“Cime Cene Umuamue, Kristu”

“Ko ka tukuiwi, vati, A cime, momo Cime cene umuamue, Kristu.”​—⁠MAT. 23:​9, 10.

1. Olombangi via Yehova vi tenda elie Ndusongui wavo, kuenda momo lie?

ATAVO esanda a kuete asongui ndeci, papa yo ko Roma, oloarsebispu vionembele yo Ortodoxa, kuenda asongui vañi vañi. Olombangi via Yehova via kũlĩha okuti ka vi songuiwa lomunu umue. Ovo halondongeko ale oloñame viomanu. Eci ci kuete elitokeko lolondaka Yehova a popele via tiamẽla komõlaye hati: “Tala, ndo tukula ombangi ya vakualofeka, haeye usongui wa vakualofeka, haeye kesongo liavo.” (Isa. 55:⁠4) Ekongelo Liakristão olombuavekua koluali luosi kuenda “olomeme vikuavo” ka vi songuiwa lusongui ukuavo te yuna Yehova a va tukuila. (Yoa. 10:​16) Ovo va pokola kondaka ya Yesu yokuti: “Cime cene umuamue, Kristu.”​—⁠Mat. 23:⁠10.

Ungelo wa Songuila va Isareli

2, 3. Kotembo ya va Isareli upange upi Omõla a Suku a linga?

² Eci handi ekongelo Liakristão ka lia tumbikiwile, Yehova wa tuma ungelo umue oco a songuile va Isareli. Noke lioku yovola va Isareli kofeka Yegito, Yehova wa va sapuila hati: “Tala, mitisa kovaso yene ungelo oku vu lava vonjila, loku vu tuala kocitumãlo nda wangiliyili. U yeveleli. Pokoli kondaka yaye. Ko ko ñualelipo omo ka ecela okulueya kuene; momo o kasi londuko yange.” (Etu. 23:​20, 21) Ca sunguluka oku sima okuti Omõla Uveli wa Suku eye ungelo waco wa kala ‘londuko ya Yehova.’

³ Osimbu handi ka citiwile ndomunu, Omõla wa Suku vo tukowaile okuti Mingeli. Kelivulu lia Daniele, Mingeli o tukuiwa hati ‘ombiali yomanu va Daniele,’ okuti va Isareli. (Dan. 10:​21) Ndonge Yuda wa lekisa okuti Mingeli wa teyuila va Isareli eci handi Daniele ka kaile komuenyo. Noke liolofa via Mose, Satana wa yonguile oku talavaya locivimbi caco, oco a vetiye va Isareli oku fendela oviteka. Mingeli puãi wo tateka oku ci linga. Yuda o tu sapuila hati: “Mingeli, eci a liyaka leliapu omo va lipatãlela etimba lia Mose, ka lukutile oku u pisa londaka yesepu, puãi wa popia hati, [Yehova] a ku lemele eye.” (Yuda 9) Osimbu handi ofeka yo Yeriko ka ya yuliwile, Mingeli “kesongo kolohoka via Yehova,” eye weyile oku sapuila Yehosua okuti Suku wa kala laye. (Tanga Yehosua 5:​13-15.) Eci ondele yimue ya seteka oku tateka ungelo weyile oku eca ocitumasuku ku Daniele, Mingeli ungelo unene wo kuatisa.​—⁠Dan. 10:​5-7, 12-14.

Oku Iya Kusongui wa Likuminyilue

4. Ocitumasuku cipi ca tukuiwa ca tiamẽla ko kuiya kua Mesiya?

⁴ Osimbu handi ocitangi ca tukuiwa kesulilo liocinimbu 3 ka ca pitile, Yehova wa tuma ungelo umue ku Daniele oco o sapuile oku iya kua ‘Mesiya, Usongui.’ (Dan. 9:​21-25)a Kesulilo liunyamo wa 29 K.K., okuti oyo otembo ya tukuiwa, oco Yesu a papatisiwa la Yoano. Yesu wa wavekiwa Lespiritu Sandu, kuenje, wa linga Ombuavekua​—⁠Kristu, okuti Mesiya. (Mat. 3:​13-17; Yoa. 1:​29-34; Va Gal. 4:⁠4) Omo liaco, eye wa kala Usongui umue ka sokisiwa.

