Ocipama 9

Unene Welavoko Liepinduko

1. Nda ka kua kale epinduko nda elavoko lie lia kuata ava vafa?

ANGA hẽ o kuete umue ngandiove okuti wo solele calua kuenje wa fa? Nda ka kua kale epinduko liava vafa, nda ka kua kalevo elavoko lioku va mõla vali. Ekalo liavo lia tukuiwa Vembimbiliya ndomo: ‘Ava va fa lacimue va kũlĩha, . . . momo vonjembo omo wenda kamuli upange, ndaño ovikuata, ndaño ukũlĩhĩso, ndaño olondunge.’​—⁠Ukundi 9:​5, 10.

2. Nye ci komohĩsa ca lingiwa okuti cecelela elavoko liepinduko?

² Yehova omo liohenda yaye, wa sokiya epinduko oco omanu vosi vafa va kuate epuluvi lioku kala vali lomuenyo ko pui. Eci ci lomboloka okuti ove o pondola oku kuata elavoko liaco vutima wove, okuti eteke limue voluali luokaliye lua Suku, oka kala vali pamosi la vana va pekela vo kufa.​—⁠Marko 5:​35, 41, 42; Ovilinga 9:​36-41.

3. (a) Lonjila yipi elavoko liepinduko lia siata oku kuata esilivilo lialua voku tẽlisiwa kuocipango ca Yehova? (b) Votembo yipi elavoko liepinduko li kala ono yimue yekoliso kokuetu?

³ Omo lielavoko liepinduko, ka tu sukila oku kuata usumba lo kufa. Yehova, o pondola oku ecelela vokatembo katito ũvi ku vana vo vumba locili. Eye ecelela okuti Satana ova seteka oco a lekise ocili cuhembi waye woku popia hati: ‘Cosi omunu a kasi laco o ci ecela omuenyo waye.’ (Yovi 2:⁠4) Yesu wa pokola ku Suku toke kokufa, kuenje Suku wo pinduila komuenyo wokilu. Omo liaco, Yesu wa eca omuenyo waye wa lipua ndocilumba oco tu yovuiwe osimbu handi ka endele kocalo ca Isiaye oko kilu. Eci ci lomboloka okuti, omo liepinduko vana va nõliwa ‘ndo kacunda katito’ va kuetevo elavoko liepinduko oco vaka kale la Kristu Vusoma wokilu. (Luka 12:32) Ku vakuavo, kuli elavoko liomuenyo ko pui vofeka yelau palo posi. (Osamo 37:​11, 29) Akristão vosi va kuete elavoko liepinduko ndono yekoliso ‘lia piãla’, eci va liyaka layonjo ana a tuala ko kufa. ​—⁠2 Va Korindo 4:⁠7.

Esunga Lieci Ekolelo li Kuetele Esilivilo Lialua Kakristão.

4. (a) Lonjila yipi okuti epinduko olio “efetikilo lielilongiso”? (b)Epinduko li kuete elomboloko lie komanu vosi?

⁴ Epinduko ndomo lia lomboluiwa kelivulu lia Va Heveru 6:​1, 2, olio ‘efetikilo lielilongiso.’ Onepa eyi yepinduko yi pamisa ekolelo, omo li tu kuatisa oku kala Akristão va loñoloha kespiritu. (1 Va Korindo 15:​16-19) Ocili okuti, elongiso Liembimbiliya liatiamẽla kepinduko liava vafa lia litepa locisimĩlo comanu vosi voluali. Omo liekambo liukũlĩhĩso wovina viespiritu, omanu valua va sima okuti ovina vi letiwe ovio lika via velapo vomuenyo. Omo liaco, ovo va vanjiliya lika oku linga ovipango viavo muẽle. Handi vali, kuli omanu vana vatiamẽla koviholo viatavo esanda okuti va kuete ovisimĩlo via litepa kuenje va sima okuti eci omunu a fa vetimba liaye mu tunda ocilelembia cimue ka cifi. Omanu vosi va kuete ocisimĩlo eci, ka va tava kelongiso Liembimbiliya liatiamẽla kepinduko liava vafa, momo nda omanu va kuete ale ocilelembia ka cifi epinduko ka li sukiliwa vali. Ovo va seteka oku sokisa alongiso aco atiamẽla kocilelembia ka cifi kuenda epinduko liava vafa kuenje ci va kokela atatahãi. Oco hẽ, ndamupi tu pondola oku kuatisa omanu vana va yongola oku kũlĩha ocili?

