XANNAꞌIYO HUUPHE YOHUWAA 49
Nuuni Harata Oyqqiyo Ogiyaa Xeelliyaagan Wogaabaa Maxaafaappe Ay Tamaariyoo?
“Ne shooruwaa ne huuphedan siiqa.”—WOG. 19:18.
MAZAMURE 109 Minttidi Wozanappe Siiqite
HA XINAATIYANa
1-2. Hagaappe kasetiya huuphe yohuwan nuuni ay tamaaridoo, qassi nuuni ha huuphe yohuwan ay tamaaranee?
HAGAAPPE kasetiya huuphe yohuwan, Wogaabaa shemppo 19ppe maaddiya amarida zoriyaa beꞌida. Leemisuwawu, paydo 3n, Yihooway Israaꞌeelati banttana yelidaageeta bonchchanaadan yootidoogaa nabbaboos. Nuna yelidaageeta koshshiyaaban maaddiyoogan, eta minttettiyoogaaninne eti Yihoowaara dabbotidi deꞌanaadan maaddiyoogan he zoriyaa ha wodiyan nuuni waati oosuwan peeshshana danddayiyaakko beꞌida. He payduwankka, Xoossay ba asay Sambbataa bonchchanaadan yootiis. Ha wodiyan nuuni Sambbataa higgiyaa azazettana koshshennaagaa tamaaridaba gidikkonne, nuuni galla galla Yihoowawu oottanawu wodiyaa bazziyoogan he maaraa oosuwan peeshshana danddayoos. Yaatiyoogan, Wogaabaa 19:2ynne 1 PHeexiroosa 1:15y yootiyoogaadan nuuni geeshsha gidanawu baaxetiyoogaa bessoos.
2 Ha huuphe yohuwan nuuni Wogaabaa shemppo 19ppe hara paydota beꞌana. Bollan qohoy deꞌiyoogeetussi qarettiyoogaa xeelliyaagan, zalꞌꞌiyaara gayttidaagan tumanchcha gidiyoogaa xeelliyaagaaninne haratussi siiquwaa bessiyoogaa xeelliyaagan ha shemppuwaappe nuuni ay tamaaranee? Xoossay geeshsha gidiyo gishshawu nuuni geeshsha gidanawu koyoos; yaakko nuuni tamaarana danddayiyoobaa ane beꞌoos.
BOLLAN QOHOY DEꞌIYOOGEETUSSI QARETTA
Wogaabaa 19:14y nuuni tulle ura woy qooqe ura waati oyqqana koshshiyoogaa yootii? (Mentto 3-5 xeella)c
3-4. Wogaabaa 19:14y Israaꞌeelati tulleta woy qooqeta waati oyqqana koshshiyoogaa yootii?
3 Wogaabaa 19:14 nabbaba. Bollan qohoy deꞌiyoogeetussi ba asay qarettanaadan Yihooway koyees. Leemisuwawu, Israaꞌeelati tulliyaa qanggennaadan I yootiis. He qanggettay yashissiyoogaa woy abaa iitabaa haasayiyoogaa gidana danddayees. Hegee tulle bitanee keehi qohettanaadan oottees! Abaa haasayiyoobaa I siyana danddayeenna gishshawu I zaarana danddayeenna.
4 Qassi, Xoossay ba ashkkarati ‘qooqiyaa sinttan xubbiyaabaa wottennaadan’ paydo 14n yootiis. Bollan qohoy deꞌiyoogeeta xeelliyaagan issi maxaafay hagaadan gees: “Beni Israaꞌeelan asay eta bolli bessennabaanne meqetti baynnabaa darotoo oottees.” Meqetti baynna uri qooqe ura qohanawu woy A bolli miiccanawu koyiyo gishshawu, A sinttan issibaa wottana danddayees. Hegee keehi iitaba! Paydo 14n deꞌiya higgee bollan qohoy deꞌiyoogeetussi Yihoowa asay qarettana koshshiyoogaa akeekanaadan eta maaddiis.
