Yelidaageetoo, Intte Naꞌi Xammaqettanawu Diccanaadan Maaddeetii?
“Aissi gam77ai? Denddada xammaqetta.”—OOS. 22:16.
1. Yelida Kiristtaaneti bantta naati xammaqettanaappe kase ay shaakki eranawu koyiyoonaa?
“TAANI xammaqettanawu koyiyoogaa ta aawaassinne ta aayeessi daro aginawu yootaas, qassi eti darotoo hegaa denttidi tana haasayissidosona. Taani gitabaa kuuyiyoogaa akeekidaakkonne eti shaakki eranawu koyidosona. Ta deꞌuwan he gitabay hanido gallassay, Tisaase 31, 1934n gakkiis.” Blaasam Branta A xammaqettanawu kuuyido wode hanidabaa hegaadan qonccissaasu. Ha wodiyan, yelida Kiristtaaneti bantta naati aadhdhida eratettan kuuyanaadan hegaadan maaddanawu koyoosona. Xammaqettanawu marssiyoogee woy coo haganaa sugiyoogee ayyaanaaban metuwan yeggana danddayees. (Yaaq. 4:17) SHin, yelidaageeti bantta naati xammaqettanaappe kase Kiristtaane erissiyo ashkkara gididi qambbaraa tookkanawu giigettidaakkonne shaakkidi eranawu koyoosona.
2. (a) Woradaa xomoosiya issi issi ishati akeekido metoy aybee? (b) Ha huuphe yohuwan nuuni ay beꞌanee?
2 Woradaa xomoosiya issi issi ishati Kiristtaanetu keettan diccida, layttay 20 heera gidido amarida yelagati biron xammaqettibeennaageeta beꞌiyoogee banttana qofissidoogaa yootidosona. He yelagatuppe daroti gubaaꞌe shiiquwaa shiiqoosonanne haggaazoosona. Eti Yihoowa Markka gididabadan qoppoosona. SHin eti banttana Yihoowawu geppanawunne xammaqettanawu aybissakko mammottoosona. Hegawu gaasoy aybeeshsha? Issota issota yelidaageeti xammaqettanaagaa marssissidosona. Ha huuphe yohuwan, yelida amarida Kiristtaaneti bantta naati xammaqettanawu diccanaadan maaddenna mala eta qofissiya oyddubaa beꞌana.
TA NAꞌAY GAKKIDEE?
3. Blaasami aawaanne aayyiyoo qofissidabay aybee?
3 Ha huuphe yohuwaa doomettan denttido Blaasami aawaynne aayyiyaa xammaqettiyoogee gitabanne keehi koshshiyaaba gidiyoogaa bantta naꞌiyaa akeekidaakko akeekabeennaakko qoppidoogee erettidaagaa. Issi naꞌi bessiyaagaadan bana Yihoowawu geppana danddayiyaakkonne yelidaageeti waatidi erana danddayiyoonaa?
4. Yesuusi azazido, Maatiyoosa 28:19, 20n deꞌiya qofay yelidaageeti ha wodiyan bantta naata tamaarissiyo wode waati maaddana danddayii?
4 Maatiyoosa 28:19, 20 nabbaba. Hagaappe kasetiya huuphe yohuwan beꞌidoogaadan, issi uri xammaqettanawu gakkiyo laytti awudekko Geeshsha Maxaafay yootenna. SHin erissiyo ashkkara oottiyoogee woygiyoogaakko loytti qoppiyoogee yelidaageeta maaddana danddayees. Maatiyoosa 28:19n “kaalliyaageeta oottite” geetettidi birshshettida qaalay Kiristtoosi erissiyo ashkkara oottanawu halchchidi tamaarissiyoogaa bessiyaaba. Erissiyo ashkkari Yesuusi tamaarissidobaa tamaariyaanne akeekiya, qassi hegaa polanawu murttida asa. Yaatiyo gishshawu, yelida Kiristtaaneti ubbay bantta naati Kiristtoosi erissiyo, xammaqettida ashkkarata gidana mala, guutta naatettaappe doommidi maaddanawu halchchana koshshees. Gacino naꞌi xammaqettana danddayennaagee tuma. SHin, yelaga naatikka Geeshsha Maxaafaa tumaa akeekananne nashshana danddayiyoogaa Xoossaa Qaalay bessees.
5, 6. (a) Geeshsha Maxaafay Ximootiyoosabaa yootiyoobay nuuni xinqqatiyaabaa woygidi kuuyanaadan oottii? (b) Akeekanchcha aawaynne aayyiyaa bantta naata waatidi loytti maaddana danddayiyoonaa?
5 Ximootiyoosi naatettan tumaa mintti oyqqida erissiyo ashkkara. Ximootiyoosi guutta naatettaasappe doommidi Geeshsha Maxaafaa tumaa tamaaridoogaa kiitettida PHawuloosi yootiis. Ximootiyoosi haymaanootiyaaban phalqqettay deꞌiyo keettan diccikkonne, Ayhuda gidida A aayyiyaanne A aayee aayyiyaa I Geeshsha Maxaafaa nashshanaadan tamaarissidosona. Hegaappe denddidaagan, A ammanoy yeeqennaagaa gidiis. (2 Xim. 1:5; 3:14, 15) Ximootiyoosi bawu layttay 20 heera gidido wode, gubaaꞌiyan dumma maataa ekkana danddayiya asa gidiis.—Oos. 16:1-3.
6 Naati ubbay dumma dumma gidiyoogee tuma; eti ubbay issi likke woy issi wodiyan wozannaamokkona. Amaridaageeti naatettan qofankka eeshshankka wozannaama gididi, xammaqettanawu koyiyoogaa yootoosona. Harati hegaappe guuttaa gasttana gakkanaashin xammaqettanawu giigettennan aggana danddayoosona. Hegaa gishshawu, yelida akeekanchchati bantta naati xammaqettanaadan iisettokkona. SHin eti naati ubbay bantta hanotaadan ayyaanaaban diccanaadan maaddoosona. Naꞌi aadhdhida eranchcha gidiyoogaa bessiyo wode yelidaageeti ufayttana danddayoosona. (Leemiso 27:11 nabbaba.) Gidoppe attin, eti bantta naata Kiristtaane erissiyo ashkkara oottanawu halchchidoogaa mule dogana koshshenna. Yelidaageeti hegaa hassayidi, ‘Ta naꞌay bana Xoossawu geppanawunne xammaqettanawu danddayiyo eraa demmidee?’ yaagidi banttana oychchana danddayoosona.
TA NAꞌAY KOSHSHIYA ERAA DEMMIDEE?
7. Issi uri xammaqettanaappe kase Geeshsha Maxaafay tamaarissiyo ubbabaa erana koshshii? Qonccissa.
7 Yelidaageeti bantta son asttamaare gidiyo gishshawu, naati Yihoowawu muleera aqidi banttana ayyo geppanawu baaso gidiya eraa demmanaadan eti koyiyoogee bessiyaaba. Gidikkokka, issi uri bana Xoossawu geppidi xammaqettanaappe kase Geeshsha Maxaafay tamaarissiyo ubbabaa erana koshshenna. Erissiyo ashkkarati ubbay xammaqetti simmidikka suure eran ubbatoo diccana koshshees. (Qolasiyaasa 1:9, 10 nabbaba.) Yaatin, kasetidi ay keenaa erana koshshii?
8, 9. PHawuloosabaanne qasho keettaa naagiyaagaabaa yootiya taarikiyaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
8 Koyro xeetu layttan deꞌida issi keettaa asaa hanotay aawatussinne aayotussi akeekaa gujjees. (Oos. 16:25-33) PHawuloosi 50 M.Ln, misoonaawetettan naaꞌꞌantto buussan Piliphphisiyuusa katamaakka biis. Inne A laggee Sillaasi yan deꞌishin eta wordduwan mootidi qasho keettan yeggidosona. Qammi denddida biittaa qaattay qasho keettawu xaphuwaa qaattidi, penggeta ubbaa dooyi aggiis. Qasho keettaa naagiyaagee qashuwaasay ubbay kessi ekkidi biichchiis gi hirggidi bana worana hanishin, PHawuloosi A xeesiis. PHawuloosinne Sillaasi qasho keettaa naagiyaagaassinne A keetta asawu loytti markkattidosona. He keettaa asay Yesuusabaa tamaarido tumaa loytti akeekidoogeenne nashshidoogee ay oottanaadan denttettidee? Eti sohuwaara xammaqettidosona. Ha taarikiyaappe ay tamaariyoo?
9 Biittaa wogaadan, qasho keettaa naagiyaagee xurataa kiyida wotaaddara gidennan aggenna. I Geeshsha Maxaafaa erenna. Yaatiyo gishshawu, Geeshsha Maxaafaappe baaso gidiya eraa demmanawu, I ayfettiya Geeshsha Maxaafaa timirtteta tamaarana, Xoossaa ashkkara gidiyoogee woygiyoogaakko akeekananne Yesuusi tamaarissidobaa azazettanawu murttana koshshees. I qantta wodiyan Geeshsha Maxaafaappe erido tumaynne hegaa nashshidoogee xammaqettanaadan A denttettiis. I xammaqetti simmidi eraa gujji gujji biidoogee qoncce. He hanotaa hassayidi, intte naꞌi bana Yihoowawu geppiyoogeenne xammaqettiyoogee koshshiyoogaa gujjin, Geeshsha Maxaafaappe baaso gidiyaabaa tamaaridi hegaa nashshiyo wode intte ay oottana danddayeetii? Yelida Kiristtaanetoo, gubaaꞌe cimati xammaqettana danddayiyaakkonne kuuyana mala, I etawu yootana danddayiyoogaa intte kuuyennan aggekketa.a Hara erissiyo ashkkaratudan, ikka ba deꞌo ubban, ubbakka merinawu Yihoowa halchchuwaa gujji gujji erana.—Roo. 11:33, 34.
TA NAꞌAAYYO AYBIPPENNE AADHDHIYA TIMIRTTEE AWUGEE?
10, 11. (a) Yelida amaridaageeti kuuyidobay aybee? (b) Yelida ura qofissana koshshiya waannabay aybee?
10 Yelida issoti issoti bantta naꞌi kasetidi amarida xoqqa timirtte tamaaridi loꞌꞌo ooso oyqqana gakkanaashin xammaqettanaagaa marssissiyoogee ayyo woy iyyo loꞌꞌo giidi qoppoosona. Eti loꞌꞌobaa halchchidi hegaadan giikkonne, eta naꞌawu tumuppe ushachchanaadan hegee maaddanee? Hegaappekka aaruwan, he qofay Geeshsha Maxaafaara maayiyaabee? Yihoowa Qaalay minttettiyoobay aybee?—Eranchchaa 12:1 nabbaba.
11 Ha alameenne an deꞌiyaabay Yihoowa sheniyaaranne A qofaara maayennaba gidiyoogaa hassayiyoogee keehi koshshiyaaba. (Yaaq. 4:7, 8; 1 Yoh. 2:15-17; 5:19) Seexaanaa, A alamiyaanne Xoossay ixxiyo A qofaa eqettanawu issi naꞌa keehi maaddiyaabay Yihoowayyo mata dabbo gidiyoogaa. Aawu woy aaya oosuwaa ayyaanaabaappe sinttayikko, naꞌi suurebaa shaakki eranawu metootananne qohettana danddayees. Bantta naꞌaa siiqiya Kiristtaaneti naꞌi ha alamiyaa qofaadan bawu ushachchanaadan qoppana mala tumu koyanee? Nuuni tumuppe ufayttidinne nuussi ushachchin deꞌana danddayiyoy nu deꞌuwan Yihoowa sinttayiyoogaa xalaalaana.—Mazamure 1:2, 3 nabbaba.
TA NAꞌAY NAGARA OOTTIKKO SHIN?
12. Yelida issoti issoti bantta naꞌay xammaqettanawu marssanaadan koyidoy aybissee?
12 Issi Kiristtaane aayyiyaa ba naꞌiyaa xammaqettennaadan ayssi minttettidaakko qonccissaydda, “Tawu waanna gaasoy bohiyogaara gayttidaba gidiyoogee tana yeellayees” yaagaasu. He michcheegaadan, yelida amaridaageeti naatetta eeyyatettaa layttay aadhdhana gakkanaashin xammaqettanawu marssiyoogee bantta naꞌawu loꞌꞌo giidi qoppidosona. (Doo. 8:21; Lee. 22:15) Eti, ‘Ta naꞌay xammaqettana xayikko, bohettenna’ giidi qoppana danddayoosona. Hegaadan qoppiyoogee bala gididoy aybissee?—Yaaq. 1:22.
13. Xammaqettanawu marssiyoogee issi uri Yihoowan oyshettennaadan oottii? Qonccissa.
13 Kiristtaane aawatinne aayoti bantta naꞌi bessiyaagaadan bana Yihoowawu geppiya wozannaama gidana gakkanaashin xammaqettanaadan koyennaagee qoncce. SHin, naꞌi xammaqettana xayikko, Yihooway A oychchenna giidi qoppiyoogee bala. Aybissi balee? Yihooway oychchiyoogeeti xammaqettidaageetu xalla gidokkona. Ubbakka, Yihoowa sinttan likkebaynne likke gidennabay aybakko naꞌi erikko, Xoossan oyshettees. (Yaaqooba 4:17 nabbaba.) Hegaa gishshawu, aadhdhida eranchcha aawatinne aayoti bantta naꞌay xammaqettennaadan minttettiyoogaappe, ayyo loꞌꞌo leemiso gidanawu baaxetoosona. Naꞌay guutta naatettaappe doommidi Yihooway kandduwawu kessido xoqqa maaraa wozanappe nashshanaadan eti loohissanawu koyoosona. (Luq. 6:40) Hegaadan nashshiyoogee intte naꞌay Yihooway kessido geeshshatettaa maaraa mintti kaallanaadan oottiyo gishshawu, ayyo gita naago gidees.—Isi. 35:8.
HARATI MAADDANA DANDDAYOOSONA
14. Xammaqettanawu dicciya naata maaddiya aawatunne aayotu oosuwaa cimati waatidi yaa minttana danddayiyoonaa?
14 Ayyaanaaban heemmiya gubaaꞌe cimati ayyaanaabaa halchchuwaabaa loꞌꞌobaa yootiyoogan yelidaageeti oottiyoobaa bolli gujjidi yaa minttoosona. Aqinye gidada 70ppe daro laytti haggaazida issi michchiyaa Ishaa CHarles Tez Raasilaara haasayidobaa goꞌꞌaa hassayawusu; he wode A usuppun laytta naꞌa. A, “I 15 daqiiqawu taani ayyaanaaban halchchiyoobaa tana haasayissiis” yaagaasu. Minttettiya qaalay daro wodiyawu goꞌꞌana danddayees. (Lee. 25:11) Cimati SHiiquwaa Addaraashaa keexuwankka naatussi eta abbiyaadan oosuwaa immidi, eta yelidaageetuura ootissana danddayoosona.
15. Gubaaꞌiyan deꞌiya harati naata minttettana danddayiyo amarida ogeti awugeetee?
15 Gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti naatussi qoppiyoogaa bessiyoogan maaddana danddayoosona. Naati ayyaanaaban dicciyoogaa akeekiyoogee yaatiyo issi oge. Issi yelagay loytti qoppidi zaaridee, woy qassi saaminttawu gidduwan shiiqiyo shiiquwan kifiliyaa shiishshidee? Issi yelagay ammanettennaadan paacciyaabaa xoonidee, woykko timirtte keettan merettida injjetiya hanotan markkattidee? Hegaa mala wodiyan sohuwaara wozanappe galatite. Qassi shiiquwaappe kasetidi woy shiiqoy wurin, issi yelagawu qoppiyoogaa bessiyaabaa haasayanawu halchchiyoogeekka loꞌꞌo. Hegeetinne hegaa mala harabati naati etikka ‘shiiqida cora asaa’ yame gidiyoogaa akeekanaadan maaddana danddayoosona.—Maz. 35:18.
INTTE NAꞌI XAMMAQETTANAWU DICCANAADAN MAADDITE
16, 17. (a) Xammaqettiyoogee issi uri sinttappe hidootiyoobaara waani gayttii? (b) Yelida Kiristtaaneti ubbay demmanawu baaxetiyo ufayssay aybee? (Doomettan deꞌiya misiliyaa xeella.)
16 Yelida Kiristtaanee ba naꞌa Yihoowa “seeraaninne zoriyan” dichchiyoogee I demmiyo gita maatatuppe issuwaa. (Efi. 6:4; Maz. 127:3) Yelida Kiristtaanetu naati beni Israaꞌeela deriyaagaadan yeletan Yihoowawu aqida asaa yara gidokkona. Hegaa bollikka, Xoossaanne tumaa siiqiyoogee laatan demmiyooba gidenna. Yelidaageeti bantta naꞌi Yihoowawu bana geppidi xammaqettanaadan maaddiyoogan, A erissiyo ashkkara oottanawu yelettoosappe doommidi halchchana koshshees. Hegaappe aadhidi koshshiyaabi aybi deꞌii? Matattida gita waayiyaa wode attiyo malaatay issi ura bolli wodhdhanaadan oottiyaabay, I Yihoowawu bana geppi xammaqettidi, ammanettidi ayyo oottiyoogaa.—Maa. 24:13.
Yelidaageeti bantta naꞌi erissiyo ashkkara gidanaadan maaddanawu halchchana koshshees (Mentto 16, 17 xeella)
17 Blaasam Branta xammaqettanawu koyiyoogaa kuuyido wode, O yelida, Xoossawu yayyiyaageeti A ba deꞌuwan aybippenne aadhdhiyaabaa oottanawu giigettidaakkonne shaakki eranawu koyidosona. Eti A giigettidoogaa eridi, kuuyidoban O kaafidosona. A xammaqettanaappe kasetiya qammi, I aaway daro loꞌꞌobaa oottiis. Blaasama hagaadan gaasu: “I nuuni ubbay gulbbatanaadan yootidi woossiis. I ba guutta naꞌiyaa bana ayyo geppanawu kuuyidoogan keehi ufayttidoogaa Yihoowawu yootiis.” Blaasama 60ppe dariya layttappe guyyiyan, “Yiya laytta ubban he qammaa taani mule dogikke!” yaagaasu. Yelidaageetoo, intte naati banttana Yihoowawu geppidi xammaqettiyoogaa beꞌiyoogan intte ufayttanaadan amottoos.
a Yelagati Oychiyo Oyshaa—Oosuwan Peꞌana Danddayiya Zaaruwaa, Paydo 2 (Amaarattuwaa) sinttaa 304-310n deꞌiya, maaddiya qofaa yelidaageeti bantta naꞌaara zaaretti xeellana danddayoosona. Qassi Nu Kawotetta Haggaazuwaa, Hosppune 2011, sintta 2n deꞌiya “Oyshaa Saaxiniyaa” xeellite.