5. (a) Osimbu handi omunu ka kũlĩhĩle esilivilo liepinduko, nye eye a sukila oku kũlĩha tete? (b) Ovinimbu vipi Viembimbiliya tu sukila oku kapako oco tu lombolole kueci cipita lomunu poku fa, kuenda ekalo liava vafa? (c) Nye ci lingiwa, nda umue o kuete Embimbiliya li uvalisa okuti ka lilombolola ocili?

⁵ Osimbu handi omunu ka kũlĩhĩle eliangiliyo li komohĩsa liepinduko, o sukila oku kuata elomboloko liocili lieci cipita lomunu poku fa kuenda ekalo liava vafa. Olonjanja vimue tu sukila lika oku tukula ovinimbu vimue Viembimbiliya oco tu lomboluile ondaka eyi komunu una o kuete onjongole yocili Cembimbiliya. (Efetikilo 2:7; Osamo146:​3, 4; Esekiele 18:⁠4) Ambimbiliya amue ka a lombolola ciwa eci catiamẽla kocendalomuenyo kuenje a uvalisa ocili cayo. Omo liaco, ca sunguluka oku kapako ovopopi a sangiwa valimi atete Embimbiliya, oco tu kũlĩhe ndomo ondaka yaco ya lomboluiwa.

6. Ndamupi o pondola oku kuatisa omunu oco a kũlĩhe elomboloko liocendalomuenyo?

⁶ O Tradução do Novo Mundo, yi kuete esilivilo lialua, momo mu sangiwa elomboloko lio kelimi lia va Heveru ne’phesh yi likuata lo kelimi lia va Helasi psy·khe, okuti ondaka yaco yilomboloka, “ocendalomuenyo.” Kamẽla asulako vo Tradução do Novo Mundo ku sangiwa ulala wovinimbu violondaka evi. Olonepa vialua Viambimbiliya ka vi tukula upopi umuamue u sangiwa Vovisonehua viosimbu ndeci, “ocendalomuenyo,” pole, vi tukula upopi ukuavo ndeci “ocilulikilo,” “ekalo,” “omunu,” kuenda “omuenyo”. Ondaka yokuti, “néphesh, “ yi lomboloka okuti “ame muẽle,” kuenda yi lombolokavo “omunu.” Nda tua sokisa Ambimbiliya amue lo Tradução do Novo Mundo, cika kuatisa ondonge oku kũlĩha okuti ondaka “ocendalomuenyo” yi lomboloka omanu kuenda ovinyama. Pole, olondaka evi, ka vi lomboloka okuti eci omunu a fa vetimba liaye mu tunda cimue ci tuihinya lomuenyo.

7. Lekuatiso Liembimbiliya ndamupi o pondola oku lombolola ekalo liava va kasi Veyambo kuenda ava va kasi Vongehena?

⁷ Vo Tradução do Novo Mundo, mu kuetevo ondaka yi tukuiwa hati, She’ohl kelimi lia va Heveru, kuenda kelimi lia va Helasi ondaka yaco yi tukuiwa hati: ha’des kuenda ge’en·na. Pole olondaka viaco “Sheol” kuenda “Hades” vi kuete elomboloko limuamue. (Osamo 16:10; Ovilinga 2:27) Kuenje Embimbiliya lieca elomboluilo liwa liatiamẽla ko Sheol kuenda Hades okuti Eyambo, omu mu kendiwa omanu vosi vafa, pole ka muendi vana va kasi lomuenyo. (Osamo 89:48; Esituluilo 20:13) Ovisonehua vi lekisavo eci catiamẽla kelavoko lioku tunda veyambo okuti ci lomboloka epinduko. (Yovi 14:13; Ovilinga 2:31) Pole, etepiso lieli okuti ka kuli elavoko liomuenyo ku vana va enda Vongehena (geʹen·na) okuti vonjembo va nyõliwilamo muẽle pe, haivo ka va kuete vali epinduko. Kuenje, lalimue eteke ku vanguiwa okuti vongehena yaco mu sangiwa ocendalomuenyo cimue ci kuete olondunge. ​—⁠Mateo 10:⁠28.