5. Bollan qohoy deꞌiyoogeetussi qarettiyoogaa waati bessana danddayiyoo?
5 Bollan qohoy deꞌiyoogeetussi Yesuusi qarettiis. I Xammaqiya Yohaannisawu kiittidobaa hassaya: “Qooqeti xeelloosona; wobbeti hemettoosona; inchchirichchai oiqqidoogeeti paxoosona; tulleti siyoosona; haiqqidaageeti denddoosona.” Yesuusi oottido maalaalissiyaabata eti beꞌi simmin, ‘asay ubbay Xoossaa galatiis.’ (Luq. 7:20-22; 18:43) Kiristtaaneti Yesuusa milatanawu koyiyo gishshawu bollan qohoy deꞌiyoogeetussi qarettoosona. Yaatiyo gishshawu, nuuni hegaa mala asatussi qarettoosinne eta danddayoos. Yesuusaagaadan nuuni maalaalissiyaabata oottanaadan Yihooway nuussi wolqqaa immibeenna. SHin xeellanawu danddayennaageeta woy ayyaanaaban qooqe gididaageeta gujjin, asa ubbay gannattiyan wottiyoobi baynnaagaa gidanaagaanne Xoossaara mata dabbotettay deꞌanaagaa xeelliyaagan mishiraachchuwaa haratussi yootiyo gita matay nuussi deꞌees. (Luq. 4:18) Ha mishiraachchoy daroti Xoossaa sabbanaadan maaddiiddi deꞌees.
ZALꞌꞌIYAARA GAYTTIDAAGAN TUMANCHCHA GIDA
6. Tammu Azazota loytti akeekanawu Wogaabaa shemppo 19y nuna waati maaddii?
6 Wogaabaa shemppo 19n deꞌiya amarida paydoti Tammu Azazotun odettidabata gujji qonccissoosona. Leemisuwawu, hosppuntta azazoy, “Wuuqqoppa” yaagees. (Kes. 20:15) Issi uri babaa gidennabaa ekkana xayikko, he azazuwaa azazettiiddi deꞌiyaabadan qoppana danddayees. SHin I hara ogiyan wuuqqana danddayees.
7. Wuuqqoppa giya hosppuntta azazuwaa issi zalꞌꞌanchchay waani azazettennan aggana danddayii?
7 Issi zalꞌꞌanchchay babaa gidennabaa aybanne mule ekkibeenna gishshawu wuuqqabeykke giidi qoppana danddayees. SHin zalꞌꞌiyaara gayttidaagaadan I ubbatoo tumanchchee? Wogaabaa 19:35, 36n Yihooway hagaadan giis: “Intte pirddan likkiyooban, meezaanan wottidi kiliyoobaaninne makkiyooban worddotoppite. Intte kiliyo meezaanai, intte makkiyoobainne likkiyo miishshati ubbai likke gidona.” Ba danbbaynnata cimmanawu likke gidennaban kiliya woy makkiya zalꞌꞌanchchay etappe wuuqqees. Wogaabaa shemppo 19n deꞌiya hara paydotikka hegaa loytti qonccissoosona.
Wogaabaa 19:11-13y yootiyoogaadan, issi Kiristtaanee oosuwaa xeelliyaagan bana ay oychchana danddayii? (Mentto 8-10 xeella)d
8. Wogaabaa 19:11-13n loytti qonccidabay Ayhudati hosppuntta azazuwan deꞌiya maaraa oosuwan peeshshanaadan waati maaddidee, qassi hegee nuna waati maaddana danddayii?
8 Wogaabaa 19:11-13 nabbaba. Wogaabaa 19:11 doomettan hagaadan gees: “Intte wuuqqoppite.” Paydo 13y hagaadan gees: “Ne shooruwaa sugoppa” woy cimmoppa. Hegaa gishshawu, issi uri zalꞌꞌiyo wode worddotikko he uri wuuqqees. Hosppuntta azazoy wuuqqiyoogee bala gidiyoogaa yootees. SHin Wogaabaa maxaafan loytti qonccidabay Ayhudati he higgiyan deꞌiya maaraa waati oosuwan peeshshana danddayiyaakko, hegeekka eti oottiyo ubbaban waani tumanchcha gidana danddayiyaakko akeekanaadan maaddiis. Worddotiyoogaanne wuuqqiyoogaa Yihooway waati xeelliyaakko wotti dentti qoppiyoogee nuna maaddana danddayees. Nuna hagaadan oychchana danddayoos: ‘Wogaabaa 19:11-13, taani yuushsha qoppiyo wode ta deꞌuwan, ubba qassi ta zalꞌꞌiyo ogiyan laammana koshshiyaabi deꞌiyoogaa akeekiyaanaa?’
