February

Jesu dje erorokẹ phia. Ihwo na vwọ mrẹvughe nẹ o vwo ẹguọnọ rayen, ayen da nabọ kerhọ rẹ ovuẹ rẹ Uvie na. Avwanre de ji dje erorokẹ tiọyen phia kẹ ihwo, ka sa chọn ayen uko vwẹ ọke re de ghwoghwo ota kẹ ayen. Die yen sa chọn avwanre uko vwo dje erorokẹ phia kẹ ihwo rẹ avwanre ghwoghwo ota kẹ? Ofori nẹ avwanre phioma rẹ avwanre phiyọ ẹdia rayen, ji ru kẹ ayen kirobo rẹ avwanre guọnọre nẹ e ru kẹ avwanre. (Mat. 7:12) Roro kpahen ọdavwẹ rẹ ohwo vuọvọ. Wọ reyọ ona ọvo vwọ ton otaẹtakuẹgbe phiyọ vẹ kohwo kohwo ru wọ guọnọ ghwoghwo ota kẹ-ẹ. Ukperẹ ọtiọyen, davwẹngba vwọ riẹn ẹdia vẹ iroro rẹ ohwo ọvuọvo ru wo che ghwoghwo ota kẹ. Vwẹ aghwanre vwọ nọ ohwo na enọ. (Isẹ 20:5) Avwanre da nọ ayen enọ, kẹ ayen sa vuẹ avwanre oboresorọ ayen vwọ guọnọ iyẹnrẹn esiri na. Avwanre da mrẹ ọnana vughe, ke se ru ọdavwẹ rayen, kirobo rẹ Jesu ruru.—Ni 1 Kọr. 9:19-23. w19.03 20 ¶2; 22 ¶8-9

Adam vẹ aye djephia nẹ ayen vwo ọdavwaro kpahen erọnvwọn iyoyovwin eje rẹ Jihova ru kẹ aye-en. Avwanre eje vwo uphẹn re vwo djephia sẹ avwanre vẹ ayen obọ. E de bromaphiyame, ọyen odjephia nẹ avwanre vwo imuẹro nẹ Jihova yen vwo ogangan ro vwo jurhi kẹ avwanre kpahen obo ri yovwirin vẹ obo re brare. Ọyena ji che djephia nẹ avwanre vwo ẹguọnọ vẹ ẹroẹvwọsuọ kpahen Ọsẹ rẹ avwanre. Egbabọse rẹ avwanre che vwo siẹrẹ e de bromaphiyame nu, churobọ si obo re se vwo nene iwan rẹ Jihova kẹdẹ kẹdẹ, ukperẹ ojevwe romobọ rẹ avwanre. Iduduru rẹ ihwo ruẹ ọtiọyen kukpe kukpe. Wọ sa vwẹrokere ayen siẹrẹ wo de ru erianriẹn wẹn kpahen Baibol na kodophiyọ, kuomakugbe iniọvo rẹ avwanre ọkieje, ji vuẹ ihwo kpahen Jihova rọ dia Ọsẹ wẹn. (Hib. 10:24, 25) Wo de che brorhiẹn, wọ me kerhọ rẹ uchebro rẹ Jihova vwọ kẹ wẹ womarẹ Baibol na kugbe ukoko rọyen. (Aiz. 30:21) Ọyena cha nẹrhẹ wo phikparobọ.—Isẹ 16:20. w19.03 7 ¶17-18

Jihova kẹ avwanre erọnvwọn buebun ro vwo yono avwanre. Kerẹ udje, ọ kẹ avwanre omamọ odjekẹ womarẹ emẹvwa, imagazini, kugbe wẹbsaiti rẹ avwanre. O vwo ọke ọvo ru wo vwo nyo ota ọvo, sẹ ọbe ọvo, yẹrẹ ni ividio rẹ JW Broadcasting ọvo, ru wọ da tanẹ, ‘Ọnana ghwa oborẹ me guonọre’? Mavọ yen avwanre se vwo dje ọdavwaro rẹ avwanre phia kẹ Jihova? (Kọl. 3:15) Idjerhe ọvo re se vwo ru ọtiọyen, ọyen ra vwọ kpẹvwẹ ọkeneje vwẹ ẹrhovwo fikirẹ emu esiri nana eje rọ vwọ kẹ avwanre. Idjerhe ọfa re se vwo dje ọdavwaro phia kẹ Jihova, ọyen re vwo vwobọ vwẹ orufon rẹ Ọguan Ruvie. E jẹ avwanre vwẹ ọkieje vwọ vwomakpahotọ kẹ iruo rẹ orufon vẹ ẹroevwote rẹ Eguan Ruvie rẹ avwanre. Iniọvo re vwẹrote ekuakua uhworo vẹ ividio rẹ ukoko na, mi ruo dẹndẹn rere ayen vwo je miovwo. Avwanre da nabọ vwẹrote Eguan Ruvie rẹ avwanre, kẹ ayen sa tọn, a rha cha ghwọrọ igho obuebun vwọ rhuẹrẹ aye-en. Ọyena kọ nẹrhẹ a sa sẹro rẹ igho vwọ kẹ ebanbọn vẹ ẹrhuẹrẹ rẹ Eguan Ruvie efa vwẹ akpọ na. w19.02 18 ¶17-18

Job ghwọrọ ọke vwo roro kpahen igbunu rẹ emama rẹ Jihova. (Job 26:7, 8) O gbere unu mamọ ro vwo roro kpahen egho, irharheghe, agbraran kugbe akpọ na, dedena ọ mrẹvughe nẹ obo rọ tobọ riẹn kpahen emama rẹ Jihova tumuku-u. Ọ je vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni eta rẹ Jihova. Vwọ kpahen Ota rẹ Ọghẹnẹ, Job da ta: “Me sẹro rẹ eta rẹ unu rọye.” (Job 23:12) Igbevwunu nana eje rẹ Job rhiẹromrẹ na da nẹrhẹ o muọghọ okokodo kẹ Jihova. O vwo ẹguọnọ rẹ Jihova, ọ je guọnọ ru ọhọre rọyen. Owenvwe rẹ Job vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen da rhe ganphiyọ. Ofori nẹ avwanre vwẹrokere Job. Avwanre riẹn erọnvwọn buebun kpahen emama enẹna vwọ vrẹ ihwo re herọ vwẹ ọke rẹ Job. Avwanre ji vwo ọsoso rẹ Baibol na rọ chọn avwanre uko vwọ riẹn oka rẹ ohwo rẹ Jihova hepha. Oborẹ avwanre yonori sa nẹrhẹ e vwo oshọẹdjẹ rẹ Jihova. Avwanre de muọghọ kẹ Jihova ji djoshọ rọyen, ọyena nẹrhẹ e se vwo ẹguọnọ rọyen, kerhọ rọyen, ji vwo owenvwe ọgangan ra vwọ sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre.—Job 28:28. w19.02 5 ¶12

