Ovituwa Tu Sukila Oku Lekisa
“Kuama esunga, loku fendela Suku, kuenda ekolelo, locisola, lepandi, kuenda usima [ale umbombe].”—1 TIM. 6:11.
1. Ondaka ‘oku landula’ yi lomboloka nye?
ECI o yeva ondaka ‘oku landula,’ nye o sima? Citava okuti o sima ocitangi ca pita koloneke via Mose eci olohoka via va Egito ‘via landula’ va Isareli, kuenje via lunduiwa lovava Okalunga Kakusuka. (Etu. 14:23) Pamue o simavo ovitangi via pita la umue u Isareli omo lioku ponda ukuavo. Eye wa sukilile oku lupukila lonjanga volupale lumue luocitililo. Nda ka ci lingile, “ufetuluinyi wosonde o landula omondi osimbu utima waye wa tokotelua, kuenje o yi kuata momo ungende wa lepa, kuenje o yi ponda.”—Esin. 19:6.
2. (a) Esumũlũho lipi Suku a eca Kakristão vamue? (b) Elavoko lipi Yehova a eca Kakristão vo koloneke vilo?
2 Ndomo tua konomuisa ovolandu Embimbiliya, upostolo Paulu wa lekisavo ocituwa ca sunguluka poku popia hati: “Njolokela kocimãho hã si tambula onima. Onima yaco yeyi, Ekovongo li kola lia Suku vu Kristu Yesu.” (Va Fil. 3:14) Embimbiliya li lekisa okuti, ci soka 144.000 Kakristão olombuavekua oku kongelamo Paulu, va kuete esumũlũho lioku ka kala kilu. Ovo vaka kala kumosi la Yesu Kristu ci soka Ohulukãi Yanyamo, oco va viale oluali. Va kuetevo esumũlũho lioku lalekiwa la Suku oco va linge ocipango caye! Koloneke vilo, onepa yalua Yakristão vocili va kuete elavoko lialitepa. Yehova wa va likuminya omuenyo ko pui voluali luokaliye luesunga luna Adama la Heva va pumba.—Esit. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Tu lekisa ndati olopandu ku Suku omo liocali caye?
3 Omo okuti omanu ka va lipuile, ka va tẽla oku kuata omuenyo ko pui ndaño va likolisilako oku linga eci ca sunguluka. (Isa. 64:6) Pole, va pondola lika oku kuata omuenyo ko pui nda va kolela keliangiliyo Suku a linga lioku popeliwa vonduko ya Yesu Kristu. Nye tu sukila oku linga oco tu lekise olopandu omo liocali ca Suku? Tu sukila oku pokola kolondaka vi popia hati: “Kuama esunga, loku fendela Suku, . . . ekolelo, locisola, lepandi, kuenda usima [ale umbombe].” (1 Tim. 6:11) Oku kũlĩhĩsa ovituwa viaco, ci tu kuatisa oku ‘amamako’ oku tẽlisa ovikele vietu.—1 Va Tes. 4:1.
‘Sanda Esunga’
4. Momo lie tu tavela okuti oku sanda esunga ku kuete esilivilo, kuenda nye omunu a sukila oku linga tete?
4 Vovikanda vivali upostolo Paulu a sonehela Timoteo, wa tukula ovituwa tu sukila oku lekisa, pole, tete wa tukula “esunga.” (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Vovinimbu vikuavo Viembimbiliya o tu vetiya oku sanda esunga. (Olosap. 15:9; 21:21; Isa. 51:1) Onjila yimue yoku ci linga, ‘oku kũlĩha Suku yocili, loku kũlĩhavo Yesu Kristu, una a tuma.’ (Yoa. 17:3) Oku sanda esunga, ku vetiya omunu oku likekembela akandu aye osimbu, okuti o linga ‘apongoloko’ oco a linge ocipango ca Suku.—Ovil. 3:19.
5. Nye tu sukila oku linga oco tu amameko oku lekisa esunga ku Suku?
5 Valua vakuavitima via sunguluka, va siata oku sanda esunga poku tumbika omuenyo wavo ku Yehova kuenda oku papatisiwa vovava. Nda ove Ukristão umue wa papatisiwa anga hẽ, omuenyo wove u lekisa okuti o kasi oku amamako oku sanda esunga? Uvangi waco u limbukiwila ‘koku tepisa kuove pokati keci ciwa leci cĩvi,’ poku nõla onjila o sukila oku kuama komuenyo wove, ndomo Embimbiliya li ci popia. (Tanga Va Heveru 5:14.) Nda ove umalẽhe umue Ukristão okuti o kuete utunga woku kuela, o yuvula hẽ oku namulãla la umue ka papatisiwile? O yuvula lika oku ci linga, nda o kasi oku sanda esunga.—1 Va Kor. 7:39.
