Tuamamiko Oku Vumba Yehova Lutima Umuamue
“Kotembo yaco mongolola upopi womanu, ho pui esanda, okuti vosi yavo oco va vilikiya onduko ya [Suku okuti,] Yehova, loku u vumba lutima umuamue.”—SOFONIYA 3:9.
1. Koku tẽlisiwa kuocitumasuku ca Sofoniya 3:9, nye ci kasi oku lingiwa?
CILO, voluali luosi mu va vanguiwa eci ci soka 6.000 kalimi. Handi vali, kulivo alimi akuavo a vanguiwa lovimunga vimue viapata omanu atito. Ndaño okuti, omanu va vangula alimi a litepa ndeci, lio Árabe kuenda lio Zulu, pole Suku wa siata oku linga ocina cimue ci komohĩsa calua. Eye wa siata oku ecelela okuti omanu va sangiwa kolonepa viosi violuali, va lilongisa kuenda va vangula upopi umue wa pua esanda. Ocina caco ci kasi oku lingiwa poku tẽlisiwa kuocitumasuku Yehova a eca kuprofeto Sofoniya hati: “Kotembo yaco [ame ndi Yehova Suku,] mongolola upopi womanu, ho pui esanda, okuti vosi yavo oco va vilikiya onduko ya Yehova, loku u vumba lutima umuamue.”—Sofoniya 3:9.
2. ‘Upopi wa pua esanda,’ u lomboloka nye, kuenda nye wa siata oku linga?
2 ‘Upopi wa pua esanda,’ u lomboloka ocili catiamẽla ku Suku cina ci sangiwa Vembimbiliya okuti olio Ondaka yaye. Ocili caco, catiamẽla Kusoma wa Suku, una uka kemãlisa onduko ya Suku, loku teyuila uviali waye, kuenda oku nena asumũlũho komanu. (Mateo 6:9, 10) Omo okuti upopi waco owo lika walipua konepa yespiritu, u kasi oku vanguiwa vapata a sangiwa kolofeka viosi kuenda akova osi palo posi. Kuenje, upopi waco u va kuatisa oku vumba Yehova “lutima umuamue.” Ovo va kasi oku vumba Suku vongongela yimosi, ale “lelitokeko.”
Pokati Komanu va Suku ka pa Kuete Olonepele
3. Nye ci tu kuatisa oku vumba Yehova lutima umuamue?
3 Etu Tuakristão, tu eca olopandu ku Suku omo okuti pokati ketu pali omanu va vangula alimi alua. Ndaño okuti tu kasi oku kundila olondaka viwa Viusoma valimi alua, pole, tu kasi oku vumba Suku lutima umuamue. (Osamo 133:1) Eci ci kasi oku tẽliwa momo kolonepa viosi violuali tu sangiwa, tu pondola oku vangula upopi wa pua esanda woku sivaya Yehova.
4. Momo lie pokati komanu va Suku ka ca sungulukile okuti pa kala olonepele?
4 Pokati komanu va Suku ka ci tava okuti pa kala olonepele. Upostolo Petulu wa lombolola ciwa ondaka eyi kunyamo wa 36 K.K., eci a kundila Kesongo liolohoka Korneliu una wa kala Ukualofeka. Kuenje upostolo Petulu wa vetiyiwa oku popia hati: “Nda limbuka ocili okuti Suku ka kuete ocame, puãi, volofeka viosi, [omunu] wosi u sumbila loku linga esunga, u sungulukila.” (Ovilinga 10:34, 35) Omo liaco, vekongelo Liakristão ka ci tava okuti mu kala vakualonepele, vana va tunga ocimunga cavo, okuti va sole lika omanu vamue vakuavo havoko, ale vakuacame.
