Kuatisiwa Lasumũlũho a Tunda Koku Tanga Embimbiliya

1-3. Asumũlũho api a tunda koku lilongisa Embimbiliya loku kapako olonumbi viaco?

MANJI umue ukãi okuti wa kuka, wa popia hati: “Oloneke viosi komẽle, nda siata oku eca olopandu ku Yehova omo lioku ndi kuatisa oku kuata elomboloko Liembimbiliya.” Manji wa popia olondaka evi, wa tanga ale Embimbiliya liosi ci soka 40 kolonjanja, kuenda o kasi oku amamako oku ci linga. Manji umue umalẽhe wa popia hati, oku tanga Embimbiliya ca siata oku u kuatisa oku kũlĩha Yehova ndomunu. Poku ci linga, co kuatisa oku pamisa ukamba waye la Yehova. Eye wa popia hati: “Sia la kuata esanju liocili komuenyo, ndeli ndi kuete cilo!”

² Upostolo Petulu, wa vetiya omanu vosi oco va ‘livele ndoloñaña asenjele ovitima ana ka a kuete elimbi.’ (1 Pet. 2:2) Omanu vana va lilongisa Embimbiliya loku kapako ovina va lilongisa, va kuata utima wa yela, kuenda ocimãho komuenyo. Ovo va pondola oku kuata ukamba la vana va sole Suku yocili, kuenda vo vumba lutima wosi. Eli olio esunga lieci tu ‘sanjukilila ovihandeleko via Suku.’ (Va Rom. 7:22) Kulivo asumũlũho akuavo. Vapi asumũlũho aco?

³ Osimbu o lilongisa ovina viatiamẽla ku Yehova kuenda Komõlaye, ocisola o va kuetele leci o lekisa komanu ci li vokiya. Oku kuata ukũlĩhĩso wa suapo, ci ku kuatisa oku limbuka ndomo Suku a ka popela omanu vakuepokolo voluali lulo lua vĩha. Ove o kuete esapulo liolondaka viwa o sukila oku kundila komanu va kasi vocikanjo cove. Nda wa longisa omanu ovina wa tanga Vondaka ya Yehova, eye o ku sumũlũisa.

TANGA KUENDA SOKOLOLA OVINA WA LILONGISA

4. Oku tanga Embimbiliya “loku loñola” ci lomboloka nye?

⁴ Yehova o yongola okuti, afendeli vaye va sokiya otembo yoku sokolola ovina va tanga Vondaka yaye. Kosimbu, Yehova wa sapuilile Yehosua hati: “Elivulu eli liovihandeleko ka li ka tunde komẽla wove, li tanga utanya luteke loku loñola, loku pokola kovina viosi via sonehiwamo. Nda wa ci linga, o sumũlũha, kuenda cosi o linga cenda ciwa.” (Yeh. 1:8; Osa. 1:2, NW) Onumbi eyi yi lekisa hẽ okuti poku tanga Embimbiliya liosi oku upisa kelivulu Liefetikilo toke Liesituluilo, o sukila oku ci linga loku loñola? Sio, hacoko. Pole, ci lomboloka okuti, o sukila oku tangela Embimbiliya pocitumãlo cina okuti, o pondola oku sokolola ovina wa tanga. Eci o tanga Embimbiliya “loku loñola,” ci ku kuatisa oku tiamisila utima kovina o kasi oku tanga okuti vi kuete esilivilo haivio vi vetiya. Oco o sange olondaka viaco, ovinimbu, ale ulandu umue, o sukila oku vi tanga loku loñola, kuenda oku vi pitulula levando. Ovina o tanga Vembimbiliya vi pondola oku vetiya utima wove. Momo lie ci kuetele esilivilo? Oku kuata elomboloko lialungulo a Suku, ci ku vetiya oku a kapako.

5-7. Lombolola ndomo oku tanga Ondaka ya Suku loku loñola ci ku kuatisa (a) oku kapako ovihandeleko via Suku. (b) Oku tata vakuetu lepandi kuenda ocisola. (c) Oku kolela Yehova poku liyaka lovitangi.

⁵ Oku tanga loku loñola ci ku kuatisa poku konomuisa alivulu Embimbiliya okuti, kua kũlĩhĩle ciwa ulandu waco. Kũlĩhĩsa atosi atatu a kuãimo. Liatete, sokolola ulandu wa manji umue umalẽhe okuti wa sokiya oku tanga ocitumasuku ca Hosea. Poku tanga ocipama 4, o talamapo kamue noke yoku tanga ocinimbu 11, kuenda 13 loku loñola. (Tanga Hosea 4:11-13.) Momo lie? Momo wa limbuka okuti, ovinimbu viaco vi ko kuatisa oku tamalãla keyonjo lioku linga ovina ka via sungulukile kosikola. Eye o sokolola ovinimbu viaco loku sima ndoco: ‘Yehova wa siata oku mola ovina vĩvi omanu va lingila vuyombeki. Si yongola oku sumuisa Yehova.’ Manji yaco wa nõlapo oku amamako oku pokola kovihandeleko via Yehova.

