Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w14 1/8 ipaax. 10-14
  • “Mwiwé Oloha Waka Nno”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • “Mwiwé Oloha Waka Nno”
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • MAKHALELO A EMUSI YOOXANKIHA
  • NRIMA NINNIPACERYA WUNNUWA
  • SOOLOHA SA YOSEFE
  • ONYOKHA WA ANNA A YOSEFE ONNIWIIRIHA OPAKA ETAMPI
  • “Miyo Nkihiyó Muluku”
    Owehaweha Elaleyaka Omwene Wa Yehova—2015
  • Yosefe Onninyokhiwa Ni Annawe
    Eliivuru Aka ya Miyaha Sa Biibiliya
  • Owo Aahikhapelela, Olyiha, ni Ovilela
    Mutakiheke Waamini Waya
  • Epottha Yaamwiiwelenle Muluku
    Mwiixutte Myaha sa Biibiliya
Nwehe Sikina
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
w14 1/8 ipaax. 10-14

MUTAKIHEKE WAAMINI WAYA | YOSEFE

Xontte “Mwiwé Oloha Waka Nno”

YOSEFE aaniweha mpantta onikhuma nsuwa, ophavelaka waatthyawa anamarotta yaari ni ikamelo. Opuro owo wahaattamela muttetthe wa Hebroni wiwo aakhala awe. Atithi awe, Yakobe, yaarowa orupa ohiyu ole, ahisuwelaka ele yaamukhumelenle mwaana yamphentexa aya. Masi, Yosefe khaarowa okumana ni atithi awe okathi yoole; maana anisuwela wira mwa omiravo awe khaarowa waaweha-tho atithi awe ale aaphenta awe. Alipa-anakoso ale yaaninwehaweha Yosefe ni ikamelo saya saattharana sirowaka mpantta onikhuma epheyo. Vano awo yaahimuthuma Yosefe, nto ananwehaweha. Awo yaanimoona mmiravo ole ntoko marotta a faita, wira aroihe wEjiitu.

Woonasa wene, Yosefe kharina iyaakha saavikana 17. Mmuupuwelele yena owehaka erimu mpantta onikela nsuwa, weiwo nsuwa naattamela aya Ephareya Yuulupale, vaavo owo oona awe awe wira okumi awe waahiturukeya mooxankiha. Tthiri waaninwereya osuwela wira anna awe yaahanle omwiiva, nave yaahimutumiha ntoko epottha. Eyo yaari etthu yootepa oxankiha wa Yosefe wira omaale wunla. Vano owo khaasuwela ele yaarowa omwiiraneela muhoolo.

Yosefe yamphwannye sai etthu eyo yootakhala? Nave, ninrowa wiixutta exeeni sa waamini wa Yosefe, mmiravo aalupatthiwe ni okhoottiwa ni emusi awe?

MAKHALELO A EMUSI YOOXANKIHA

Yosefe aari a emusi yuulupale, masi yoohihakalala ni yoohuuraana. Ele Biibiliya onihimya awe sa emusi ya Yakobe ennooniherya sookhumelela soohiloka sa waatteya. Muluku aaheemererya yoolema eyo mpakha Mwanawe ottikiherya malamulo a othelana. (Matheyo 19:4-6) Yakobe aarina anamwane oowiiraka 14, orweela wa athiyana 4, niire so: axaarawe anli yaawo yaitthaniwa Liya ni Rakheli; ni arumeyi awe axithiyana Zilipa ni Biliha. Okhuma wanipacerya, Yakobe amphenta Rakheli yoowo aamoona awe ooreera. Nto owo aanimphenta vanci onvikana muulupale awe, Liya, yoowo Yakobe aamuthenle awe mwaha woowokiwa. Liya ni Rakheli yaanikhalelana ehace; nto eyo yaaniwiiriha anamwane okhalelana ehace nave.​—Maphattuwelo 29:16-35; 30:1, 8, 19, 20; 37:35.

