UYONO 17
UNE 99 Iniọvo Buebun
Ọ dia Avwanre Ọvo Yen Herọọ
“Me cha wẹ uko.”—AIZ. 41:10.
ỌDAVWẸ RẸ UYONO NANA
Idjerhe ẹne Jihova vwọ vwẹrote avwanre.
1-2. (a) Siẹrẹ e de hirharoku ebẹnbẹn, diesorọ a sa vwọ tanẹ ọ dia avwanre ọvo yen herọọ? (b) Die yen a cha ta ota kpahen vwẹ uyono nana?
SIẸRẸ avwanre de hirharoku edavwini egangan, e se no nẹ avwanre ọvo yehẹ omokọ otete vwevunrẹ abadi rọ họnra. Ẹkẹvuọvo, ọ dia avwanre ọvo yen herọ siẹrẹ avwanre dahẹ edavwinii. Ọ dia ukpanukpa avwanre vẹ ọyen gbe muabọ ọvo yen Ọsẹ avwanre rọhẹ odjuvwu mrẹẹ, o ji ve nẹ ọyen cha vwẹ ukẹcha kẹ avwanre. Jihova vwẹ imuẹro nana vwọ kẹ idibo rọyen re fuevun nẹ: “Me cha wẹ uko.”—Aiz. 41:10.
2 Vwẹ uyono nana, a cha ta ota kpahen oborẹ Jihova vwẹ ukẹcha kẹ avwanre (1) womarẹ o vwo sun avwanre, (2) ọ vwọ kẹ avwanre oborẹ avwanre guọnọre, (3) ọ vwọ sẹro rẹ avwanre, kugbe (4) ọ vwọ vwẹ uchebro kẹ avwanre. Jihova vwẹ imuẹro kẹ avwanre nẹ o toro ebẹnbẹn rẹ avwanre hirharokuẹ vwẹ akpeyereen, nẹ o vwo ọke vuọvo avwanre cha vwọ chọrọ ọyen ẹroo. O vwo ọke vuọvo ọ cha vwọ kpairoro vrẹ avwanree. Ọtiọyena ọ dia owẹ ọvo yen herọọ.
JIHOVA SUN AVWANRE
3-4. Mavọ yen Jihova suẹn avwanre wan? (Une rẹ Ejiro 48:14)
3 Se Une rẹ Ejiro 48:14. Jihova guọnọre nẹ avwanre ọvo sun oma rẹ avwanree. Mavọ yen o suẹn idibo rọyen re fuevun re vwẹ ẹga kẹ nonẹna? Idjerhe ọvo ro vwo ru ọtiọyen yen womarẹ Ota rọyen rọ dia Baibol na. (Une 119:105) Womarẹ Ota rọyen rọ dia Baibol na, Jihova vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwo bru emamọ rẹ erhiẹn ji vwo iruemu re sa nẹrhẹ e vwo omavwerhovwẹn enẹna kugbe arhọ ri bẹdẹ vwẹ obaro na.a Kerẹ udje, o yono avwanre nẹ e si ophu nẹ evun, a fuevun vwẹ kemu kemu rẹ avwanre ruẹ, ji vwo ẹguọnọ rẹ ihwo efa nẹ otọ rẹ ubiudu rhe. (Une 37:8; Hib. 13:18; 1 Pita 1:22) Avwanre de vwo iruemu nana, a cha dia omamọ rẹ emiọvwọn, omamọ rẹ ọrivẹ orọnvwe kugbe omamọ rẹ igbeyan.
4 Vwọba, Jihova ji phi ikuegbe rẹ ihwo ri yerin vwẹ obuko re ri ji hirharoku ọkpọ rẹ edavwini kerẹ avwanre na phiyọ Baibol na. (1 Kọr. 10:13; Jems 5:17) Siẹrẹ avwanre de se ikuegbe rẹ obo re phia kẹ ayen ji yono nẹ ayen rhe, avwanre cha mrẹ erere, ọ da hanvwe vwẹ idjerhe ivẹ. Ẹsosuọ, ọ nẹrhẹ avwanre riẹn nẹ ọ dia avwanre ọvo yen herọọ—ihwo efa ri ji hirharoku ọkpọ rẹ ẹdia avwanre ri ji chirakon te oba je herọ. (1 Pita 5:9) Ọrivẹ, avwanre riẹn obo re se vwo yerin ghene ebẹnbẹn rẹ avwanre.—Rom 15:4.