8. Ndamupi elomboloko liwa liepinduko, lipondola oku vetiya ovituwa viomanu kuenda ovilinga viavo?

⁸ Lalomboluilo olondaka evi, omunu o pondola oku kuatisiwa oku sanga elomboloko liepinduko. Eye o pondola oku kũlĩha ocisola ca Yehova coku linga eliangiliyo eli liwa likomohĩsa. Esumuo lioku sokolola vana vafa, li pondola oku piñanyiwa lesanju lioku ka kala vali pamosi voluali luokaliye lua Suku. Oku kuata elomboloko liondaka eyi oyo osapi yoku kũlĩha esunga lio kufa kua Yesu. Akristão vo kocita catete va limbukile okuti epinduko lia Yesu Kristu, olio ocina ca velapo ci pamisa ekolelo lia Kristão, poku yi kula onjila yepinduko liomanu va kuavo vafa. Ovo va kundila vakuavo lombili yalua eci catiamẽla kepinduko lia Yesu, kuenda eci catiamẽla kelavoko liaco. Etaili cimuamue haico, vosi va tava kepinduko va sapuilako vakuavo eci catiamẽla kocili.​—⁠Ovilinga 5:​30-32; 10:​42, 43.

Oku Kapako ‘Osapi Yonjembo’

9. Catete, ndamupi Yesu akapako, “olosapi viokufa levi Vionjembo”?

⁹ Vosi vana vaka viala kumue la Kristu Vusoma waye kilu, tete va kuete oku fa. Pole, ovo va kũlĩha ciwa lekolelo eci Yesu a va sapuila hati: “Nda file kuenje cilo ñasi lomuenyo woloneke ka vi pui, haime ñuete olosapi viokufa levi vionjembo.” (Esituluilo 1:18) Nyẽ eye a yonguile oku popia? Eye wa tukula ongangu yaye muẽle. Eye wa filevo. Pole Suku ko sile Veyambo. Veteke liatatu, Yehova wo pindula lomuenyo wespiritu kuenje wo wĩha omuenyo umue okuti ka fi vali. (Ovilinga 2: 32, 33; 10:40) Handi vali, Suku wo wĩhavo “Olosapi viokufa levi Vionjembo” oco a yovole omanu vosi va fa kuenda oku va yovola kekandu lia Adama. Omo okuti eye o kuete olosapi viaco, Yesu o pondola oku pindula olondonge viaye ko kufa. Eye wa pindula olombuavekua viekongelo liaye liatete, kuenda wa vaĩha onima yomuenyo kilu, ndeci Isiaye a eca kokuaye.​—⁠Va Roma 6:5; Va Filipoi 3:​20, 21.

10. Otembo yipi epinduko Liakristão olombuavekua lifetika?

¹⁰ Otembo yipi Akristão olombuavekua vaka pinduiwila vomuenyo wokilu? Embimbiliya li popia okuti epinduko liavo lia fetika ale. Upostolo Paulu wa lombolola okuti ovo va fetika ale oku pinduiwa tunde eci Kristu a ‘tukuluka,’ okupisa kunyamo wo 1914. (1 Va Korindo 15:23) Eci Akristão olombuavekua va mãla upange wavo palo posi poku tukuluka kua Kristu, ovo ka va kala osimbu yalua veyambo toke eci Kristu a ka tiuka. Pole eci ovo vafa, haico va pinduiwa vetimba liespiritu, okuti va pongoluiwa vonjanja yaco, ‘ndokupakula kuiso.’ Hesanjukuolio va kuete, omo liovilinga viavo viwa ‘vi likuama lavo’!​—⁠ 1 Va Korindo 15: 51, 52; Esituluilo 14: 13.

11. Epinduko liomanu vapi lika kalako, kuenda lika fetika otembo yipi?

¹¹ Pole epinduko Liakristão olombuavekua lomuenyo wokilu vuviali wa Suku, ha lioko lika. Ndomo elivulu Liesituluilo 20:​6 li lombolola, eli olio ‘Epinduko liatete,’ ci lekisa okuti ku kuama epinduko likuavo. Kuenje vosi vana vaka kuata epinduko lia sulako vaka kala lomuenyo ko pui lesanju vocumbo celau palo posi. Oco hẽ otembo yipi cika tẽlisiwa? Elivulu Liesituluilo li lekisa okuti cika tẽlisiwa noke eci ‘oluali lulo luevĩho, kuenda ilu,’ okuti ovoviali a kasiko ndeti etaili aka kunduiwa. Esulilo lioluali lulo li kasi ocipepi. Noke votembo ya sokiyiwa, Suku oka pindula omanu va kuete elavoko lioku kala lomuenyo palo posi. ​—⁠Esituluilo 20:11, 12.