Mwa okathi munceene, Rakheli khaayara, nto vano nuumala omuyara Yosefe, Yakobe aanimphenta vanci mwanawe ola aamuyanre awe uuluvanle ene. Mwa ntakiheryo, vaavo emusi awe yeettale aya mukwaha wowoopiha wira yakumane ni munnawe Yakobe ootakhala, Esawu, Yakobe aahipaka mareheryo wira Rakheli ni Yosefe, yoopowe akhala wira yaamutupheliwa. Itthu saakhumelenle nihiku nlo nooxankiha, saahimwiiriha Yosefe otikinihiwa. Muupuwelele moota soonenle awe voosisu ole, vaavo aikoha awe nthowa naya atithi awe oowuuluvala masi a ikuru vano yeetta aya ootteettheya. Tthiri, owo aahitikinihiwa osuwela wira atithi awe yaahiwana ni nlaikha noowerya ohiyu waavinre! Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi Yakobe aaphavela nreeliho naakhuma wa Yehova Muluku. Nreeliho Yakobe aavahiwe awe, naari oturukiwa nsina wira aitthaniweke Isarayeli. Nloko notheene naarowa wiitthaneliwaka nsina wawe! (Maphattuwelo 32:22-31) Muhoolo mwaya, Yosefe aahiixutta wira anaIsarayeli yaari a nloko na atithi awe!

Muhoolo mwaya, nlelo oryeene mmiravo Yosefe aahikumana ehasara vaavo aakhwiiye awe mutthu amphenta awe. Amama awe yaakhwiiye okathi yaamuyara aya muhima awe Yosefe, Beniyamini. Atithi awe yaahinla vanci mwaha wookhweliwa. Mmuupuwelele Yakobe mooreera murima opuputthaka maithori a Yosefe, ommaalihaka ni nlipelelo nimosaru nenlo naamulipinhe Abrahamu, taata awe Yakobe. Tthiri Yosefe aanihakalala wiixutta wira Yehova aarowa omuttikiherya ekumi maama awe muhoolo! Waaniheryasa, Yosefe aahipacerya ophenta oreera murima wa “Muluku . . . àtthu akumi”. (Luka 20:38; aHéberi 11:17-19) Nuumala okhwa amwaarawe, Yakobe aanaaphenta vanci anaawe ale anli, yaawo aarina awe ni Rakheli.​—Maphattuwelo 35:18-20; 37:3; 44:27-29.

Anamwane anceene yaahikhala oopaka itthu soohiloka mwaha wa othokoreriwa mwa enamuna eyo; masi Yosefe aahiixuttihiwa ni anamuyari awe mikhalelo sooloka, nto khinnuuherya waamini vamosa ni osuwela othanla ele yaari yooloka ni yoohiloka. Orina ene iyaakha 17, owo aanivara muteko wa omakampusi, aakhaliheryaka anna awe aalupale, vaavo oona awe apakaka itthu soohiloka. Niireke owo aahaana omaala paahi wira ophwanye mureerelo wa axuulupale awe? Masi, owo aahipaka ele yaari yookhalela. Owo aahaaleela mwaha ole atithi awe. (Maphattuwelo 37:2) Pooti wira olipa murima wa Yosefe waahimwiiriha Yakobe okupali moonelo wa mwanawe ole amphenta awe. Tthiri nla ntakiheryo nooloka wa amiravo maKristau! Vaavo muneehereriwa anyu wira muhihimye yoottheka yuulupale, waaniheryasa mmusi anyu wala mpatthani, ti vooloka omutakiha Yosefe ni opaka etthu wira mwaha owo osuweliwe ni ale aniwerya omukhaliherya ole opanke itthu soohiloka.​—Onamukuttho 5:1.

Nave-tho nnoowerya wiixutta etthu sa emusi ya Yosefe. Nnaamwi maKristau eekeekhai olelo-va ahaatteyaka, masi sookhala itthoko sinceene siri anamuyari yaaphwannye anamwane ni amusi ahikhanle etthoko yeeyo. Nnoowerya wiixutta wira omphentexa mutthu waavikana akina onnitteettheiha wuuraana wa emusi. Anamuyari a miruku yaawo aarina anamwane, annipaka sotheene aniwerya aya wira awooniherye anaaya ni anamwane oowaaphwanya wira otheene aya anniphentiwa ni ovahiwa efaita, ni wira khula mmosa pooti wuncererya ohakalala wa emusi.​—aRoma 2:11.

