Muluku Orina Masina Makavi?
Waakhula wa Biibiliya
Muluku orina nsina nimosa paahi. Nttaava na eHeeberi nsina na Muluku ninlempwa so יהוה. Nttaava na Emakhuwa, nsina nlo nintaphuleliwe “Yehova”. a Omurumaka profeta Yesaya Muluku aahimmye so: “Miyo . . . [ka Yehova] nsina naka ti nenla”. (Yesaya 42:8) Nsina na Yehova ninniphwanyaneya ikwaha sinivikana 7.000 soolempwa sa khalai sa Biibiliya. Khanikhanle nsina nikina nihireere olempwa mBiibiliyani ovikana nsina na Muluku. Nave nsina nno ninnirumeeliwa ikwaha sinceene ovikana maihaneliwo makina a Muluku.b
Niireke Muluku ookhalana masina makina?
Biibiliya onihimya nsina nimosa paahi na Muluku, masi onnihimya maihaneliwo makina a nttittimiho Muluku orina awe. Elista enittharelana ennihimya maihaneliwo awo a nttittimiho. Nto maihaneliwo awo anninikhaliherya osuwela omutthu wa Yehova.
Mwiihaneliwo wala Nuulumo |
Mapuro nimphwanyaneya aya |
Yootaphulela aya |
---|---|---|
Allah |
(Khekhanle) |
Nuulumo noowi “Allah” ninkhuma elavulelo ya Árabe nintaphulela “Muluku”. Nto aBiibiliya a Árabe annirumeela nuulumo noowi “Allah” aphavelaka ohimya mwiihaneliwo woowi “Muluku”. |
Oowerya Sotheene |
Khuuvo mutthu orina owerya onvikana Muluku. Nuulumo na eHeeberi noowi ʼEl Shad·daiʹ, nintaphulela “Muluku Oowerya Sotheene” ninniphwanyaneya ikwaha 7 mBiibiliyani. |
|
Alfa ni Omeka |
Alfa eleetera yoopacerya ya alfabeto a Ekereku, vano Omeka eleetera yookiserya. Nto moolumo awo anitaphulela “Oopacerya ni Ookiserya” wala “wanipacerya ni wanikisa”. Nave Moolumo ala anooniherya wira khonakhale ni khonrowa okhala Muluku oowerya sotheene ohikhanle Yehova paahi.—Yesaya 43:10. |
|
Humu a Mahiku Otheene |
Muluku khorina wanipacerya. Owo aanikhala ohinatthi opaka itthu sikina, eyo enooniherya wira khorina wanipacerya nnakhala wanikisa.—Esalimo 90:2. |
|
Mpattuxa |
Muluku topattunxe itthu sotheene. |
|
Tiithi |
Owo tonivanhe okumi. |
|
Muluku |
Khula etthu enikokhoreliwa pooti ohimmwa okhala muluku. Nuulumo nno nintaphulela “Oowerya”. Nuulumo na eheeberi noowi ʼElo·himʹ nintaphulela “Muluku” nnooniherya okhulupale ni ottittimiheya wa Yehova. |
|
Muluku aamuluku |
Nuulumo ninrumeeliwa nnooniherya wira Muluku muulupalexa oovirikana ni “amuluku èthiru”.—Yesaya 2:8. |
|
Mwiixuttihi Muulupalexa |
Owo onninivaha malakiheryo ni onniniixuttiha itthu sinniphwanyiha mireerelo.—Yesaya 48:17, 18. |
|
Muluku Muulupalexa Oopattunxeni |
Topattunxe itthu sotheene sikhanle.—Wiisuupulula 4:11. |
|
Muluku oohakalala |
Ohakalala ni otteeliwa murima oniirela mpantta omutthu wa Muluku.—Esalimo 104:31. |
|
Ole oniiwa mavekelo |
Owo onniwiriyana mavekelo anipakiwa ni murima wotheene ni waamini. |
|
Miyo kookhala ni kini kikhale |
Okhuma 3:14, Biblya Exirima |
Owo onnikhaliha khula etthu oniphavela awe wira opake yootthuna awe. ABiibiliya akina, moolumo awo ataphuleliwe so: “Miyo Kinimwiikhaliha Ele Kimphavela Aka Okhala”. (Bíblia Enfatizada a J. B. Rotherham; Tradução do Novo Mundo) Nto moolumo awo anninikhaliherya osuwela ele nsina na Yehova nintaphulela aya ntoko enooniherya aya eveersu enittharelana.—Okhuma 3:15. |
Nahace |
Okhuma 34:14, Biblya Exirima |
Muluku oniphavela wira nimukokhoreleke yoowo paahi. Nave aBiibiliya akina ataphuleliwe so: “Miyo nkinaavilela amuluku akina” wala “kihaana okokhoreliwa miyo paahi”.—Biibiliya A Palavra de Deus; Tradução do Novo Mundo. |
Mwene a mahiku otheene |