12. Helie oka kongeliwa pokati ka vana vakuekolelo vaka pinduiwa lomuenyo palo posi? Kuenda momo lie elavoko eli li tu sanjuisila?

¹² Helie oka kongeliwa vepinduko palo posi? Pokati kavo paka kalavo omanu vana va lekisa tete ekolelo ku Yehova, alume lakãi okuti omo lioku kolela kepinduko, ‘ovo ka va tavele oku popeliwila pokati kocisembi cimue ciñi.’ Ovo ka va yonguile oku konyoha kepandi liavo lioku kolela Suku omo liohali oco va puluke kokufa. Hesanjukuolio tuka kuata poku kũlĩha omanu vaco loku yevelela ovolandu avo ana a lomboluiwa Vembimbiliya! Vepinduko liava vaka kala palo posi, muka kongeliwavo Havele, una wa kala ombangi yatete ya Yehova; Enoke kuenda Noha, vana va kala akundi va kuatele utõi woku lungula omanu osimbu handi Etande ka lieyile. Avirahama la Sarai va yekisa ovangelo. Mose, wa kopile Ovihandeleko Komunda Sinai. Ovaprofeto va kuotõi ndeci uprofeto Yeremiya, vamõla enyolẽho lio Yerusalãi kunyamo wo 607 O.Y., kuenda Yoano upapatisi, wa yeva ondaka ya Suku oku lekisa okuti Yesu Omõlange wa soliwa. Handi vali pa ka kala vo alume lakãi va pokola ku Suku, vana va kasi lokufa kotembo yilo ya sulako yoluali lulo. ​—⁠Va Heveru 11: 4-38; Mateo 11:11.

13, 14. (a) Nye cika pita la Njembo kuenda ava vafa va kasimo? (b) Helie oka kongeliwa kepinduko? Kuenda momo lie?

¹³ Eci otembo yaco yi pitila, halondingupangeko lika via Suku vika pinduiwa. Pole, omanu vosi vakuavo okuti ka va vumbile Suku vaka pinduiwavo, kuenje vayambo lomue oka kalamo vali. Eteke limue eci vayambo ka muka kala vali omanu, tu pondola oku mõla ndomo Yesu aka kapako ‘osapi yonjembo oco a kuatise omanu.’ Eci ca lekisiwa vocinjonde cu postolo Yoano eci amõla okuti Njembo wa ‘imbiwa vociva condalu’. (Esituluilo 20:14) Eci ci lomboloka hẽ nye? Eci ci lomboloka okuti Onjembo muna mu kendiwila omanu, yika kunduiwa. Ka yika kalako vali, lo kufa kuka takata. Omo liekalo liepinduko liomanu vosi vakuekolelo va vumba Yehova, Yesu Kristu omo liohenda yaye oka pindulavo omanu vana ka va vumbile Suku. Ondaka ya Suku yi tu sapuila okuti: ‘Kuli epinduko lia vakuesunga lava havakuesungako.’​—⁠ Ovilinga 24:15.

¹⁴ Lomue omunu ka sungulukile okuti oka pinduiwa oco a fe vali. Omanu vosi vakuesunga vaka kala palo posi vemẽhi liuviali Wusoma wa Suku, kuenda vaka kuatisiwa oco va tokekise ovimuenyo viavo lolonumbi via Yehova. Ocinjonde ca lekisa okuti ‘elivulu liomuenyo’ lika nyanyumuiwa. Omo liaco, ovo vaka kuata epuluvi oco olonduko viavo vi sonehiwe velivulu liaco. Kuenje, ovo va ka ‘tetuluiwa omunu omunu lovilinga viaye vina a linga noke yepinduko liaye.’ (Esituluilo 20: 12, 13) Ndomo ci mõleha, ci lekisa okuti kesulilo liaco epinduko liavo lika kala epinduko liomuenyo’ kuenda ka lika kala, ‘epinduko liekanga.’​—⁠Yoano 5:28, 29.

15. (a) Helie kaka pinduiwa? (b) Ndamupi ukũlĩhĩso wocili watiamẽla kepinduko u tu vetiya?

