Ndima ya 16

Ndi Nnyi Ane A Fanela U Ḓivha Uri Ni Khou Tshila Vhutshilo Vhu Re Kavhili?

□ U nwa halwa

□ U konana na vhathu vhane vhabebi vhaṋu vha vha dzhia vhe khonani mmbi

□ U thetshelesa muzika u songo kunaho

□ U ya phathini dzi sa langei

□ U ita zwa u ḓivhana tshiphirini

□ U ṱalela filimu dza vhuvemu kana u ḓifara luvhi kana u tamba mitambo ya vidio ine ya vha na vhuvemu

□ U shumisa luambo lu songo kunaho

SEDZANI mutevhe u re kha siaṱari ḽo fhiraho. Naa ni a ita zwenezwi zwithu vhabebi vhaṋu vha sa zwi ḓivhi? Arali zwo ralo, ni nga vha ni tshi zwi ḓivha uri zwine na khou zwi ita zwo khakhea. Ni nga kha ḓipfa vhuṱungu nga ṅwambo wa luvalo lu re na mulandu. (Vha-Roma 2:15) Fhedzi zwi nga konḓa u vhudza vhabebi vhaṋu zwithu zwi si zwavhuḓi zwine na zwi ita. Fhedzi musi ni tshi humbula nḓila ine vhabebi vhaṋu vha nga aravha ngayo, ni nga ḓivhudza uri “Zwine vhabebi vhanga vha sa zwi ḓivhe zwi nga si vha pfise vhuṱungu.” Naa no no zwi humbula uri zwine na khou zwi ita zwi nga ita uri ni tshile vhutshilo vhu re kavhili? Ndi mini zwine zwa nga ita uri ni tshile nga yeneyo nḓila?

Tshikwekwe Tsha U Ṱoḓa Mbofholowo

Bivhili i amba uri mafheleloni “munna [u] ḓo sia khotsi-awe na mme-awe.” (Genesi 2:24) Zwo tou ralo na nga musadzi. Ndi lwa nzulele uri ni ṱoḓe u aluwa, ni ḓihumbulele na u ḓiitela dziphetho. Fhedzi musi vhabebi vha tshi hana ni tshi ita zwithu zwine vha zwi dzhia zwi si vhuṱali—kana zwo khakhea—vhaṅwe vhaswa vha a vha mashandukwa.

Ndi ngoho uri vhaṅwe vhabebi vha vhonala vha tshi khwaṱhisa tshanḓa nga maanḓa. Muṅwe musidzana ane a pfi Kim u ri: “A si kanzhi vhabebi vhashu vha tshi ri tendela ri tshi ṱalela dzifilimu.” U dovha a ri, “Khotsi anga a vha ṱoḓi ri tshi thetshelesa hu ṱoḓaho u vha muzika muṅwe na muṅwe!” Musi vho sedzana na zwine vha zwi dzhia zwi u hanelwa hu sa pfali, vhaṅwe vhaswa vha thoma u tama zwine thangana dzavho vha khou zwi ita, vhane vha vhonala hu tshi nga vha khou ḓiphina nga mbofholowo.

Muṅwe musidzana ane a pfi Tammy a re miṅwahani ya vhufumi u amba tshiṅwe tshiitisi tshine tsha ita uri vhaṅwe vha tshile vhutshilo vhu re kavhili—vha tshi itela u ṱanganedzwa nga vhane vha dzhena navho tshikolo. U ri: “Ndo thoma nga u shumisa luambo lu songo kunaho musi ndi tshikoloni. Zwo vha zwi tshi ita uri ndi ḓipfe ndi tshi fana na vhaṅwe vhana. Nga murahu nda thoma u guda u daha. Ndo vha ndi tshi nwa halwa u swikela ndi tshi kambiwa. Nda thoma u ita zwa u pfana na vhatukana tshiphirini ngauri vhabebi vhanga vho vha vhe na vhutevheleli nahone vho vha vha sa ṱoḓi ndi tshi ita zwa u ḓivhana.”