⁶ Liavali, manji umue ukãi o kasi oku tanga ocitumasuku ca Yoeli toke kocipama 2 ocinimbu 13. (Tanga Yoeli 2:13.) Osimbu a tanga ocinimbu caco loku loñola, o sokolola ndomo a pondola oku setukula Yehova una ‘ukuahenda haeye ukuacikembe okuti, o livala konyeño, kuenda otembo yosi o lekisa ocisola ka ci pongoloka.’ Eye wa nõlapo oku yuvula olondaka viukãlu a enda oku popia poku sapela lulume waye kuenda omanu vakuavo.

⁷ Liatatu, sokolola onjali yimue ulume okuti Ukristão wa tundisiwa kupange waye woku sanda eteku, kuenje, wa sakalala lekalo liukãi waye kuenda liomãla vaye. Eye o tanga loku loñola elivulu lia Nahumi 1:7, li popia hati, Yehova “wa kũlĩha omanu va tilila kokuaye,” kuenda o va teyuila ‘ndocikolo keteke liohali.’ Olondaka evi vio lembeleka calua. Kuenje, o limbuka ocisola ca Yehova, kuenda o liwekapo oku sakalala. Noke, o tanga ocinimbu 15 loku loñola. (Tanga Nahumi 1:15.) Manji yaco wa limbuka okuti, nda wa kunda olondaka viwa kotembo yohali, o lekisa okuti Yehova eye ocikolo caye. Osimbu manji a sandiliya upange ukuavo, o vetiyiwavo oku kunda olondaka viwa vokuenda kuosemana.

8. Loku teta onimbu lombolola ovina wa limbuka poku tanga Embimbiliya.

⁸ Atosi a tukuiwa ndeti, opiwa valivulu Embimbiliya ana omanu vamue va sima okuti, ka ca lelukile oku kuata elomboloko liaco. Poku konomuisa elivulu lia Hosea, lia Yoeli kuenda lia Nahumi locimãho coku lilongisa, ci ku vetiya oku tanga ovinimbu vikuavo loku loñola. Ivaluka okuti, ovitumasuku viaco vi pondola oku ku kuatisa! Nye ci popiwa catiamẽla kalivulu akuavo Embimbiliya? Ondaka ya Suku yi sokisiwa lewe liondiamande. Talavaya ciwa lewe liaco! Tanga Embimbiliya liosi locimãho coku sanga olonumbi vi ku songuila loku ku teyuila.

LIKOLISILAKO OKU KUATA ELOMBOLOKO

9. Tu pondola ndati oku vokiya elomboloko lietu liatiamẽla kocipango ca Suku?

⁹ Oku tanga Embimbiliya eteke leteke ci kuete esilivilo. Pole, o sukila oku kũlĩhĩsa nda o kuete elomboloko liovina viaco. Omo liaco, linga akonomuiso valivulu ocisoko ca Yehova, oco o kũlĩhe ekalo liomanu, ovitumãlo, kuenda ovolandu atiamẽla kovina o tanga. Nda wa limbuka okuti ka ca lelukile oku kapako elongiso limue Liembimbiliya komuenyo wove, pinga kukulu umue wekongelo, ale ku manji ukuavo wa loñoloha oco a ku kuatise. Oco tu limbuke esilivilo lioku vokiya elomboloko lietu, tu konomuisi ulandu Wukristão umue wa kala kocita catete wa likolisilako oku ci linga. Onduko yaye Apolosi.

10, 11. (a) Ekuatiso lipi Apolosi a tambula oco a loñolohe kupange woku kunda olondaka viwa? (b) Nye tu pondola oku lilongisa kulandu wa Apolosi? (Tanga pokakasia losapi hati: “Wa Siata hẽ Oku Longisa Ovina Viokaliye?”)

¹⁰ Apolosi wa kala Ukristão umue u Yudea ‘wa kũlĩhĩle ciwa Ovisonehua,’ kuenda ‘wa kala ukuambili kupange woku kunda.’ Elivulu Liovilinga li lombolola eci catiamẽla kokuaye poku popia hati: ‘Apolosi wa sapula loku longisa lutate ovina viatiamẽla ku Yesu, ndaño wa kuatele lika ukũlĩhĩso wepapatiso lia Yoano.’ Omo okuti Apolosi ka kuatele ukũlĩhĩso waco, wa kala handi oku longisa ovina viosimbu viatiamẽla kepapatiso. Pole, eci Prisila lulume waye Akuila va yeva ovina Apolosi a kala oku longisa ko Efeso, vo “wimba onumbi ya velapo yonjila ya Suku.” (Ovil. 18:24-26) Apolosi wa kuatisiwa ndati?