¹⁵ Omo liaco, havosiko va kasi lomuenyo okuti eci vafa vaka pinduiwa. Momo vamue va linga akandu locipango, ana okuti ka a kuete ongecelo. Ovo ka va endi Vonjembo yomanu vosi, pole va enda Vongehena okuti keyambulo kali pui, haivo ka va kuata vali elavoko liepinduko. Kuenda mua kongelavo omanu vana vaka nyõliwa ‘kohali yalua’ yina yi kasi ocipepi. (Mateo 12: 31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Va Tesalonike 1: 6-9) Ndaño okuti Yehova wa lekisa ohenda yoku yovola omanu ko kufa, ka ca sungulukile okuti tu lavisa ovihandeleko via Suku omo lielavoko liepinduko. Ka ku ka kala epinduko lia vana ka va pokola kuviali wa velapo wa Yehova. Ukũlĩhĩso owu te u tu vetiya oku kuatela onjongole kohenda ya Suku poku kala lovituwa vi litava locipango caye.

Vakolisiwa Lelavoko Liepinduko

16. Ndamupi elavoko liepinduko li pondola oku kala ono yekoliso lialua?

¹⁶ Vosi yetu tu kuete elavoko liepinduko, tu pondola oku kolisiwa calua nda tua ci kolela. Pole, eci okufa ku kala ocipepi tua kũlĩha okuti ka tu pondola oku ku yuvula, ndaño muẽle tua lupukila koku tambula ovihemba kolonjo viuhayele. (Ukundi 8:⁠8) Nda tu vumba locili Yehova kuenda ocisoko caye, tuka mõla lekolelo otembo yikeya kovaso. Etu tua kũlĩha okuti omo liepinduko tu ka kuata vali omuenyo votembo ya sokiyiwa la Suku. Hulambakuowo uka kalako! ‘Omuenyo umue wocili’ ndomo ca popiwa lupostolo Paulu.​—⁠ 1 Timoteo 6:19; Va Heveru 6:10-12.

17. Nye ci pondola oku tu kuatisa oku amamako lepandi lietu ku Yehova?

¹⁷ Oku limbuka okuti ku ka kala epinduko kuenda oku limbuka Helie ono yeliangiliyo liaco eli, ci pamĩsa ekolelo lietu. Eci ci tu kuatisa oku pokola ku Suku, eci tu liyaka lovitangi violofa ale lakatanga akuavo ndeci oku suvukiwa. Satana tunde kosimbu wa siata oku nena usumba pokati komanu omo liolofa loku va lingisa ndapika. Pole, Yesu ka kuatele usumba laco. Eye wa lekisa ekolelo ku Yehova toke ko kufa kuaye. Omo liocilumba cocisembi caye, Yesu wa yovolavo omanu kusumba waco. ​—⁠Va Heveru 2:14, 15.

18. Nye ca siata oku kuatisa omanu va Yehova koku lekisa epandi liwa?

¹⁸ Omo lioku lekisa ekolelo liavo kocisembi ca Kristu kuenda kepinduko, omanu va Yehova va siata oku kuatisiwa koku pandikisa. Eci va lisanga lovitangi vioku suvukiwa, ovo va lekisa okuti ‘ovimuenyo viavo ka va vi sole,’ pole va sole vali Yehova. (Esituluilo 12:11) Omo liukũlĩhĩso, ovo ka va sipo oku pokola kolonumbi via Kristão loku seteka oku popela omuenyo wavo, oco va pumbe elavoko liomuenyo ko pui. (Luka 9:24, 25) Ovo va kũlĩha okuti nda va pesela omuenyo wavo cilo omo lioku pokola kuavo ku Yehova loku velisapo uviali waye, eye oka vaĩha omuenyo kepinduko. Ove hẽ o kuete ekolelo lia soka ndeli? Oka kuata ekolelo nda okuti wa lekisa ocisola cocili ku Yehova kuenda wa lekisa vutima wove onjongole yeci cilomboloka elavoko liepinduko.

Apulilo Voku Pitulula

• Momo lie omunu a sukilila oku kuata elomboloko liatiamẽla kocendalomuenyo, kuenda ekalo liava vafa osimbu handi ka kũlĩhĩle elomboloko liepinduko?

• Helie oka pinduiwa, kuenda ukũlĩhĩso waco u tu kuatisa hẽ ndati?

• Ndamupi elavoko liepinduko li tu pamisa?

[Elitalatu kemẽla 85]

Ohuminyo ya Yehova yeyi okuti kuka kala epinduko lia vakuesunga lava havakuesungako