5. Momo lie ka ca sungulukilile oku kuata olonepele vekongelo?
5 Ufeko umue ondonge eci a nyula Onjango Yusoma wa popia hati: “Ocili okuti, omanu va sangiwa vatavo va livala ño ukamba lomanu vakuekova limue ale la vana vatiamẽla kepata limue. . . . Pole, Olombangi via Yehova viosi via tumãlele pamosi, kuenda pokati kavo ka pa kalele ovimunga viomanu va litepa.” Ocili okuti, vamue va kala vekongelo lioko Korindo kosimbu, va tungile ovimunga viomanu. Omo liolonepele viaco, ovo va kala oku tateka espiritu sandu lia Suku lina li kuatisa omanu koku li kuata omunga kuenda koku kala lombembua. (Va Galatia 5:22) Nda tua vetiya olonepele vekongelo, tuka sumuisa espiritu sandu lia Suku. Omo liaco, tu ivaluki olondaka upostolo Paulu a sonehela va Korindo eci a popia hati: “A vamanji, ndu peyi londuko ya Ñala yetu Yesu Kristu okuti, vosi wu popia popia cimuamue. Pokati kene ka pa ka kale olonepele, puãi likuati omunga lutima umuamue lolondunge vimuamue.” (1 Va Korindo 1:10) Upostolo Paulu vukanda waye wa vetiyavo va Efeso oco pokati kavo pa kale ukamba.—Va Efeso 4:1-6, 16.
6, 7. Elungulo lipi Tiago a eca liatiamẽla kocame, kuenda ndamupi tu pondola oku pokola kolondaka viaye?
6 Akristão va siata oku vetiyiwa olonjanja viosi oco pokati kavo ka pa ka kale ocame. (Va Roma 2:11) Omo okuti, vakongelo amue vo kocita catete mua kala vamue va kuatele ocame la vana okuti olohuasi, ondonge Tiago wa soneha ndoco: “A vamanji, koka kuateli omanu ocame nda wa koleli ocili Ñala yetu Yesu Kristu haeye Ñala yulamba. Momo, nda vosunangonga yene mua iñila ulume wa wala uwalo wa fina lonẽla yulu, kuenje mua iñilavo osuke ya wala uwalo waño, kuenje nda vu lama u wa wala uwalo wa fina, loku popia laye, hoti, Ndo tumale palo pawa, puãi osuke vu popia laye hoti, Ove, ka talame oko, pamue hoti, Tumala pociliatelo cange, ka wa litepisili hẽ ene muẽle, ka wa lingili hẽ olonganji vi kuete ovisimilo vĩvi?”—Tiago 2:1-4.
7 Nda olohuasi vimue ka vi lilongisa Embimbiliya okuti via wala olonẽla viulu kuenda uwalo umue wa fina calua vieya kohongele Yakristão, kuenje mua iñilavo osuke ya wala uwalo waño, olohuasi ovio via enda oku tambuiwa vali ciwa. Ovo va kapiwa ‘polomangu viwa’ osimbu okuti olohukũi vi talama vilu, ale va vi tumãlisa posi yaño. Pole, omo okuti Suku ka kuete ocame, wangiliya ocilumba cocisembi ca Yesu coku yovola olohuasi kuenda olohukũi. (Yovi 34:19; 2 Va Korindo 5:14) Omo liaco, nda tu yongola oku sanjuisa Yehova, kuenda oku u vumba lutima umuamue, ka tu ka lekisi ocame, ale ‘oku likokela oku kuatisiwa locame.’—Yuda 4, 16.
Tu Yuvuli Oku Lisiõsiõla
8. Ovitangi vipi va Isareli va pita lavio omo lioku lisiõsiõla kuavo?
8 Oco tu amameko lukamba wetu kuenda oku taviwa la Suku, tu sukila oku pokola kelungulo liupostolo Paulu wa popia hati: “Cosi vu linga ci lingi loku yuvula oku lisiõsiõla.” (Va Filipoi 2:14, 15) Va Isareli vana va tunda kupika ko Egito haivo ka va kuatele ekolelo, va lisiõsũila Mose la Arone kuenda Yehova Suku. Omo liaco, alume vosi va kuata eci ci soka 20 kanyamo kuenda vakuavo va kuete vali anyamo alua, ka va iñilile Vofeka Yohuminyo kuenje, va fila vungende vokuenda kueci ci soka 40 kanyamo va Isareli va linga vekango. Pole, alume vakuekolelo ndeci Yehosua, la Kalembe kuenda va Lewi, ovo lika va iñila Vofeka Yohuminyo. (Atendelo 14:2, 3, 26-30; 1 Va Korindo 10:10) Heyambulokuolio va tambula omo lioku lisiõsiõla kuavo!