¹¹ Apolosi noke yoku kundila ko Efeso, wa endele ko Akaya. ‘Eci a pitĩlako, wa kuatisa calua vana va kolela omo liocali ca Suku, momo wa popela kovaso omanu okuti va Yudea ka va longisile ocili, kuenda wa lekisa Vovisonehua okuti, Yesu eye Mesiya.’ (Ovil. 18:27, 28) Noke, Apolosi wa lekisa elomboloko lia suapo liatiamẽla kepapatiso. Omo liukũlĩhĩso waco, ‘wa kuatisa’ vana va fetika ndopo oku fendela Yehova. Ulandu waco u tu longisa nye? Tu sukila oku likolisilako oku kuata elomboloko liovina tu tanga Vembimbiliya, ndeci Apolosi a linga. Pole, nda manji umue wa loñoloha o tu ĩha ekuatiso ndomo tu pondola oku longisa ciwa kupange woku kunda, tu sukila oku tava kekuatiso liaco loku eca olopandu. Nda tua ci linga, ci tu kuatisa oku longisa ciwa omanu.

KUATISA OMANU LOVINA WA SIATA OKU LILONGISA

12, 13. Lombolola ndomo oku kuama Ovisonehua lutate ci kuatisa vana va lilongisa Embimbiliya oco va pamise ekolelo liavo.

¹² Tu pondola oku kuatisa omanu ndeci Prisila la Akuila kuenda Apolosi va linga. Nda o kuatisa omunu umue o lekisa onjongole oco a yule ovina viu tateka oku pamisa ekolelo liaye ove o kala ndati? Nda ove ukulu wekongelo, o kala ndati eci manji umue a eca olopandu kokuove omo wo kuatisa Lovisonehua oco a yule ovitangi? Oku kuatisa vakuetu Londaka ya Suku oco va kuate ekalo liwa, ci nena esanju.a Kũlĩhĩsa ndomo o pondola oku ci linga.

¹³ Koloneke via Eliya, va Isareli valua ka va tẽlele oku nõla nda va kuama efendelo liocili, ale liesanda. Omo liaco, elungulo Eliya a eca komanu vaco, li pondola oku kuatisa vana tu longisa Embimbiliya okuti, va kuete atatahãi oku nõla, nda va yongola oku amamako oku pamisa ekolelo liavo, ale sio. (Tanga 1 Olosoma 18:21.) Tu konomuisi ulandu ukuavo: Nda omunu umue o lilongisa Embimbiliya o kuetele ohele akamba ale epata liaye, ove o pondola oku u kuatisa oco a nõlepo oku vumba Yehova poku konomuisa laye elivulu lia Isaya 51:12, 13.—Tanga.

14. Nye ci pondola oku ku kuatisa oku ivaluka ovinimbu Viembimbiliya eci o vi sukila oco o kuatise omanu?

¹⁴ Vembimbiliya mu sangiwa olondaka vialua vi pondola oku lembeleka loku lungula, kuenda vi pamisa vana va vi tanga. Pole, o sukila oku lipula ndoco: ‘Ndi kũlĩha ndati ovinimbu Viembimbiliya ndi yongola oku tanga eci ndi vi sukila?’ Tanga Embimbiliya, kuenda kũlĩhĩsa ovisimĩlo via Suku oloneke viosi. Nda wa ci linga, ci ku kuatisa oku kũlĩha Embimbiliya, kuenje, Yehova oku ĩha espiritu liaye oco li ku kuatise oku ivaluka ovina wa tanga eci o vi sukila.—Mar. 13:11; tanga Yoano 14:26.b

15. Nye ci pondola oku ku kuatisa oku kuata elomboloko lia suapo Liondaka ya Suku?

¹⁵ Pinga olondunge ku Yehova vohutililo oco o tẽlise ovikele viove vocisoko caye, ndeci Soma Salomone a linga. (2 Asa. 1:7-10) Sandiliya kuenda konomuisa’ ondaka ya Suku, oco o kuate ukũlĩhĩso wa Yehova loku limbuka ocipango caye, ndeci ovaprofeto va linga kosimbu. (1 Pet. 1:10-12) Upostolo Paulu wa vetiya Timoteo oco a kuatisiwe ‘lolondaka viocili, kuenda elongiso liocili.’ (1 Tim. 4:6) Nda wa ci linga, ci ku kuatisavo oku pamisa ekolelo liove, kuenda lia vakuene.

