Ene Amalẽhe, Songuiwi Londaka Ya Suku

“Kuata olondunge kuenda uloño.”—OLOSAP. 4:5.

1, 2. (a) Nye ca kuatisa upostolo Paulu oku yula ovitangi a kala oku liyaka lavio? (b) Ndamupi o pondola oku kuata olondunge luloño?

“ECI njongola oku linga ciwa, cĩvi ceci.” Ove hẽ wa kũlĩha u wa popia olondaka evi? Upostolo Paulu. Ndaño okuti Paulu wa solele calua Yehova, wa limbukile okuti oku linga eci ca sunguluka, ka ca lelukile. Wa tendele ndati uyaki waco? Eye wa soneha hati: “Ndukuelamba we!” (Va Rom. 7:21-24) O tẽla hẽ oku sokolola ndomo Paulu a liyeva? Olonjanja vimue ca ku tĩlila hẽ oku linga eci ca sunguluka? Eci ca siata hẽ oku ku kokela esumuo ndeci ca pita la Paulu? Nda oco, ku ka sumue. Ndeci Paulu a yula ovitangi viaye, ove o pondolavo oku ci linga.

² Paulu wa kuata onima yiwa omo wa ecelela oku songuiwa ‘lolondaka viocili.’ (2 Tim. 1:13, 14) Kuenje weya oku kuata olondunge luloño woku yula ovitangi kuenda oku nõla onjila yiwa. Yehova Suku o ka ku kuatisavo oku kuata olondunge kuenda uloño. (Olosap. 4:5) Eye wa eca olonumbi via velapo vi sangiwa Vondaka yaye, Embimbiliya. (Tanga 2 Timoteo 3:16, 17.) Kũlĩhĩsa ndomo olonumbi vi sangiwa Vovisonehua vi pondola oku ku kuatisa poku kala lolonjali viove, poku talavaya lolombongo, leci o kala lika liove.

Songuiwa Londaka ya Suku Vepata

3, 4. Momo lie ka ca lelukilile oku pokola kolonumbi violonjali viove, kuenda olonjali viove via tumbikila nye olonumbi viaco?

³ Olonjanja vimue, ca ku tĩlila hẽ oku pokola kolonumbi violonjali viove? Momo lie o kuetele ocitangi caco? Esunga liaco lieli okuti ove o yongola elianjo. Ca sunguluka oku kuata onjongole yaco. Momo eci omunu a linga ukulu o yongola elianjo. Pole, osimbu o kasi konjo yolonjali viove, o kuete ekisika lioku pokola kokuavo.—Va Efe. 6:1-3.

⁴ Nda wa sumbila olonjali viove, ci ka leluka oku pokola kolonumbi viavo. Olonjanja vimue, ove pamue o kuata ovisimĩlo ndevi via Brielle,a ufeko umue o kuete 18 kanyamo, wa popia hati: “Olonjali viange vi sima okuti ame handi ndimõla. Ovio ka vi tava eci ndi va sapuila, leci ndi yongola oku linga.” Ndeci ca pita la Brielle, pamue ove o simavo okuti olonjali viove ka vi kasi oku ku ĩha elianjo. Ivaluka okuti, olonjali viove via kapa olonumbi viaco omo liocisola va ku kuetele. Handi vali, olonjali Akristão via kũlĩha okuti ovio vi ka lilombolola ku Yehova ndomo va ku tata.—1 Tim. 5:8.

5. Oku pokola kolonjali viove ci kuete esilivilo lie?

⁵ Oku pokola kolonumbi violonjali viove ci sokisiwa loku levala ofuka kombango, okuti osimbu o kasi oku feta olombongo viaco, ombango yi kolela okuti ukuacili, kuenje yi ka ku levalisa vali. Cimuamue haico, olonjali viove vi sesamẽla esumbilo kuenda epokolo. (Tanga Olosapo 1:8.) Osimbu amamako oku lekisa epokolo, olonjali viove vi ka ku ĩha vali elianjo. (Luka 16:10) Pole, nda ove o sinila olonumbi violonjali viove, ovio ka vi ka ku “levalisa vali,” ci lomboloka okuti ka vi ka ku ĩha elianjo.

6. Olonjali vi kuatisa hẽ ndati omãla vavo oku lekisa epokolo?

⁶ Onjila yimue olonjali vi kuama koku kuatisa omãla vavo oku pokola, oku lekisa ongangu yiwa. Nda olonjali vi kapako ovina Yehova a yongola, vi lekisa okuti olonumbi via Suku via sunguluka. Kuenje ci ka leluka komãla oku pokola kolonumbi violonjali viavo. (1 Yoa. 5:3) Embimbiliya li tukula apuluvi alua, cina Yehova a ecelela okuti afendeli vaye va lombolola ovisimĩlo vi kasi vutima wavo. (Efet. 18:22-32; 1 Olos. 22:19-22) Olonjali vi pondola oku sanda hẽ otembo yoku ecelela omãla vavo oku vangula ovina va yongola?