Nẹ awanre rhe yen ihwo ri suẹn vwo muẹkpahan idibo rẹ Jihova. Ayen sa vwẹ irhi rẹ “urhiẹchọ” sansan vwo mu avwanre, jẹ obo re nẹrhẹ ayen muophu kpahen avwanre kọna, avwanre brorhiẹn nẹ avwanre che “mu ọghọ kẹ Ọghẹnẹ nọ ihwo rẹ akpọ.” (Iruo 5:29) Ọkiọvo, a sa vwẹ avwanre jehwẹ, mu avwanre phiyọ uwodi, yẹrẹ gboja kẹ avwanre vwẹ idjerhe efa. Dedena, womarẹ ukẹcha rẹ Jihova avwanre reihri-i, ukperẹ ọtiọyen, avwanre ruẹ dẹndẹn. Roro kpahen udje esiri rẹ emeshare rẹ Hibru erha na, Hananaya, Mishẹl kugbe Azaraya phi phiyotọ kẹ avwanre. Ayen da vwomakpotọ vuẹ oboresorọ ayen cha sa vwẹ ẹga kẹ oma na-a. Ayen choma rẹ ayen vwo rhiabọreyọ kemu kemu rẹ Jihova vwẹ uphẹn kẹ nẹ ọ phia. (Dan. 3:1, 8-28) Mavọ yen avwanre sa vwọ vwẹrokere emeshare rẹ Hibru erha na ọke rẹ avwanre de hirharoku ọdavwini rẹ evun-ẹfuọn? E jẹ avwanre vwomakpotọ je vwẹroso Jihova nẹ ọ cha vwẹrote avwanre. (Une 118:7) E jẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ avwanre vwọ kẹ ihwo re muẹkpahen avwanre dia dẹndẹn vẹ ọghọ. (1 Pita 3:15) Avwanre me je kẹnoma kẹ kemu kemu ro se miovwin oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova. w19.02 10-11 ¶11-13

Udu rẹ avwanre sa gan siẹrẹ e de roro kpahen iphiẹrophiyọ rẹ izobo rẹ ọtanhirhe rẹ Jesu na nẹrhẹ avwanre vwo. (Jọn 3:16; Ẹfe. 1:7) Avwanre che vwo uphẹn oghẹresan re vwo dje ọdavwaro phia kpahen ọtanhirhe na, udughwrẹn evo tavwen e ki ru Ẹkarophiyọ na. Muomaphiyọ isese rẹ Baibol rẹ Ẹkarophiyọ na uvwre rẹ ọke yena, rere wo ji roro kpahen erọnvwọn re phiare ọke rẹ Jesu vwo ghwu. Ọke rẹ avwanre da vwoma vwọ kẹ Ẹkarophiyọ na, ka cha nabọ riẹn ọghanrovwẹ rẹ ikara vẹ wain na, ọtiọyen ji te oborẹ ayen mudiaphiyọ. Iphiẹrophiyọ rẹ avwanre cha ganphiyọ siẹrẹ e de vwo ẹruọ rẹ oborẹ Jihova vẹ Jesu ru kẹ avwanre kugbe obo ro che fierere kẹ avwanre vẹ ihwo rẹ avwanre vwo ẹguọnọ kpahen, avwanre mi ji vwo uduefiogbere re se vwo chirakon toba. (Hib. 12:3) Ọ vwerhoma nẹ Jesu rọ dia Orherẹn Rode rẹ avwanre rọhẹ obo odjuvwu na ji djẹ iruemu nana phia, rọ vwọ rẹ kẹ avwanre! (Hib. 7:24, 25) E jẹ avwanre fuevun karophiyọ ughwu rẹ Jesu kirobo ro jẹ iji na kẹ avwanre, ọke yena ke se djephia nẹ avwanre vwo ọdavwaro kpahọn.—Luk 22:19, 20. w19.01 22 ¶8; 23-24 ¶10-11

Jihova kẹ avwanre eje uphẹn re vwo jiro. Ẹkpahọnphiyọ rẹ avwanre ọyen ẹbẹre ọvo rẹ izobo rẹ “ejiro” rẹ avwanre vwọ kẹ, jẹ o vwo ohwo vuọvo ro se ru ọnana kẹ avwanre-e. (Hib. 13:15) Kẹ, oka rẹ ẹkpahọnphiyọ vuọvo yen Jihova guọnọ mie avwanre ejobi? Ẹjo, kakaka! A sa vwẹ omẹvwa rẹ avwanre vwo dje udemu ra vẹ igbeyan re kugbe. Vwẹro roro nẹ iniọvo evo vwẹ ukoko wẹn durhiuwe vwọ kẹ udemu, ayen da je vuẹ wẹ nẹ wo chere ememu nene oma rhe. Die yen wo che ru? Dede nẹ udu se bru we emerha, wọ je cha davwẹngba vwo chere oborẹ kohwo kohwo sa riavwerhen rọyen. Gbe noso nẹ Jihova yen Ohwo ro durhie avwanre nẹ a rhe riavwerhen rẹ emu esiri buebun vwẹ emẹvwa rẹ avwanre. (Une 23:5; Mat. 24:45) Oma cha vwerhọn siẹrẹ avwanre da ghwa omo okẹ rẹ obo ri me yovwin rẹ avwanre se siobọnu nene oma rhe. Ọtiọyena, gba nabọ muegbe rere wọ sa vwọ kpahenphiyọ onọ kọke kọke rẹ uphẹn na de rhiephiyọ. Ọke yena ku wọ sa re evun vọn vwẹ imẹjẹ rẹ Jihova, je mrẹ omo okẹ ru wo che siobọnu kẹ iniọvo rehẹ ukoko wẹn. w19.01 8 ¶3; 13 ¶20