5. Ndamupi Kristu a talavaya Ndusongui kupange woku kunda?

⁵ Tunde kefetikilo liupange waye woku kunda palo posi, Yesu wa eca uvangi wokuti, eye ‘Mesiya, Usongui.’ Noke lioloneke vimue wa fetika oku ongolola olondonge, kuenda wa linga ocikomo caye catate. (Yoa. 1:35–2:​11) Poku kunda olondaka viwa Viusoma, olondonge viaye vio kuama kovongende osi a linga. (Luka 8:⁠1) Eye wa va longisa kupange woku kunda kuenda wa songola upange waco, ha va sila ongangu yiwa. (Luka 9:​1-6) Akulu vekongelo koloneke vilo va sukila oku kuama ongangu yaco.

6. Kristu wa lekisa ndati okuti eye wa kala Ungombo haeye Usongui?

⁶ Yesu wa lekisa ongangu yikuavo koku songola kuaye eci a lisokisa lungombo ukuacisola. Ovangombo vo kutundilo va enda oku songola oviunda viavo. Velivulu The Land and the Book, W. M. Thomson, wa soneha hati: “Oku songuila oviunda, hacoko lika ca enda oku vetiya angombo oku kala kovaso vioviunda, puãi va ci lingaile oco va kale ocipepi loviunda . . . ha va vi songuila kovisenge vi talala, loku vi teyuila.” Omo okuti Yesu eye Ungombo haeye Usongui wa velapo, wa popia hati: “Ame ndungombo uwa. Ungombo uwa o pesila olomeme omuenyo waye. Olomeme viange vi yeva ondaka yange. Nda vi kũlĩha, kuenje vi ñuama.” (Yoa. 10:​11, 27) Oco a tẽlise ondaka yaye, Yesu wa fila olomeme viaye pole, Yehova wo ‘pindula oco a linge usongui kuenda Onjovoli.’​—⁠Ovil. 5:31; Va Hev. 13:⁠20.

Olomitavaso Viekongelo Liakristão

7. Yesu o songuila ndati ekongelo Liakristão?

⁷ Eci handi ka tiukilile kilu, Yesu wa sapuila olondonge viaye hati: “Uviali wosi wokilu lowu wokilu lieve wa nyihiwa.” (Mat. 28:​18) Yehova wa eca ku Yesu espiritu sandu ha pamisa lalio olondonge viaye okuti Akristão vocili. (Yoa. 15:​26) Yesu wa waveka olondonge viaye lespiritu sandu keteke lio Pendekoste yunyamo wa 33 K.K.. (Ovil. 2:​33) Oku upisa opo, oco ekongelo Liakristão lia tumbikiwa. Yehova wa tumbika Omõlaye oco a kale utue wekongelo palo posi. (Tanga Va Efeso 1:22; Va Kolosai 1:​13, 18.) Yesu o songuila ekongelo Liakristão lekuatiso liespiritu sandu lia Yehova, kuenda kuli ovangelo va “tiamisua kokuaye.”​—⁠1 Pet. 3:⁠22.

8. Kocita catate Kristu wa songuile olondonge viaye vonduko yelie, kuenda koloneke vilo o ci lingila vonduko yelie?

⁸ Handi vali, lekuatiso liespiritu sandu Kristu wa eca “olongavelo komanu,” okuti “vamue ovangombo, vamue alongisi.” (Va Efe. 4:​8, 11) Upostolo Paulu wa lungula Akristão olomitavaso hati: “Lilavi ene muele. Lavivo ocunda cosi espiritu sandu wo ci kapeli angombo, okuti vu lisa lisa ekongelo lia [Suku].” (Ovil. 20:​28) Eci ekongelo Liakristão lia fetika, olomitavaso viosi via kala olombuavekua. Ovapostolo kuenda akulu vekongelo ko Yerusalãi va pangele onepa kosungu yakulu. Kristu wa tumile osungu yaco oku songuila ocimunga ca ‘vamanji’ olombuavekua voluali luosi. (Va Hev. 2:11; Ovil. 16:​4, 5) Koloneke vilo via sulako, Kristu wa kundika “cosi a kuete”​—⁠okuti ovina viosi Viusoma palo posi​—⁠kukuenje “wa kolelua haeye wa lunguka,” vonduko Yosungu Yolombangi Via Yehova, okuti ocimunga Cakristão olombuavekua. (Mat. 24:​45-​47) Olombuavekua kumue lolomeme vikuavo, via kũlĩha okuti oku pokola Kosungu Yolombangi Via Yehova koloneke vilo, ci lomboka oku pokola Kristu, Usongui wetu.