Muṅwe mutukana a re miṅwahani ya vhufumi ane a pfi Pete o tshenzhela zwithu zwi fanaho, u ri: “Ndo aluswa muṱani wa Ṱhanzi dza Yehova. Fhedzi ndo vha ndi tshi ofha nga maanḓa u kolelwa nga vhaṅwe vhana.” Pete o ita mini u itela u kunda u ofha hawe? U ri: “Ndo lingedza u ita uri ndi funiwe. Ndo vha ndi tshi zwifha nahone ndi tshi ṋea zwiitisi zwi sa pfani musi ndi tshi vhudziswa uri ndi ngani ndi songo ṋewa zwifhiwa musi hu tshi pembelelwa maḓuvha a holodei dza vhurereli.” Samusi Pete o vha o no thoma u zwifha, a zwo ngo mu dzhiela tshifhinga uri a dzhene nga ṱhoho kha zwivhi zwihulwane.

A Hu Na Tshithu Tsho Dzumbamaho

Ndi kale vhathu vha tshi tshila vhutshilo vhu re kavhili. Na vhaṅwe Vhaisiraele vho lingedza u tshila vhutshilo vhu re kavhili, vha tshi humbula uri a hu na muthu ane a khou zwi vhona. Naho zwo ralo, muporofita Yesaya o vha sevha u ri: “Khombo dzi ḓo ḓela avho vhane vha dzumbama vha dzumbela Yehova zwine vha elekanya, uri zwine vha ita zwi dzule zwí swiswini, vha ri: Ri vhonwa nga nnyi! Ri ḓihwa nga nnyi!” (Yesaya 29:15) Vhaisiraele vho hangwa uri Mudzimu o vha a tshi khou vhona mishumo yavho. Nga tshifhinga tsho teaho, Mudzimu o vha ṱarafela zwivhi zwavho.

Zwo tou ralo na ṋamusi. Naho ni tshi nga kona u dzumbela vhabebi vhaṋu vhukhakhi haṋu, Yehova Mudzimu u a zwi vhona zwine na khou zwi ita. Vha-Heberu 4:13 i ri: “A huna tshivhumbwa tshi dzumbamaho phanḓa hawe; zwoṱhe zwo fúkulwa, zwi khagala phanḓa ha maṱo awe. Ndi Ene ané ra vha na mafhungo nae.’” Nga zwenezwo, u dzumba vhukhakhi haṋu a zwi thusi tshithu. Humbulani uri ni nga si takadze Mudzimu nga u ḓiita u nga ni khou shumela Mudzimu musi ni tshi ya miṱanganoni ya vhurereli. Yehova u a zwi vhona arali vhathu vha tshi ‘mu renda nga milomo, ngeno mbilu dzavho dzi kule nae.’—Marko 7:6.

Naa no vha ni tshi zwi ṱhogomela uri vhane vha tshila vhutshilo vhu re kavhili vha ṱungufhadza Yehova? Naa zwenezwo zwi a konadzea zwa vhukuma? Ee, zwi a konadzea! Musi vhathu vha Isiraele ḽa kale vha sa tevheli Mulayo wa Mudzimu, “vh[o] ṱungufhadza Mukhethwa wa Isiraele.” (Psalme ya 78:41) A nga vha a tshi pfa vhuṱungu lungafhani musi a tshi vhona vhaswa ṋamusi vhe vha gudiswa nga ‘u laiwa na u kwengweledzwa zwa Murena’ vha tshi ita zwithu zwo khakheaho tshiphirini!—Vha-Efesa 6:4.

Lugisani Vhukhakhi

Vhukuma, zwi ḓo ni vhuyedza arali na vhudza Mudzimu, na vhabebi vhaṋu zwine na khou zwi ita tshiphirini. Ndi ngoho uri zwenezwi zwi nga ita uri ni niwe nga ṱhoni nahone khamusi zwa ita uri ni tshenzhele mvelelo dzi si dzavhuḓi. (Vha-Heberu 12:11) Sa tsumbo, arali ni na dzema ḽa u zwifha na u shumisa vhukwila, ni nga ita uri vhabebi vhaṋu vha sa tsha ni fulufhela. Nga zwenezwo ni songo mangala arali vhabebi vhaṋu vha tshi nga ni vhetshela milayo i konḓaho u fhira u thomani. Zwiṅwe hafhu u bula zwiito zwaṋu zwivhi ndi buḓo ḽavhuḓi vhukuma. Ndi ngani?