Vwẹ ọke awanre, ẹga rẹ efian churobọ si ọfanrhiẹn egbe. (Hos. 4:13, 14) Vwọrẹ uyota, oka rẹ ẹga tiọyena je ihwo buebun. Ẹkẹvuọvo, ọ kẹ ayen uvi rẹ omavwerhovwẹ-ẹn. Ukperẹ ọtiọyen, Devid tare nẹ ‘ihwo tiọyena nẹrhẹ omaemuophiyọ rayen bunphiyọ.’ Ayen je hwarhiẹ ojaẹriọ rhe emọ buebun. (Aiz. 57:5) Jihova vwo utuoma kpahen umiovwo tiọyena! (Jer. 7:31) Nonẹna, ẹga rẹ efian ji churobọ si ọfanrhiẹn egbe, ji te uruemu rẹ eshare vẹ eshare vwọ mroma. Ẹkẹvuọvo, obo ri nẹ obuko rẹ orharhe egbomọphẹ tiọyena cha ji rhi wene-e. (1 Kọr. 6:18, 19) Ọkiọvo wo niroso nẹ ihwo tiọyena ru ojaẹriọ rayen “buphihọ.” Ọtiọyena ighene, ovwan kerhọ rẹ Ọsẹ rẹ ovwan rọhẹ obo odjuvwu. Jo mu ovwan ẹro nẹ ẹmienyo che fierere kẹ ovwan. Karophiyọ nẹ oja ro nẹ obuko rẹ ọfanrhiẹn cha, rho nọ avwerhen rọhẹ evun rọyen.—Gal. 6:8. w18.12 27-28 ¶16-18

Onenikristi rọ rọvwọnre de gbe igberadja, ọrivẹ rọyen ko brorhiẹn rẹ obo ro che ru. Jesu tare nẹ ọ sa fan orọnvwe na rere ọ rọvwọn ohwo ọfa. (Mat. 19:9) Jẹ, ọ brare siẹrẹ o de vwo ghovwo-o, kidie Hosia je reyọ Goma rhivwin. Ọ da vuẹ nẹ o rhe gbe igberadja ọfa-a. Hosea rhe nene Gomer vwerhẹn vwẹ uvwre rẹ ọke evo-o. (Hos. 3:1-3) Jẹ ọke vwọ yanran na, Hosia da rhoma nene vwerhẹn. Ọnana ghwa odjephia rẹ oborẹ Jihova vwo ghovwo ihwo rọyen, ji rhiabọreyọ ayen. (Hos. 1:11; 3:4, 5) Die yen ọnana yono avwanre kpahen orọnvwe? Aye yẹrẹ ọshare re gbe igberadja rhurhu na rha guọnọ fan orọnvwe-e, ko fori nẹ o nene ọrivẹ rọyen vwerhẹn, ro vwo djephia nẹ o vwo ghovwo nure. (1 Kọr. 7:3, 5) Ọtiọyena, o rhe che vwo obo ra cha vwẹ fiki rọyen fan orọnvwe na ọfa-a. Nẹ ọke yena yanran, ayen me wian gangan vwọ vwẹ ẹro rẹ Ọghẹnẹ vwo nẹ orọnvwe, ji vwo no. w18.12 13 ¶13

Ọke rẹ avwanre de yono, ofori nẹ e roro kpahen oborẹ iroro rẹ Jihova sa vwọ chọn avwanre uko vwẹ ẹdia sansan re se hirharoku vwẹ ọke rọ cha obaro. E de ru ọtiọyen, ke se muegbe hẹrhẹ edavwini, e rhe che brorhiẹn chọ-ọ. Josẹf brokpakpa sen aye rẹ Potifa rọ guọnọ riẹriẹ vwo nene gbe ọfanrhiẹn, ọyena ghwa odjephia nẹ ọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo ni evun-ẹfuọn vwẹ orọnvwe, ji vwo no. (Jẹn. 39:8, 9) Vwọba, ọ ta kẹ nẹ, “Komavọ mi ru emu obrabra nana, ri mi ru umwemwu kpahe Ọghẹnẹ.” Ọnana ghwe djephia ne iroro rọyen vẹ ọ rẹ Ọghẹnẹ shephiyọ. Kẹ avwanre vwo? Die yen wo che ru siẹrẹ ohwo ru wẹ vẹ ọyen gba wian kuẹgbe da frẹfrẹ nene uwe? Kẹ, siẹrẹ ohwo da vwẹ uhoho yẹrẹ ovuẹ rẹ ọfanrhiẹn vwo rhe we vwẹ ifonu vwo? Ọ cha lọhọ ra vwọ fuevun kẹ Jihova siẹrẹ avwanre da vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ erọnvwọn tiọyena ji vwo no, e de ji brorhiẹn phiyotọ kpahen obo re che ru vwẹ ẹdia tiọyen. w18.11 25 ¶13-14

Ihwo evo ri yono Baibol na kodo, tare nẹ a sa fan ẹkpo nana vwẹ idjerhe tiọna: “Mi che pho kpenu vẹ aghọghọ fikirẹ Ọrovwohwo; Mi che djuoma riariẹ vẹ aghoghọ fikirẹ Ọghẹnẹ.” Ọyena ghini obọdẹn rẹ uduephiophiyawọ vwọ kẹ avwanre eje! Ọ dia ive esiri ọvo yen Jihova vwọ kẹ avwanre-e, o ji vwẹ imuẹro kẹ avwanre nẹ ọyen brokpakpa wian kpahen orugba rẹ ive rọyen enẹna re. Aphro herọ-ọ, ọbe rẹ Habakọk na yono avwanre nẹ a vwẹroso Jihova. (Hab. 2:4) Avwanre se vwo oka rẹ ẹroẹvwọsuọ tiọyena je sẹro rọyen siẹrẹ e de ru oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova ganphiyọ womarẹ erọnvwọn erha, (1) muomaphiyọ ẹrhovwo ẹnẹ, vuẹ Jihova ebẹnbẹn vẹ ọdavwẹ wẹn ejobi; (2) kerhọ rẹ odjekẹ rẹ Jihova vwọphia womarẹ Baibol na vẹ ukoko rọyen; kugbe (3) fuevun hẹrhẹ Jihova vẹ erhiorin. Ọnana yen oborẹ Habakọk ruru. Dede nẹ ọ ton esio rẹ ọbe rọyen phiyọ vẹ uvweri, o kurophiyọ vẹ ukperi rẹ aghọghọ kugbe eta ri dje uduefiogbere phia. E de nene omamọ rẹ udje rọyen, kẹ avwanre je sa rhiẹromrẹ ẹgbanọ rẹ ẹguọnọ rẹ ọsẹ rẹ avwanre Jihova! Ọnana yen onẹrhẹvwe ro me yovwin kparobọ ra sa mrẹ vwẹ akpọ rẹ ebri nana! w18.11 17 ¶18-19