5. Amono yen Jihova reyọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwẹ idjerhe rẹ arhọ na?
5 Jihova ji ru ọrhuẹrẹphiyotọ iniọvo avwanre sa vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ avwanre.b Kerẹ udje, ọkieje yen iniruo okinriariẹ vwo kin ikoko rere ayen sa vwọ vwẹ ọbọngan vwọ kẹ avwanre. Eta rayen bọn esegbuyota rẹ avwanre gan je vwẹ ukẹcha vwọ kẹ avwanre vwọ sẹro okugbe rẹ ukoko na. (Iruo 15:40–16:5) Ekpako ukoko ji vwo ọdavwẹ rẹ oborẹ oghwoghwota ọvuọvo se vwo sikẹrẹ Jihova. (1 Pita 5:2, 3) Emiọvwọn vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen vwo vwo omamọ iruemu ji vwo ẹgba iroro ro fiotọ rere ayen vẹ Jihova se vwo vwo uvi oyerinkugbe. (Isẹ 22:6) Iniọvo eya ri tedje womarẹ udje, uchebro kugbe ọbọngan rayen vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo eya re dia ighene.—Tai. 2:3-5.
6. Die yen ofori nẹ e ru a sa vwọ mrẹ erere vwo nẹ odjekẹ ri Jihova rhe?
6 Jihova ru ẹkẹn ro te re rọ vwẹ odjekẹ ra guọnọre vwọ kẹ avwanre. Mavọ yen e se vwo djephia nẹ e vwo ọdavwaro kpahen obo ro ru kẹ avwanre? Isẹ 3:5, 6 tare nẹ: “Vwẹ udu wẹn ejobi vwọ kpahe Ọrovwohwo, wọ vwẹ ẹro suọ oma obọ wẹ-ẹn.” E de ru ọtiọyen, “kọ cha kpọ idjerhe [avwanre] ejobi vi,” kọyen, ọ cha cha avwanre uko vwọ vrabọ ebẹnbẹn buebun ji yeren akpọ rẹ omavwerhovwẹn. Mavọ yen ọ vwerhoma te nẹ Jihova kẹ avwanre uchebro rẹ ẹguọnọ komobọ!—Une 32:8.
JIHOVA KẸ AVWANRE OBORẸ AVWANRE GUỌNỌRE
7. Erhọ yen idjerhe evo rẹ Jihova vwọ kẹ avwanre obo ra guọnọre? (Filipae 4:19)
7 Se Filipae 4:19. Vwọ vrẹ ukẹcha rọ vwọ kẹ avwanre ra vẹ ọyen se vwo vwo uvi rẹ oyerinkugbe, Jihova ji brẹba ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre vwọ wian a vwọ mrẹ emu re, mrẹ iwun kuphiyọ kugbe asan ra dia. (Mat. 6:33; 2 Tẹsa. 3:12) Dede nẹ ọdavwẹ rẹ obo re se vwo vwo erọnvwọn nana chọree, Jihova vuẹ avwanre nẹ a ro ẹnwan ọkamuka kpahen erọnvwọn tiọyeen. (Ni study note ri Matiu 6:25.) Diesorọ? Kidie o vwo ọke vuọvo Ọsẹ avwanre cha vwọ kpairoro vrẹ idibo rọyen re fuevun ọke rẹ ayen da guọnọ ukẹchaa. (Mat. 6:8; Hib. 13:5) A sa vwẹroso obo rọ tare nẹ ọyen cha kẹ avwanre obo ra guọnọre.
8. Die yen Jihova ru vwọ kẹ Devid?
8 Roro kpahen oborẹ Jihova vwẹ ukẹcha kẹ Devid. Vwẹ uvwre ikpe buebun rẹ Devid ghwọrọre ọke ro vwo siomanu vwevunrẹ aghwa, Jihova kẹrẹ obo rọ vẹ idibo rọyen guọnọre ayen se vwo sivwinrhọ. O vwo roro kpahen oborẹ Jihova vwẹrote wan vwẹ uvwre ikpe yena, Devid de si: “Me dia omotete jovwo re, vwẹ asakiephana me rha ghwore; ẹkẹvuọvo me je mrẹ ọvwata ra senre-e eyẹ emọ rọye re yare emu re ke ria-a.” (Une 37:25) Ọ je sa dianẹ vwẹ akpeyeren wẹn, wọ je mrẹ oborẹ Jihova vwẹrote idibo rọyen re fuevun kẹ re.