9. Ovitangi vipi Miriama a pita lavio omo lioku lisiõsiõla kuaye?
9 Ulandu owu u lekisa eci ci pondola oku pita lofeka yosi yi lisiõsiõla. Ci popiwa hẽ ndati catiamẽla komunu lomunu o kuete ocituwa coku lisiõsiõla? Ocili okuti, Miriama manji ya Mose kumue la huvaye Arone, va lisiõsiõla hati: “Yehova nga wa popia lika la Mose? Ka popelevo letu?” Ulandu waco wamisako hati: “Yehova wa ci yeva.” (Atendelo 12:1, 2) Nye ceya oku iyililako? Miriama una wa pitile kovaso lelinga liaco lioku lisiõsiõla, weya oku yambuiwa la Suku. Ndamupi? Eye weya oku kuatiwa luveyi wovilundu kuenje, wa kala ocipãla locilombo ci soka oloneke epanduvali toke eci a yelisua.—Atendelo 12:9-15.
10, 11. Oku amamako loku lisiõsiõla ku pondola oku sulila pi? Ci lombolola.
10 Omunu ka lisiõsiõla lika omo liocina cimue cĩvi ca lingiwa. Nda omanu vamamako loku lisiõsiõla calua omo liovisimĩlo ale liekalo limue lia velapo, ci va kokela oku lisokolola lika ovo muẽle okuti Suku ci sule. Nda ka ca konomuisiwile ciwa, ci pondola oku nena ovitangi pokati ka vamanji okuti ci va tateka oku vumba Yehova lutima umuamue. Eci ca siata, momo vakuaku lisiõsiõla calua, va lisiõsiõla omo lioku sima okuti eci cika vetiya omanu oku livala lavo ukamba.
11 Ci tava okuti, manji umue o sepula umue ukulu wekongelo omo ka lingi ciwa ovipama viaye, ale omo okuti ukulu waco ka kasi oku tẽlisa ciwa ovikele viaye. Nda tua yevelela ku manji yaco ukuacituwa coku lisiõsiõla, ci tava okuti noke tuka kuatavo ovisimĩlo vĩvi ndevi viaye. Osimbu handi atatahãi aco ka a iñilile vutima wetu, kefetikilo ci tava okuti ovopange osi a lingiwa lakulu vekongelo, ka a tu sumuisa. Pole, vokuenda kuotembo, tuka fetika oku suvuka ovopange osi aka lingiwa lukulu wekongelo, okuti tu lisiõsiõlavo. Ovituwa viaco evi, ka via sungulukile vekongelo liomanu va Yehova.
12. Oku lisiõsiõla ku pondola oku nena ovitangi vipi kukamba wetu la Suku?
12 Oku lisiõsuĩla akulu vekongelo vana va kuete ovikele vioku tata ocunda ca Suku, ku tuala koku imbula akulu vaco. Oku lisiõsiõla kuaco ku koka oku linga eci cĩvi okuti noke ku pondola oku nyõla ukamba wetu la Yehova. (Etundilo 22:28) Omanu vosi va sole oku imbula vakuavo haivo ka va yongola oku likekembela, ka vaka iñila vusoma wa Suku. (1 Va Korindo 5:11; 6:10) Ondonge Yuda wa soneha eci catiamẽla komanu vana va lisiõsuĩle okuti va enda oku ‘pembula olombiali kuenda oku tomba vakuolamba,’ ale akulu vekongelo. (Yuda 8) Omanu vaco vakuaku lisiõsiõla, ka va taviwile la Suku. Omo liaco, etu tu sukila oku yuvula oku kuama ovituwa viavo vĩvi.