Eta nana je sa nẹrhẹ avwanre sikẹrẹ Ọghẹnẹ: “Ọghẹnẹ guọnọ akpọ na ọ da vwẹ Ọmọ ọvuọvo rọye na kẹ, rere ohwo kohwo ro sere gbuyota vwo jẹ ghwọrọ ẹkẹvuọvo ko vwo arhọ ri bẹdẹ.” (Jọn 3:16) Jesu ji dje uvi rẹ ẹguọnọ phia, ro vwo ghwu kẹ avwanre! Ọyena ghene esiri ọbọngan kẹ avwanre! Jihova veri vwẹ Baibol na nẹ “ukpokpoghọ [yẹrẹ] emiavwe” cha “sa hẹriẹ avwanre nẹ ẹguọnọ ri [Kristi-i].” (Rom 8:35, 38, 39) Ẹguọnọ rẹ Kristi sa kẹ avwanre ẹgba re vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn rẹ avwanre nene muabọ, owenẹ ọ dia ọ rẹ ugboma, ọ rẹ iroro, yẹrẹ ọ ro churobọ si oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova. (2 Kọr. 5:14) Ẹguọnọ rẹ Jesu na sa kẹ avwanre ẹgba re se vwo chirakon siẹrẹ e de hirharoku ebẹnbẹn kerẹ oghwọrọ rẹ kpregede, omukpahen, yẹrẹ ofudjevwe. w18.09 14 ¶8-9

E che nyẹme rẹ Jihova ji ru nene iji rọyen eje, tavwen a ke sa yan vwevunrẹ uyota na. Avwanre ji che phi uyota na phiyọ ẹdia rẹsosuọ vwẹ akpeyeren rẹ avwanre, ji yeren akpọ vwo nene odjekẹ rẹ Baibol na. Kirobo rẹ Devid choma rọ vwọ yan vwevunrẹ uyota na, e jẹ avwanre ji brorhiẹn re vwo ru ọtiọyen. Ọ rha dia ọtiọye-en, ke che vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen oborẹ avwanre hwa phiyọ uyota na, yẹrẹ tobọ brorhiẹn ra vwọ rhoma reyọ erọnvwọn evo re vwo ze rhivwin. Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ avwanre yọnre uyota na kokoroko ọkieje. Vwọrẹ uyota, a cha sa sane uyota re che rhiabọreyọ, vẹ i re che chukoku-u. Kidie a guọnọ nẹ avwanre yan vwevunrẹ “uyota na ejobi.” (Jọn 16:13) Ofori nẹ a vwẹ ọke rẹ avwanre vwo ruiruo vwẹ idjerhe rẹ aghwanre rere a sa vwọ dia evunrẹ uyota na. E rhe nomaso-o, avwanre sa ghwọrọ ọke rẹ avwanre eje vwo ni TV je hiẹ intanẹti, yẹrẹ reyọ vwo vwobọ vwẹ ehẹha vẹ irueru ri je avwanre. Dede nẹ erọnvwọn nana ghwa bra-a, jẹ ọke rẹ avwanre ghwọrọ phiyọ ayen na se gbowọphiyọ ọke ro fori nẹ e vwo ru uyono romobọ ji vwobọ vwẹ irueru ri churobọ si ẹga rẹ Jihova. w18.11 10 ¶7-8

Akpeyeren rẹ ohwo de ghwe wene kpregede, ọyena sa sua oshọ vẹ ofudjevwe. (Isẹ 12:25) Ọ sa tobọ dia bẹnbẹn rẹ ewene na vwọ riẹnriẹn avwanre oma. Vwẹ ẹdia tiọyena, die yen sa nẹrhẹ ‘ẹwẹn rẹ ohwo totọ’? (Une 131:1-3) O toro ebẹnbẹn rẹ avwanre rioja rọye-en, avwanre je sa mrẹ onẹrhẹvwẹ womarẹ “ufuoma rẹ Ọghẹnẹ” rọ sẹro rẹ iroro rẹ avwanre. (Fil. 4:6, 7) Kọyen siẹrẹ avwanre de bru Jihova ra ọke rẹ ẹnwan ọgangan da rhe, ufuoma rẹ Ọghẹnẹ kọ kẹ avwanre ogangan ra sa vwọ yanmu oboratẹnrovi vwẹ ẹga rẹ Jihova, ukperẹ ofu vwo dje avwanre. Vwọ vrẹ ẹwẹn rẹ avwanre ro che totọ, ẹwẹn ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ sa nẹrhẹ a karophiyọ ẹkpo rẹ Baibol re sa chọn avwanre uko vwo phi ọdavwẹ rẹ Uvie na phiyọ ẹdia rẹsosuọ.—Jọn 14:26, 27. w18.10 27 ¶2; 28 ¶5, 8