NRIMA NINNIPACERYA WUNNUWA

Waaniheryasa mwaha wa olipa murima wa Yosefe wira opake ele yaari yooloka, Yakobe aahinvaha etthu mmiravo ole. Owo aahimpakela nlaya na vameekhaaya. (Maphattuwelo 37:3) Atthu anceene anihimya wira nlaya nlo naari na mitthotti wala na ikoore sinceene, masi khokhanle onamoona mmwaha owo. Woonasa wene nlo naari noorakama, nooreera, pooti wira naaniphiya munawuni ni mmatatani. Waaniheryasa eyo yaalikanasa ni ikuwo sa mpewe.

Tthiri Yakobe aahipaka etthu yooloka, nto pooti wira eyo yaahivara murima wa Yosefe mwaha wa ophentiwa ni apapa awe. Masi ekuwo eyo yammukimiherya mixankiho. Mupuwele wira mmiravo ole aari makampusi. Eyo enitaphulela wira owo waari muteko woovila. Mmuupuwelele mmiravo owo owanre ene nlaya nle nooreera oviraka mmalaxini moorakama, owelaka myala, wala aimananihaka waavya epwittipwitthi erimenle mutakhwani. Ohiya-vo, niireke Yosefe anvikaniha wataana saana ni axinnawe mwaha wa ethoonyeryo ela ya ophentiwa ni Yakobe?

Biibiliya onaakhula so: “Axulupale awe yahona wira atithi aya yanimphenta wavikana an’aya akina othene, khupajerya omukhalela nrima, ehinamulavuliha orattene”.a (Maphattuwelo 37:4) Hiyo pooti wuupuwelaka wira nrima na axuulupale awe Yosefe naari nookhalela, masi eyo khahiyo yaari etthu ya miruku. (Miruku 14:30; 27:4) Niireke nyuwo mootoko omukhalela ehace mutthu mukina mwaha woothokoreriwa wala ottittimihiwa mwaaphavela anyu? Nwuupuwele axinnawe Yosefe. Nrima naya naahiwiiriha opaka itthu seiyo muhoolo mwaya yaathananne aya. Ntakiheryo naya ninniwuupuxerya maKristau wira ti vamiruku ‘otteliwa murima n’ale antteliwa murima’.​—aRoma 12:15.

Yosefe aahoona ohisiveliwa wa axinna awe. Niireke aanivitha nlaya nawe akhala wira axinna awe yaari vakhiviru? Waaniheryasa. Masi, muupuwele wira Yakobe aaphavela wira nlaya nle nikhale ethoonyeryo ya omphenta mwanawe. Yosefe aaphavela wira atithi awe nlelo amuroromeleke, nto owara nlaya nle nooniherya ororomeleya wawe. Nlo ntakiheryo nooloka. Nnaamwi Atithi ahu a wiirimu ahimuthanlaka mutthu, awo okathi mukina annaavaha eparakha arumeyi aya oororomeleya. Nave-tho, Muluku onnaaleela arumeyi awe wira avarexexeke mweettelo wooloka avirikanaka na atthu a olumwenku ola. Moolikana ni nlaya nooreera na Yosefe, mweettelo wa maKristau eekeekhai onniwiiriha okhala oovirikana ni olumwenku ola. Mwaha wa yeeyo, ikwaha sikina anninyokhiwa. (1 Pedru 4:4) Niireke muKristau ohaana ovitha mukhalelo awe? Nnaari, ntoko Yosefe ohaavitha awe nlaya nawe.​—Luka 11:33.

SOOLOHA SA YOSEFE

Khivaapinse wira Yosefe okhalane sooloha sootikiniha piili. Yooloha yoopacerya: Yosefe aalonhe oryeene owo ni axinnawe, khula mmosa otthukwaka mavisi a etrigu. Masi mavisi a axinnawe, yaahirukurerya nivisi nawe nto khuuramelaka nivisi nawe nlelo neemenle ene. Yooloha ya nenli: Nsuwa, mweeri, ni itheneeri 11, sanimukokhorela Yosefe. (Maphattuwelo 37:6, 7, 9) Nto Yosefe aarowa opakani voohimya sa sooloha nno?