9. Wogaabaa 19:13n deꞌiya higgee oosanchchata waati maaddidee?
9 Hara asaa ootissiya issi Kiristtaanee tumanchcha gidiyoogaa xeelliyaagan qoppana koshshiyo hara ginaykka deꞌees. Wogaabaa 19:13y hagaadan gees: “Keraa oottiya bitaniyaa damoozaa diggada, issi qammaanne ne matan aissoppa.” Israaꞌeela biittan daro asay goshshanchcha; qassi keraa oottiyaageetu damoozay he gallassi qanxxettana koshshees. Issi oosanchchawu he gallassa damoozay qanxxettana xayikko, he gallassan ba soo asaa mizanawu koshshiyaabaa demmana danddayeenna. Yihooway hagaadan giis: “I metootanchcha gidiyo gishshawu A deꞌuwawu damoozay koshshees.”—Zaa. 24:14, 15, NW; Maa. 20:8.
10. Wogaabaa 19:13ppe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
10 Ha wodiyan daro oosanchchatussi damoozay galla galla gidennan, aginan issitoo woy naaꞌꞌutoo qanxxettees. SHin, Wogaabaa 19:13n deꞌiya maaray ha wodiyankka oottees. Ootissiya issoti issoti bantta oosanchchatussi koshshiyaabaappe keehi guutta miishshaa qanxxiyoogan eta qohoosona. He oosanchchatussi qanxxettiya miishshay keehi guutta gidikkonne, azzaniiddikka oottiyoogaa aggennaagaa eti eroosona. Hegaa giyoogee, ootissiya hegaa mala asati ‘keraa oottiya bitaniyaa damoozaa diggoosona’ giyoogaa. Hara asata ootissiya issi Kiristtaanee ba oosanchchatussi I likkebaa oottiyaakkonne shaakkana bessees. Wogaabaa shemppo 19ppe nuuni tamaarana danddayiyo harabaa ane beꞌoos.
HARATA NE HUUPHEDAN SIIQA
11-12. Yesuusi Wogaabaa 19:17, 18ppe yootiyo wode ay qonccissidee?
11 Harata qohennan aggiyoogaappe aarobaa nuuni oottanaadan Xoossay koyees. Nuuni hagaa Wogaabaa 19:17, 18ppe akeekana danddayoos. (Nabbaba.) Yihooway qoncciyan hagaadan giis: “Ne shooruwaa ne huuphedan siiqa.” Issi Kiristtaanee Xoossaa ufayssanawu koyikko I hegaadan oottana bessees.
12 Wogaabaa 19:18n deꞌiya azazoy keehi koshshiyaaba gidiyoogaa Yesuusi waati qonccissidakko akeeka. Issi Parisaawee issi wode Yesuusa hagaadan oychchiis: “Higgiyaa giddon ubbaappe aadhdhiya azazoi augee?” Yihoowa nu kumetta wozanaappe, nu kumetta shemppuwaappenne nu kumetta qofaappe siiqiyoogee “ubbaappe gitatiya azazonne qassi ubbaappe aadhdhiya azazo” gidiyoogaa Yesuusi yootiis. Qassi Yesuusi Wogaabaa 19:18n deꞌiya xiqisiyaappe ekkidi hagaadan giis: “Naa77antto azazoikka a mala; hegee, ‘Neeni ne shooruwaa ne huuphedan siiqa’ giyaagaa.” (Maa. 22:35-40) Haratussi siiquwaa bessiyo daro ogeti deꞌoosona. Wogaabaa shemppo 19ppe hegeetuppe amaridaageeta nuuni tamaarana danddayoos.
