Khaavo Oniwerya Waarumeela Mamwene Manli
“Khavo onwerya warumela mamwene manli. . . Khamunwerya omurumela Muluku vamosá ni muhakhu”.—MATH. 6:24.
1-3. (a) Muxankiho xeeni wa musurukhu arinaaya anamunceene olelo-va, nto atthu anceene animananiha sai omaliha muxankiho owo? (Nwehe elatarato yoopacerya.) (b) Nto mixankiho xeeni sinikhumelela voohimya sa waahuwa anamwane?
“IYAKA Jaime, khula nihiku onitthika omutekoni onari ookhulumuwa, masi ele enaakhela awe kheniphiyerya othuma itthu sinnithowa khula nihiku”, onihimya ti Mariliya.a “Miyo kaaniphavela omukhaliherya muritti awe, wira kimuthumele mwanihu Jimi itthu seiye sirina aya apatthani awe a oxikola.” Mariliya owo aaniphavela-tho waakhaliherya amusi akina ni othukumanya musurukhu wira alyeeke muhoolo. Apatthani awe anceene yaahithaamela ilapo sikina wira yaphwanyeke musurukhu munceene. Masi okathi owo uupuwela awe othaama, aanuupuwela itthu sinceene. Mwaha wa xeeni?
2 Mariliya aanoova ohiya emusi awe yiisa omusivela ni palano aya a itthu soomunepani. Hata vari siiso owo anuupuwela so: atthu akina aathaamela ilapo sikina, nto imusi saya sinikhala ntoko ti soolipa momunepani. Masi khiyuupuwela-tho wira aarowa omuhuwa sai mwanawe Jimi okhalaka ottaiwene. Niireke anwerya tthiri omunnuwiha mwanawe amulakaka ni “ikano s’Apwiya” ovarihelaka muteko interneti paahi?—aÉf. 6:4.
3 Mariliya aahivekela miruku. Iyawe khaaphavela wira owo othaame, masi owo khaarowa omukhoottiherya aphavela othaama. Axitokweene akina a mmulokoni yaahimuleela wira ohithaame, masi arokora anceene yaahimutumererya wira othaameke. Arokora awo anceene yaanimuhimeerya wira: “Akhala wira nyuwo munniphenta tthiri emusi anyu muhaana othaama. Nyuwo nlelo munammurumeela Yehova”. Nnaamwi ahaasuwelexa etthu yaarowa omukhumelela, Mariliya aahimulaxerya iyawe Jaime ni Jimi khurowaka ophavela muteko elapo ekina. Nuumala khwaahimeerya so: “Kinimoorwa naanano”.
MIRITTI SA ETTHOKO NI SOORUMA SA BIIBILIYA
4. Etthu xeeni eniwiiriha atthu anceene othaamelaka ilapo sikina, masi tani ikwaha sinceene anaakhapelela anaaya atthu awo?
4 Yehova khoniphavela wira atthu awe akhaleke ootepexa othoiwa, okhala wira othoiwa toniwiiriha atthu anceene othaamela ilapo sikina okhuma khalai. (Esal. 37:25; Mir. 30:8) Moophavela osyaka etala, muhavinre Yakobe aahaaruma anaawe orowa othuma yoolya wEjiitub. (Maph. 42:1, 2) Anamuceene anithaama arowaka elapo ekina olelo-va khahiyo mwaha wa etala. Waaniheryasa awo atthu yaale akomphe musurukhu munceene ahinawerya oliva. Akina aniphavela ophwanya musurukhu munceene wira athumeke itthu sinci. Wira aphwanye musurukhu owo, anamunceene annihiya imusi saya anarowa okhala ottaiwene elapo yeeyo wala ekina. Imaara sinceene atthu awo annaahiya anaaya acikhaani akhapeleliwaka ni apiipi aya, axuulupale aya, amusi akina wala apatthani aya. Nnaamwi ale anithaama amuhiyaka ole othelanne aya, wala anamwane khiyarowa elapo ekina awo anoona wira eyo tekhanle yoothanla yooloka.
