Momo Lie tu Sukilila ‘Oku Likutilila Olonjanja Viosi’?
“Kali locituwa coku likutilila. Pokati kovina viosi, imbaimbi olopandu.”—1 VA TESALONIKE 5:17, 18.
1, 2. Ndamupi Daniele a lekisa okuti wa solele calua esumũlũho lioku likutilila? Kuenda ndamupi eya oku kuatisiwa oku kuata ukamba wocili la Suku?
UPROFETO Daniele wa kuatele ocituwa coku likutilila ku Suku olonjanja vitatu veteke. Eye wa enda oku kekama kolongolo vohondo yaye kosapalalo ponele yonjanela yina ya imbile ovaso kolupale luo Yerusalãi kuna eye a enda oku lingila olohutililo viaye. (1 Olosoma 8:46-49; Daniele 6:10) Eci asongui velombe lapalanga va soma va tumbikila ocihandeleko cokuti lomue o likutilila vali ku Yehova, pole vosi te va likutilila lika ku Dariu una wa kala osoma ya va Media, Daniele ka liwekelepo oku likutilila ku Yehova. Ndaño okuti omuenyo waye wa kala kohele omo liocituwa caye, pole eye wamamako oku likutilila ku Yehova olonjanja viosi.
2 Ndamupi Yehova a tendele ocituwa ca Daniele? Eci ungelo Gabriele eyile oku tambulula ohutililo ya Daniele, ungelo waco wa popia hati, Daniele omunu umue “wa soliwa calua.” (Daniele 9:20-23) Vocitumasuku ca Esekiele, Yehova wa tukula Daniele hati, omunu umue ukuesunga. (Esekiele 14:14, 20) Daniele wa enda oku likutilila vokuenda kuomuenyo waye wosi, kuenje weya oku linga ekamba liocili lia Suku, ndomo uvangi waco wa lekisiwa la soma Dariu.—Daniele 6:16.
3. Ndamupi ohutililo yi pondola oku tu kuatisa oku amamako lepandi, ndomo ca lomboluiwa lamanji umue omisionariu?
3 Oku likutilila olonjanja viosi ku pondolavo oku tu kuatisa eci tu liyaka lovitangi. Konomuisa ulandu wa pita lamanji umue o tukuiwa hati Haroldo King, omisionariu yimue wa kala kofeka yo China, una wa kala vokayike vokuenda kueci ci soka anyamo atãlo. Manji King wa lombolola ulandu waye hati: “Ndaño okuti nda tepiwile ku vamanjange, pole lomue wa tẽla oku ndi tepa ku Suku. . . . Vohondo yokayike nda kala, nda enda oku kekama kolongolo olonjanja vitatu vokuenda kueteke kuenda oku likutilila lolukandi okuti omunu wosi o pita onjila o pondola oku ndi mõla kuenda nda enda oku ivaluka uprofeto Daniele una wa tukuiwa Vembimbiliya. . . . Kuenje, nda limbuka okuti vapuluvi aco espiritu lia Suku lia enda oku ndi kuatisa kovitangi viange kuenje nda kuatavo utima wa tula.. Hekolisokuolio lelembeleko nda tambula omo liekuatiso liohutililo!”
4. Apulilo api atiamẽla koku likutilila tuka konomuisa vocipama cilo?
4 Embimbiliya li lombolola ndoco: “Kali locituwa coku likutilila. Pokati kovina viosi, imbaimbi olopandu.” (1 Va Tesalonike 5:17, 18) Omo lielungulo eli, tu konomuisi apulilo avali akuãimo ndoco: Momo lie tu sukilila oku konomuisa lutate olohutililo vietu? Esunga lie tu kuete lioku amẽla ku Yehova olonjanja viosi? Nye tu sukila oku linga nda tua limbuka okuti ka tu kuete onjongole yoku likutilila ku Suku omo liocina cimue cĩvi tua linga?