7, 8. (a) Amalẽhe vamue va siata oku liyaka lovitangi vipi? (b) Nye o sukila oku linga oco upe esilivilo kepindiso?

⁷ Olonjanja vimue, ka ca lelukile komãla oku kala lolonjali vina okuti otembo yosi vi va sepula ño. Umãlehe umue o tukuiwa hati Craig wa popia ndoco: “Mãi otembo yosi wa enda oku ndi lavulula oku vanja ño nda ndi linga ovina vĩvi.”

⁸ Epindiso, ale epokuiso olonjanja vimue li lingiwa loku lemela. Embimbiliya li lekisa okuti, ndaño epindiso liwa, olonjanja vimue li koka esumuo. (Va Hev. 12:11) Nye o sukila oku linga oco upe esilivilo kepindiso wa siata oku tambula? Ivaluka okuti, nda olonjali viove vi ku lungula, momo vi ku kuetele ocisola calua. (Olosap. 3:12) Olonjali viove ka vi yongola okuti o kuata ovituwa vĩvi, ovio vi ci lingila oco o kuate ovituwa viwa. Nda okuti ovio ka vi ku pindisa, ci lekisa okuti ka vi ku sole! (Tanga Olosapo 13:24.) Limbuka okuti omunu o lilongisila kakulueya aye. Kuenje, eci va ku lemela, momo lie ku tavela kelungulo liaco liolondunge? “Ondando [yolondunge] ya velapo, yopalata yi sule, ukuasi waye wa velapo, wulu u sule.”—Olosap. 3:13, 14.

9. Nye amalẽhe va sukila oku linga, okuti ka va luluvalela lika kueci ca va sumuisa?

⁹ Olonjali, via siatavo oku lueya. (Tia. 3:2) Eci va ku pindisa, nda va vangula lukãlu ka va ci lingi ocipango. (Olosap. 12:18) Puãi, nye ci va kokela oku vangula lukãlu? Pamue, olonjali viove via sakalala, ale vi sima okuti vi kuete eko koku lueya ove. Momo lie ku lekisila olopandu kokuavo omo lionjongole yavo yoku ku kuatisa, okuti ku sokolola lika kolondaka vina via ku sumuisa? Ocituwa cove coku tava kepindiso ci ka ku kuatisa eci o ka linga ukulu.

10. Nye ci ka ku kuatisa oku kapako olonumbi violonjali viove loku tava epindiso liavo?

¹⁰ Ove hẽ o sima okuti ku sukila vali oku kapako olonumbi kuenda oku tava kepindiso liolonjali viove? Nda oco, o sukila oku kuata uloño woku sapela ciwa. O ci linga hẽ ndati? Enanga liatete, oku yevelela ciwa. Embimbiliya li popia hati: “Omunu omunu a kale lutima woku yevelela [lonjanga], a livale oku popia, a livale konyeño.” (Tia. 1:19) Ku ka lisandele esunga, kuenda likolisilako oku likandangiya konyeño loku kapako eci olonjali viove vi ku sapuila. Luluvalela kelungulo, okuti ku tiamisila lika utima wove ndomo va popia. Patekela ciwa olondaka violonjali viove kuenda sokolola ndomo o ka va vi sapuila volondaka viove muẽle lesumbilo. Nda wa ci linga, o ka lekisa kokuavo okuti wa yeva eci va ku sapuila. Nye o sukila oku lombolola ale oku linga? Olonjanja vimue ca sunguluka okuti o ‘lava elimi liove’ osimbu kua likalele oku linga eci olonjali viove via ku tuma. (Olosap. 10:19) Nda o yevelela olonjali viove, ovio vi ka ku yevelelavo. Oku kapako olonumbi evi, ocindekaise cokuti o kasi oku songuiwa Londaka ya Suku.

Songuiwa Londaka ya Suku Poku Talavaya Lolombongo

11, 12. (a) Ondaka ya Suku yi tu vetiya oku linga nye poku talavaya lolombongo, kuenda momo lie? (b) Ndamupi olonjali viove vi ku kuatisa oku talavaya ciwa lolombongo?