5, 6. (a) Exeeni Yesu aixuttinhe awe voohimya sa ohakalala ni ovareleleya? (b) Itthu xeeni sa weerutthuni Yesu aawixuttinhe awe atthareli awe wira avekeke? (c) Mwa inamuna xeeni Yehova onnireeliha awe?
5 Okathi wa Yesu yaahikhala nave atthu oothoiwa ni oohaawa, nto awo yaanuupuwela wira yaamukhala oohakalala ni oovareleleya yakhala wira yamphwanya musurukhu munceene. (Mar. 14:7) Masi Yesu aphavela wira atthu awo aroromeleke etthu ekina. Owo aaphavela wira awo amuroromeleke ole ori Mathipelo a mihakhu sihinimala, Yehova. Mwaha Yesu aalavunle awe Vamwaako, owo aahitthokiherya wira ohakalala wa ekeekhai ni ovareleleya khonilipa ni mihakhu, hata wiimananiha wa khula mutthu, masi onilipa ni wataana ni Tiithi ahu a wiirimu.
6 Munivekeloni nawe na ntakiheryo, Yesu koniixuttinhe ovekela musurukhu, masi wira nivekeke sotthuneya sahu sa khula nihiku, wala “yolya ya khula nihiku”. Moowiiwanyeya owo aahaalopola ale yanwiriyana wira: “Muhìthukumanyeryeké mihakhu vathí-va . . . Mwìthukumanyeryeke mihakhu wirimu”. (Math. 6:9, 11, 19, 20) Hiyo nihaana ororomelaka wira tthiri Yehova onoonireeliha ntoko sihimmya awe. Mutthu oreelihiwa ni Muluku khonitaphulela wira toniphentexiwa, okhala wira Yehova tonaavaha atthu otheene itthu sinaathowa. Enamuna ya ophwanya ohakalala wa ekeekhai ni ovareleleya ori omuroromela Tiithi ahu a wiirimu ohiya musurukhu.—Mmusome Matheyo 6:24, 25, 31-34.
7. (a) Yehova aavanhe aani muritti wa waahuwa anamwane? (b) Xeeni anamuyari oowanli anitthuneya aya okhalela nthiti muteko wa waahuwa anamwane?
7 ‘Opacerya ophavela Omwene wa Muluku ni exariya awe’ onihela muhina woonelaka miritti sa vatthokoni ntoko Yehova onoonela awe. Nlamulo na Moise nookhalana miruku iya sinivareleya muteko wa maKristau: Anamuyari anitthuneya waaxuttiha anaaya itthu sa Muluku. (Mmusome Otumererya 6:6, 7.) Muluku ti waavanhe muritti ola anamuyari paahi ohiya apiipi wala mutthu mukina. Mwene Salomoni aahimmye so: “Mwan’aka, nwiriyane molumo òlaka àtith’inyu, mohithanyeké miruku sinvahiwa anyu n’amam’inyu”. (Mir. 1:8) Yehova aaphavela wooniherya wira anamuyari oowanli ahaana okhala vaavo wira akhaliheryaneke waalakiherya ni owiixuttiha anaaya. (Mir. 31:10, 27, 28) Anamwane anniixutta itthu sinceene vaavo vanaaweha aya anamuyari aya avaanelaka itthu sa Yehova ni waaweha avaraka miteko sa Muluku.
SOOKHUMELELA SOOHILOKA
8, 9. (a) Mixankiho xeeni sinikhumela itthoko seiye namuyari mmosa onithaama awe? (b) Itthu xeeni sinihononeya mmupuweloni ni mweettelo wa anamwane anihiiwa?
8 Okhala wene ale anithaamela elapo ekina anipacerya okilaathi khuupuwelaka itthu sooloka ni soohiloka sikhanle ookhumelela mwaha wa othaama waya, masi anamunceene khaniwerya woona itthu sotheene sinirowa okhumelela emusi aya awo yathaama. (Mir. 22:3)c Moohilokela nuumala Mariliya othaama, owo aahipacerya ohaawa mwaha wa wunkheliwa emusi awe yaahanle owaani. Nave iyawe ni mwanawe yaahinkheliwa ni owo. Nto mwanawe Jimi aamakela omukoha so: “Xeeni muhalaka okihiya meekhaaka?” Nto nnaamwi Mariliya uupuwela wira aarowa oviriha myeeri vakhaani, masi saahivira iyaakha sinceene, owo aahoona mixankiho sinceene saakhumelela emusi awe. Jimi aahikhala mwaana ohiiwananeya ni aahinnuwa ohimusuwelaka maama awe. Mooriipiwa murima Mariliya onihimya so: “Owo khonikiphenta-tho”.