O vwo emuọvo rọ herọ nẹ awanre rhe, rọ ma ghwa umiovwo rhe ihworakpọ. Ọyen die? Ofian ẹvwọrọn! Yẹrẹ, ra vwọ vwẹ eta re dia uyota-a, vwọ phiẹn ihwo. Ono yen gun ofian rẹsosuọ? Jesu tare nẹ “Idẹbono” yen “ọsẹ rẹ ofian.” (Jọn 8:44) Ọke vọ yen Idẹbono vwo gun ofian rẹsosuọ na? O gun ofian rẹsosuọ na vwẹ ogba rẹ Idẹn vwẹ ẹgbukpe uriorin evo re wanre. Ọke yena, jẹ Adam vẹ Ivi riavwerhen rẹ akpeyeren vwẹ Iparadaisi rẹ Ọmemama na phi ayen phiyọ. Idẹbono de bru ayen ra. Idẹbono riẹn urhi rẹ Jihova ji kẹ ayen kpahen “urhe rẹ erianriẹn rẹ erhuvwu vẹ umiovwo” na. Ọ riẹnre nẹ ayen che ghwu siẹrẹ ayen da re omamọ rẹ urhe na. Dedena, ọ da womarẹ ọrọdekọ ta eta nana kẹ Ivi: “We che ghwu-u [ọnana yen ofian rẹsosuọ na]. Kidie Ọghẹnẹ riẹnre nẹ ọke wa da riọ ẹro rẹ ovwan ko rhie, ku wa họhọ Ọghẹnẹ, rọ riẹn erhuvwu vẹ umiovwo.”—Jẹn. 2:15-17; 3:1-5. w18.10 6 ¶1-2

Tavwen evun yẹrẹ ubiudu rẹ avwanre ke sa fon, ka vwẹ omamọ iroro vwo wene erharhe iroro vẹ ojevwe. Ofori nẹ iroro rẹ avwanre dia fuanfon rere ẹga rẹ avwanre vwọ kẹ Jihova sa vwọ dia ọ rọ fonro. (2 Kọr. 4:2; 1 Tim. 1:5) Rọ vwọ dianẹ “ohwo sa mrẹ [Ọghẹnẹ] rọ da rhọ-ọ” na, idjerhe vọ kọyen otu rẹ udu rayen fonro sa vwọ “mrẹ Ọghẹnẹ”? (Eyan. 33:20) Ubiota rẹ Grik ra fan kpo “mrẹ” na, se mudiaphiyọ “ra vwọ vwẹ ẹwẹn roro, re vwo vwo ẹruọ, yẹrẹ ra vwọ riẹn.” Otu re riẹn Ọghẹnẹ, ri ji vwo ọdavwaro kpahen iruemu rọyen, yen a sa tanẹ e vwẹ “udu” rayen vwọ mrẹ Ọghẹnẹ. (Ẹfe. 1:18) Vwọ vrẹ iruemu rẹ Jihova rẹ idibo rọyen fuẹrẹn, ayen je “mrẹ Ọghẹnẹ” vwẹ idjerhe ayen vwo vwo oniso rẹ erọnvwọn ro ruẹ kẹ ayen. (Job 42:5) Vwọba, ayen ji vwẹ ‘ẹwẹn’ rayen vwo roro ebruphiyọ rẹ Jihova cha vwọ kẹ ihwo re sẹro rẹ ubiudu rayen fuanfon, ji fuevun ga. w18.09 20 ¶13, 15-16

Ebruphiyọ che te ohwo obọ siẹrẹ e de ru obo ri yovwirin. Erianriẹn yen aghwanre nẹ cha. Ẹkẹvuọvo, aghwanre dia ọ re di vwo vwo ẹruọ ghevweghe-e, o churobọ si orhiẹn rẹ avwanre brẹ. Emeranranvwe dede se dje aghwanre phia. Kidie ayen vwo ẹkuruemu rẹ ayen vwo koko emu rayen vwẹ ọke uvo. (Isẹ 30:24, 25) Ọkieje yen Jesu rọ dia “aghwanre rẹ Ọghẹnẹ” vwo ruẹ obo re vwerhen Ọsẹ rọyen ivun. (1 Kọr. 1:24; Jọn 8:29) Ọghẹnẹ riẹnre nẹ, e vwo brorhiẹn vẹ e vwo ru nene orhiẹn na dia ọvo-o. O che bruba kẹ otu re vwomakpotọ chirakon ji ruẹ oborẹ ayen mrẹvughe nẹ oshephiyọ. (Mat. 7:21-23) Ọtiọyena, gba davwẹngba vwo ru ukoko na phiyọ asan rẹ ihwo eje da sa vwomakpotọ ga Jihova. Ọ guọnọ ẹgbaẹdavwọn rẹ ọkieje e ki se ru obo ra riẹnre nẹ o shephiyọ. Ẹkẹvuọvo, ẹgbaẹdavwọn tiọyena che djephia nẹ avwanre vwo uruemu rẹ omaevwokpotọ rọ sa nẹrhẹ e vwo omavwerhovwẹn asaọkiephana rhirin bẹdẹ. w18.09 7 ¶18

Ọmemama rẹ avwanre riẹnre nẹ ihworakpọ re gbare che nene ọyen wian kugbe vwo ru orugba rẹ ọhọre rọyen. Asaọkiephana dede, ihworakpọ ri jẹgba ji se fuevun nene Jihova wian kugbe kẹdẹ kẹdẹ. Kerẹ udje, avwanre “iruiruo rẹ Ọghẹnẹ,” fikirẹ iruo rẹ aghwoghwo vẹ odibo egbe rẹ avwanre ruẹ. (1 Kọr. 3:5-9) Vwẹro roro! Avwanre vẹ Ọmemama rẹ avwanre rọ dia Ọromevwẹgba vwẹ akpọ vẹ odjuvwu yen gbe ruiruo nana rọ pha ghanghanre na! Ẹkẹvuọvo, ọ dia evunrẹ iruo rẹ aghwoghwo vẹ odibo egbe na ọvo yen avwanre vẹ Jihova da sa wian kugbe-e. Idjerhe efa rẹ avwanre vẹ Jihova sa vwọ wian kugbe, ọyen ọke ra da vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ orua vẹ iniọvo rẹ ukoko na, ọke ra da ghọ erhorha, ọke ra da vwomakpahotọ vwọ kẹ iruo rẹ ẹga na, kugbe ọke ra da hẹre iruo rẹ aghwoghwo rẹ avwanre phiyọ. (Kọl. 3:23) Ẹkẹvuọvo, wọ vwẹ oborẹ wo se ruẹ kẹ Jihova vwọ vwanvwe ọ rẹ ihwo efa-a. Karophiyọ nẹ avwanre ejobi dia edje-e. Ẹdia, omakpokpọ, vẹ ẹgba ro rhe avwanre ohwo vuọvo je fẹnẹ. w18.08 23 ¶1-2

