Wa Ci Kũli̇̃ha?

O tava hẽ okuti kosimbu omunu umue wa ponduile oku imba osoka vepia liomunu ukuavo?

ELIVULU lia Mateo 13:24-26, Yesu wa popia hati: “Usoma wo kilu u sokisiwa lulume wa waya ombuto yiwa vepia liaye. Osimbu alume va pekela, unyali waye weya, wa waya osoka pokati kotiliku kuenje wa enda. Eci osongo ya tunda kuenda ya ima apako, osoka layovo ya tunda.” Asonehi vamue ka va tava okuti olusapo luaco luocili pole, ndomo ca lekisiwa lovisonehua vimue viokosimbu vioko Roma, vi eca uvangi wokuti olusapo luaco luocili.

Odicionaliu yimue Yembimbiliya ya lombolola okuti ocihandeleko co ko Roma ca lekisa okuti omunu wosi o waya osoka vepia liomunu ukuavo o pisiwa. Omo okuti, ocihandeleko caco ca enda oku kapiwako, ci lekisa okuti olusapo luaco luocili muẽle. Onoño yimue yi tukuiwa hati, Alastair Kerr wa lombolola okuti kunyamo wo 533 noke lia Kristu, Ombiali yo ko Roma otukuiwa hati, Justinian wa sandeka ovina viaco velivulu limue. Velivulu liaco, mua sandekiwa elomboluilo lionumbi yimue yo ko Roma kuenda mua kongelelevo olondaka violonoño vina via enda oku konomuisa ovihandeleko kunyamo 100 toke 250 noke liotembo ya Kristu. Elivulu liaco, li lekisa okuti umue pokati kolonoño o tukuiwa hati, Ulpian wa tukula ulandu umue wocita cavali. Nda osoka ya kũliwa vepia liomunu ukuavo, ovikũla viaco vi nyolẽha. Elivulu liaco li lombolola eci catiamẽla komoko ukuakulima a kuata yoku sapula kombiali omunu wa waya vepia liaye osoka oco a fete olombongo viovikũla via nyolẽha vepia liaco.

Ovina viaco via pita kotembo Yuviali wa va Roma, vieca uvangi wokuti olusapo lua Yesu lua kala luocili.