6. Nye ca kongela voku sanda esunga liocili?
6 Oku kala ukuesunga, kua litepa loku lekisa ocipululu ale oku litenda ‘ndukuesunga lialua.’ (Uku. 7:16) Yesu wa lungula eci catiamẽla koku yuvula oku limolẽhisa ndukuesunga lia velapo kovaso omanu. (Mat. 6:1) Voku sanda esunga mua kongela oku yuvula ovisimĩlo vĩvi vi kasi vutima, ovituwa, kuenda olonjongole ka via sungulukile. Nda tua likolisilako oku yuvula ovina viaco, ka tu wila vekandu linene. (Tanga Olosapo 4:23; sokisa la Tiago 1:14, 15.) Pole, nda tua likolisilako oku lekisa ovituwa viwa, Yehova o tu kuatisa kuenda o tu sumũlũisa.
‘Lekisa Esumbilo ku Suku’
7. “Oku sumbila Suku” ci lomboloka nye?
7 Voku sumbila Suku, mua kongela oku litumbika kokuaye, kuenda oku pokola kokuaye lutima wosi. Ondisionariu yimue ya lombolola okuti, ondaka yo Helasi yoku popia hati “oku sumbila Suku,” yi lomboloka “oku kuata onjongole ya sunguluka yoku yuvula oku lekisa etombo kokuaye.” Va Isareli olonjanja vimue, ka va endele oku lekisa esumbilo liaco, ndomo ca lekisiwa vulandu wavo eci Suku a va yovola Kegito.
8. (a) Ekandu lia Adama lia votola epulilo lipi? (b) Etambululo ‘lielumbu li kola’ lia situluiwa ndati?
8 Noke liolohulukãi vianyamo, tunde eci Adama a linga ekandu, kua siata oku lingiwa epulilo liokuti: “Omunu o pondola hẽ oku lekisa esumbilo lialipua ku Suku?” Vokuenda kuovita vianyamo, lomue ukuakandu wa tẽla oku lekisa esumbilo lialipua ku Suku. Pole, noke Yehova wa eca etambululo liaco ‘lielumbu li kola.’ Eye wa ci linga poku sondoluila omuenyo Womõlaye wongunga vimo lia Maria, kuenje wa citiwa ndomunu wa lipua. Yesu vokuenda kuomuenyo waye palo posi toke kolofa viaye, wa litumbikile lika ku Suku kuenda wa lekisa esunguluko liocili kokuaye. Olohutililo viaye, via lekisa ocisola a kuetele Isiaye wokilu. (Mat. 11:25; Yoa. 12:27, 28) Omo liaco, Yehova wa tuma Paulu oku lombolola ‘lesumbilo’ catiamẽla kongangu Yesu a lekisa komuenyo waye.—Tanga 1 Timoteo 3:16.
9. Tu lekisa ndati esumbilo ku Suku?
9 Omo okuti ka tua lipuile, ka tu tẽla oku lekisa esumbilo lialipua ku Suku. Pole, tu pondola oku likolisilako oku kuata ocituwa caco. Oco tu tẽlise ocimãho caco, tu sukila oku kuama ongangu ya Kristu. (1 Pet. 2:21) Omo liaco, tu sukila oku yuvula vakuambambe ‘va siata oku limolẽhisa ndu okuti va kolela Suku, pole, va likala unene waye.’ (2 Tim. 3:5) Pole, ka ci lomboloka okuti, ka tu sukila oku kũlĩhĩsa ndomo uwalo wetu u kasi. Momo voku lekisa esumbilo ku Suku, mua kongelavo oku liposuisa luwalo wa sunguluka. Poku enda kocipito cimue ale koku landa ovina vimue pocitanda, tu sukila oku wala uwalo una weca uvangi wokuti, tu kasi “oku vumba Suku.” (1 Tim. 2:9, 10) Oco tu lekise esumbilo liaco, tu sukila oku pokola kolonumbi via Suku kovina viosi tu linga komuenyo wetu.
‘Lekisa Ekolelo’
10. Nye tu sukila oku linga oco tu pamise ekolelo lietu?
10 Tanga Va Roma 10:17. Oco Ukristão a pamise ekolelo liaye, o sukila oku amamako oku sokolola ocili ci sangiwa Vondaka ya Suku. “Ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” wa siata oku sandeka alivulu alua. Alivulu atatu ndeci, O Maior Homem Que Já Viveu, Aprenda do Grande Instrutor, kuenda ‘Linga Ondonge Yange,’ a siata oku tu kuatisa oku kũlĩha ciwa Kristu loku kuama ongangu yaye. (Mat. 24:45-47) Ukuenje wa lunguka wa lingavo eliangiliyo liolohongele vakongelo, olohongele vimbo kuenda viofeka, vi lombolola ‘ondaka yatiamẽla ku Kristu.’ Ove hẽ, wa siata okupa esilivilo kaliangiliyo aco osimbu amamako oku “yevelela lutate” ovina Suku a siata oku tu angiliyila?—Va Hev. 2:1.