Jihova vwẹ vwẹ onẹrhẹvwe kẹ vwọrẹ ẹguọnọ, rọ vwọ vwẹ eta re bọrọbọrọ vwọ vuẹ nẹ ọyen cha kpahenphiyọ enọ rọyen. Omafuvwe che rhe kẹrẹkpẹ. Kọ ghwa họhọ nẹ Ọghẹnẹ vuẹ ọmraro na: “Vwo odirin, vwẹroso vwẹ. O vwo obo rọ wanre-e, me cha kpahen kẹ wẹ!” Jihova karophiyọ Habakọk nẹ ọyen bru ọke phiyotọ ro vwo ru ive Rọyen gba. Ọ da vwẹ uchebro kẹ nẹ ọ hẹrhẹ ọke rẹ ọhọre Rọyen che vwo rugba. O muẹro dẹn nẹ oborẹ ọmraro na hẹrhẹ na che jẹ phia-a. A da hẹrhẹ Jihova je nabọ kerhọ rẹ obo rọ vuẹ avwanre, ke che vwo uduefiogbere vẹ ẹwẹn re dọe, dede nẹ avwanre rhiẹromrẹ edavwini vẹ ebẹnbẹn sansan. Jesu vwẹ imuẹro kẹ avwanre nẹ a sa vwẹroso Jihova, ukperẹ a vwọ tẹnrovi ‘ẹdẹ vẹ ọke’ rẹ Ọghẹnẹ je rhe vwọphia kẹ avwanre-e. (Iruo 1:7) Eriyina, e jẹ oma rhọ avwanre-e, ukperẹ ọtiọyen, e jẹ avwanre hẹrhẹ vẹ odirin, omaevwokpotọ, kugbe esegbuyota, rere a vwẹ ọke ro chekọ na vwọ nabọ ga Jihova te asan rẹ ẹgba rẹ avwanre teri.—Mak 13:35-37; Gal. 6:9. w18.11 16 ¶13-14

Ihwo rẹ Ju rẹ ọke yena niro nẹ Igiye fọnro-on. Pita ji vwo ẹwẹn tiọyen kpahen ayen nẹ ọkiemọ rhe. Ẹkẹvuọvo, obo ro rhiẹromrẹ da nẹrhẹ ọ rhoma fuẹrẹn iroro rọyen. Kerẹ udje, Ọghẹnẹ vwẹ emramrẹ ọvo vwọ nẹ Pita. (Iruo 10:9-16) Kerẹ Pita, ofori nẹ ohwo vuọvo nabọ fuẹrẹn oma rọyen je rhiabọreyọ ukẹcha rere ọ sa vwọ riẹn sẹ upe rẹ omaẹfẹnẹ jehẹ evunrẹ ubiudu rọyen. Die ọfa yen e se ru? Avwanre de rhie udu rẹ avwanre phiyọ, ka sa vwẹ ẹguọnọ vwo wene uruemu rẹ omaẹfẹnẹ. (2 Kọr. 6:11-13) Ihwo rẹ ohọroma wẹn, orere wẹn, yẹrẹ ephẹrẹ wẹn ọvo yen wẹ vẹ ayen gba ghwọrọ ọke kuẹgbe? Ọ da dia ọtiọyen, gbe rhie udu wẹn phiyọ. Wo se durhie inọvo ri nẹ irere efa rhe uwevwin wẹn vwọ kẹ emuọre, yẹrẹ nene ayen wian kugbe vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. (Iruo 16:14, 15) Wo de ru ọtiọyen, ọ cha nẹrhẹ wọ vwẹ ẹguọnọ vwo wene uruemu rẹ omaẹfẹnẹ. w18.08 9 ¶3, 6; 10 ¶7

Iniọvo evo ji rhi sen uruemu rẹ akpọ na vwẹ ẹdia efa-a. Oborẹ ayen gbeha wan vẹ oborẹ ayen ruẹ vwẹ ipati shephiyọ vẹ iwan rẹ Inenikristi-i. Ayen phiẹ ifoto vẹ erharhe eta phiyọ intanẹti. Ẹkẹvuọvo, ayen orharhe udje vwọ kẹ ighene efa rehẹ evunrẹ ukoko na. (1 Pita 2:11, 12) Akpọ na titi “urhuru si vwe rẹ ugboma, ojevwe rẹ ẹro kugbe eheri.” (1 Jọn 2:16) Jẹ, kidie nẹ avwanre idibo rẹ Jihova, a da vwẹ uchebro kẹ avwanre nẹ, e “siobọ nẹ egagọ rẹ ofian kugbe ẹguọnọ rẹ akpọ ofefe na, rere avwanre yere akpọ rẹ avwanre dẹndẹn yoyovwi vwẹ evun rẹ akpọ na.” (Taitọs 2:12) Ota rẹ avwanre vẹ uruemu rẹ avwanre kpahen iruo, emuẹriọ vẹ udiẹda, irhuon vẹ osẹnvwe, kugbe kemu kemu efa rẹ avwanre ruẹ, che djephia sẹ Jihova ọvo yen avwanre vwomakpahotọ kẹ. w18.07 25 ¶13-14

Siẹrẹ a da tẹnrovi Jihova, a rha cha sa vwẹ uphẹn kẹ uruemu rẹ ihwo efa nẹ ọ nẹrhẹ ophu mu avwanre yẹrẹ nẹrhẹ o gbowọphiyọ oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova-a. Ọnana ghanre mamọ siẹrẹ avwanre da dia ihwo re vwo mu ẹdia vwevunrẹ ukoko rẹ Jihova kerẹ Mosis. Dede nẹ ohwo ọvuọvo yen cha ‘vwẹ oshọ vẹ ophariẹ vwọ wian owian rẹ esivwo rọyen phia,’ jẹ ofori nẹ a karophiyọ nẹ ọ dia iwan ọvuọvo kpoi yen Jihova vwo guẹn ihwo ẹdjọ-ọ. (Fil. 2:12) Ukperẹ ọtiọyen, e jẹ avwanre karophiyọ nẹ oborẹ uphẹn rẹ ẹga rẹ avwanre bun te, se djobọte oborẹ Jihova rhẹro rọyen mie avwanre. (Luk 12:48) Emuvuọvo cha sa hẹriẹ avwanre nẹ ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ yẹrẹ dia ekprowọ kẹ avwanre siẹrẹ e de ghini vwo ẹguọnọ rẹ Jihova-a. (Une 119:165; Rom 8:37-39) Vwẹ ọke ọgangan re de yerẹn na, e jẹ avwanre vwẹ ọkieje vwọ tẹnrovi Ọ ro chidia “ekete vwẹ obo odjuvwu,” rere a sa vwọ riẹn obo rọ guọnọ mie avwanre. (Une 123:1) E jẹ avwanre vwẹ uphẹn kẹ echobọ rẹ ihwo efa nẹ i miovwo oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ Jihova-a. w18.07 16 ¶19-20