Kristu o Fetika Upange Woku Kunda

9, 10. Kristu wa songuila ndati upange woku kunda olondaka viwa Viusoma?

⁹ Tunde kefetikilo, Yesu wa songuila upange woku kunda loku longisa omanu koluali luosi. Eye wa eca ocikundi cokuti olondaka viwa Viusoma vi kundilua kolonungi viosi vio kilu lieve. Vokuenda kupange waye woku kunda, wa handelekele ovapostolo vaye hati: “Ko ka endi lonjila yenda ku vakualofeka. Ko ka iñili vimbo limue lia va Samária. Puãi cinene, kuendi kolomeme via nyelela viepata lia Isareli. Eci vu kasi loku ñuala ñuala, kundi hoti, Usoma wokilu u kasi ocipepi.” (Mat. 10:​5-7) Ovo va lekisa ombili poku kundila va Yudea kuenda olomongoloke, enene vali noke lieteke lio Pendekoste yunyamo wa 33. K.K..​—⁠Ovil. 2:​4, 5, 10, 11; 5:42; 6:⁠7.

¹⁰ Noke, lekuatiso liespiritu sandu, Yesu wa linga upange woku kunda Usoma ku va Samaria lomanu vakuavo okuti Havayudeako. (Ovil. 8:​5, 6, 14-17; 10:​19-22, 44, 45) Oco olondaka viwa vi kundilue kolofeka viosi, Yesu wa vetiya Saulu u Tarso oku linga Ukristão. Yesu wa handeleka ndonge Ananiya hati: “Katuka, kuende koluwa lua tukuiwa Luasuñama. Ka vanje umue o tukuiwa Saulu u Tarso. . . . Kuende ño, momo ame ndo nola. Eye o linga ocikuata coku ambetela onduko yange loku yi tuala ku vakualofeka, lo kolosoma viavo, kuenda ku va Isareli.” (Ovil. 9:​3-6, 10, 11, 15) ‘Ulume waco’ eye weya oku kala upostolo Paulu.​—⁠1 Tim. 2:⁠7.

11. Ndamupi Kristu a songola upange woku kunda lekuatiso liespiritu sandu?

¹¹ Eci otembo yoku kundila Usoma komanu vana okuti Havayudeako ya pitila, espiritu sandu lia nõla Paulu oku kala omisionaliu ko Asia Menor kuenda ko Europa. Luka wa lombolola ulandu waco kelivulu Liovilinga hati: “Osimbu [Akristão ovaprofeto kumue lalongisi vekongelo lio Suria yoko Antionkea] va kala loku likutilila ku [Yehova] loku likandangiya okulia, oco espiritu sandu [lia] linga hati, Nepelipo Barnaba la Saulu ha va lingi upange nda va kovongela. Oco, eci va likandangiya okulia kuenje va likutilila, va va kapa ovaka kuenje va va katula.” (Ovil. 13:​2, 3) Yesu wa vilikiya Saulu u Tarso oco a linge “ocikuata” coku ambatela onduko Yaye ku vakualofeka; kuenje, Kristu, Usongui wekongelo, eye wa kala ono yupange waco woku eca uvangi. Yesu wa kuatisa Paulu lespiritu sandu, oco a tẽlise upange woku kunda vokuenda kungende waye wavali wumisionaliu. Ulandu u lekisa okuti “espiritu lia Yesu,” okuti ekuatiso Yesu a ecaeca vonduko yespiritu sandu, lia songuila Paulu lava va kala oku linga ungende laye oku nõla ovitumãlo va kundila, kuenje ocinjoinjoi ca va ilikila oku enda ko Europa.​—⁠Tanga Ovilinga 16:​6-10.

Yesu o Songuila Ekongelo Liaye

12, 13. Elivulu Liesituluilo li lekisa ndati okuti Kristu wa kũlĩha ndomo akongelo a kasi oku songuiwa?