Okathi wotheene Muluku ookhalana okhulupale ni onrowa olamulelaka mahiku otheene. |
|
Apwiya |
Nuulumo na eHeeberi noowi ʼA·dhohnʹ ni ʼAdho·nimʹ nintaphulela “mwaneene” wala “mwiixuttihi”. |
|
Pwiya a Aanakhotto |
Yesaya 1:9, Versão Rei Jaime; aRoma 9:29, Versão Rei Jaime |
Mukhulupale a muttitthi wa malaikha oowerya. Nuulumo na nttittimiho noowi “Pwiya aanakhotto” nave pooti otaphuleliwa so: “Yehova a anakhotto”.—aRoma 9:29, Biibiliya a Elapo Esya. |
A Vasuluxa |
Owo torina okhulupale wuulupalexa olumwenku wotheene. |
|
Oowaaryexa |
Mutthu oowaarya (ooloka) olumwenku wotheene. |
|
Mulipa oowuupa oloko |
Ntoko siisaale mulipa oowuupa oloko okhale awe oopaka ele oniphavela awe, Muluku ookhala owerya wowiiriha atthu otheene ele oniphavela awe.—aRoma 9:20, 21. |
|
Namakhaliherya, Moopoli |
Orumeelaka yowoopola wala mukuttho wowoopola wa Yesu Kristu, Muluku onniwoopola apinaatamu etampi ni okhwa.—Yohani 3:16. |
|
Mwala |
Muluku onniwoopola ni onnaakhapelela arumeyi awe. |
|
Moopoli |
Muluku onniwoopola atthu awe itthu sowoopiha ni okhwa. |
|
Makampusi |
Owo onnaakhalela atthu otheene animukokhorela. |
|
Apwiya Muluku |
Nuulumo na eHeeberi noowi ʼAdho·naiʹ; nnooniherya wira Muluku torina okhulupale wuulupalexa. |
|
Mukhulupale |
Owo torina okhulupale wuulupalexa. |
Masina a mapuro aniromoliwa Soolempwa sa eHeeberi
Masina makina a mapuro aniromoliwa mBiibiliyani annivarihana ni nsina na Muluku. Masi awo khahiyo masina makina a Muluku.
Nsina na opuro |
Mapuro nimphwanyaneya aya |
Ele nintaphulela aya |
---|---|---|
Yehova onoophwanyiha |
‘Apwiya [Yehova] anophwanyiha’ wala Yehova onoonikhapelela. |
|
Yehova ti epandera ahu |
“Yehova tori ekanyeryo ahu” wala “Yehova tokhanle epandera” (Nova Versão Internacional) Atthu a Yehova ahaana omulipana wira aakhaliherye ni waakhapelela.—Okhuma 17:13-16. |
|
Yehova-Shalom |
“Apwiya [Yehova] ti murettele”. |
|
Yehova-Xama |
Ezekiyeli 48:35, enoota ya Biibiliya Versão Americana Padrão |
“Yehova ori vaavo”. |
Xeeni vari aya vooloka osuwela ni orumeela nsina na Muluku
Muluku onnivaha efaita yinceene nsina nawe. Ninnisuwela eyo mwaha woowi, ooruma olempwa mBiibiliyani ikwaha imilyau sinceene.—Malakhiya 1:11.
Yesu yoowo ori Mwaana a Muluku aahilavula ikwaha sinceene efaita nsina na Muluku nrina aya. Mwa ntakiheryo, owo aahinvekela Yehova oriki: “Nsina nanyu nitteelihiwe”.—Matheyo 6:9; Yohani 17:6.
Osuwela ni orumeela nsina na Muluku, itthu soopacerya mutthu onireerela awe opaka wira okhale mpatthani a Yehova. (Esalimo 9:11; Malakhiya 3:16) Muluku ooleiherya waareeliha apatthani awe otheene. Owo onihimya so: “Miyo kinniwòpola ankiroromela: kinniwettiherya anromola nsina naka”.—Esalimo 91:14.
Biibiliya onnihimya wira aakhala amuluku anceene. Owo onihimya so: ‘Akhala ale anihimmwa okhala amuluku, wiirimu aahiiso vathi-va, siisaale akhanle aya “amuluku” anceene ni ‘mapwiya’ manceene’. (1 aKorinto 8:5, 6) Masi onihimya wira ori Muluku mmosa paahi ekeekhai, nsina nawe ti Yehova.—Esalimo 83:19.
a Asomi akina a eHeeberi anihimya wira nsina na Muluku nitaphuleliweke “Yahweh”.
b Enamuna yookhuveya ya nsina na Muluku ti “Yave”, enamuna yeeyo eniphwanyaneya mBiibiliyani ikwaha 50. Ikwaha sikina nuulumo nno ninnirumeeliwa ni moolumo makina ntoko “Aleluya” nuulumo nenno nintaphulela “Munvuwihe Yave”.—Wiisuupulula 19:1; Versão Americana Padrão; Versão Rei Jaime.