ETEYUILO LIOCILI LI TUNDA VONDAKA YA SUKU

16. (a) Oku ‘konomuisa Ovisonehua oloneke viosi’ ca kuatisa ndati va Berea? (b) Momo lie oku tanga Embimbiliya oloneke viosi ci kuetele esilivilo kokuetu?

¹⁶ Va Yudea va kala ko Berea volupale luo Makedonia, va enda oku ‘konomuisa lutate Ovisonehua oloneke viosi.’ Eci Paulu a kundila va Yudea olondaka viwa, ovo va vi sokisa lovina va lilongisa Vovisonehua. Onima yipi va tambula? Valua pokati kavo va limbuka okuti, ovina Paulu a va longisa viocili, kuenje ‘va tava.’ (Ovil. 17:10-12) Ulandu owu u lekisa okuti, oku tanga Embimbiliya oloneke viosi, ci pamisa ekolelo lietu ku Yehova. Oku kolela ‘kovina tu lavoka,’ ci kuete esilivilo, momo ci tu kuatisa oku puluka keteke liesulilo, oco tu iñile voluali luokaliye lua Suku palo posi.—Va Hev. 11:1.

17, 18. (a) Ekolelo lia pama kuenda ocisola vi teyuila ndati utima wocindekaise Wukristão? (b) Elavoko li tu teyuila ndati?

¹⁷ Paulu wa kuata esunga lioku soneha olondaka via popia hati: ‘Omo okuti tua tiamẽla kutanya, tu lisuluviki kokunyua. Tu wali ociyepelo coponete cekolelo locisola. Tu walivo elavoko lieyovo ndongalau.’ (1 Va Tes. 5:8) Esualali li sukila ociyepelo coku teyuila utima waye kovanyãli. Cimuamue haico Ukristão a sukila oku linga poku teyuila utima wocindekaise kunene wekandu. Nda manji umue wa kolela kolohuminyo via Suku okuti o pamisa ocisola Kokuaye kuenda komanu vakuavo, o teyuila utima waye wocindekaise. Kuenje, o yuvula oku linga ovina viu tateka oku amamako lukamba waye la Suku.

¹⁸ Paulu wa tukulavo ‘ocikoko cepopelo.’ Kosimbu, esualali liosi ka lia kapele ocikoko kutue waye, lia enda oku pondiwa lonjanga kuyaki. Pole, nda lia kapa ocikoko cimue ca pama kutue waye, li puluka. Koloneke vilo, tu pondola lika oku popeliwa la Yehova poku tanga Embimbiliya. Elavoko lia pama, li tu kuatisa oku yuvula oku yapuisiwa ‘lolombangulo ka vi kuete esilivilo’ viomanu vana va siapo efendelo liocili. (2 Tim. 2:16-19) Elavoko lietu li tu pamisa kuenda li tu kuatisa oku yuvula oku linga ovina vĩvi okuti, ka vi taviwa la Yehova.

CECI CI TU KUATISA OKU PULUKA

19, 20. Momo lie tu sukilila oku sola Ondaka ya Suku, kuenda tu lekisa ndati okuti tua yi sanjukila? (Tanga pokakasia losapi hati: “Yehova wa Nyĩha Ovina Ndi Sukila.”)

¹⁹ Omo okuti esulilo lioluali lulo li kasi ocipepi, tu sukila oku kolela Kondaka ya Yehova. Alungulo aco, a tu kuatisa oku siapo ovituwa ka via sungulukile, kuenda oku yuvula oku linga ekandu. Nda tua ci linga, tu yula oloseteko vi tunda ku Satana kuenda koluali luaye. Oku pokola kolonumbi Yehova a siata oku tu ĩha lekuatiso Liondaka yaye, ci tu kuatisa oku amamako oku endela vonjila yi tuala komuenyo ko pui.

²⁰ Ivaluka okuti, Yehova o yongola okuti, ‘omanu vosi va popeliwa.’ Afendeli va Yehova, va kasi pokati ‘komanu vana’ tua siata oku kuatisa kupange woku kunda kuenda woku longisa. Pole, vana va yongola oku popeliwa, va sukila ‘oku kuata ukũlĩhĩso wocili.’ (1 Tim. 2:4) Oco tu puluke koloneke vilo via sulako, tu sukila oku tanga Embimbiliya loku pokola kolonumbi viaco. Omo liaco, oku tanga Embimbiliya oloneke viosi, ceca uvangi wokuti, tua sanjukila ocili ci sangiwa Vondaka ya Yehova.—Yoa. 17:17.