Pamisa Ukamba Wove la Yehova Lekuatiso Liohutililo
5. Ukamba upi wa velapo u pondola oku iyilila kekuatiso lioku likutilila?
5 Ove hẽ o yongola okuti Yehova oku tukula hati ekamba liange? Eci oco Eye a sapuilile Avirahama. (Isaya 41:8; Tiago 2:23) Yehova o yongola okuti etu tu kuata ukamba waco wocili laye. Eye o kasi oku tu laleka oco tu kuate ukamba wocili laye. (Tiago 4:8) Anga hẽ elaleko liaye ka li tu kuatisa oku limbuka okuti ohutililo eliangiliyo limue lia velapo? Ocili okuti ka ca lelukile oku tambula omoko yoku vangula lonalavayi yimue yatiamẽla kombiali, kuenda ca tĩla calua oku kala ekamba liaye! Pole, Ululiki wetu woluali luosi, o tu vetiya oco tu linge ekamba liaye lekuatiso liohutililo kovina viosi tu yongola oku linga. (Osamo 37:5) Olohutililo vietu tu linga olonjanja viosi, vi pondola oku tu kuatisa oku kuata ukamba wocili la Yehova.
6. Nye tu pondola oku lilongisila kongangu ya Yesu yoku ‘likutilila olonjanja viosi’?
6 Ca leluka oku kuata owesi woku likutilila! Omo okuti tu kuete asakalalo alua eteke leteke, ci tava okuti tu pitisa lika kovaso ovina tu yongola oku linga komuenyo wetu, kuenda ka tu likolisilako vali oku likutilila ku Suku. Yesu wa vetiya olondonge viaye oco vi ‘likutilile olonjanja viosi’ ndeci eye muẽle a lingaile. (Mateo 26:41) Ndaño okuti Yesu wa kuataile upange walua okupisa komẽle toke kuteke, pole eye wa enda oku sokiya otembo yoku vangula la Isiaye wokilu. Olonjanja vimue Yesu wa enda oku pasuka “omẽle ociteketeke osimbu [handi] ka kuacile” oco a likutilile. (Marko 1:35) Olonjanja vikuavo kesulilo lieteke, eye wa kuataile ocituwa coku enda pocitumãlo cimue likaliaye oco a vangule la Isiaye vohutililo. (Mateo 14:23) Omo okuti olonjanja viosi Yesu wa enda oku sandiliya otembo yoku likutilila, etu tu sukilavo oku kuama ongangu yaye.—1 Petulu 2:21.
7. Nye ci pondola oku tu vetiya oku likutilila ku Isietu wokilu oloneke viosi?
7 Vokuenda kueteke leteke, tu pondola oku sanga apuluvi alua oku sokiya otembo yoku likutilila pokolika osimbu tu amamako oku liyaka lovitangi ndeci ayonjo kuenda oku nõla onjila tu yongola oku kuama komuenyo wetu. (Va Efeso 6:18) Nda tua pokola kolonumbi via Suku kovina viosi tu linga komuenyo wetu, ukamba wetu la Yehova uka livokiya calua. Nda akamba vamue vavali va liyaka locitangi cimue, eci hẽ ka ci pondola oku pamisa ukamba wavo? (Olosapo 17:17) Cimuamue haico ci pita letu momo nda tua kolela ku Yehova oco a tu kuatise, tu kuata ukamba wocili laye.—2 Asapulo 14:11.
8. Ndomo ca lekisiwa vulandu wa Nehemiya, wa Hana kuenda wa Yesu, nye tu pondola oku lilongisa kueci catiamẽla kotembo tu sukila oku pesila kolohutililo vietu vio pokolika?
8 Halopandukuovio tu pondola oku eca ku Suku omo lioku kũlĩha okuti, Eye ka tendi otembo tu pita oku likutilila kokuaye! Nehemiya wa lingile ohutililo yimue yonjanga kutima kovaso ya soma yo ko Persia. (Nehemiya 2:4, 5) Yesu wa lingilevo ohutililo yimue yonjanga eci a pinga ku Yehova unene woku pindula Lasaru. (Yoano 11:41, 42) Handi vali, ‘osimbu Hana a kala oku likutilila,’ utima waye wa u tiamisilile lika ku Yehova. (1 Samuele 1:12, 15, 16) Ci tava okuti tu lingavo olohutililo vina viteta onimbu poku pinga eci tu yongola kuenda ekuatiso tu sukila poku liyaka lovitangi vikuavo.