¹¹ Embimbiliya li popia okuti, olombongo “vi popela.” Pole ocinimbu caco ci lekisavo okuti olondunge via velapo, olombongo vi sule. (Uku. 7:12) Ondaka ya Suku yi tu lungula oku sumbila olombongo, puãi oku vi sola hacoko. Momo lie o sukilila oku yuvula oku sola olombongo? Sokolola ndoco: Omoko ya tua peka liulume ukuakuteleka haeye wamia, ocimãleho cimue ciwa. Pole, nda omoko yaco yeciwa keveke yu lemẽha. Olombongo vi kasi ndomoko yimue ya tua calua. Nda ove o talavaya lavio lolondunge, vi ku kuatisa. Puãi vana ‘va sakalala lika oku linga olohuasi’ va pumba ukamba lomanu, lepata, kuenda va nyola ukamba wavo la Suku. Kuenje oku sulako va pita “lohali ya lua.”—Tanga 1 Timoteo 6:9, 10.

¹² Oco hẽ o lilongisa ndati oku talavaya ciwa lolombongo? Momo lie ku pingila kolonjali viove oco vi ku kuatise oku linga esokiyo liwa liolombongo? Salomone wa soneha hati: “Ukualondunge layevo o tẽla oku yeva loku amamako kukũlĩhiso, lu wa lunguka o tẽla oku liupilako uloño.” (Olosap. 1:5) Ufeko umue o tukuiwa hati Anna wa pinga ekuatiso kolonjali viaye. Eye wa popia hati, “Tate wa ndongisa ndomo ndi linga esokiyo liwa liolombongo, kuenda wa ndekisa esilivilo lioku talavaya ciwa lolombongo viepata.” Ina ya Anna wa lekisavo ongangu yiwa. Anna wa amisako hati, “mãi wa ndongisa esilivilo lioku sokisa olondando osimbu handi sia landele ocikuata cimue.” Anna wa kuatisiwa ndati? Eye wa tambulula ndoco: “Kaliye ndi tẽla oku talavaya ciwa lolombongo viange. Ndi tẽla oku tetelẽla, kuenje omo lioku yuvula olofuka, ñuete elianjo lombembua yovutima.”

13. O pondola oku lipindisa ndati poku talavaya lolombongo?

¹³ Nda o kuete ocituwa coku landa ovina ku sukila, ale o vi landela ño oku komõhisa akamba vove, eci ci ka ku kokela olofuka vialua. Nye ci ku kuatisa oku yuvula ocituwa caco? Lipindisa ove muẽle oco ku ka pesele olombongo olivova. Eci oco ca linga Ellena ufeko umue o kuete 20 kanyamo. Eye wa popia hati, “Eci ndi tunda oku ñuala ñuala lakamba vange, ndi sokiya olombongo ndi ka pesela . . . Ngenda lika lakamba vana va tẽla oku tetelẽla olombongo viavo, haivo ka va mbetiya oku landa ovina viosi tu sanga volovenda.”

14. Momo lie o sukilila oku yuvula ‘oku sanda ovokuasi’?

¹⁴ Oku talavaya ciwa lolombongo ci kuete esilivilo komuenyo. Eli olio esunga lieci Yesu a popela hati, “vakuosuke wovutima va sumũlũha.” (Mat. 5:3) Eye wa lungula okuti ‘oku sanda ovokuasi’ ci tateka omunu oku tiamisila omuenyo waye kovina viespiritu. (Mar. 4:19) Omo liaco, oku tava oku songuiwa Londaka ya Suku, kuenda oku tenda olombongo lovisimĩlo via sunguluka, ci kuete esilivilo!

Songuiwa Londaka ya Suku Eci o Kala Lika Liove

15. Vapuluvi api epokolo liove ku Suku li setekiwa vali enene?

¹⁵ Vepuluvi lipi ove o sima okuti epokolo liove ku Suku li setekiwa vali enene—ceci o kasi la vakuene ale, ele ceci o kasi lika liove? Eci enda kosikola, pamue kupange, ekalo liove kespiritu li kala vali enene kohele. Kapuluvi aco, oco o sukila oku lavulula ciwa. Momo nda kua lavuluile, o ka kupikila volonjanjo vi nyola ekalo liove kespiritu.

16. Momo lie o sukilila oku pokola ku Yehova eci o kasi pokolika?

¹⁶ Momo lie o sukilila oku pokola ku Yehova eci o kasi pokolika? Ivaluka okuti: Ove o pondola oku sumuisa, pamue oku sanjuisa Yehova. (Efet. 6:5, 6; Olosap. 27:11) Yehova o sanjukila, ale o yeva esumuo omo liovilinga viove, momo ‘eye oku lava.’ (1 Pet. 5:7) Eye o yongola okuti ove o pokola kokuaye oco o kuatisiwe. (Isa. 48:17, 18) Kosimbu, eci omanu vamue kofeka yo Isareli va likalele oku kuama olonumbi via Yehova, Yehova wa sumuile calua. (Osa. 78:40, 41) Handi vali, omo Yehova wa solele cocili uprofeto Daniele, ungelo umue wo tukula okuti “olume wa soliwa calua.” (Dan. 10:11) Momo lie o tukuila ndoco? Momo Daniele wa lekisa epokolo ku Suku ci kale powiñi, ci kale pokolika.—Tanga Daniele 6:10.

