Kuka Ecelele Oku Yapuisiwa Leliapu
“Ko ka eci evelo Keliapu.”—VA EFESO 4:27.
1. Momo lie omanu valua va siatela oku tatãla nda kuli ocili Eliapu?
TUNDE kosimbu, omanu va siata oku sima okuti, Eliapu likasi ndocinyama cimue ci kusuka ci kuete olombinga. Oco, ci kuetevo ongalufu yinene yoku imba omanu vondalu yifelu. Pole, Embimbiliya li pisa ovisimĩlo viaco. Omo liovisimĩlo viaco, omanu valua va siata oku tatãla nda kuli ocili Eliapu. Vakuavo va siata oku sima okuti, ondaka Eliapu yi lomboloka ovilinga vĩvi viomunu.
2. Ovinimbu vipi Viembimbiliya vi lombolola eci catiamẽla Keliapu?
2 Embimbiliya lieca uvangi wokuti, kuli ocili Eliapu. Yesu eci a kala palo posi, wa li muila kilu kuenje wa vangula lalio. (Yovi 1:6; Mateo 4:4-11) Ndaño okuti, Embimbiliya ka li lombolola onduko yaye yatete, pole, liu tukula hati, Eliapu. Onduko yaco yi lomboloka, Ukuakulundila. Momo wa siata oku lundila Yehova. Eye o tukuiwavo hati, Satana, ci lomboloka okuti, ‘Unyali.’ Momo wa siata oku tamãlala la Suku. Satana Eliapu wa tukuiwa okuti, “onyoha yosiahũlu.” Momo, eci a kemba Heva vocumbo Cendene wa iñilila vonyõha. (Esituluilo 12:9; 1 Timoteo 2:14) Eye wa kũlĩhĩwavo okuti ‘ukuevĩho.’—Mateo 6:13.a
3. Epulilo lipi tu konomuisa?
3 Etu tumanu va Yehova ka tu yongola oku kala nda Satana unyali wa Suku. Pole, tu yongola oku pokola kelungulo liupostolo Paulu wa popia hati: “Ko ka eci evelo Keliapu.” (Va Efeso 4:27) Oco hẽ, ovituwa vipi via Satana tu sukila oku yuvula?
Ka Tuka Kuami Ongangu Yocisuanji
4. Satana wa lundila ndati Yehova?
4 ‘Ukuevĩho’ o sesamẽla oku tukuiwa okuti Eliapu, momo ukualundi. Oku lundila, ci lomboloka oku vangula ovina viesanda kuenda uhembi watiamẽla komunu umue. Suku wa sapuilile Adama hati: “Uti woku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi, owo [lika] ka ci tava oku liako, momo eteke o liako haico o fa.” (Efetikilo 2:17) Heva wa kũlĩhĩlevo ocihandeleko caco. Pole, Eliapu lio sapuila hati: “Oku fa ka vu fi, momo Suku wa kũlĩha okuti eteke vu liako, ovaso ene haico a letuluka. Kuenje vu linga nda Suku, vu kũlĩha eci ciwa leci cĩvi.” (Efetikilo 3:4, 5) Satana wa lundila Yehova Suku.
5. Momo lie Deotrefe a sesamẽlele oku tukuiwa hati, ukualundi?
5 Yehova wa lunguile va Isareli hati: “Ku ka endaende pokati ka vakuene loku endisa olombonde.” (Ovisila 19:16) Upostolo Yoano wa tukula eci catiamẽla komunu umue ukualundi wa kala koloneke viaye. Eye wa popia hati: “Nda sonehela ale ekongelo ukanda, puãi, Deotrefe, . . .[una] o yongola oku likapa kunene, wa tomba omoko yetu. Oco, nda njiya, [ndi] sinumula eci a kasi loku linga coku tu lundila olondaka vĩvi.” (3 Yoano 9, 10) Deotrefe wa enda loku lundila upostolo Yoano, kuenje wa sesamẽlele oku lunguiwa. Ocili okuti, pokati ketu lomue o yongola oku kuama ovilinga via Deotrefe levi via Satana.