Sooloha iyo saakhuma wa Yehova. Iyo sooniherya eprofesia yekeekhai, ni Muluku aaphavela wira Yosefe ohimye sootaphulela saya. Mwa mukhalelo ola, Yosefe aapaka ele maprofeta a muhoolo yaapanke aya ahimyaka ihapari ni maphukelo a Muluku voohimya sa mweettelo wa atthu Awe.

Yosefe mwa nttittimiho aahaaleela axinnawe iiraka: “Mwiwé oloha waka nno”. Axinnawe yaahiiwexexa oloha wawe, ni khuuvo aasiveliwe. Awo yaakhunle so: “Nyuwo muntthuna okhala mwené ahu, walá muntthuna onlamula?” Yoohimmwa ela ennihimya-tho wira: “Vano yahitepa-tho omunyokha mwaha w’oloha wawe ni molumo awe”. Okathi Yosefe aalavunle awe sa yooloha awe ya nenli aaleelaka apapawe ni axinnawe, eyo khiyoonelinwe saana. Biibiliya oni: “Vano atithi awe yahimpwapwela, emukohaka wira: ‘Oloha xeni weiwo? Hiyo n’amam’inyu n’axulupal’inyu nokokhorelekeni?’” Hata vari siiso, Yakobe, aahivikaniha wuupuwelela mwaha ola. Niireke owo uupuwelela wira waaniheryasa Yehova aalavula ni mmiravo ole?​—Maphattuwelo 37:6, 8, 10, 11.

Yosefe khahiyo aari murumeyi opacerya nnakhala ookiserya a Yehova aalavunle eprofesia yaarowa ohaasivela atthu wala okumiherya olupatthiwa. Yesu aari namalaleya muulupale a ihapari iyo, nto aahaaleela awiixutti awe iiraka: “Ale yakilupantthe miyo, animolupatthani-tho nyuwo”. (Yohani 15:20) MaKristau pooti wiixutta etthu voohimya sa waamini ni olipa murima wa mmiravo Yosefe.

ONYOKHA WA ANNA A YOSEFE ONNIWIIRIHA OPAKA ETAMPI

Ohivinre okathi munceene, Yakobe aahimuruma Yosefe weetta mukwaha. Axuulupale awe yaalyiha ipwittipwitthi mpantta onikela epheyo waattamela oSikhemi, muttetthe yoole waari awanani aya. Tthiri Yakobe aanixankiheya ni anaawe, tivonto aamurumme awe Yosefe wira awoone akhala wira yaari saana. Niireke munniwerya woona makhalelo a Yosefe? Owo aahisuwela wira axinnawe yaanimunyokha! Nto yaarowa woonela sai vaavo aarowa awe ophiya ntoko namitthaka a atithi awe? Masi, Yosefe mowiiwelela aahirowa.​—Maphattuwelo 34:25-30; 37:12-14.

Yaari ephiro yoorakama, waaniheryasa yaamalihiwa mahiku 4 wala 5 weettiwaka. OSikhemi orakamela waya waari wa ikiloomo soowiiraka 80 wa epantte onikela epheyo Hebroni. Masi oSikhemi, Yosefe aahiiwa wira axinna awe yaahirowa oDotani, weiwo orakamela waya waari wa ikiloomo 22 wala orowaka onikela epheyo. Vaavo Yosefe aaphiyale awe waattamela oDotani, axinna awe yaahimoona oryeene ottaiwene. Nto awo yahooniherya omunyokha waya Yosefe. Biibiliya oni: Awo yaahihimeeryana wira: “Mmone vale, ohorwa namaloha! Vano vokhweya. Haya, nimwive, nimurihele mwehimeni! Ninrowa ohimyaka wira: ‘Okhuriwa ni nxeni!’ Nòne oloha wawe wamutekelaka etthu!” Masi, Rubeni, aahivaanela ni axinna awe wira amurihele Yosefe mweehimeni nlelo oryeene mukumi, ophavelaka omoopola.​—Maphattuwelo 37:19-22.