9. Nonẹna, mavọ yen Jihova vwọ vwẹ oborẹ ihwo rọyen guọnọre vwọ kẹ ayen siẹrẹ emu ri kpregede da vwomaphia? (Ni ihoho na.)
9 Ọke rẹ emu ri kpregede da vwomaphia, Jihova vwẹ oborẹ ihwo rọyen guọnọre vwọ kẹ ayen. Kerẹ udje, ọke owẹnvwe vwo fi ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ, Inenikristi ri nẹ ẹkuotọ sansan rhe de toro oborẹ iniọvo na guọnọre vwo rhe ayen. (Iruo 11:27-30; Rom 15:25, 26) Nonẹna, ihwo rẹ Ọghẹnẹ ji dje oka rẹ ẹwẹn tiọyena phia. Ọke rẹ oghwọrọ ri kpregede da vwomaphia, Jihova reyọ iniọvo na vwọ vwẹ ukẹcha phia kẹ ihwo re dia asan rẹ oghwọrọ na da vwomaphia, ayen vwẹ emuọre, ame, iwun kugbe ihunvwu vwo rhe ayen. Iniọvo re wian vwẹ akon iruo ebanbọn rhuẹrẹ iwevwin vẹ Eguan Ruvie re guọghọre. Idibo ri Jihova hwọke ayen ke vwẹ uchebro vẹ ọbọngan ro nẹ Baibol rhe vwọ kẹ ihwo rẹ ihwo rayen ghwuru yẹrẹ e rẹ iwevwin rayen va abọọ.c
Idjerhe vọ yen Jihova vwọ vwẹ uchebro kẹ avwanre ọke emu ri kpregede da vwomaphia? (Ni ẹkorota 9)e
10-11. Die wo yono nẹ obo re phia kẹ Borys rhe?
10 Jihova je vwẹ oborẹ ihwo re vwẹ ẹga kẹẹ guọnọre vwọ kẹ ayen. Ọtiọyen ọ je hepha nẹ avwanre je gbẹn idjerhe re se vwo dje uruemu esiri kẹ ihwo rẹ avwanre vẹ ayen hẹ esegbuyota vuọvoo. (Gal. 6:10) Ọnana nẹrhẹ e soseri ro fiotọ ọkieje. Roro kpahen obo re phia kẹ Borys rọ dia Ukraine rọ dia ohwo rọ vwẹrote isikuru ọvo. Dede nẹ Borys dia Oseri ri Jihovaa, jẹ ọkieje yen o vwo dje uruemu esiri ji muọghọ kẹ oborẹ emọ isikuru rọyen re dia Iseri ri Jihova vwo esegbuyota kpahen. Ọke rẹ Borys vwo brorhiẹn rọ vwọ djẹ nẹ asan rọ dia re de phi ofovwin vwo kpo ẹbẹre ọfa vwẹ ẹkuotọ na rẹ ufuoma hepha, iniọvo na da vwẹ ukẹcha vwọ kẹ. Ọke vwọ yanran na, Borys de kpo Ẹkarophiyọ rẹ ughwu ri Kristi. Ẹwẹn rọyen vwọ djẹ kpo oborẹ iniọvo na ru vwọ kẹ, Borys da ta: “Iseri na nabọ kerhọ kẹ vwẹ je vwẹrote vwe. Me kpẹvwẹ Iseri ri Jihova mamọ.”
11 Avwanre je sa vwẹrokere arodọnvwẹ rẹ Ọsẹ avwanre rọhẹ obodjuvwu womarẹ e vwo dje ẹguọnọ kẹ ihwo re guọnerọ, owenẹ avwanre vẹ ayen hẹ esegbuyota vuọvo yẹrẹ ọ dia ọvoo. (Luk 6:31, 36) Avwanre rhẹro nẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre vwo dje ẹguọnọ kẹ ayen cha nẹrhẹ ayen rhe dia idibo ri Kristi. (1 Pita 2:12) O toro obo re phiaree, avwanre cha mrẹ omavwerhovwẹn ro no cha siẹrẹ a da kokẹ.—Iruo 20:35.