6, 7. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku lundila vakuetu?
6 Tunde kosimbu omanu va Yehova va siata oku lundiliwa calua. ‘Ovitunda vinene la vakuavisonehua va lipilikile loku lundila Yesu.’ (Luka 23:10) Ocitunda Ananiya kuenda vakuavo, va lundililevo upostolo Paulu. (Ovilinga 24:1-8) Embimbiliya li tukula Satana okuti, ‘omindiki ya vamanjetu una o va lundala ku Suku yetu utanya lutete.’ (Esituluilo 12:10) Akristão olombuavekua vana va kasi handi palo posi ovo vamanji yaco va tukuiwa vocinimbu eci.
7 Pokati ketu, lomue oyongola oku kala ukuakulundila. Pole, nda tua eca uvangi wesanda watiamẽla komunu umue, tu pondola oku kala vakuakulundila. Momo pamue ka tua kũlĩhĩle ovina vikuavo via kongela vondaka yaco. Ocihandeleko ca Mose ca lekisile okuti, omunu wosi eca uvangi wesanda o sesamẽla oku fa. (Etundilo 20:16; Esinumuĩlo 19:15-19) Handi vali, vovina Yehova a nyale mua kongela “ombangi yesanda yi popia uhembi.” (Olosapo 6:16-19) Omo liaco, tu sukila oku yuvula ovilinga via Satana ukuakulundila.
Yuvula Ovituwa Via Satana
8. Eliapu lia linga ndati “omondi tunde kefetikilo”?
8 Eliapu omondi. Yesu wa popia hati: “Eye omondi tunde kefetikilo.” (Yoano 8:44) Tunde eci Satana a yapuisa Adama la Heva vocihandeleko ca Yehova, wa lekisa okuti, omondi. Momo wa nena olofa ku Adama la Heva kuenda kombuto yavo. (Va Roma 5:12) Elinga liaco, ka li lekisa okuti, Eliapu li lomboloka ovilinga vĩvi viomunu. Pole, lieca uvangi wokuti, Eye omunu.
9. Tu pondola ndati oku kala olomondi ndomo ca lekisiwa kelivulu liatete lia Yoano 3:15?
9 Pokati Kovihandeleko Ekũi Yehova a ecele ku va Isareli, pali cimue ci popia hati: “Ku ka ipaye.” (Esinumuĩlo 5:17) Upostolo Petulu poku sonehela Akristão wa popia hati: “Pokati kene lomue ka ka tale ohali omo a linga omondi.” (1 Petulu 4:15) Etu tumanu va Yehova ka tu yongola oku kala olomondi. Pole, nda tua suvuka manji umue ale tu u yonguila olofa, tu linga ekandu ku Yehova. Upostolo Yoano wa popia hati: “Wosi o suvuka ukuavo omondi, kuenje wa kũlĩhĩ okuti layimue omondi [yika kuata] omuenyo ko pui.” (1 Yoano 3:15) Va Isareli va tambuilevo ocihandeleko ca popele hati: “Ku ka suvuke ukuene.” (Ovisila 19:17) Nda tu kuete ocitangi cimue lavamanji, tu sukila oku ci tetulula lonjanga okuti, Satana ka nyoli ukamba wetu.—Luka 17:3, 4.
Tamãlala Luhembi Weliapu
10, 11. Nye tu sukila oku linga oco tu tamãlale la Satana isia yuhembi?
10 Eliapu ohembi. Yesu wa popia hati: “Eci a popia uhembi o popia caye muẽle, momo eye ohembi, haeye isia yuhembi.” (Yoano 8:44) Satana wa kembele Heva. Pole, Yesu eci a kala palo posi, wa imba uvangi watiamẽla kocili. (Yoano 18:37) Nda tu yongola oku tamãlala Leliapu, tu sukila oku yuvula uhembi lalundi okuti, tu vangula lika ocili. (Sakariya 8:16; Va Efeso 4:25) “Yehova Suku yocili,” o sumũlũisa lika omanu vaye vakuacili. Eye ka ecelela okuti, olohembi vi kala omanu vaye.—Osamo 31:5; 50:16; Isaya 43:10.
