle kolondunge viove muẽle. U sumbila kolongenda viove viosi, kuenje eye o suñamisa olonjila viove.” (Olosapo 3:5, 6) Olondaka evi vi eca elembeleko liocili. Voluali lulo ka muli omunu la umue okuti o sokisiwa la Isietu wokilu. Ocili okuti, ca leluka oku tanga olondaka evi via tukuiwa ndeti kelivulu Liolosapo pole, oku pokola kokuavio ka ca lelukile.
19 Kuli omanu valua okuti ka va kuete ovisimĩlo viwa viatiamẽla koku kolela ku Yehova. Vamue va siata oku sima hati oku kolela kuaco ku Yehova ocisimĩlo cimue okuti ciya ño kutima olonjanja vimue. Pole, vakuavo va siata oku tava okuti oku kolela ku Suku ci lomboloka oku lavoka oco eye a tu teyuile kohali kuenda oku potolola ovitangi viosi tu liyaka lavio! Ovisimĩlo viaco evi ka via sungulukile. Oku kolela ka ku lomboloka oku kuata ocisimĩlo cimue ño kutima kuenda ekolelo liaco ha liesandako. Komanu vana okuti akulu, oku kolela ci lomboloka oku sokolola lutate poku nõla onjila yi kuamiwa.
20, 21. Nye ca kongela voku kolela ku Yehova? Ci lombolola.
20 Konomuisa vali lutate olondaka viatete vielivulu Liolosapo 3:5. Olondaka evi vi lekisa etepiso lioku kolela ku Yehova loku tiamẽla kolondunge vietu muẽle kuenda vi lekisa okuti, ka tu pondola oku linga ovina viaco vivali vonjanja yimosi. Anga hẽ, eci ci lomboloka okuti ka tu pondola vali oku kuama olondunge vietu muẽle? Sio, hacoko, momo Yehova una wa tu ĩha olondunge viaco, o yongola okuti tu talavaya lavio oco tu u vumbe. (Va Roma 12:1) Oco hẽ, pi tu pondola oku tiamẽla poku nõla onjila tu yongola oku kuama? Nda ovisimĩlo vietu ka vi li tava leci Yehova a yongola, tu tava hẽ kolondunge viaye via velapo okuti ka vi sokisiwa levi vietu? (Isaya 55:8, 9) Oku kolela ku Yehova ci lomboloka oku ecelela okuti olondunge viaye ovio vi tu songuila.
21 Sokolola ndeci okuti, okamõla kamue ka tumãla komangu yo konyima vekãlu okuti olonjali viaye via tumãla kovaso. Isiaye o kasi oku endisa ekãlu. Vungende eci kuiya ovitangi ndeci evi viatiamẽla konjila ovo va kasi oku pita kuenda ovitangi viombela, ndamupi ekolelo lio kamõla li kala? Anga hẽ eye o tunda komangu yaye konyima oco a pulise isiaye lolukandi ndomo a kasi oku endisa ekãlu? Eci olonjali viaye viu sapuila oco eye a tumãle komangu yaye konyima loku itika ciwa uvia waye wo komangu, anga hẽ eye o pondola oku tamãlala lavo? Ocili okuti eye o kolela kolonjali viaye ndaño okuti ka via lipuile. Etu tu kuete Isietu walipua okuti Yehova. Anga hẽ ka tu sukila oku kolela kokuaye eci tu liyaka lovitangi?—Isaya 30:21.
22, 23. (a) Momo lie tu sukilila oku kolela ku Yehova eci tu liyaka lovitangi? Kuenda ndamupi tu pondola oku ci linga? (b) Nye tuka lilongisa vocipama ci kuãimo?
22 Elivulu Liolosapo 3:6 li lekisa okuti, etu ka tu sukila lika ‘oku sumbila Yehova oco a tu songuile kolonjila vietu viosi’ eci tu liyaka lovitangi. Pole, oloneke viosi eci tu nõla onjila tu yongola oku kuama komuenyo wetu, tu sukila oku kolela Kokuaye. Eci tu sangiwa lovitangi, ka tuka pui elavoko, okuti tu sakalala calua ale pamue tu kuata olonamalãla poku songuiwa la Yehova oco tu sange onjila ya sunguluka yoku tetulula ovitangi viaco. Pole, tu sukila oku limbuka okuti, eli olio epuluvi lioku teyuila uviali wa velapo wa Yehova loku lekisa uvangi wokuti Satana ohembi. Handi vali ci tu ĩhavo epuluvi lioku pamisa epokolo lietu kuenda oku lekisa ovituwa vikuavo vi sanjuisa Yehova.—Va Heveru 5:7, 8.
23 Nda tua sangiwa lovitangi vina vi koka ohele, tu sukila oku kolela ku Yehova. Ovitangi viaco tu sukila oku vi kapa volohutililo vietu loku ecelela oku songuiwa Londaka ya Yehova kuenda olonumbi viocisoko caye. Oco hẽ ndamupi tu pondola oku lekisa ekolelo ku Yehova eci tu liyaka lovitangi vina via siata voluali koloneke vilo? Ocipama ci kuãimo cika eca etambululo liepulilo eli.
Ndamupi o Tambulula?
• Ndamupi Daviti a lekisa okuti wa kuatele ekolelo ku Yehova?
• Ovovangi api atatu a lekisa esunga lieci ku kasilili ohali koloneke vilo? Kuenda momo lie olonjanja vimue tu sukilila oku konomuisa ovitangi viaco?
• Episo lipi Yehova a kapa komanu? Kuenda momo lie Yehova a kuatela esunga poku linga episo liaco?
• Nye ca kongeliwa voku kolela ku Yehova?
[Elitalatu kemẽla 23]
Daviti wa lekisile ekolelo liaye ku Yehova