9. Momo lie volohutililo vietu tu sukilila oku kongelamo esivayo kuenda olopandu omo liovina viwa Yehova a siata oku tu lingila?
9 Embimbiliya li lombolola olohutililo vimue viatiamẽla koku eca olopandu ku Yehova ukuonenewosi kuenda ovopange aye a komohĩsa. (Etundilo 15:1-19; 1 Asapulo 16:7-36; Osamo 145) Vocinjonde cimue upostolo Yoano a kuata, wa mõla eci ci soka 24 kakulu okuti Akristão olombuavekua va sangiwa polomangu viavo oko kilu loku sivaya Yehova hati: “A Ñala yetu, a [Yehova] Suku yetu, wa posokela oku muisua ulamba lesumbilo lunene. Momo ove wa sovola ovina viosi. Vi kasilili ocipango cove, haico via lulikiwa laco.” (Esituluilo 4:10, 11) Etu tu kuetevo esunga lioku sivaya Ululiki wetu olonjanja viosi. Ocili okuti olonjali vi sanjuka calua eci omãla vavo va eca olopandu kokuavo omo liocina cimue ciwa va va lingila! Oku ivaluka ohenda Yehova a tu kuetele loku eca olopandu lutima wosi kokuaye, oyo onjila ya sunguluka yoku mioñolola olohutililo vietu.
Momo Lie tu ‘Likutilila Olonjanja Viosi’?
10. Ohutililo yi kuete esilivilo lie kueci catiamẽla koku pamisa ekolelo lietu?
10 Oku likutilila olonjanja viosi ku kuatisa oco ekolelo lietu li pame. Eci Yesu a mãla oku ta olusapo kolondonge viaye, kuenda oku vi vetiya oco ‘vi likutilile olonjanja viosi,’ eye wa pula ndoco: ‘Eci Mõlomanu eya, oka sanga hẽ ekolelo kilu lieve?’ (Luka 18:1-8) Ocili okuti, olohutililo vina vi lingiwa lutima wetu wosi, ovio vi pondola oku pamisa ekolelo lietu. Eci Avirahama ukuasimbu a kuka okuti ka kuatele omãla, wa likutilila ku Suku kueci catiamẽla kocitangi caco. Eci Yehova a tambulula ohutililo yaye, wo tuma oku tala kilu nda o tẽla oku tenda olombungululu viosi. Noke Suku wa likuminya Avirahama hati: “Haico ci kala ombuto yove.” Nye ceya oku iyililako? Avirahama weya oku “kolela Yehova kuenje wo ci tendela ndesunga.” (Efetikilo 15:5, 6) Nda utima wetu tua u yuluila ku Yehova vohutililo, loku tava kolohuminyo vina vi sangiwa Vembimbiliya kuenda oku pokola kokuaye, eye oka pamisa ekolelo lietu.
11. Ndamupi olohutililo vi pondola oku tu kuatisa oku liyaka lovitangi?
11 Olohutililo vi pondolavo oku tu kuatisa poku liyaka lovitangi. Anga hẽ tu kasi oku liyaka lovitangi viatatama komuenyo wetu weteke leteke? Embimbiliya li tu sapuila ndoco: “Tuika Yehova ocitele cove kuenje eye o ku kuatisa. Lalimue eteke [eye a] tava okuti ukuesunga o sengiwa.” (Osamo 55:22) Eci tu liyaka lovitangi vioku nõla onjila tu yongola oku kuama, tu sukila oku ivaluka ongangu ya Yesu. Eye wa pita uteke wosi loku likutililako olondonge viaye ekũi la vivali vina a nõla. (Luka 6:12-16) Handi vali, kuteke una Yesu a kala oku lavoka olofa viaye, eye wa likutilila lolupili okuti, “esalamiho liaye lia lokila posi [ndatosi] osonde.” (Luka 22:44) Nye ceya oku iyililako? Eye “wa yeviwa momo wa sumbila Suku.” (Va Heveru 5:7) Olohutililo vina tu linga lutima wetu wosi vika tu kuatisa oku liyaka lovitangi kuenda asakalalo akuavo atiamẽla komuenyo.