JIHOVA SẸRO RẸ AVWANRE
12. Die yen Jihova veri nẹ ọyen che ru vwọ sẹro rẹ ihwo rọyen kerẹ ẹko? (Une rẹ Ejiro 91:1, 2, 14)
12 Se Une rẹ Ejiro 91:1, 2, 14. Nonẹna, Jihova veri nẹ ọyen cha sẹro avwanre nẹ kemu kemu ro se gbowọphiyọ oyerinkugbe avwanre vẹ ọyen. Ọ cha vwẹ uphẹn kẹ Eshu nẹ o miovwẹn ẹga rẹ uyotaa. (Jọn 17:15) Jẹ, ọke rẹ “ukpokpogho rode na” da tonphiyọ nu, avwanre vwo imuẹro kokoroko nẹ Jihova che ru ive rọyen gba rọ vwọ sẹro oyerinkugbe rọ vẹ ihwo rọyen vwori kugbe arhọ rayen vrabọ rẹ kemu kemu.—Ẹvwọ. 7:9, 14.
13. Erhọ yen idjerhe evo rẹ Jihova vwọ sẹro avwanre ọvuọvo?
13 Idjerhe vọ yen Jihova vwọ sẹro avwanre ọvuọvo? Womarẹ Baibol na, Jihova cha avwanre uko vwọ riẹn ofẹnẹ rẹ obo ri yovwirin vẹ obo re brare. (Hib. 5:14) Siẹrẹ e de yeren akpọ nene odjekẹ rọhẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ, ka sẹro rẹ oma avwanre nẹ obo ri se miovwin oyerinkugbe avwanre vẹ Jihova kugbe obo re sa so ughwu hwe avwanre. (Une 91:4) Vwọba, Jihova je reyọ ukoko na vwọ sẹro rẹ avwanre. (Aiz 32:1, 2) Siẹrẹ avwanre vẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ ri Jihova ri ji nene iwan rọyen da ghwọrọ ọke kuẹgbe, a cha mrẹ ọbọngan kugbe ẹgba ra sa vwọ sen urhurusivwe re vwo ru obo re brare.—Isẹ 13:20.
14. (a) Diesorọ Ọghẹnẹ rha sẹro avwanre vwo nẹ edavwini ejee? (b) Imuẹro vọ yen Une rẹ Ejiro 9:10 vwọ kẹ avwanre? (Ni eta rehẹ obotọ.)
14 O vwo ọkievo vwẹ obuko re rẹ Jihova vwọ sẹro rẹ idibo rọyen vwo nẹ obo re sa so ughwu hwe ayen. Ẹkẹvuọvo, ọ dia ẹdia eje yen o de ru ọtiọyeen. Ọkievo, avwanre se she rua ‘okpetu re rhẹro’ rọyeen. (Aghwo. 9:11) Vwọba, o ji vwo ọkievo vwẹ akpeyeren rẹ Jihova vwọ vwẹ uphẹn kẹ idibo rọyen nẹ ayen hirharoku omukpahen ji ghwu dede rere ayen vwo dje Eshu phiyọ ọvwọrofian. (Job 2:4-6; Mat. 23:34) Ọtiọyen ọ je hepha nonẹna. Ọ da tobọ dianẹ Jihova si ebẹnbẹn avwanre no dedee, e se vwo imuẹro nẹ o vwo ọke vuọvo ọ cha vwọ kpairoro vrẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rọyeen.d—Une 9:10.