17. Apulilo api o sukila oku linga poku nõla ovitalukilo?

¹⁷ Oco amameko oku pokola ku Suku eci o kasi lika liove, te wa ‘pindisa olondunge’ viove oco o tẽle oku “tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi” kuenda pindisa ovisimĩlo viove ‘poku linga’ ovina wa kũlĩha okuti via sunguluka. (Va Hev. 5:14) Nda olondunge viove via pindisiwa, o ka nõla ciwa ovisikilo o yongola oku yevelela, olofilme o tala, loku nõla ovina o konomuisa vo Internet. Lipula ndoco: ‘Ocina eci ci ka mbetiya hẽ oku kuata ovituwa viwa, ale ci mbetiya oku sanjukila ‘ohali ya vakuetu’? (Olosap. 17:5) ‘Ci ka ñuatisa hẽ oku sola “esunga” ale ci ndi tateka oku suvuka “evĩho”?’ (Amo. 5:15) Ovina o lingila pokolika vi lekisa ovisimĩlo vi kasi vutima wove.—Luka 6:45.

18. Nda o lingainga vuyombeki ovina ka via sungulukile nye o sukila oku linga, kuenda momo lie?

¹⁸ Nda okuti o lingainga vuyombeki ovina vimue wa kũlĩha okuti ka via sungulukile, nye o sukila oku linga? Ivaluka okuti, “u o limbika akandu aye ka tẽla oku sumũlũha, puãi u o litavela kuenje o tindukako eye o sanga ohenda.” (Olosap. 28:13) Omo liaco, ka ca sungulukile oku amamako oku linga ovina vĩvi haivio vi ‘sumuisa espiritu sandu lia Suku!’ (Va Efe. 4:30) Ove o kuete ekisika lioku litavela ku Suku, kolonjali viove, kuenda kokuove muẽle ovilinga viove vĩvi. Kuenje “akulu vekongelo” va ka ku kuatisa oku tetulula ocitangi caco. Ndonge Tiago wa popia hati: “Vo likutilile loku u sieketa lulela vonduko ya [Yehova]. Kuenje ohutililo yekolelo yi popela u o vela, kuenje Ñala u pindula, kuenda vali, nda wa linga akandu ecalua.” (Tia. 5:14, 15) Ocili okuti, oku ci linga ka ca lelukile momo ci koka osõi kuenda ovina vikuavo. Pole nda wa kuata utõi woku pinga ekuatiso, o ka yuvula ovitangi kuenda o ka kuata vali utima wa yela.—Osa. 32:1-5.

Sanjuisa Utima wa Yehova

19, 20. Nye Yehova a ku yonguila, kuenda nye o sukila oku linga?

¹⁹ Yehova eye ‘Suku yesanju’ kuenda o yongola okuti ove o kuatavo esanju. (1 Tim. 1:11) Eye wa ku kapako cocili. Pamue lomue o limbuka alikolisilo ove oku linga eci ca sunguluka, pole Yehova o ci lete. Ka kuli cimue eye ka lete. Yehova ka lavulula akulueya ove, eye o yongola oku ku kuatisa oku linga eci ca sunguluka. Momo “ovaso a Yehova a vanja vanja kuosi kilu lieve ha lekisa unene waye kuvakuavitima vio sungulukila.”—2 Asa. 16:9.

²⁰ Omo liaco, tava oku songuiwa Londaka ya Suku, kuenda kapako olonumbi viayo. Nda wa ci linga, o ka kuata olondunge kuenda uloño woku yula ovitangi o liyaka lavio loku nõla onjila ya sunguluka. Ove ku ka sanjuisa lika olonjali viove la Yehova, o ka kuata omuenyo umue wesanju.

[Atosi pombuelo yamẽla]

O Tambulula Ndati?

• Nye amalẽhe va sukila oku linga oco va kuatisiwe lolonumbi kuenda epindiso liolonjali viavo?

• Momo lie ci kuetele esilivilo oku kuata ovisimĩlo via sunguluka viatiamẽla kolombongo?

• O lekisa ndati epokolo ku Yehova eci o kala pokolika?

[Elitalatu kemẽla 6]

O ka amamako hẽ oku pokola ku Suku eci o kala pokolika?