9 Vaavo anamwane ahinikhala aya ni anamuyari aya, awo annihononeya mmuupuweleloni ni mmweetteloni mwayad. Anamwane yakhala acikhaani, nto khuhiiwa mekhaaya okathi munceene, awo annihasuwa vanceene. Mariliya aahimutthokiherya Jimi wira owo aakhumale vatthokoni vale wira omphwanyihe mireerelo. Masi Jimi owo oona wira amamawe yaaroomunyanyala. Wuupaceryani owo aahinyoonyiwa mwaha wookhuma amamawe. Masi nuuvira okathi owo aaninyoonyiwa amamawe yarwa omuxukurya. Ntoko sinikhumelela aya ni anamwane anihiiwa, Jimi oona wira amamawe khiyaaphwanela wiiweleliwa ni ophentiwa nuuwo.—Musome Miruku 29:15.
10. (a) Xeeni waarantteliha anamuyari ni iferemento vanaapahula aya anamwane? (b) Exeeni enithowa vaavo namuyari oniphavela awe omuhuwa mwanawe ori ottaiwene?
10 Nnaamwi Mariliya aamananiha ompepesa mwanawe omuruuhelaka musurukhu ni soovaha sikina, awo khiyaiwanana; nto mwaha wonvahaka itthu iye aanimwiixuttiha okhala oosiveliwa musurukhu ohiya omphenta Muluku ni makhalelo a vatthokoni. (Mir. 22:6) Jimi aamuhimeeryale so: “Nyuwo pooti ohitthika. Mwaakivahaka-ru itthu sooloka”. Mariliya aahipacerya woona wira owo khaawerya omuhuwa mwanawe omurumeelaka telefoni, ipaphelo wala olavulihana orumeelaka eviidiyu mwinternetini. Owo onnitthokiherya wira “mutthu khoniwerya omukhupaarela hata onvaha ebeexo mwanawe orumeelaka Internet”.
11. (a) Moota xeeni orowa ovara muteko ottaiwene ni ole othelanne awe onikumiherya aya maxakha mukasamentoni? (b) Exeeni yaamukhalihenrye murokora mmosa woona wira aahaana otthikela owaani?
11 Nave wataana wa Mariliya ni Yehova, aiyawe ni Jimi waahihononeya. Khula esumana owo aawerya nihiku nimosa paahi orowa omuthukumanoni ni olaleerya, nave aanivekiwa ni patarawu awe. Nto mwaha woorakamelana ni ole othelanne aya, oowanli aya Mariliya ni Jaime yaahipacerya omphenta mutthu mukina ni yaahanle vakhaani oraruwelana. Mariliya aahoona wira nnaamwi owo ni iyawe yahaararuwelanne, masi vaavo yaakhala aya ottaiwene mukina ni mukhwaawe khiyaawerya waakhwaniherya malakiheryo a Biibiliya oowi khula mutthu iivahereryeke wa ole othelanne awe. Awo khiyaawerya ovaanela, owehana, otheihana, ovarelelana ntata, okhupaarelana, hata ovahanana itthu sa moothelani, ntoko “ibeexo” wala ele khula mutthu oothela wala ootheliwa “oniphwanela awe”. (Nsipo 1:2; 1 aKor. 7:3, 5) Ni awo khiyaawerya omurumeela Yehova ntoko emusi yoomalela ni mwanaya. Mariliya onihimya so: “Okhuma vaavale vaiwale aka wira omulompa Muluku vatthokoni etthu yootthuneya wira noopowe nihiku nuulupale na Yehova, kaahoona wira waahiphiya okathi wootthikela owaani. Kaahaana orowa otthikela olokiherya makhalelo aka a omunepani ni a emusi aka”.