11 Nda tua sola ekalo lietu kespiritu loku yuvula uhembi wa Satana, tuka amamako oku endela ‘vonjila yocili.’ (2 Petulu 2:2; Yoano 8:32) Elongiso Liakristão olio “ocili condaka yiwa.” (Va Galatia 2:5, 14) Handi vali, tu popeliwa lika nda tua ‘endela vonjila yocili,’ loku tamãlala la Satana ‘isia yuhembi.’—3 Yoano 3, 4, 8.
Tamalãla Lohembi Yatete
12, 13. Tu pondola ndati oku tenda omanu vana va tunda vocisoko ca Yehova?’
12 Ungelo una wa linga Eliapu, kefetikilo wa kala vocili. Pole, Yesu wa popia hati: “[Eye] ka la sumbila ocili, momo vokati kaye ka muli ocili.” (Yoano 8:44) Satana wa nolelepo oku tamãlala la Yehova “Suku yocili.” Akristão vamue kocita catete, va kupukililevo vonjango Yeliapu omo lioku kembiwa laye. Kuenje va yapuka vonjila yocili. Omo liaco, Paulu wa vetiya Timoteo oku lungula omanu vaco lumbombe okuti, va tumbulula ekalo liavo kespiritu oco va puluke vonjanjo ya Satana. (2 Timoteo 2:23-26) Etu tu sukilavo oku amamako oku endela vonjila yocili oco ka tuka yapuisiwe lomanu vana va tunda vocisoko ca Yehova.
13 Adama la Heva omo lioku yevelela kuhembi wa Satana, va yapuka vonjila yocili. Anga hẽ tua siata oku yevelela olohembi poku tanga alivulu lovikanda viavo viasapulo? Nda tua lekisa ocisola ku Yehova loku pokola kolonumbi viaye, tuka yuvula ovina viaco. Handi vali, tuka yuvulavo oku kuata ukamba lomanu vana va tunda vocisoko caye kuenda ovilinga viavo vĩvi. (2 Yoano 9-11) Nda tua ecelela oku kembiwa Leliapu, tuka siapo olonumbi via Yehova loku kuama alongisi vesanda vana va sandeka ovilongua viuhembi. Momo onjongole yavo oku tu yapuisa vonjila yocili.—2 Petulu 2:1-3.
14, 15. Elungulu lipi Paulu a eca kakulu vekongelo ko Efeso kuenda ku Timoteo?
14 Upostolo Paulu wa sapuila akulu vekongelo ko Efeso hati: “Lilavi ene muẽle. Lavivo ocunda cosi espiritu sandu o kapeli ndangombo, okuti vu lisa lisa ekongelo lia Ñala lina a landa losonde yaye. Ndi ci okuti, eci nunda, olombinji via tema viñila pokati kene, kuenje ka vi kuatela ohenda ocunda. [Handi] vali, pokati kene muẽle, pa katuka alume va vangula ovina via penga [kuenje] va koka oloñame okuti vi va kuama.” (Ovilinga 20:28-30) Eci papita otembo yimue noke yoku popia olondaka evi, omanu vaco veya oku moleha. Kuenje va fetika oku “vangula ovina via penga.”
15 Kunyamo wa 65 upostolo Paulu wa vetiya Timoteo oco a ‘kunde lesunga ondaka yocili.’ Noke, wamisako hati: “Yuvula olombangulo vietombo lumamõhe, momo vi songuila omanu koku amako letombo lioku tomba Suku. Kuenje olombangulo viaco vi takĩla ndepute liosembuembue. Pokati kavo pali Humeneo la Filetu. Ovo va pambuka kondaka yocili, momo va linga vati, epinduko lia pita ale. Va kasi loku nyõla ekolelo lia vamue.” Kotembo yaco, oco Akristão vesanda va fetika oku molẽha. Noke Paulu wa vokiyako hati: “Ociseveto ca Suku ca sevetiwa ciwa.”—2 Timoteo 2:15-19.