12. Ndamupi olohutililo vi lekisa ocisola Yehova a tu kuetele?
12 Esunga likuavo lieci tu sukilila oku kuata ukamba wocili la Yehova lekuatiso liohutililo lieli okuti, eye o pondolavo oku linga ekamba lietu liocili. (Tiago 4:8) Eci tu yuluila utima wetu ku Yehova lekuatiso liohutililo, ka tu limbuka hẽ okuti eye wa sakalala leci tu sukila kuenda o tu tata locikembe? Etu tu pondola oku limbuka ocisola Suku a tu kuetele. Omo okuti Yehova eye Isietu wokilu, ka nõlele omunu umue ukuavo oco a yevelele olohutililo viosi vi lingiwa letu tumanu vaye. (Osamo 66:19, 20; Luka 11:2) Omo liaco, eye o tu laleka oco ‘tu ece kokuaye asakalalo etu osi, momo o tu tata.’—1 Petulu 5:6, 7.
13, 14. Esunga lie tu kuete lioku likutilila olonjanja viosi?
13 Olohutililo vi pondola oku vetiya oku kuata ombili yoku talavaya kupange woku kunda kuenda oku tu pamisa eci tu kuata ovisimĩlo vioku liwekapo oku kunda omo liomanu vana ka va yongola oku tu yevelela. (Ovilinga 4:23-31) Olohutililo vi pondolavo oku tu kuatisa oco tu tẽle ‘oku tamalãla latutu Eliapu.’ (Va Efeso 6:11, 17, 18) Nda tu kasi oku liyaka lovitangi vieteke leteke, tu sukila oku likutilila ku Suku oco a tu pamise. Vohutililo yina ya velapo Yesu a linga, eye wa kongelamo epingilo lina liatiamẽla koku ‘tu popela kũvi’ wa Satana Eliapu.—Mateo 6:13.
14 Nda tu amamako oku likutilila oco tu yuvule ovisimĩlo vina vi tuala kekandu, tuka tambula ekuatiso lia Yehova. Etu tua kolela kohuminyo Yembimbiliya li popia hati: “Suku wa kolelua, kuenje ka tava okuti wu yonjiwa te leli wu tẽla, puãi kumuamue leyonjo u muisivo evelo lioku puluka okuti vu soka lalio.” (1 Va Korindo 10:13) Eci upostolo Paulu a liyakele lovitangi vialua, wa limbuka ekuatiso lia Yehova. Omo liaco, eye wa popia hati: “Nẽla ovina viosi vu Kristu u o ñolaisa.”—Va Filipoi 4:13; 2 Va Korindo 11:23-29.