JIHOVA VWẸ UCHEBRO KẸ AVWANRE
15. Idjerhe vọ yen avwanre vwo mrẹ uchebro vwo nẹ ẹrhovwo, Baibol na kugbe iniọvo avwanre cha? (2 Kọrẹnt 1:3, 4)
15 Se 2 Kọrẹnt 1:3, 4. Ọkievo avwanre vwere uvweri, ro ẹnwan yẹrẹ she ọkuọrọn. Ọ sa dianẹ wo hirharokuẹ ukpokpoma ọgangan enẹna rọ nẹrhẹ wo no nẹ wẹwẹ ọvo yen herọ. O vwo ohwo ọvo ro vwo ẹruọ rẹ obo oma ru we? Ohwo yena yen Jihova. Ọ dia oborẹ oma di ruẹ avwanre ọvo yen daa, ẹkẹvuọvo o “bru avwanre uche vwevunrẹ edavwini rẹ avwanre ejobi.” Idjerhe vọ? Siẹrẹ a da ta ọdavwẹ avwanre kẹ Jihova vwẹ ẹrhovwo, ọ kẹ avwanre “ufuoma rẹ Ọghẹnẹ rọ vrẹ ẹruọ ejobi.” (Fil. 4:6, 7) Siẹrẹ avwanre de se Ota ri Jihova vwẹ Baibol na, avwanre je mrẹ uchebro. Eta rẹ ẹguọnọ, aghwanre kugbe iphiẹrophiyọ rehẹ evunrẹ rọyen sa nẹrhẹ ẹwẹn avwanre totọ. Emẹvwa Inenikristi rẹ avwanre ra, eta ra vẹ iniọvo na ta kugbe ọbọngan ro nẹ Baibol rhe je kẹ avwanre uchebro.
16. Die wo yono nẹ obo re phia kẹ Nathan vẹ Priscilla rhe?
16 Re vwo djudje oborẹ Jihova reyọ uchebro vẹ ọbọngan vwọ kẹ ihwo, roro kpahen obo re phia kẹ Nathan vẹ Priscilla, re dia United States. Vwẹ ikpe evo re wanre, ayen de brorhiẹn rẹ ayen vwọ kua kpo asan ra da ma guọnọ ighwoghwota rẹ Uvie na. Nathan da ta, “Avwanre vwẹroso Jihova nẹ o che bruba ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre.” Ẹkẹvuọvo, rẹ ayen vwo te asan kpokpọ rẹ ayen kua ra na, ayen de hirharoku ebẹnbẹn rẹ igho kugbe ọ rẹ omakpokpọ rẹ ayen rhẹro rọyeen. Ukuotọ rọyen, ayen de rhivwin kpo, jẹ ayen ji nene ebẹnbẹn rẹ igho muabọ. Nathan da je vwọba nẹ, “Me rha riẹn oboresorọ Ọghẹnẹ rhe bruphiyọ kẹ avwanre kirobo rẹ avwanre rori nẹ o che ruu, ki mi roro sẹ o vwo obo re chọre ri mi ruru.” Ẹkẹvuọvo, ọke vwọ yanran na, Nathan vẹ Priscilla da rhe mrẹvughe nẹ Ọghẹnẹ kpairoro vrẹ ayen ọke rẹ ayen vwọ guọnọ ukẹchaa. Nathan da je ta, “Uvwre ọke egangan yena, Baibol na da rhe dia kerẹ ugbeyan ro vwo aghwanre rọ vwẹ ọbọngan vẹ odjekẹ vwọ kẹ avwanre. Ra vwọ tẹnrovi oborẹ Jihova cha avwanre uko vwo chirakon obẹnbẹn yena, ukpe ra vwọ tẹnrovi ọdavwini komobọ muegbe avwanre vwo hirharoku ebẹnbẹn efa re cha vwẹ obaro vẹ esegbuyota.”
17. Idjerhe vọ yen oniọvo aye re se Helga vwọ mrẹ uchebro? (Ni uhoho na.)
17 Avwanre je sa mrẹ uchebro efa vwo nẹ obọ rẹ iniọvo avwanre rhe. Idjerhe vọ? Roro kpahen udje ri Helga, rọ dia Hungary. Vwẹ ikpe buebun, o hirharoku ebẹnbẹn sansan rọ nẹrhẹ ọ ro ẹnwan ji ni oma rọyen kueku. O vwo ni kpuko, ọ da mrẹ oborẹ Jihova vwẹ uchebro kẹ womarẹ iniọvo rẹ ukoko na. O de si: “Ọkieje yen Jihova vwọ cha vwẹ uko siẹrẹ ọ da mrẹ nẹ mi rhe vwo ẹgbaa fikirẹ iruo mẹ, ọmọ mẹ rọ muọga re me vwẹrote kugbe ebẹnbẹn efa. O vwo ẹdẹ vuọvo vwẹ ẹgbukpe 30 re wanre na ro vwo jẹ obo ro veri eruo, rọ vwọ vwẹ uchebro kẹ vwẹẹ. Ọkieje yen ọ vwọ vwẹ ọbọngan kẹ vwẹ womarẹ eta esiri vẹ ọdavwaro rẹ ihwo efa dje kẹ vwẹ. Ọkieje yen ihwo vwo si ovuẹ rhe vwe, kẹ vwẹ ikadi yẹrẹ jiri uvwe vwẹ ọke me da ma guọnọ.”