MIRUKU SOOLOKA NI SOOHILOKA
12. Miruku xeeni sa mBiibiliyani anivahiwa aya ale anikhala moovalaana ni emusi aya?
12 Yoothanla ya Mariliya ya otthikela owaani yaahikumiherya miyoonelo soovirikana. Axitokweene a mmulokoni mwawe yaahimuttottopela mwaha wa nroromelo ni olipa wawe murima. Masi atthu akina yaale yaakhala ottaiwene ni imusi saya khavaasivenle. Ohiya ottharaka ntakiheryo nawe nooloka, awo yaamananiha wira owo ovikanihe okhala elapo ekina. Akina yaanimuhimeerya so: “Munootthikela nno moohipisa-va! Munrowa okhalaka sai mwatthikela owaani?”. Ohiya olavulaka itthu sinaattettheiha atthu akina, athiyana a eKristau “ewixuttiheke athiyana ahuluvanle waphenta axiy’aya n’an’aya, okhala òwìsumaliha ni òwisìnanela, wettiha sana etthoko aya, okhala òrera murima, òwiwelela axiy’aya, wira masu a Muluku ehithanyiwé”.—Mmusome Tito 2:3-5.
13, 14. Xeeni vanitthuneya aya nroromelo wira mutthu otthareke miruku sa Yehova ohiya otthara malamulo a emusi? Muhimye ntakiheryo.
13 Anamunceene wa ale anithaama arowaka elapo ekina ti yaale ahuuwale ilapo seiye sirina yoolema yoowi miritti ni miteko sa vatthokoni ti sa amusi otheene ni khuuvo-tho mukina. Masi maKristau okathi mukina annikhoottela soolema ni malakiheryo a amusi aya mwaha wa omuroromela Yehova.
14 Muthokorerye etthu yaamwiiranenle Carin yoowo oni: “Okathi kaamuyanre aka mwanaka Don, aiyaka ni miyo niira nivaraka muteko elapo ekina, masi okathi omosaru kaahipacerya omusoma Biibiliya. Amusi aka otheene yaaphavela wira miyo kimuroihe mwanaka Dom wira ahuuweke ni apiipi awe, mpakha hiyo ophwanya musurukhu oniphiyerya”. Vaavo Carin aahimyale awe wira owo aaphavela omuhuwaka mmensawe mwanawe Dom, amusi awe ni waahela muhina aiyawe, yaahimuhimya owo okhala nawoolowe ni yaahimutheya. Carin onihimya so: “Okathi ole miyo nkaasuwelexa saana ohireerela waya omuroiha mwanaka Don orowa ohuuwaka ni apiipi awe iyaakha vakhaani paahi. Masi kaanisuwela wira Yehova ohaavaha anamuyari muritti wa waahuwa anaaya”. Nto mukwaha Carin aatthikenle awe orupala, iyawe ole ahakhanle Namoona, aahimuhimeerya wira owo ahaana oyeeha erukulu. Nto yoothanla ele yoopacerya yaapanke awe Carin yaahimukhaliherya othanla otthara malakiheryo a Yehova. Masi olelo-va owo, aiyawe ni anaaya ari ohakalala mwaha woowi yaahivikaniha okhala opuro omosa. Masi aakhanle wira Carin aahaakhulela omuroiha hata mwaana mmosa wira ahuuweke ni atthu akina, nto yookhumelela aya olelo-va yaarowa okhala yoovirikana.
15, 16. (a) Mutthokiherye yowiiraneya ya murokora mmosa yoowo ohihuuwale ni anamuyari awe. (b) Nto xeeni owo othanlaka otthara ephiro yoovirikana ya waahuwa anaawe?