Ṱhogomelani hetshi tshifanyiso: Edzani u vhona nga iṱo ḽa muhumbulo inwi na muṱa wahaṋu ni tshi khou gonya dzithavha u itela u rwiwa nga muya. Musi vhabebi vhaṋu vha songo sedza na pfuka ndaela yavho ya u ri ni vhe tsini navho, na mbo ḓi pambuwa na xela. Nga u ṱavhanya na mbo ḓi ḓiwana ni tshi khou phirimela thopheni. Naa ni nga shona u huwelela uri vha ḓe vha ni thuse? Naa ni nga vhilaela uri vhabebi vhaṋu vha nga ni sema nge na sa vha thetshelese? Hai! Ni ḓo ṱavha mukosi nga hune na nga kona ngaho.

Nga hu fanaho, arali ni tshi khou tshila vhutshilo vhu re kavhili, ni fanela u ṱoḓa thuso nga u ṱavhanya. Ni fanela u humbula uri ni nga si itulule zwe na zwi ita tshifhingani tsho fhiraho. Fhedzi ni nga lugisa vhumatshelo. Naho zwi tshi nga vhavha na u ni konḓela u vhudza vhabebi vhaṋu, zwi ḓo sumbedza vhuṱali u ṱoḓa thuso ni sa athu ḓivhaisesa kana u vhaisa muṱa wa haṋu. Arali na rembuluwa zwa vhukuma, Yehova u ḓo ni khathutshela.—Yesaya 1:18; Luka 6:36.

Nga zwenezwo, vhudzani vhabebi vhaṋu ngoho. Ni fanela u pfesesa uri vho pfa vhuṱungu. Ṱanganedzani ndayo yavho. Arali na ita nga u ralo, ni ḓo takadza vhabebi vhaṋu na Yehova Mudzimu. Ni ḓo ḓipfa no vhofholowa nga u dovha na vha na luvalo lwo kunaho.—Mirero 27:11; 2 Vha-Korinta 4:2.

LUṄWALO LWA NDEME

“Mu-dzumba-zwe-a-tshinya ha vuledzi tshithu; hu hangwelwa ane a zwi bula a zwi laṱa.”—Mirero 28:13.

TSIVHUDZO

Ni songo vhuyafhedza vhukhakhi haṋu, fhedzi ni songo ḓivhona mulandu nga ho kalulaho. Ni songo hangwa uri Yehova o ḓiimisela u hangwela.—Psalme ya 86:5.

NAA NI A ZWI ḒIVHA URI . . . ?

U ḓipfa ni na mulandu zwi nga vhuyedza; zwi nga ṱuṱuwedza muthu uri a khakhulule buḓo ḽawe. Fhedzi muthu ane a bvela phanḓa a tshi ita tshivhi u tshinya luvalo lwawe. Lu mbo ḓi kwangwala, u fana na lukanda lwo swaho na lu re na vhadzi.—1 Timotheo 4:2.

ZWINE NDA ḒO ZWI ITA!

Arali ndo vha ndi tshi khou tshila vhutshilo vhu re kavhili, ndi ḓo amba na ․․․․․

Ndi ḓo ṱanganedza ndayo iṅwe na iṅwe ine nda i wana nga u ․․․․․

Zwine nda ṱoḓa u vhudzisa mubebi kana vhabebi vhanga nga ha enea mafhungo ndi ․․․․․

NI HUMBULA MINI?

● Ndi mini zwine zwa ṱuṱuwedza vhaswa uri vha tshile vhutshilo vhu re kavhili?

● Ndi dzifhio dziṅwe mvelelo dza u tshila vhutshilo vhu re kavhili?

● Ndi ngani zwi tshi vhuyedza u litsha u tshila vhutshilo ho raloho?

[Maipfi o ṱumbulwaho kha siaṱari 140]

“Ndi humbula uri vhaswa vha fanela u ḓiṱalula uri ndi Vhakriste vhane vha tshila nga zwilinganyo zwa nṱha. Vha fanela u zwi ita nga u ṱavhanya. Arali vha lenga, zwi ḓo vha konḓela vhukuma.”—Linda

[Tshifanyiso kha siaṱari 141]

Arali ni tshi khou phirimela thopheni ya u tshila vhutshilo vhu re kavhili, ni fanela u huwelela uri ni wane thuso