Idjerhe vọ yen Jihova sa vwọ reyọ owẹ vwọ vwẹ uchebro kẹ ihwo efa? (Ni ẹkorota 17)
18. Mavọ yen a sa vwọ vwẹ uchebro kẹ ihwo efa?
18 Avwanre vwo uphẹn ra vwọ vwẹrokere Ọghẹnẹ rẹ avwanre womarẹ a vwọ vwẹ uchebro kẹ ihwo efa. Mavọ yen e se vwo ru ọtiọyen? A sa kerhọ kẹ ayen vẹ edirin, nene ayen ta ota bọrọbọrọ je vwẹ ukẹcha kẹ ayen vwẹ idjerhe ro fori. (Isẹ 3:27) Avwanre davwẹngba vwọ vwẹ uchebro kẹ ihwo eje re rioja, tobọ te ihwo re vwẹ ẹga kẹ Ọghẹnẹẹ. Siẹrẹ irivẹ rẹ avwanre de vwere uvweri, muọga, yẹrẹ ro ẹnwan, avwanre kọn brẹ ayen ra, kerhọ kẹ ayen, ji se ẹkpo ri Baibol re sa bọn ayen gan vwọ kẹ ayen. Siẹrẹ a da vwẹrokere Jihova, rọ dia “Ọghẹnẹ rẹ uchebro ejobi,” ọ dia avwanre de cha ayen uko vwo chirakon rẹ edavwini ọvoo, ẹkẹvuọvo ji ruẹ ẹwẹn rayen rere o se shekpotọ, ọnana me nẹrhẹ ayen mrẹ ẹga ruyota vughe.—Mat. 5:16.
JIHOVA VẸ AVWANRE HERỌ ỌKIEJE
19. Die yen Jihova ru kẹ avwanre, kẹ mavọ yen a sa vwọ vwẹrokere?
19 Jihova vwo ọdavwẹ rẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rọyen mamọ. Ọ kpairoro vrẹ avwanre siẹrẹ e de nene ebẹnbẹn muabọọ. Kirobo rẹ ọmiọvwọn nabọ vwẹrote ọmọ rọyen vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ, ọtiọyen Jihova je vwẹrote idibo rọyen re fuevun. O sun avwanre, vwẹ oborẹ avwanre guọnọre kẹ avwanre, sẹro rẹ avwanre je vwẹ uchebro kẹ avwanre. Avwanre vwẹrokere Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ rọhẹ obodjuvwu siẹrẹ avwanre de biẹcha je vwẹ ọbọngan kẹ ihwo rehẹ ọdavwini. Ọ da tobọ dianẹ oja vẹ ebẹnbẹn te avwanre oma, e se vwo imuẹro nẹ Jihova vẹ avwanre herọ. Kidie ọ tare nẹ: “Wọ djẹ oshọ-ọ, kidie me vẹ owẹ herọ.” (Aiz. 41:10) Ọnana nẹrhẹ ẹroẹvwọsuọ rẹ avwanre vwo kpahọn ganphiyọ nẹ, ọ dia avwanre ọvo yen ghini herọọ!
UNE 100 Dede Ayen Vwọrẹ Ẹguọnọ
a Ni uyovwinrota na “Brorhiẹn ro Brọghọphiyọ Ọghẹnẹ Oma” vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ ri April 15, 2011.
b Ni uyovwinrota na “Rhe Nene Odjekẹ ri Jihova” vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ ri February 2024, ẹkoreta 11-14.
c Wo de si “disaster relief” phiyọ asan ra da hiẹ guọnọ vwẹ jw.org, wọ cha mrẹ idje kpokpọ rẹ obo re phiare.
d Ni “Enọ rẹ Ihwo ri se Ẹbe Avwanre Nọre” vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ ri February 2017.
e IDJEDJE RẸ UHOHO: Iniọvo rehẹ Malawi re toro erọnvwọn rhe, re je mrẹ ọbọngan ọke rẹ oghwọrọ ri kpregede vwọ vwomaphia nu.