15 Namoona a Yehova mmosa oniihaniwa Vicky onihimya so: “Mwa iyaakha vakhaani kaakhala ni apiipi, nto muhimaaka aahanle ni anamuyari ahu. Nuuvira okathi kaahitthikela owaani, masi moonelo aka voohimya sa anamuyari aka waahiturukeya. Muhimaaka aaniwerya olavulana oratteene, waakhupaarela ni wiiraana saana naawo. Masi miyo kanwoova anamuyari aka, mpakha wunnuwa, hata olelo-va nkiniwerya owooniherya saana etthu enikiira. Ekeekhai wira miyo ni muhimaaka nihaaleela anamuyari ahu wira nnimwaakhapelela awo yuuluvala. Masi miyo kinirowa waakhapelela ntoko etthu yookhanyereriwa, nto muhimaaka tonirowa waakhapelela ntoko amusi awe”.
16 Vicky onihimya so: “Vano amaama yaaphavela wira kaaroihele mwanaka mwaamuthiyana yamuhuweke ntoko saakiroihale aya waapiipi. Mwa miruku kahaakhoottiherya”. “Miyo ni iyaka nimphavela waahuwa aniihu ephiro ya Yehova. Ni miyo nkiniphavela ohonona wataana waka ni mwanaka muhoolo”. Vicky ohoona wira etthu enimwiiriha mutthu okhumela saana omuhela Yehova ni miruku sawe wanipacerya ohiya musurukhu ni soolema sa emusi. Yesu aahitthokiherya moowiiwanyeya wira: “khavo mutthu oniwerya warumela mamwene manli”, eyo piiyo Muluku ni Mihakhu.—Math. 6:24; Okhum. 23:2.
YEHOVA ONIMWIIRIHA WIIMANANIHA WANYU OKHUMELA SAANA
17, 18. (a) Soothanla xeeni maKristau anitthuneya aya opaka khula nihiku? (b) Makoho xeeni anirowa ahu othokorerya muru onittharelana?
17 Tiithi ahu Yehova, ooniroromeliha wira onoonikhaliherya ophwanya sikina sotheene akhala wira hiyo ninnipweha Omwene awe ni exariya awe nipuro noopacerya mweekumini mwahu. (Math. 6:33) Tthiri maKristau a ekeekhai khula okathi ahaana opakaka oothanla. Yehova ooleiherya wira onoonivaha “ikuru s’ovilela” khula etthu enirowa weehererya waamini wahu. (Mmusome 1 aKorinto 10:13.) Vaavo hiyo ‘vanivahererya’ ahu ni omuroromela Yehova ni onvekela osuwela wawe, otthara malamulo ni miruku, nto owo onrowa ‘onikhaliherya’. (Esal. 37:5, 7) Yehova onooreeliha wiimananiha wahu wira nimurumeele owo mekhaawe ntoko Pwiya a ekeekhai. Nto namuhela Yehova opuro woopacerya mweekumini mwahu, nnookhumela saana.—Mulikanyihe ni Maphattuwelo 39:3.
18 Exeeni ekhanle oopakiwa wira silokiheriwe itthu sihononenye vatthokoni vaavalaaniwe? Mavalo xeeni anitthuneya otthariwa wira niphwanye etthu yookhaliheryana etthoko ahu nihithaamale? Moota xeeni nikhanle ahu owaalipiha atthu akina wira apake soothanla sooloka? Muru onittharelana onirowa otthokorerya makoho ala.
a Masina aaturukiwa.
b Wa khula mukwaha woorowa wEjiitu anamwane a Yakobe yaaniviriha isumana tthaaru ahikhanle vate vaya ni amusi aya. Vaavale Yakobe ni anaawe yathaamenle aya wEjiitu, awo yaahakuxa axaaraya ni anaaya.—Maph. 46:6, 7.
c Nwehe mwaha oni “Imigração—sonhos e realidades” ori Despertai! a Feverero 2013.
d Soohimmwa sa ilapo sinceene sinnooniherya wira anamwane anikhala oovalaana ni anamuyari aya mwaha woorowa ovara muteko ottaiwene, sinnaakhumelela mixankiho suulupale. Mixankiho iyo sinihela muhina oraruwelana wa anamathelana awo, orupihana alopwana wala athiyana yaaworu, orupihana amusiru, ni anamwaneru, ohiiwananeya wa anamwane, ohikhumela saana oxikola, owali, okhala ooriipiwa murima, oxankiheyaka voohinthowa wala ophavela wiixiiva.