16. Ndaño luhembi wa Satana, momo lie tu sukilila oku pokola ku Yehova kuenda Kondaka yaye?
16 Satana wa siata oku vetiya Akristão vesanda oco va vĩhise efendelo liocili. Pole, ka siatele oku ci tẽla. Kunyamo wo 1868 manji Charles Taze Russell, wa konomuisa lutate alongiso Akristão vesanda. Kuenje, wa limbuka okuti Akristão vaco ka va kuete elomboloko Liondaka ya Suku. Noke, eye kumue la vakuavo, va sokiya osikola yelilongiso Liembimbiliya kofeka yo Estados Unidos kolupale luo Pittsburgh, kuenda ko Pennsylvania. Tunde kotembo yaco toke cilo, papita ale ci soka 140 kanyamo. Kuenje omanu va Yehova va siata oku kuata elomboloko lia suapo Liembimbiliya loku pamisa ocisola cavo la Yehova. Ndaño luhembi wa Satana Eliapu, ukuenje wa lunguka wa siata oku kuatisa Akristão vocili oku amamako oku lavulula, loku kolela ku Yehova, kuenda oku pokola Kondaka Yaye.—Mateo 24:45.
Yuvula Oku Kuama Ovituwa Violuali
17-19. Oluali lupi lu kasi povaka Eliapu? Momo lie tu sukilila oku yuvula oku sola oluali?
17 Onjanjo yikuavo Satana a siata oku tu yonja layo, oku tu vetiya oku sola oluali lulo. Yesu wa tukula Eliapu hati: ‘Ombiali yoluali.’ Kuenda wa popia hati: “Eye ka kuete omoko lame.” (Yoano 14:30) Ka tuka eceleli oku yapuisiwa la Satana. Etu tua kũlĩha okuti, “oluali luosi lu kasi povaka Eliapu.” (1 Yoano 5:19) Satana wa yonguile oku eca ku Yesu “ovosoma osi okilu lieve” oco o fendele. Pole, Yesu wa likala ombanjale yaco. (Mateo 4:8-10) Oluali lua Satana lua suvukile calua olondonge via Yesu. (Yoano 15:18-21) Eli olio esunga lieci upostolo Yoano a tu vetiyila oku yuvula oku sola oluali.
18 Yoano wa popia hati: “Ko ka soli oluali pamue ovina vi kasi voluali. Nda omunu o sole oluali, ocisola ca Isia ka ci kasi vutima waye. Momo ovina viosi vi kasi voluali, okuti oñeyi yetimba, loñeyi yovaso, kuenda oku litunila ovina viomuenyo waluo, ka via tundile ku Isia, te koluali. Oluali lu takata loñeyi yaluo, puãi u o lingainga ocipango ca Suku o kala oloneke ka vi pui.” (1 Yoano 2:15-17) Tu sukila oku yuvula oku sola oluali lomuenyo waco wekandu okuti, tu pokola lika kolonumbi via Yehova.
19 Nye tu sukila oku linga nda ocisola coluali ci kasi vutima wetu? Tu sukila oku pinga ekuatiso ku Yehova vohutililo kuenda oku yuvula oloñeyi vietima. Nda tua ci linga, tuka yuvula ocisola caco. (Va Galatia 5:16-21) Handi vali, tuka ‘yuvulavo eliño lioluali.’ Momo tua kũlĩha okuti oluali lu kasi povaka a Satana.—Tiago 1:27; Va Efeso 6:11, 12; 2 Va Korindo 4:4.