11. Oku likutilila kuenda oku pokola ku kuete esilivilo lie koko lekisa ekolelo?
11 Ohutililo yi tu kuatisa oku pamisa ekolelo lietu. Onjanja yimue, olondonge via Yesu vio pingile hati: “Tu vokiyeko ekolelo.” Lumbombe, tu pondolavo oku linga epingilo limuamue ku Suku. (Luka 17:5) Pole, tu sukila oku pinga ekuatiso liespiritu sandu lia Suku oco tu pamise ekolelo lietu, momo li panga onepa ‘kapako espiritu.’ (Va Gal. 5:22) Oku pokola kovihandeleko via Suku ci pamisa ekolelo lietu. Tu pondola oku ci linga, poku endaenda kupange woku kunda olonjanja viosi, oco tu kuate esanju. Nda tua sokolola asumũlũho a tunda koku ‘sanda tete usoma wa Suku kuenda esunga liaye,’ ci pamisa ekolelo lietu ku Suku.—Mat. 6:33.
‘Lekisa Ocisola’
12, 13. (a) Cipi ocihandeleko cokaliye ca Yesu? (b) Kovina vipi tu sukila oku lekisa ocisola ndeci ca Kristu?
12 Tanga 1 Timoteo 5:1, 2. Paulu wa eca elungulo li lekisa ndomo Akristão va pondola oku li kuatela ocisola pokati. Voku lekisa esumbilo lietu ku Suku, mua kongela oku pokola kocihandeleko cokaliye ca Yesu coku ‘lisola pokati’ ndeci a tu sola. (Yoa. 13:34) Upostolo Yoano wa popia hati: “Nda umue o kuete ovipako violuali lulo, kuenje, eci a lete ukuavo lusuke, o tĩlisa utima, ocisola ca Suku ci tumala ndati vutima waye?” (1 Yoa. 3:17) Ove hẽ, ivaluka epuluvi wa lekisa ocisola?
13 Tu pondolavo oku lekisa ocisola poku ecela vakuetu okuti ka tu va kuatela ocikumbiti. (Tanga 1 Yoano 4:20.) Omo liaco, tu sukila oku pokola kelungulo liovisonehua li popia hati: “Kuati utima woku kuamelela loku lisola pokati. Kuenda, nda vu likuetele olondaka, lieceli pokati. Ndeci [Yehova] o weceli ene, haico ene eceli.” (Va Kol. 3:13) Anga hẽ, vekongelo muli umue okuti eye o tiamisila elungulo eli? O kuete utõi woku u wecela?
‘Sanda Epandi’
14. Ulandu wekongelo lioko Filadélfia kocita catete, u tu longisa nye?
14 Oku tẽlisa ocimãho cimue votembo yitito, caleluka, pole nda ka tua kũlĩhĩle otembo cika tẽlisiwa, ka ca lelukile. Omo liaco, oco tu kuate omuenyo ko pui, tu sukila oku pandikisa. Ñala Yesu wa sapuila ekongelo lioko Filadélfia hati, ‘omo liepokolo liove eci nda ku kisika epandi, hu lava eci kuiya oku nyikiwa.’ (Esit. 3:10) Yesu wa longisa esilivilo lioku pandikisa, momo ocituwa caco ci tu kuatisa oku liyaka lovitangi kuenda ayonjo. Vamanji vekongelo lio ko Filadélfia kocita catete, va lekisa ongangu yiwa yoku pandikisa eci va liyaka lovitangi vialua via kapele ekolelo liavo kohele. Omo liaco, Yesu wa va likuminyile oku va kuatisa kovitangi va kala oku lavoka.—Luka 16:10.
15. Nye Yesu a longisa catiamẽla koku pandikisa?
15 Yesu wa kũlĩhĩle okuti, olondonge viaye vika suvukiwa la vakuepata liavo vana havakuetavoko, kuenda omanu vakuavo vakualuali. Omo liaco, volonjanja vivali wa va vetiya hati: “U o pandakaisa toke kesulilo eye o popeliwa.” (Mat. 10:22; 24:13) Yesu wa lekisavo ndomo olondonge viaye vi pondola oku pamisa epandi liavo. Volusapo lumue a ta, wa sokisa osi yi kuete ohanda lomanu vana okuti, “eci va yeva ondaka [ya Suku], va yi tava lonjolela,” pole, eci va liyaka lovitangi va konyoha. Handi vali, wa sokisavo osi yiwa lolondonge viaye okuti, eci vi yeva ondaka ya Suku, va yi “seleka” vovitima viavo, kuenje, “va pandikisa loku ima apako.”—Luka 8:13, 15.