13. Momo lie tu popela tuti, kuli oku lisiõsiõla kumue okuti ka ku sumuisa Suku?
13 Pole, kuli oku lisiõsiõla kumue okuti ka ku sumuisa Suku. Eye ka ivaleleko ‘oku liyula kuoku lisiõsiõla’ kuomanu voko Sodoma lava voko Gomora. Omo liaco, Yehova wa kundula alupale aco avali. (Efetikilo 18:20, 21; 19:24, 25) Eci pa pita okatembo kamue noke yo Pendekoste yunyamo wa 33 K.K. yina ya lingiwila ko Yerusalãi, “va Helasi [veya oku] fetika oku lisiõsuĩla va Heveru, vati, Ovimbumba vietu vi limalaiwa ño eci va eca eca okulia eteke keteke.” Noke, ‘ekũi liolondonge la vivali’ vieya oku tetulula ocitangi caco poku ‘nõla alume epanduvali’ oco va linge “upange” woku eca okulia. (Ovilinga 6:1-6) Koloneke vilo, akulu vekongelo ka va sukila ‘oku sitikila ovatũi avo’ komanu va lisiõsiõla lesunga. (Olosapo 21:13) Ka ciwako okuti akulu vekongelo va vetela evelo vamanjavo va fendelela kumuamue vocisoko ca Yehova, pole va sukila oku va vetiya lolondaka vioku va kolisa.—1 Va Korindo 8:1.
14. Ovituwa vipi tu sukila oku lekisa, oco tu yuvule ocituwa coku lisiõsiõla?
14 Vosi yetu tu sukila oku yuvula ocituwa coku lisiõsiõla, momo ci pondola oku nyõla ovituwa vietu viwa kespiritu. Ovituwa viaco vi pondola oku nyõla ukamba wetu la vakuetu. Omo liaco, tu likolisiliko loku ecelela okuti espiritu sandu li tu kuatisa oku lekisa ocisola. (Va Galatia 5:22) Nda tua pokola ‘kocihandeleko catiamẽla kocisola,’ tuka kuatisiwa oku vumba Yehova lutima umuamue.—Tiago 2:8; 1 Va Korindo 13:4-8; 1 Petulu 4:8.
Tu Yuvuli Olombonde
15. Ndamupi tu pondola oku tepisa pokati koku vangula olombonde kuenda oku lundila?
15 Omo okuti oku lisiõsiõla ku koka olombonde, tu sukila oku lunguka leci tu popia. Oku vangula olombonde ci lombokoloka oku popia lãvi vakuetu kuenda oku litenga volombangulo viavo. Pole, oku lundila ci lomboloka oku vangula ondaka yatiamẽla komunu umue okuti yuhembi oco ekalo liomunu waco li nyõlehe. Ombangulo yaco ka ya sungulukile kuenda yĩvi calua. Omo liaco, Suku wa lunguile va Isareli hati: “Ku ka endaende pokati ka vakuẽle loku endisa olombonde.”—Ovisila 19:16.
16. Elungulo lipi upostolo Paulu a eca liatiamẽla koku sandeka ombangulo yamãle? Kuenda ndamupi tu pondola oku kongeliwavo velungulo liaye?
16 Omo okuti oku sandeka ombangulo ka ya sungulukile kua siata oku nena olombonde, upostolo Paulu wa lungula omanu vana va sole oku sandeka ombangulo ya vakuavo. Noke yoku tukula ovimbumba vina via enda oku eca ekuatiso vekongelo, eye wa popia eci catiamẽla kovimbumba vina via kala ‘ovisiãi okuti via solele calua oku ñuala ñuala kolonjo, haivo vakualombonde, vakuasiata okuti va popia ovina vimue ka via sungulukile oku vi popia.’ (1 Timoteo 5:11-15) Nda ukãi umue Ukristão wa limbuka okuti wa fetika oku kuata ocituwa ci tuala kolombonde, eye o sukila oku yuvula ovina vimue ka via sungulukile oku vi popia, poku pokola kelungulo liupostolo Paulu liatiamẽla koku kuata ‘utate poku liwekapo oku endisa olombonde.’ (1 Timoteo 3:11) Omo liaco, alume va sukilavo oku yuvula ocituwa coku sandeka ombangulo yina yi kapa ukamba wavo kohele.—Olosapo 10:19.
Liwekapo Oku Pisa!
17, 18. (a) Nye Yesu a popia catiamẽla koku vetela evelo vamanjetu? (b) Ndamupi tu pondola oku pokola kolondaka via Yesu viatiamẽla koku vetela evelo?