¹² Yesu wa mola ovina via kala oku pita vakongelo olondonge viaye olombuavekua vo kocita catete. Eye wa kũlĩhĩle ekalo liespiritu liekongelo lekongelo. Eci tu ci limbukila poku tanga elivulu Liesituluilo ocipama 2 kuenda 3. Eye wa tukula olonduko viakongelo epanduvali a kala ko Asia Menor. (Esit. 1:​11) Tu kuete esunga lioku kolela okuti Yesu wa kũlĩhĩle ciwa ekalo liespiritu liakongelo akuavo olondonge viaye palo posi vo koloneke viaco.​—⁠Tanga Esituluilo 2:⁠23.

¹³ Yesu wa pandiya akongelo amue omo liekolelo liavo, oku pandikisa kuavo koloseteko, loku pokola kondaka yaye kuenda oku yuvula ovilongua viomanu va tinduka ketavo. (Esit. 2:​2, 9, 13, 19; 3:⁠8) Handi vali, eye wa lungula akongelo alua a kala lokalendewuya konepa yespiritu, omo liefendelo lioviteka, ukahonga, kuenda olonepele. (Esit. 2:​4, 14, 15, 20; 3:​15, 16) Omo Yesu usongui umue ukuacisola, wa lungula oloñame viaye hati: “Ame, vosi sole ndi va lungula loku va pokuisa. Oco kuata ombili, likekembela akandu ove.” (Esit. 3:​19) Ndaño okuti Yesu o kasi kilu, lopo o songuila ekongelo liolondonge viaye palo posi lekuatiso liespiritu sandu. Oku sulako lolondaka viaye kakongelo aco, wa popia hati: “U o kasi lovatui a yevelele eci espiritu li popia lakongelo.”​—⁠Esit. 3:⁠22.

14-16. (a) Yesu wa lekisa ndati okuti Usongui umue ukuotõi vafendeli va Yehova palo posi? (b) Omo Yesu ‘o kasi kumue’ lolondonge viaye “oloneke viosi toke kesulilo lioluali,” onima yipi va siata oku kuata? (c) Nye tu ka konomuisa vocipama ci kuaĩmo?

¹⁴ Tua limbuka okuti Mingeli (Yesu) wa kala Usongui umue wa pama wa va Isareli. Yesu wa kalavo Usongui umue ukuotõi kuenda Ungombo ukuacisola colondonge viaye viatete. Vokuenda kupange waye woku kunda palo posi, wa songuila upange woku kunda. Kuenda noke liepinduko liaye wa amamako oku kala usongui uwa koku sapula olondaka viwa Viusoma.

¹⁵ Lekuatiso liespiritu sandu, Yesu o kuete ocimãho cokuti upange woku eca uvangi u lisanduila toke kasukiyo o kilu lieve. Osimbu handi ka londele kilu, Yesu wa sapuila olondonge viaye hati: “Eci espiritu sandu [liu] wili, oco vu kuata unene, kuenje vu linga olombangi viange vo Yerusalãi, lo vo Yudea yosi, lo vo Samária, kuenda toke kasulilo okilu lieve.” (Ovil. 1:8; tanga 1 Petulu 1:12.) Lekuatiso lia Kristu, kocita catete kua lingiwa upange walua woku eca uvangi.​—⁠Va Kol. 1:⁠23.

¹⁶ Yesu Kristu wa lekisa okuti upange waco u ka amamako toke kotembo yesulilo. Noke yoku tuma oloñame oku kundila omanu vakualofeka viosi loku linga olondonge, wa va likuminya hati: “Ame ñasi lene kumue oloneke viosi toke kesulilo lioluali.” (Mat. 28:​19, 20) Tunde eci Kristu a tumbikiwa komangu yusoma kunyamo wo 1914, eye ‘o kasi kumue’ lolondonge viaye loku talavaya Ndusongui wavo. Vocipama ci kuaĩmo, tu ka konomuisa ndomo eye a kasi oku linga upange waco tunde kunyamo wo 1914.

[Atosi pombuelo yamẽla]

Oku Pitulula

• Kotembo ya va Isareli, Omõla a Suku wa lekisa ndati okuti eye Usongui umue uwa?

• Kristu o songuila ndati ekongelo palo posi?

• Kristu o kasi oku songuila ndati upange woku kunda olondaka viwa?

• Nye ci lekisa okuti Kristu wa kũlĩha ciwa ekalo liespiritu liakongelo?

[Elitalatu kemẽla 21]

“Mitisa kovaso yene ungelo oku vu lava”

[Elitalatu kemẽla 23]

Ndeci ca pita kosimbu, Kristu wa eca “olongavelo komanu” oco va songole ocunda caye