16. Nye ca siata oku kuatisa omanu valua oku pandikisa?
16 Ove hẽ, wa kũlĩha uloño woku pandikisa? Tu sukila oku “seleka” ondaka ya Suku vovitima vietu. Nda o kuete Embimbiliya li tukuiwa hati, Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas, lia pongoluiwa valimi alua okuti, caleluka oku li tanga, li ku kuatisa oku ci linga. Eteke leteke nda tua sokolola kovinimbu vimue Viondaka ya Suku, ci tu kuatisa oku sanga ongusu yoku amamako oku ima apako loku “pandikisa.”—Osa. 1:1, 2.
‘Sandiliya Oku Liketisa Vutima’ Kuenda Ombembua
17. (a) Momo lie oku lekisa “umbombe” ci kuetele esilivilo? (b) Yesu wa lekisa ndati okuti wa kala embombe?
17 Lomue o sanjukila oku lundiliwa ondaka yimue yĩvi ka popele, ale ocina cimue ka lingile. Omanu vamue nda va lundiliwa cimue cĩvi, va siata oku tambulula lonyeño. Omo liaco, tu sukila oku lekisa ‘eliketiso liovutima’! (Tanga Olosapo 15:1.) Oku lekisa umbombe ci kuete esilivilo nda va tu lundila cimue. Yesu Kristu wa tu sila ongangu yiwa yatiamẽla kondaka eyi ndomo ovisonehua vi ci popia hati: “Eci vo lavisa, ka va tiuwilile elaviso, leci vo talisa ohali, ka sokoluile oku va fetuluinya, puãi wa talamela u o tetulula olondaka lesunga.” (1 Pet. 2:23) Ndaño ka tu pondola oku lekisa umbombe ndeci Yesu a linga, anga hẽ, tua siata oku likolisilako oku lekisa ocituwa caco?
18. (a) Ovina vipi viwa tu sukila oku linga lekuatiso liumbombe? (b) Ovituwa vipi vikuavo tu vetiyiwa oku lekisa?
18 Oco tu kuame ongangu ya Yesu, tu sukila oku sokolola ‘ndomo tu tambulula’ umue o tu pula eci catiamẽla ketavo lietu. Pole, tu sukila oku cilinga “lumbombe kuenda lesumbilo.” (1 Pet. 3:15) Umbombe, u tu kuatisa oku yuvula oku tema lonjanga poku sapela lomanu vakuavisimĩlo via litepa kupange woku kunda kuenda la vamanji. (2 Tim. 2:24, 25) Owo u tu kuatisavo oku lekisa ombembua. Eli olio esunga lieci Paulu vukanda waye wavali a sonehela Timoteo a tukuila “ombembua” pokati kovituwa tu sukila oku lekisa. (2 Tim. 2:22; sokisa la 1 Timoteo 6:11.) Omo liaco, “ombembua” cimue pokati kovituwa Ovisonehua vi tu vetiya oku lekisa.—Osa. 34:14; Va Hev. 12:14.
19. Noke yoku konomuisa atosi epanduvali atiamẽla kovituwa Akristão va sukila oku lekisa, nye wa nõlapo oku linga, kuenda momo lie?
19 Tua kũlĩhĩsa ovituwa epanduvali etu Tuakristão tu sukila oku lekisa ndeci: Esunga, oku sumbila Suku, ekolelo, ocisola, epandi, umbombe, kuenda ombembua. Omo liaco, tua sanjuka calua poku limbuka okuti vamanji va sangiwa vakongelo osi, va siata oku likolisilako oku lekisa ovituwa viaco! Nda tua ci linga, tu eca esivayo ku Yehova, oco a tu pengulule ndomo a yongola.
Atosi Oku Sokolola Eci Tua Lilongisa
• Nye ca kongeliwa voku lekisa esunga kuenda esumbilo ku Suku?
• Nye ci tu kuatisa oku lekisa ekolelo kuenda epandi?
• Ocisola ci tu kuatisa ndati oku kala ciwa la vakuetu?
• Momo lie tu sukilila oku lekisa umbombe kuenda ombembua?
[Elitalatu kemẽla 12]
Yesu wa lungula eci catiamẽla koku yuvula oku limolẽhisa ndukuesunga oco tu komohĩse vakuetu
[Elitalatu kemẽla 13]
Tu pondola oku pamisa ekolelo lietu poku sokolola kocili Condaka ya Suku
[Elitalatu kemẽla 15]
Tu pondola oku lekisa ocisola kuenda umbombe