SHemppuwaa Tamma
Ayyaana Meretati Nuna Waati Maaddana Woy Qohana Danddayiyoonaa?
Kiitanchchati asaa maaddiyoonaa?
Iita ayyaanati asaa waati qohidonaa?
Nuuni iita ayyaanatussi yayyana bessii?
1. Nuuni kiitanchchatubaa erana koshshiyoy aybissee?
DAROTOO issi ura eranau a soo asaabaa amaridabaa eriyoogaa koshshees. Xoossaa Yihoowa eranaukka hegaadan, aara deꞌiya kiitanchchatubaa loytti eriyoogaa koshshees. Geeshsha Maxaafay kiitanchchata “Xoossaa naata” giidikka xeegees. (Doomeettaabaa 6:2; Iyyooba 38:7) Yaatikko, Xoossaa halchchuwan etau deꞌiya sohoy aybee? Asaa naatu taarikiyan eti oottidobi deꞌii? Kiitanchchati ne deꞌuwan nena maaddanau woykko qohanau danddayiyoonaa? Hegaadan gidikko, hegaa waati oottiyoonaa?
2. Kiitanchchata medhdhidaagee oonee? Eta qooday aappunee?
2 Geeshsha Maxaafay kiitanchchata xeelliyaagan xeetan qoodettiyaagaa keenaa yootees. Kiitanchchatubaa darobaa eranau he odettidabatuppe amaridaagaa ane beꞌoos. Kiitanchchata medhdhidaagee oonee? Qolasiyaasa 1:16y: “Saluwaaninne sa7an de7iya ubbabaikka aaninne [Yesuus Kiristtoosaninne] ayyo merettiis” yaagees. Yaatiyo gishshau, kiitanchchata geetettiya ayyaana meretati ubbay Xoossaa Yihoowan, a bayra Naꞌaa baggaara merettidosona. Kiitanchchatu qooday aappunee? Xeetu miilooniyan qoodettiya kiitanchchati merettidoogaanne eti ubbaykka keehi wolqqaama gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay qonccissees.—Mazamure 103:20; Ajjuutaa 5:11.
3. Iyyooba 38:4-7y kiitanchchatubaa nuussi ay yootii?
3 Xoossaa Qaalay, Geeshsha Maxaafay, saꞌay merettido wode, “kiitanchchati ubbai ufaissau ililidoogaa” yootees. (Iyyooba 38:4-7) Hegaa gishshau, kiitanchchati asaa naati merettanaappe kase, ubba saꞌaykka merettanaappe kase merettidosona. Geeshsha Maxaafay ha xiqisiyaa bollan eti “ufaissau ililidoogaa” yootiyo gishshau, kiitanchchatussikka asaagaadan siyettiyoogaa bessees. “Kiitanchchati ubbai” issippe ufayttidoogaa akeeka. He wode, ubba kiitanchchati Xoossaa Yihoowa yuushuwan issippe gididi ayyo oottoosona.
KIITACHCHATU MAADUWAANNE ETA NAAGUWAA
4. Ammanettida kiitanchchati asay oottiyoobaa akeekan xeelliyoogaa Geeshsha Maxaafay waati bessii?
4 Ammanettida ayyaana meretati, koyro asati merettido wodiyaappe doommidi, asaa naati corattiiddinne Xoossaa halchchoykka polettiiddi deꞌiyaagaa beꞌidi keehippe ufayttidosona. (Leemiso 8:30, 31; 1 PHeexiroosa 1:11, 12) Gidikkonne, wodee aadhdhiiddi biido wode, asaa naatuppe daroti banttana siiqiya Medhdhidaagau oottiyoogaa ixxis giiddi biidoogaa kiitanchchati akeekidosona. He hanotay ammanettida kiitanchchata azzanttidoogau siree baawa. Hara baggaara qassi, issi urikka gidin Yihoowakko simmiyo wode, “kiitanchchati . . . ufaittana.” (Luqaasa 15:10) Kiitanchchati Xoossaassi oottiya asatu ufayssau hegaadan keehippe qoppiyoogaappe denddidaagan, Yihooway baassi ammanettidaageeta gididi saꞌan deꞌiya aylleta, minttettanaunne naaganau kiitanchchatun darotoo goꞌettidoy aybissakko akeekana danddayoos. (Ibraawe 1:7, 14) Amarida leemisota beꞌa.
5. Kiitanchchati oottido ay maaduwaa Geeshsha Maxaafan beꞌiyoo?
5 Iita katamati Sadoominne Gamoori xayiyo wode, naaꞌꞌu kiitanchchati xillo bitaniyaa Looxanne a naaꞌꞌu macca naata ashshanau eta kushiyaa oyqqidi he heeraappe kessiyoogan maaddidosona. (Doomettaabaa 19:15, 16) Daro xeetu layttaappe guyyiyan, hananabaa yootiya Daaneeli gaammotu ollan olettiis; shin gaammoti a qohibookkona. I: “Ta Xoossai bari kiitanchchaa kiittidi, gaammotu doonaa gorddiis” yaagiis. (Daaneela 6:22) Koyro xeetu layttan K.Y.S., issi kiitanchchay PHeexiroosa qashsho keettaappe kessiis. (Oosuwaa 12:6-11) Haray qassi, Yesuusi saꞌan haggaaziyoogaa doommido wode, kiitanchchati a minttettidosona. (Marqqoosa 1:13) Issi kiitanchchay Yesuusi hayqqanaappe guuttaa kasetidi, akko yiidi ‘a minttettiis.’ (Luqaasa 22:43) Yesuusa deꞌuwan keehi koshshiya wodetun, kiitanchchatuppe yiida hegaa mala maadoy Yesuusa ay keena minttettidee!
6. (a) Ha wodiyan kiitanchchati Xoossaa asata waati naagiyoonaa? (b) Woygiya oyshata haꞌꞌi beꞌanee?
6 Ha wodiyan, kiitanchchati beettiya hanotan saꞌan deꞌiya Xoossaa asatukko yiyoogaa aggidosona. Asaa naati kiitanchchata beꞌennaba gidikkokka, wolqqaama gidida Xoossaa kiitanchchati a asata haꞌꞌikka naagoosona; ubba dumma gidida ogiyan ayyaanaaban qohiya aybippenne naagoosona. Geeshsha Maxaafay: “GODAA kiitanchchai GODAASSI yayyiya asata naagees; i eta yuushuwan gididi, eta ashshees” yaagees. (Mazamure 34:7) Ha qaalay nuna keehippe minttettiyaagaa gidana bessiyoy aybissee? Nuna xayssanau koyiya, keehippe iita ayyaana meretati deꞌiyo gishshataassa! Eti oonee? Eti awuppe yiidonaa? Eti nuna qohanau waati maliyoonaa? Ha oyshatu zaaruwaa demmanau, asaa naatu taarikee doommido wode hanidabaa ane qanttan beꞌoos.
NU MORKKE GIDIDA AYYAANA MERETATA
7. Seexaanay asaa Xoossaappe haassanau ay keenaa danddayidee?
7 Ha maxaafan SHemppuwaa 3n tamaaridoogaadan, issi kiitanchchay harata haaranau amottiyoogaa doommiis; hegaappe denddidaagan, Xoossaassi oottiyoogaa aggiigiis. Guyyeppe he kiitanchchay Seexaanaa Dabloosa geetettiis. (Ajjuutaa 12:9) I Hewaano cimmoogaappe simmin deꞌiya 1,600u layttatu giddon, Aabeela, Heenookanne Nohe mala ammanettida guutta asati attin, hara asa ubbaa gaana danddayettees, Xoossaappe haassana danddayiis.—Ibraawe 11:4, 5, 7.
8. (a) Amarida kiitanchchati waanidi daydantta gididonaa? (b) Nohe wode Bashsha Haattaappe attanau dayddanttati ay oottana koshshidee?
8 Nohee deꞌido wode, hara kiitanchchati Yihoowa bolli makkalidosona. Eti Xoossaa yuushuwan saluwan deꞌiyoogaa aggidi, saꞌaa yiidosonanne asaadan ashuwaa maayidosona. Ayssi? Doomettaabaa 6:2n: “ ‘Xoossaa naata’ geetettiya meretati ha asaa macca naati puulanchcha gidiyoogaa be7idosona; be7idi etappe bantta dooridoogeeta machchidosona” yaagiyaagaa nabbaboos. SHin Xoossaa Yihooway ha kiitanchchati hegaadan oottanaadan koyibeenna; qassi he hanotay asaa naati bantta oottiyo mooruwan sinttau suganaadan oottiyoogaakka koyibeenna. I saꞌa yuusho ubban bashsha haattaa yeddidi, iita asaa ubbaa xayssidi, baassi ammanettidi oottiyaageetu xallaa ashshiis. (Doomettaabaa 7:17, 23) Hegaa gishshau, he makkalanchcha kiitanchchati, woykko daydanttati, dosennan bantta maayido asho bollaa olidi, ayyaana mereta gididi, saluwaa simmidosona. Eti “xalahetu halaqaa” gidida Dabloosa exa gididosona.—Maatiyoosa 9:34
9. (a) Saluwaa simmido wode, daydanttati waanidonaa? (b) Daydanttata xeelliyaagan ay beꞌanee?
9 Azazettibeenna kiitanchchati saluwaa simmido wode, eta halaqaa Seexaanaagaadan, etikka haratuura walahettenna mala digettidosona. (2 PHeexiroosa 2:4) Eti haꞌꞌi ashuwaa maayana xayikkonne, asaa bolli iita qohuwaa gattiiddi deꞌoosona. Tumukka, Seexaanay ha daydanttatun goꞌettidi ‘saꞌa ubbaa balettiiddi’ deꞌees. (Ajjuutaa 12:9; 1 Yohaannisa 5:19) Waatidi? Waannatiya ogee, daydanttati asaa balettanau qoppi giigissidobatun goꞌettiyoogaa. (2 Qoronttoosa 2:11) He ogetuppe amaridaageeta ane beꞌoos.
DAYDANTTATI BALETTIYO OGIYAA
10. Iita ayyaana oosoy aybee?
10 Daydanttati asaa balettanau iita ayyaana oosuwaa goꞌettoosona. Iita ayyaana oosoy, issi asi ba huuphe woykko hara asa baggaara daydanttatuura gayttanaadan oottiya ooso. Geeshsha Maxaafay iita ayyaana oosoy iittaba gidiyoogaa yooteesinne aara gayttida aybippenne nuuni haakkana mala seerees. (Galaatiyaa 5:19-21) Moliyaa oyqqiya uri piriyaa xeeran wottiyo kattadan, iita ayyaana oosoykka daydanttatussi goꞌꞌiyoobi deꞌees. Moliyaa oyqqiya uri dumma dumma moleta oyqqanau, dumma dumma kattaa piriyaa xeeran goꞌettees. Iita ayyaanatikka hegaadan, ubba qommo asaa omooddidi oyqqanau, dumma dumma iita ayyaana oosota goꞌettoosona.
11. Kaayoy aybee? Nuuni appe haakkana bessiyoy aybissee?
11 Daydanttati asaa yooqechchi piriyan oyqqiyo ogetuppe issoy kaayiyoogaa. Kaayoy aybee? Kayoy sinttanaabaa woykko issi erettibeennabaa eranau maliyoogaa. Kaayiyo ogetuppe amaridaageeti shareechchiyoogaa, shuchchaa qoriyoogaa, qaadaa odiyoogaa, maliyoogaa, kafuwaa qaalaa siyoogaa, murunniyoogaa, maracciyaa xeelliyoogaanne aymuwaa maliyoogaa. Daro asay kaayiyoogaa qoho gattenna kaassadan xeelliyaaba gidikkonne, Geeshsha Maxaafay qaadaa odiyaageetinne iita ayyaanati issippe oottiyoogaa bessees. Leemisuwau, Oosuwaa 16:16-18y “iita ayyaanai . . . kaayissiyo” issi naꞌiyaa ‘kaayana’ danddayidoogaa yootees. SHin ippe daydanttay kiyi simmin, he eraa zaara demmabeykku.
12. Hayqqidaageetuura gayttanau koyiyoogee daafaa kaalettiyaagaa gididoy aybissee?
12 Daydanttati asaa balettiyo hara ogee, asay hayqqida asaabaa eranau koyanaadan minttettiyoogaa. Siiqiyo asi hayqqin azzaniiddi deꞌiya asati, hayqqida asatubaa xeelliyaagan odettiya bala qofan darotoo cimettoosona. Iita ayyaanaara gayttiya uri, issi dumma kiitaa odana woykko hayqqida ura cenggurssa milatiya cenggurssan haasayana danddayees. Hegaappe denddidaagan, daro asay hayqqida asati tumuppe hayqqibeennaagaanne paxa deꞌiyaageeti etaara gayttiyoogee, eta azzanuwaappe danddayaa demmanaadan maaddiyoogaa ammanees. SHin hegaa mala “minttettoy” tumuppe worddonne daafaa kaalettiyaaba. Aybissi? Daydanttati hayqqida bitaniyaa cenggurssaa milatissi haasayanau danddayiyo gishshataassanne iita ayyaanaara gayttiya asa baggaara hayqqida asa xeelliya kiitaa odana danddayiyo gishshataassa. (1 Sameela 28:3-19) Hegaa bollan, nuuni SHemppuwaa 6n beꞌidoogaadan, hayqqidaageeti deꞌuwan deꞌokkona. (Mazamure 115:17) Hegaa gishshau, “haiqqida asaa ayyaanaa xeegiyaagee” iita ayyaanatun baletettiiddinne Xoossaa sheniyaara gaaddetiyaabaa oottiiddi deꞌees. (Zaarettido Wogaa 18:11; Isiyaasa 8:19) Yaattiyo gishshau, piriyaa xeeran wottiyooba mala, daydanttati goꞌettiyoobaappe haakkanau naagettana bessees.
13. Issi wode daydanttata yayyiya daroti waananau danddayidonaa?
13 Iita ayyaanati asaa balettiyoogaa xalla gidennan yashissoosona. Ha wodiyan, Seexaanaynne a daydanttati aynne oottennaadan teqettanau attiday ‘guutta wode’ xalla gidiyoogaa eriyo gishshau, haꞌꞌi awudeegaappenne keehi iitidosona. (Ajjuutaa 12:12, 17) Hegaadan gidikkonne, issi wode hegaa mala iita ayyaanati gattiyoobau ubbatoo hirggiiddi deꞌida shaꞌan qoodettiya asati he hirggaappe kiyiiddi deꞌoosona. Waanidi hegaadan hanana danddayidonaa? Issi asi iita ayyaana oosuwaa oottiiddi deꞌiyaaba gidikkonne, ay oottana danddayii?
IITA AYYAANATA TEQQIYO OGIYAA
14. Koyro xeetu layttan Efisoonan deꞌida Kiristtaanetudan, nuuni iita ayyaanatuppe waani laꞌa kiyana danddayiyoo?
14 Geeshsha Maxaafay iita ayyaanata teqqiyo ogiyaanne etappe laꞌa kiyiyo ogiyaakka yootees. Koyro xeetu layttan Efisoona kataman deꞌida Kiristtaanetu leemisuwaa qoppa. Etappe amaridaageeti Kiristtaane gidanaappe kase, iita ayyaana oosuwaa oottoosona. Iita ayyaana oosuwaa oottiyoogaa agganau koyido wode, eti ay oottidonaa? Geeshsha Maxaafay: “Bitiyaageetuppe daroti bantta maxaafata shiishshidi, asaa ubbaa sinttan xuuggidosona” yaagees. (Oosuwaa 19:19) Bitanau goꞌettiyo maxaafata xuuggiyoogan, he ooratta Kiristtaaneti, ha wodiyan iita ayyaanata eqettana koyiya asatussi leemiso gidiyaabaa oottidosona. Yihoowayyo oottana koyiyaageeti, iita ayyaana oosuwaara gayttida aybanne gidin xayssana koshshees. Hegee, maxaafaa, maxeetiyaa, viiduwaa, misiliyaanne iita ayyaana oosuwaa minttettiyanne sabbiya yettaa kaaseetiyaa gujjees. Iitabaappe naaganaadan giidi wottiyo kitaabaanne harabaakka gujjees.—1 Qoronttoosa 10:21.
15. Iita ayyaanatu wolqqaa teqqanau ay oottana koshshii?
15 Efisoonan deꞌiya Kiristtaaneti bantta kaayiyo maxaafata xayssido amarida layttappe guyyiyan, kiitettida PHauloosi etau: ‘Nuuni iita ayyaana wolqqatuura olettoos’ yaagidi xaafiis. (Efisoona 6:12) Daydanttati hidootaa qanxxibookkona. Eti hegaappe simminkka aawatanau koyiyoogaa aggibookkona. Hegaa gishshau, he wode Kiristtaaneti harabaa ay oottana koshshidee? PHauloosi: “He ubbaappe aattidi, xalahe halaqai [Seexaanay] dafidi yeddiyo wonddafiyaa tama ubbaa toissanau, ammanuwaa ubba wode gonddalledan oiqqite” yaagiis. (Efisoona 6:16) Nu ammanuwaa gonddallee mino gidido payduwan, iita ayyaanatu wolqqaa teqqiyo abbee gita gidees.—Maatiyoosa 17:20.
16. Nu ammanuwaa waati minttana danddayiyoo?
16 Yaatin, nu ammanuwaa waati minttana danddayiyoo? Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogaana. Loꞌꞌo baasettida sohuwan godaa minttidi essidaba gidikko, issi keettay minnidi deꞌana danddayees. Hegaara issi mala ogiyan, nu ammanoy minniyoy nu ammanoy baasettidobaa minotettaana; hegeekka Xoossaa Qaalaa, Geeshsha Maxaafaa tumu eraana. Nuuni a ubba gallassi nabbabiyaabanne xannaꞌiyaaba gidikko, nu ammanoy minnana. Mino godaadan, hegaa mala ammanoy iita ayyaanatu qohuwaappe nuna teqqana.—1 Yohaannisa 5:5.