Tu Kuati Ocituwa Coku Likutilila Ndaño Tua Lueya
15. Nye ci pondola oku pita letu eci tu lueya volonumbi via Suku?
15 Oco olohutililo vietu vi yeviwe la Suku, tu sukila oku pokola kelungulo li sangiwa Vembimbiliya. Upostolo Yoano wa soneha ndoco: “Tu pokola kovihandeleko [via Yehova] loku linga ovina viu sanjuisa.” (1 Yoano 3:22) Nye ci pondola oku pita letu nda tua lueya volonumbi via Suku? Eci Adama la Heva va wila vekandu vocumbo co Edene, noke veya oku salama. Etu nda tua wila vekandu, ci tava okuti tu kuatavo ocisimĩlo coku salama “oku tila Yehova Suku.” (Efetikilo 3:8) Umue mitavaso wa siata oku nyula akongelo vovambo, o tukuiwa hati Klaus, wa popia hati: “Nda siata oku limbuka okuti, vamanji vamue eci va wila vekandu va yanduluka Yehova loku liwekapo oku kala vocisoko caye kuenje ka va likutilila vali.” (Va Heveru 2:1) Manji umue o tukuiwa hati José Ángel, wa pitavo locitangi caco. Eye wa popia hati: “Vokuenda kueci ci soka anyamo ecelãla, sia kuatele ocituwa coku likutilila ku Yehova olonjanja viosi. Ndaño okuti sia sesamelẽle oku vangula vali laye, pole nda kũlĩhĩle okuti Yehova eye Isiange wokilu.”
16, 17. Lombolola ovolandu a lekisa ndomo oku likutilila olonjanja viosi ku pondola oku tu kuatisa oku yula ehonguo kespiritu?
16 Vamue pokati ketu tua siata oku sima hati, omo lioku hongua kuetu kespiritu, ale pamue omo liocina cimue cĩvi tua linga, ka tu sesamẽla vali oku likutilila ku Yehova. Pole, eci tu pita lovitangi viaco, tu sukila oku likutilila oco tu kuatisiwe lolohutililo. Yona wa tilile ocikele caye cupange eye a tambuile. Pole, ndaño okuti eye wa kala locitangi caco ‘wa likutilila kuenje Yehova wa tambulula ohutililo yaye. Eci a pinga ekuatiso, Yehova wa yeva ondaka yaye.’ (Yona 2:2) Eci Yona a likutilila, Yehova wo tambulula kuenje, weya vali oku kuata ongusu kespiritu.
17 José Ángel, wa likutililavo olonjanja viosi oco a tambule ekuatiso. Eye wa popia hati: “Nda yulula utima wange loku pinga ongecelo ku Suku, kuenje eye wa ndi kuatisa. Si kuete ocisimĩlo cokuti, ame muẽle lika liange ndi pondola oku tiuka vali vocili ndaño sia tambuile ekuatiso liohutililo. Cilo, nda siata oku likutilila olonjanja viosi kuenda ndi kevelela apuluvi aco oku likutilila.” Etu tu sukila oku lianja oco tu vangule la Suku eci catiamẽla kakulueya etu kuenda lumbombe wocili tu pinga ongecelo kokuaye. Eci Soma Daviti a likekembela akandu aye, Yehova wo wecela. (Osamo 32:3-5) Yehova o kuete onjongole yoku tu kuatisa, pole, ka yongola oku tu pisa. (1 Yoano 3:19, 20) Olohutililo vina vi lingiwa lakulu vekongelo, vi pondola oku tu kuatisa kespiritu, momo olohutililo viavo vi kuete “unene wa Suku.”—Tiago 5:13-16.
18. Ekolelo lipi omanu va Suku va pondola oku kuata nda okuti va lueya?
18 Onjali yipi hẽ yi likala omõlaye una iya kokuaye lumbombe wocili oco o kuatise pole u lungula lika eci omõla waco a lueya? Olusapo luomõla ocisandui u lekisa okuti ndaño tua yanduluka Isietu wokilu vokuenda kuotembo yimue, pole eye o sanjuka calua eci tu tiuka kokuaye. (Luka 15:21, 22, 32) Yehova o vetiya omanu vosi va wila vekandu okuti veya kokuaye ‘oco va tambule ongecelo yaye.’ (Isaya 55:6, 7) Ndaño okuti Daviti wa lingile ekandu limue linene, pole wa pinga ongecelo ku Yehova poku popia hati: “A Suku, vonguila etui [liove] kohutililo yange. Ku ka tile elombelo liange.” Daviti wamisako lohutililo yaye hati: “Loñolosi lomele lekumbi pongunji ndi litetela loku lisiõsiõla, kuenje o yeva ondaka yange.” (Osamo 55:1, 17) Olondaka evi vieca elembeleko liocili!