Voohisuwela etthu, Yosefe aahiwaattamela olipelelaka murettele. Masi axinnawe yaahimmana! Mwa ikuru, yaahimurula nlaya nawe nooreera, ni khumurihela mweehimeni moohikhala maasi. Nto owo aahimorela. Ophavelaka osuwela ele yaamwiiranenle, aahimananiha weemela, masi khaawerya okhuma mmansawe. Owo aaweha paahi erimu, okathi yoowo nsu na axinnawe naavukuwa aya. Owo aahinla, aahaaxonttela, masi khiyaamucalenle. Masi, awo yiira elyaaka etthu waattamela opuro yoole. Rubeni akhumme ene opuro ole, vasya-tho yaahivaanela wira amwiive mmiravo ole. Masi Yuda aahaahimeerya wira atumiheriwe anamarotta yaavira. ODotani, waanaattamela ephiro ya anamarotta yaarowa wEjiitu; nto moohipisa yaahivira anamarotta a Iximayeli ni oMadiyani. Nlelo Rubeni ohikhanle, aahipakiwa nakoso ole oohiloka. Awo yaahimutumiha munna aya ntoko epottha ni musurukhu wa paratha oowiiraka miloko miili.b​—Maphattuwelo 37:23-28; 42:21.

Nrowe ntthikele mwaha ahu yoole a wanipacerya. Okathi Yosefe aakuxiwe awe orowaniwaka okuusini wa wEjiitu, owo aakhala wira aahiyeleela itthu sotheene. Owo aahivalaanyiwa ni amusi awe moohiphavela! Mwa iyaakha sinci, owo khaarowa osuwela ihaali sa emusi awe, hata wiiniwa murima wa Rubeni nuumala otthika nto khuhimphwanya muhima awe. Nave khaarowa osuwela sa oriipiwa murima wa tiithi awe, okathi aawokiwe awe wira Yosefe aahikhwa. Wala sa atata awe, Isakhi, yaawo nlelo yaari akumi; ni khaarowa osuwela sa muhima awe, Beniyamini, yoowo amphenta awe vanci. Masi niireke Yosefe aahaakhiwa itthu sotheene?​—Maphattuwelo 37:29-35.

Yosefe nlelo aahikhalana etthu axinnawe yahaawenrye aya omwaakha, eyo piiyo, waamini wawe. Owo aahisuwela itthu sinceene voohimya sa Muluku awe, Yehova. Nto khuuvo aawerya omwaakha waamini wawe, hata opweteiwaka emusi awe, hata mixankiho sooweetta ekwaha yoorakama orowaka wEjiitu, ni maxakha yamphwannye mwaha wootumihiwa ntoko epottha ya mulopwana oothaaciri a wEjiitu, Potifari. (Maphattuwelo 37:36) Waamini wa Yosefe ni ophavela wawe opaka yootthuna ya Muluku waaninnuwa hata saakhumelela mixankiho iyo. Myaha sa muhoolo, ninrowa woona moota waamini wa Yosefe waamwiirinhe awe orumeeliwa ni Muluku awe, Yehova, vamosa ni emusi awe okathi wa mixankiho. Tthiri, otakiha waamini wa Yosefe etthu yooreera!

[Inoota]

a Anamatokosa akina anihimya wira axinnawe Yosefe yuupuwela wira etthuvo ele atithi aya yanvanhe aya Yosefe, yooniherya wira yaaphavela onvaha edireitu yookhala mwaana oopacerya. Awo yaahisuwela wira Yosefe aari mwaana oopacerya ni amwaarawe aaphenta awe, yaawo aaphavela awe waathela wanipacerya. Mwaana oopacerya a Yakobe, Rubeni, aahiraruwa ni Biliha yoowo aari murumeyi a atithi awe, nto khwaanyohola atithi awe. Eyo yaahimwiiriha oyeleela edireitu yookhala mwaana oopaceriwa.​—Maphattuwelo 35:22; 49:3, 4.

b Hata mwa itthu saamukhaani, Biibiliya onnooniherya okhala eekeekhai. Idukumento sa okathi ole sinnihimya wira musurukhu wa paratha miloko miili ti waathumaniwana ipottha sa wEjiitu.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha