Xoossay Immido Tammu Azazoti Aybee?
Geeshsha Maxaafay yootiyobaa
Tammu Azazoti Xoossay beni Israaꞌeela deriyawu immido higgeta. Ha higgeti Tammu Qaalatakka geetettoosona; hegee Ibraawettuwan asert hadevarim giyogawu mise birshshetta. Ha qofay Penttatuk (Torah) giyo, Geeshsha Maxaafan koyro ichchashu maxaafatun heezzu sohuwan deꞌees. (Kessaabaa 34:28; Zaarettido Wogaa 4:13; 10:4) Qassi Giriikettuwan “Dekaloges” geetettees; deka (tamma) loges (qaalata) giyogaa.
Xoossay Tammu Azazota masettida naaꞌꞌu shuchchatu bolli xaafidi I erissidobaa yootiya Muuseyyo Siinaa Deriyan immiis. (Kessaabaa 24:12-18) Tammu Azazoti Kessaabaa 20:1-17ninne Zaarettido Wogaa 5:6-21n xaafettidosona.
Tammu Azazota
Xoossaa Yihoowa xallawu goynna.—Kessaabaa 20:3.
Eeqawu goynnoppa.—Kessaabaa 20:4-6.
Xoossaa sunttaa hada denttoppa.—Kessaabaa 20:7.
Sambbataa bonchcha.—Kessaabaa 20:8-11.
Nena yelidaageeta bonchcha.—Kessaabaa 20:12.
Asa woroppa.—Kessaabaa 20:13.
Wodiraa laammoppa.—Kessaabaa 20:14.
Wuuqqoppa.—Kessaabaa 20:15.
Wordduwa markkattoppa.—Kessaabaa 20:16.
Amottoppa.—Kessaabaa 20:17.
Tammu Azazoti xaafettido maaray issoy issuwappe dummatiyoy aybissee?
Geeshsha Maxaafan azazotu ubbawu kaya paydoy deꞌenna. Hegaa gishshawu, he azazoti maaraara waani xaafettanaakko asay dumma dummabaa qoppees. Ha higgeti darotoo qommoora deꞌiyagaadan xaafettoosona. Shin issoti issoti Tammu Azazota xaafiyo maaray hegaappe dummatees. Dummatiyoy koyro, naaꞌꞌanttonne wurssetta azazota xaafiyo maaraana.a
Tammu Azazoti imettido halchchoy aybee?
Tammu Azazoti Muuse Higgiyan deꞌiyabata. Xoossaynne beni Israaꞌeela deree maacettiyo maara gidida 600ppe dariya azazoti he Higgiyaa giddon deꞌoosona. (Kessaabaa 34:27) Xoossay Israaꞌeela asay Muuse Higgiyawu azazettikko eti anjjettanaagaa yootiis. (Zaarettido Wogaa 28:1-14) Shin Higgee imettido waanna halchchoy yaana geetettida Masiya woykko Kiristtoosa Israaꞌeelati giigi naaganaadaana.—Galaatiya 3:24.
Kiristtaaneti tammu azazota naagana bessii?
Akkay. Xoossay Tammu Azazotakka, Higgiyan deꞌiya hara azazotakka beni Israaꞌeela deriyawu immiis. (Zaarettido Wogaa 5:2, 3; Mazamure 147:19, 20) Kiristtaaneti Muuse Higgiya naagana bessenna; haray atto, Ayhuda Kiristtaanetikka ‘Higgiyappe laꞌa kiyidosona.’ (Roome 7:6)b Muuse Higgee Yesuusi bana kaalliyageeti oottanaadan tamaarissido ubbabay deꞌiyo ‘Kiristtoosa higgiyan’ laamettiis.—Galaatiya 6:2; Maatiyosa 28:19, 20.
Tammu Azazoti ha wodiyankka maaddiyonaa?
Ee. Tammu Azazoti Xoossaa qofaa qonccissiyo gishshawu, eta xannaꞌiyogee nuna maaddana danddayees. (2 Ximootiyosa 3:16, 17) Awudenne maaddiya ammanettiya maarati Tammu Azazotuyyo kane. (Mazamure 111:7, 8) Daroti Ooratta Maachchaa giyogeetun deꞌiya timirttiyawu he maaratuppe daroti kane.—“Ooratta Maachchay yootiyobay Tammu Azazotun deꞌiya maarata” giyagaa xeella.
Yesuusi Tammu Azazotikka, Muuse Higgiyan deꞌiya hara azazotikka ubbay naaꞌꞌu waanna azazotun yiicettiyogaa tamaarissiis. I hagaadan giis: “‘Neeni ne Xoossaa Yihoowa ne kumetta wozanaaninne ne kumetta shemppuwan, qassi ne kumetta qofan siiqana bessees.’ Ubbaappe aadhdhiya koyro azazoy hagaa. Naaꞌꞌanttoogeekka A mala, ‘Ne shooruwa nena siiqiyogaadan siiqana bessees’ yaagees. Ha naaꞌꞌu azazoti kumetta [Higgiyawu] . . . kane.” (Maatiyosa 22:34-40) Hegaa gishshawu, Kiristtaaneti Muuse Higgiya naagana bessennaba gidikkokka, eti Xoossaanne asaa siiqanaadan azazettidosona.—Yohaannisa 13:34; 1 Yohaannisa 4:20, 21.
Ooratta Maachchay yootiyobay Tammu Azazotun deꞌiya maarata
Maaraa |
Ooratta Maachchaa Xiqiseta |
---|---|
Xoossaa Yihoowa xallawu goynna |
Ajjuutaa 22:8, 9 |
Eeqawu goynnoppa |
|
Xoossaa sunttaa bonchcha |
|
Ubbatoo Xoossawu goynna |
|
Nena yelidaageeta bonchcha |
|
Asa woroppa |
|
Wodiraa laammoppa |
|
Wuuqqoppa |
|
Wordduwa markkattoppa |
|
Amottoppa |
a Ayhudatu wogaadan xaafetiyo maaran “Kessaabaa xx. 2y koyro ‘qaala,’ qassi paydo 3-6y issi qaalaadan, hegeekka, naaꞌꞌanttodan xeelettees.” (Zi Jiwish Insaykilopidiya) Shin Kaatoliketi Kessaabaa shemppo 20, paydo 1-6 issi azazodan xeelloosona. Hegaa gishshawu, Xoossaa sunttaa toochchennaadan azazido azazoy naaꞌꞌantto. Azazoti tamma gidanaadan, issi asi ba shooruwa machchiyonne awu deꞌiyabaa amottennaadan yootiya wurssetta azazuwa eti naaꞌꞌawu shaakkoosona.
b Roome 7:7y tammantta azazuwa ‘Higgiyan’ deꞌiya azazodan yootiyo gishshawu, hegee Tammu Azazoti Muuse Higgiyan deꞌiyogaa bessees.