Oma vwerhen avwanre siẹrẹ e de nyo iyẹnrẹn rẹ ebuon rẹ ihwo rẹ Jihova! Vwẹ ukpe ri 2017, avwanre ru uyono rẹ Baibol re vrẹ 10,000,000. Enana eje djerephia nẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ nẹrhẹ urhukpẹ rayen lo! Ji roro kpahen iduduru rẹ ihwo ri dje omavwerhovwẹn phia, re rhe Ẹkarophiyọ na. Ayen nabọ yono kpahen ẹguọnọ rẹ Jihova dje kẹ avwanre womarẹ ọtanhirhe na. (1Jọn 4:9) Vwẹ akpọneje, Iseri rẹ Jihova jẹ ephẹrẹ sansan. Ẹkẹvuọvo, ọyena cha sa dobọ rẹ ujiri ro fori nẹ a vwọ kẹ Jihova kerẹ orua ọvo ji-i. (Ẹvwọ. 7:9) O toro ephẹrẹ rẹ avwanre jẹ yẹrẹ asan rẹ avwanre dia-a, e se lo “kerẹ urhukpẹ vwẹ akpọ na.” (Fil. 2:15) Uruemu ra vwọ rhẹrẹ, iruo rẹ aghwoghwo rẹ avwanre, vẹ oyerinkugbe rẹ avwanre ghwa ujiri vwo rhe Jihova. w18.06 21 ¶1-3

Jesu kpahen kẹ ayen vwẹ idjerhe ro vwo djephia nẹ otaẹtakuẹgbe rọyen vẹ aye na ghanre kẹ vrẹ emuọre. Ota eghwoghwo, ọyen ọhọre rẹ Ọsẹ rọyen. Kọyensorọ otaẹtakuẹgbe rọyen vẹ aye rẹ Sameria na vwọ dia kerẹ emu vwọ kẹ. (Jọn 4:32-34) Ẹkẹvuọvo, Jems vẹ Jọn se vwo ẹruọ rẹ ota rẹ Jesu na-a. Ọke rẹ ayen vwo te ọko rẹ Sameria ọvo, kẹ ayen guọnọ asan rẹ ayen cha dia kọkirhie. Kidie nẹ ihwo na rhọnvwe kẹ ayen asa-an, Jems vẹ Jọn da tanẹ e se erhanre nẹ odjuvwu rhe, rere ọ torhẹ ihwo eje rehẹ ọko na. Ẹkẹvuọvo, Jesu da ghwọku ayen. (Luk 9:51-56) Wo rorori nẹ Jems vẹ Jọn sa ta oka rẹ ota tiọyen ọ da dianẹ orere yena yen ayen nurhe? Ọ họhọre nẹ uruemu rẹ omaẹfẹnẹ ro rhe ihwo na yen nẹrhẹ ophu mu ayen. Jẹ, ọ sa dianẹ ophu ro mu ọyinkọn Jọn kpahen ihwo rẹ Sameria darọ ukuko na, kidie ayen nabọ kerhọ vwẹ ọke ọfa ro vwo ghwoghwo ota kẹ ayen.—Iruo 8:14, 25. w18.06 10-11 ¶12-13

Avwanre da nabọ vwẹ uyota rẹ Baibol na vwọ gba ehun, ọ cha nẹrhẹ e se yeren akpọ nene, ji ta uyota ọkieje. Diesorọ o vwo fo nẹ a kẹnoma kẹ ofian eguon? Kidie Idẹbono vwẹ efian vwọba họnra avwanre. Efian sa so omaẹwan vwọ kẹ ọvwọrofian na kugbe ohwo ro se ota rọyen gbuyota. (Jọn 8:44) Ọtiọyena, ofori nẹ a davwẹngba vwọ kẹnoma kẹ efian. (Ẹfe. 4:25) Jẹ, ọ ghwa lọhọ re vwo ru ọtiọye-en. Abigail rọhẹ ẹgbukpe ihwe gbẹ ẹrenren da ta: “Wo se no nẹ ọ ghwa bra re vwo gun efia-an, ma rho ọ da dianẹ uyota ru wọ cha ta na cha nẹrhẹ wọ ro okpetu.” Kẹ, diesorọ o vwo fo nẹ a ta uyota ọkieje? Victoria rọhẹ ẹgbukpe 23 da ta: “E se hwe we siẹrẹ wọ da ta uyota ji chochọn rẹ oborẹ wo segbuyota. Jẹ, a cha sa vwẹ ọyena vwo dje erere gbidiki ro che te we obọ-ọ: ọ cha kẹ wẹ uduefiogbere, ji nẹrhẹ wo sikẹrẹ Jihova, ọ je cha nẹrhẹ e muọghọ kẹ wẹ ji vwo ẹguọnọ wẹ.” Vwọrẹ uyota, erere herọ siẹrẹ a da vwẹ “uyota na chobiẹ ehun” ọkieje. w18.05 28 ¶3, 5