17. Iita ayyaanata teqqanau kaallidi oottana bessiyaabay aybee?
17 Efisoonan deꞌida Kiristtaaneti harabaa ay oottana koshshidee? Eti deꞌiyo katamay daydanttatu oosuwan kumidaagaa gidiyo gishshau, eti naagettiyo hara ogiyaakka koshshiis. Yaatiyo gishshau, PHauloosi etau: “Xoossaa woossiiddinne a maaduwaa oichchiiddi, ubba wode Geeshsha Ayyaanan Xoossaa woossite” yaagidi xaafiis. (Efisoona 6:18) Nuunikka deꞌiyo alamee daydanttatu oosuwan kumidaagaa gidiyo gishshau, Yihoowa maaduwaa demmidi, iita ayyaanata teqqanau minttidi woossiyoogaa koshshees. Nu woosan Yihoowa sunttaa goꞌettana bessiyoogee erettidaagaa. (Leemiso 18:10) Hegaa gishshau, ‘nuna xalahiyaappe [Seexaanaa Dabloosappe] naagana mala’ ubbatoo aggennan woossana koshshees. (Yohaannisa 17:15) Hegaadan minttidi woossiyo woosaa Yihooway zaarees.—Mazamure 145:19.
18, 19. (a) Iita ayyaana meretatuura eqettiyoogan xoonana danddayiyoogaa waani ammanettana danddayiyoo? (b) Kaalliya shemppuwan zaaruwaa demmiya oyshay awugee?
18 Iita ayyaanati daafaa kaalettiyaageeta; gidikkonne, nuuni Yihoowa sheniyaa oottiyoogan akko shiiqidi Dabloosa eqettiyaaba gidikko, eta yayyana koshshenna. (Yaaqooba 4:7, 8) Iita ayyaanatussi deꞌiya wolqqay zawi deꞌiyoogaa. Eti Nohe wode qaxxayettidosona; mata wodiyankka wurssetta pirddaa ekkidi qaxxayettana deꞌoosona. (Yihudaa 6) Yihoowa kiitanchchatu, wolqqaamatu naagoykka nuussi deꞌiyoogaa hassaya. (2 Kawotu 6:15-17) He kiitanchchati nuuni iita ayyaanata eqettiyoogan murutanaadan keehippe koyoosona. Xiillo kiitanchchati nuna minttettiiddi deꞌiyoogaa ammanettana danddayoos. Yaatiyo gishshau, Yihoowaaranne a yuushuwan deꞌiya ammanettida ayyaana meretatuura dabbotidi deꞌoos. Dumma dumma iita ayyaana oosotuppe haakkiyaageetanne Xoossaa Qaalay zoriyo zoriyaa ubbatoo oosuwan peeshshiyaageeta gidoos. (1 PHeexiroosa 5:6, 7; 2 PHeexiroosa 2:9) Yaatikko, nuuni iita ayyaana meretatuura eqettiyoogan xooniyoogaa ammanettana danddayoos.
19 SHin Yihooway iita ayyaanatanne asaa bolli daro tuggaa gattiya iitatettaa ayssi coꞌꞌu gidi xeellidee? Ha oyshay kaalliya shemppuwan zaaruwaa demmana.
GEESHSHA MAXAAFAY TAMAARISSIYOOBAA
▪ Ammanettida kiitanchchati Yihoowayyo oottiyaageeta maaddoosona.—Ibraawe 1:7, 14.
▪ Seexaanaynne a daydanttati asaa balettiiddinne Xoossaappe haassiiddi deꞌoosona.—Ajjuutaa 12:9.
▪ Neeni Xoossaa sheniyaa oottiyaabanne Dabloosa eqettiyaaba gidikko, Seexaanay neeppe baqatana.—Yaaqooba 4:7, 8.
[Sinttaa 102n diya misiliyaa]
IITA AYYAANATA EQETTIYO OGIYAA
▪ Iita ayyaanatuura oyqettida miishshata xayssa
▪ Geeshsha Maxaafaa xannaꞌa
▪ Xoossaakko woossa
[Sinttaa 99n diya misiliyaa]
“Ta Xoossai bari kiitanchchaa kiittidi, gaammotu doonaa gorddiis”—Daaneela 6:22
[Sinttaa 101n diya misiliyaa]
Daydanttati asaa balettanau dumma dumma ogetun goꞌettoosona