17 Ndaño okuti ka tu endisila olombonde omunu umue, tu sukila oku likolisilako oco tu yuvule ocituwa coku pisa vakuetu. Yesu wa pisa ocituwa caco, eci a popia hati: “Ko ka veli oco ko ka veliwe. Momo evelo vu vela lalio hailio vo veli lalio. Oseteko vu setaeka layo haiyo vo setekelivo. Ci kasi ndati okuti o lete okacinene ka kasi viso liukuẽle puãi ku lete ohangalo yi kasi viso liove? O popia ndati lukuẽle huti, Linga hu fẽle okacinene ka kasi viso liove, osimbu viso liove muẽle ohangalo haimo yi li? Okuambambe! Tete upa ohangalo viso liove, noke o mola ciwa oku upa okacinene viso liukuẽle.”—Mateo 7:1-5.
18 Lalimue eteke ka tuka simi okuti, tu pondola ‘okupa’ ocinene ci kasi viso lia manjetu oco tu u kuatise, osimbu okuti ka tu kuete uloño woku lipisa etu muẽle oco tupe viso lietu “ohangalo.” Pole, nda tua kuata ocili elomboloko liohenda ya Suku, ka tuka kuata ocisimĩlo coku pisa vamanjetu kespiritu. Ndamupi tu pondola oku kuata elomboloko liatiamẽla kokuavo ndeci Isietu wokilu a kũlĩha ciwa ekalo liavo? Ka ci komohĩsa eci Yesu a tu lungula oco ka tuka ‘vetele vali evelo vakuetu, momo evelo tu vetela lalio vakuetu, hailio va tu vetelavo lalio.’ Oku likonomuisa ciwa etu muẽle kueci catiamẽla kekambo lietu lioku lipua, ku pondola oku tu kuatisa oku yuvula oku vetela omanu evelo lina okuti Suku o pondola oku litenda ndelinga limue ka lia sungulukile.
Wa Leñela Pole wa Sumbiwa
19. Ndamupi tu pondola oku tenda vamanjetu tu fendelela kumuamue vekongelo?
19 Nda tua nõlapo onjila yoku vumba Suku lutima umuamue, kumue la vamanjetu tu fendelela kumuamue vekongelo, ka tuka yuvula lika ocituwa coku vetela evelo vakuetu. Pole, tuka lekisavo kokuavo esumbilo liocili. (Va Roma 12:10) Ocili okuti, tuka velisapo oku tẽlisa olonjongole viavo okuti vietu ci sule, kuenda tuka sanjukila oku lekisa kokuavo ovilinga viwa oco va kale ciwa. (Yoano 13:12-17; 1 Va Korindo 10:24) Ndamupi tu pondola oku lekisa ovituwa viaco viwa? Tu pondola oku vi lekisa poku ivaluka okuti, omanu vosi va tava va soliwe la Yehova, kuenda tu sukila oku likuatisa pokati la vakuetu ndeci ci kasi ovimatamata vietimba liomunu okuti, vi likuatisa pokati.—1 Va Korindo 12:14-27.
20, 21. Olondaka vi sangiwa kelivulu lia 2 Timoteo 2:20, 21, vi kuete elomboloko lie kokuetu?
20 Ocili okuti, Akristão ndaño okuti va leñela ndovikuata viotuma, ovo va tambula ocikele cupange umue u komohĩsa. (2 Va Korindo 4:7) Nda tu kasi oku linga upange u kola woku sanjuisa Yehova, tu sukila oku amamako oku lekisa ovituwa vina vi eca esumbilo ku Yehova kuenda Komõlaye. Tu pondola lika oku ci linga, nda tu amamako oku liyelisa kovituwa kuenda kespiritu oco tu kale ovikuata via sumbiwa kupange wa Suku. Kueci catiamẽla kondaka eyi, upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Vonjo yimue yinene ka muli lika ovikuata viulu levi viopalata, puãi mulivo evi viuti levi viotuma, vikuavo vietepo, vikuavo viesepu. Omunu, nda o liyelisa kovina via vĩha, o linga ocikuata cesumbilo, haico ci kola, kuenje ca sungulukila muẽleanjo, haico ca sokiyiwila ovilinga viosi viwa.”—2 Timoteo 2:20, 21.