Eyeren nana vwo miovwẹn phiyọ na, ọke nana kọyen o vwo fo nẹ a rhẹrẹ vrẹ obo ri jovwo. Aphro herọ-ọ, oba na cha rhe vwẹ ọke rẹ Jihova bru phiyọ. (Mat. 24:42-44) Ofori nẹ avwanre rhẹrẹ vẹ erhiorin bẹsiẹ ọke yena vwo te. Ọtiọyena, e gbe jẹ avwanre se Baibol na ji nẹrhovwo kẹdẹ kẹdẹ. (1 Pita 4:7) Vwẹrokere udje rẹ iniọvo ri ga Jihova krẹ re. Wọ cha mrẹ aghọghọ rode siẹrẹ wo de muomaphiyọ iruo rẹ ẹga na, ji nene iniọvo na ghwọrọ ọke kugbe. Vwọba, ọyena je cha nẹrhẹ wọ sa kẹnoma kẹ ẹnwan okamuka kpahen ọke rẹ oba na cha vwọ rhe. (Ẹfe. 5:16) Ọ vwerhoma rha vwọ riẹn nẹ Jihova rhiabọreyọ ẹga rẹ avwanre, dede nẹ avwanre gbare-e. Ọtiọyena, e jẹ avwanre vwo ọdavwaro kpahen ekpako rẹ Jihova vwo “ru ẹse kẹ” avwanre. (Ẹfesọs 4:8, 11, 12) Siẹrẹ ọkpako da kọn bru we rhe ọke ọfa, gba reyọ uphẹn yena vwọ mrẹ erere nẹ aghwanre vẹ uchebro rọyen. w18.06 24-25 ¶15-18

Jesu vuẹ idibo rọyen nẹ ayen vwo ẹguọnọ rọyen, ọ da je tanẹ ayen “dia vwẹ evun rẹ ẹguọnọ” rọyen. Diesorọ? Kidie, akoechiro yen sa nẹrhẹ ohwo dia uvi rẹ odibo rẹ Jesu nukpe ra ro ukpe. Abọ buebun yen Jesu vwẹ eta na “dia vwẹ evun rẹ” vwo ruiruo vwẹ Jọn 15:4-10, rọ vwọ kanrunumu obo rọ ghanre te re vwo chirakon. Mavọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre guọnọ dia evunrẹ ẹguọnọ rẹ Jesu, ji vwo aroesiri rọyen? Womarẹ, a vwọ yọnrọn irhi rọyen. Kọ ghwa họhọ nẹ Jesu vuẹ avwanre nẹ, ‘We nyupho mẹ.’ Vwọba, Jesu ji guọnọ nẹ avwanre ru oborẹ ọyen komobọ ji ru, kọyensorọ ọ vwọ ta: “Kirobo re me sẹro rẹ irhi rẹ Ọsẹ mẹ re me da dia vwẹ ẹguọnọ rọye.” Vwọrẹ uyota, Jesu ghini phi uvi rẹ udje phiyotọ kẹ avwanre. (Jọn 13:15) A da yọnrọn urhi yena, kọyen avwanre vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ, kidie urhi rẹ Jesu jiri na ghwe shephiyọ vẹ iroro rẹ Ọsẹ rọyen. (Mat. 17:5; Jọn 8:28) Avwanre de dje ẹguọnọ kẹ Jihova vẹ Jesu, ayen cha sẹro rẹ avwanre vwevunrẹ ẹguọnọ rayen. w18.05 18 ¶5-7

Ighene che brorhiẹn ro shekpahen ẹbe eyono, iruo, kugbe erọnvwọn efa. Ọ cha lọhọ kẹ wẹ wo vwo bru omamọ orhiẹn, siẹrẹ wọ da riẹn obo wọ tẹnrovi. Wọ da fobọ jiroro rẹ oborẹ wọ cha vwọtua vwẹ ẹga rẹ Jihova, ku wọ je fobọ yanmuo. Ighene buebun rehẹ evunrẹ ukoko na ghini fo ujiri. Ayen tẹnrovi Jihova kugbe oborẹ ayen vwọtua vwẹ ẹga rọyen. Ayen riavwerhen rẹ akpeyeren rayen, ji nene odjekẹ rẹ Jihova vwẹ kemu kemu rẹ ayen ruẹ. Ọnana churobọ si akpeyeren rẹ orua. “Vwẹ udu wẹn ejobi vwọ kpahe Ọrovwohwo, wọ vwẹ ẹro suọ oma obọ wẹ-ẹn. Vwẹ idjerhe wẹn ejobi rhọvwọ; kọ cha kpọ idjerhe wẹn ejobi vi.” (Isẹ 3:5, 6) Jihova vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ ighene rehẹ ukoko na. O vwo ẹguọnọ rayen, ọ sẹro rayen, kpọ ayen viẹ, ji kuẹ ebruphiyọ kuẹ ayen. w18.04 26 ¶7; 27 ¶9

Ọyinkọn Jọn jẹ ohwo ọfa rọ dia uchivwo vwevunrẹ ukoko rẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin ẹsosuọ. Ikuegbe rẹ akpeyeren rẹ Jesu rọ nabọ si vwevwerhen na, ọyen esiri rẹ uchebro vwọ kẹ Inenikristi rhi te nonẹna. Vwẹ iyẹnrẹn rọyen ọvo yen a da sa mrẹ eta rẹ Jesu tare, nẹ ẹguọnọ yen oka re vwo vughe Inenikristi rẹ uyota. (Jọn 13:35) Ẹbe erha rẹ Jọn si vwo rhe iniọvo na vọnre vẹ efe buebun. Ọke rẹ ẹnwan rẹ imwemwu da nẹrhẹ ubiudu rẹ avwanre kuọnrọn, oborẹ avwanre seri vwẹ Baibol na nẹ “ọbara ri Jesu . . . hworhẹ avwanre nẹ umwemwu ejobi” na, kọyen sasa ubiudu rẹ avwanre. (1 Jọn 1:7) Ọkiọvo, udu se bru hwe avwanre fikirẹ umwemwu. Ẹkẹvuọvo, roro kpahen oborẹ oma vwerhen avwanre te, ọke re vwo se mrẹ vwẹ Baibol na nẹ “Ọghẹnẹ rhonọ udu rẹ avwanre.” (1 Jọn 3:20) Jọn ọvo yen siri nẹ, “Ọghẹnẹ hẹ ẹguọnọ.” (1 Jọn 4:8, 16) Ọ nabọ jiri Inenikristi ri “nene uyota na” vwevunrẹ ọbe rivẹ vẹ ọrerha ro siri.—2 Jọn 4; 3 Jọn 3, 4. w18.04 18 ¶14-15