19. Momo lie tu sukilila oku yuvula ocisimĩlo cokuti, nda olohutililo vietu ka vi kasi oku tambuluiwa ci lekisa okuti Suku wa tu yanduluka?
19 Nda tua limbuka okuti olohutililo vietu ka vi kasi oku tambuluiwa lonjanga, nye tu sukila oku linga? Etu tu sukila oku konomuisa lutate nda olohutililo vietu vi litava locipango ca Yehova kuenda tu kasi oku vi lingila vonduko ya Yesu. (Yoano 16:23; 1 Yoano 5:14) Ondonge Tiago wa popia eci catiamẽla Kakristão vamue va enda oku likutilila okuti ka va tambuile etambululo momo ka va ‘pingaile lesunga.’ (Tiago 4:3) Handi vali, tu sukila oku yuvula ocisimĩlo cokuti, omo olohutililo vietu ka vi kasi oku tambuluiwa, eci ci lekisa okuti Suku wa tu yanduluka. Yehova olonjanja vimue wa siata oku ecelela okuti afendeli vaye vamamako oku likutilila omo liocitangi va kasi oku liyaka laco, ndaño okuti olohutililo viavo soketi ka vi tambuluiwa lonjanga. Yesu wa popia hati: “Pingi, kuenje cu wihiwi.” (Mateo 7:7) Omo liaco, tu sukila oku kuata ‘ocituwa coku likutilila.’
Likutilila Olonjanja Viosi
20, 21. (a) Momo lie tu sukilila oku likutilila olonjanja viosi ‘koloneke vilo via sulako’? (b) Nye tu lavoka oku tambula eci tu amẽla kocalo cohenda ya Yehova?
20 ‘Koloneke vilo via sulako,’ ovitangi vi kasi oku livokiya calua kuenda tu kasi ‘kotembo yohali.’ (2 Timoteo 3:1) Ovitangi ci tava okuti vi tu sakalaisa calua. Pole, olohutililo vietu vi pondola oku tu kuatisa oku pitisa kovaso ovina viespiritu komuenyo wetu ndaño tu liyaka lovitangi, layonjo kuenda ovina vikuavo vi koka olukonyo. Oku likutilila kuetu ku Yehova oloneke viosi, ku pondola oku tu ĩha ekuatiso liosi tu sukila.
21 Omo okuti Yehova wa siata ‘oku yevelela olohutililo,’ ndaño okuti Eye o kuete upange walua, lalimue eteke aka ivalako oku tu yevelela. (Osamo 65:2) Omo liaco, lalimue eteke ka tuka liwekipo oku likutilila kokuaye omo liupange walua. Ukamba tu kuete la Suku, owo wa velapo vali calua. Ka tuka simi okuti ukamba waco wiya ño owo muẽle. Embimbiliya li tu vetiya ndoco: “Tu kokeli lutõi kocalo cocali, okuti tu mola ohenda loku sanga ocali ci tu kuatisa eci tu sukila oku kuatisiwa.”—Va Heveru 4:16.
Ndamupi o Tambulula?
• Nye tua lilongisa kuprofeto Daniele catiamẽla kesilivilo liolohutililo?
• Ndamupi tu pondola oku pamisa ukamba wetu ku Yehova?
• Momo lie tu sukilila oku amamako oku likutilila olonjanja viosi?
• Momo lie tu sukilila oku yuvula ovisimĩlo viokuti ka tu sesamẽla vali oku likutilila ku Yehova?
[Elitalatu kemẽla 16]
Nehemiya wa lingile ohutililo yimue yonjanga kutima osimbu handi ka vanguile la soma
[Elitalatu kemẽla 17]
Hana wa ‘pita otembo yalua loku likutilila ku Yehova’
[Elitalatu kemẽla 18]
Yesu wa pita uteke wosi loku likutilila osimbu handi ka nõlele olondonge viaye ekũi la vivali
[Elitalatu kemẽla 20]
Vokuenda kueteke, tu pondola oku sanga apuluvi alua oku likutilila