21 Omanu vosi okuti ka va pokola kolonumbi via Suku, va kasi ‘ndovikuata vina ka via sumbiwile.’ Poku amamako loku pokola kolonumbi via Suku, tuka kala ‘ndovikuata via sumbiwa haivio vi kola okuti via sokiyiwila ovilinga viosi viwa.’ Omo liaco, tu pondola oku lipulisa etu muẽle ndoco: ‘Ame hẽ, ‘ndicikuata cimue ca sumbiwa’? Anga hẽ, ndi lekisa ovituwa viwa ku vamanjetu Akristão? Ame hẽ, ndimunu umue wekongelo lina li talavaya lutima umuamue kumue la vakuetu tu fendelela kumosi?’
Tu Amamiko Oku Vumba Suku Lutima Umuamue
22. Ekongelo Liakristão ci tava oku lisokisa la nye?
22 Ekongelo Liakristão eliangiliyo limue lisokisiwa ndeli liepata. Omanu va sangiwamo va likuetele ocisola, va likuatisako pokati, va li kuetele esanju liocili eci vosi yavo va fendelela kumuamue Yehova. Vepata ci tava okuti mu sangiwa omanu vana va litepa kueci catiamẽla kovina omunu lomunu a sole. Pole, omunu lomunu pokati kavo, o kuete ocikele cimue ca sumbiwa. Cimuamue haico ci kasi vekongelo. Ndaño okuti vosi yetu tu kuete ovituwa via litepa, kuenda ka tua lipuile, Suku o kasi oku tu kokela kokuaye lekuatiso lia Kristu. (Yoano 6:44; 14:6) Yehova la Yesu, va tu sole calua kuenje ndelitokeko li sangiwa vepata, etu tu sukila oku li kuatela ocisola pokati.—1 Yoano 4:7-11.
23. Nye tu sukila oku ivaluka okuti oco muẽle tu kuete oku linga?
23 Omo okuti ekongelo Liakristão eliangiliyo limue liepata, lia lingavo ocitumãlo cimue okuti omo tu pondola lika oku sanga vakuacili. Upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Njongola okuti alume ovo va likutilila kuoha, loku tulika ovaka a kola, halonyeñoko [ale] pamue lolonamalala.” (1 Timoteo 2:8) Upostolo Paulu wa tokekisa esunguluko lolohutililo vilingiwila ‘kovitumãlo viosi’ kuna Akristão va liongoluila. Alume vakuacili ovo lika va kuete omoko yoku linga olohutililo vekongelo. Omo liaco, Suku o kevelela okuti, vosi yetu tu kala omanu vamue vakuacili kokuaye kuenda tu likolela pokati la vakuetu. (Ukundi 12:13, 14) Tu nõlipo lika onjila yoku talavayela kumosi, ndeci ovimatamata vietimba vi kasi. Omo okuti tuatiamẽla kepata liafendeli va Yehova, tu kuati ukamba wocili kupange wetu. Omo liaco, tu ivaluki okuti, tu sukila oku likuatisa pokati, kuenje nda tua ci linga, tuka taviwa la Suku okuti tu tambula asumũlũho aye poku amamako oku vumba Yehova lutima umuamue.
O Pondola Oku Tambulula?
• Nye ca siata oku kuatisa Akristão oku vumba Yehova lutima umuamue?
• Momo lie Akristão va yuvuila olonepele?
• Nye ove o popia catiamẽla kocituwa cĩvi coku lisiõsiõla?
• Momo lie tu sukilila oku sumbila vakuetu okuti tu yuvula oku va sombisa?
[Elitalatu kemẽla 15]
Upostolo Petulu wa limbuka okuti “Suku ka kuete ocame”
[Elitalatu kemẽla 16]
Ove hẽ, wa kũlĩha esunga lieci Suku a yambuila Miriama?
[Elitalatu kemẽla 18]
Akristão vocili va kuete esanju koku vumba Yehova lutima umuamue