20. Momo lie tu popela hati, “ka tua tiamẽlele koluali”?
20 Yesu wa popia eci catiamẽla kolondonge viaye hati: “Ovo havakualualiko, ndeci ame siukualualiko.” (Yoano 17:16) Akristão olombuavekua kuenda olomeme vikuavo, va yuvula oku livĩhĩsa lovituwa violuali. (Yoano 15:19; 17:14; Tiago 4:4) Eli olio esunga lieci oluali lua tu suvukila. Momo tua siata oku kunda ‘esunga.’ (2 Petulu 2:5) Etu tu kasi voluali lulo luomanu va litumbika kukahonga, vakuakulala lakãi vamale, lolondiandia, vakuaviteka, lovimunu, lolohembi, kuenda oloholua. (1 Va Korindo 5:9-11; 6:9-11; Esituluilo 21:8) Pole, ka tu litengi vovituwa viavo. Momo tu yuvula oku endisiwa lovisimĩlo violuali.—1 Va Korindo 2:12.
Kuka Ece Evelo Keliapu
21, 22. Ndamupi tu pondola oku kapako elungulo lia Paulu li sangiwa kelivulu lia Va Efeso 4:26, 27?
21 Etu ka tu endisiwa lovisimĩlo violuali. Pole, tu endisiwa lespiritu lia Suku lina li tu kuatisa oku lekisa ocisola kuenda esuluviko. (Va Galatia 5:22, 23) Ovituwa viaco, vi tu kuatisavo oku tamãlala la Satana kuenda oku pamisa ekolelo lietu. Eye o yongola okuti tu kala vakuanyeño oco tu linge eci cĩvi. Pole espiritu lia Yehova li tu kuatisa oku ‘yuvula onyeño loku tema.’ (Osamo 37:8) Olonjanja vimue citava okuti, tu tema. Pole, upostolo Paulu o tu lungula hati: “Temi, puãi ko ka lingi ekandu. Ekumbi ka li ka iñile lokutema kuene. Ko ka eci evelo Keliapu.”—Va Efeso 4:26, 27.
22 Nda tu amamako loku tema, onyeño yi tu tuala kekandu. Noke tu litatamisa la vamanji vekongelo kuenda tu linga ovina vĩvi. Kuenje tu eca evelo Keliapu. Omo liaco, nda tu likuetele olondaka la vakuetu, tu sukila oku vi tetulula lonjanga kuenda oku lekisa esunguluko. (Ovisila 19:17, 18; Mateo 5:23, 24; 18:15, 16) Tu amamiko oku songuiwa lespiritu lia Yehova poku lekisa esuluviko kuenda oku yuvula onyeño yi tuala koku suvuka vakuetu.
23. Apulilo api tuka konomuisa vocipama cikuãimo?
23 Vocipama cilo, tua lilongisa ovituwa vimue via Satana tu sukila oku yuvula. Pole, pamue tu lipula ndoco: Anga hẽ tu sukila oku kuata usumba la Satana? Momo lie Satana a siatela oku lambalala Akristão? Tu yuvula ndati oku yapuisiwa Leliapu? Vocipama cikuãimo, tuka konomuisa apulilo ava.
[Etosi pombuelo yemẽla]
a Tanga ocipama losapi hati: ‘Anga hẽ kuli Ocili Eliapu?’ Ci sangiwa Vutala Wondavululi 15 ya Kuvala wo 2005 kelimi Lioputu.
O Tambulula Ndati Eci Tua Lilongisa?
• Momo lie tu sukilila oku yuvula oku lundila vakuetu?
• Ndomo ca lekisiwa kelivulu lia 1 Yoano 3:15, tu pondola ndati oku kala olomondi?
• Ndamupi tu tenda vana va siapo etavo liocili kuenda momo lie?
• Momo lie tu sukilila oku yuvula oku sola oluali?
[Elitalatu kemẽla 5]
Ka tuka eceleli okuti Eliapu li nyõla ukamba wetu la vamanji
[Elitalatu kemẽla 7]
Momo lie Yoano a tu lunguila oku yuvula oku sola oluali?