13. Geeshsha Maxaafan odettida Yooseefabaa nuuni xannaꞌiyo wode Wogaabaa 19:18 waati loytti akeekana danddayiyoo?
13 Wogaabaa 19:18n deꞌiya zoriyaa oosuwan peeshshiyoogee ne shooruwaa siiqiyoogaa bessiyo issi oge. Xiqisee hagaadan gees: “Haluwaa kiyoppa; qassi ne asaappe issuwaayyoonne uluwan lancce oiqqoppa.” Banaara oottiya, tamaariya woy bantta so asappe issuwaa bolli amarida layttawu uluwan lancce oyqqida asa nuuppe daroti eroos! Yooseefa ishantti tammati A bolli uluwan lancciyaa oyqqidoogee guyyeppe eti A ixxanaadan oottidoogaa hassaya. (Doo. 37:2-8, 25-28) SHin Yooseefi eta bolli iitabaa oottibeenna! I ba ishanttu bolli haluwaa kiyana danddayiyo wodekka, I eta maariis. Yooseefi uluwan lancciyaa oyqqibeenna. Guyyeppe, Wogaabaa 19:18n xaafettida zoriyaara maayettiyaabaa I oottiis.—Doo. 50:19-21.
14. Wogaabaa 19:18n deꞌiya maarata haꞌꞌikka nuuni azazettana koshshiyoogaa bessiyaabay aybee?
14 Xoossaa ufayssanawu koyiya Kiristtaaneti Yooseefa leemisuwaa kaallana koshshees; I ba ishanttu bolli haluwaa kiyiyoogaappe etayyo atto giis. Hegee nuuni nuna naaqqidaageetuyyo atto gaanaadan Yesuusi tamaarissido woosaarakka maayettees. (Maa. 6:9, 12) Qassi kiitettida PHawuloosi ba mala Kiristtaaneta hagaadan zoriis: “Ta ishatoo, intte intte huuphen asau halo kessoppite.” (Roo. 12:19) I gujjidikka eta minttettiis: “Issoi issuwaabaa danddayite; ooninne ba laggiyaa bolli hanqqettidobai de7ikko, issoi issuwau atto yaago.” (Qol. 3:13) Yihooway kessido maarati laamettokkona. Wogaabaa 19:18n deꞌiya maarata nuuni haꞌꞌikka azazettana koshshees.
Masunttaa ubbatoo bochchennan aggiyoogee loꞌꞌo gidiyoogaadan yiilloyidabaa ubbatoo qoppennan aggiyoogee loꞌꞌo. Nuuni hegaa doganawu baaxetana koshshees (Mentto 15 xeella)e
15. Nuuni atto gaananne dogana koshshiyoy aybissakko akeekanaadan maaddiya leemisoy awugee?
15 Ane ha leemisuwaa qoppa. Qohuwaa masunttaara geeddarssana danddayoos. Issi issi masunttati guutta; shin harati gita. Leemisuwawu, nuuni qumaa kattiyo wode nu biradhdhee guutta qanxxettana danddayees. Hegee nuna sakkana danddayees; shin sakkiyoogaa sohuwaara aggeesinne paxees. Issi woy naaꞌꞌu gallassappe guyyiyan, nuuni qanxxettida sohuwaakka hassayennan aggana danddayoos. Hegaadankka, nuuni guuttaban qohettana danddayoos. Leemisuwawu, issi laggee qoppennan nuna qohiyaabaa haasayaana woy oottana danddayees; shin nuuni awu coo atto gaana danddayoos. Gidoppe attin, masunttay gita gidikko, issi dottoree he masunttaa sikkananne qachchana danddayees. Nuuni masunttaa ubbatoo bochchikko, hegee paxennan aggananne yaa iitana danddayees. Issi uri keehi yiillotiyo wode hegaa malabaa oottana danddayiyoogee keehi azzanttiyaaba. I bana yiilloyidabaanne qohidabaa ubbatoo qoppana danddayees. SHin uluwan lancciyaa oyqqiyaageeti banttana qohoosona. Wogaabaa 19:18n deꞌiya zoriyaa azazettiyoogee keehi loꞌꞌoba!
16. Wogaabaa 19:33, 34y yootiyoogaadan, Israaꞌeelati beteta waati oyqqanaadan Yihooway koyii, qassi hegaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
16 Israaꞌeelati harata siiqanaadan Yihooway azazido wode eti bantta zare woy bantta biittaa asa xalla siiqana koshshees giidi yootibeenna. Eti banttanaara deꞌiya betetakka siiqanaadan yootiis. Wogaabaa 19:33, 34y yootiyoobay qoncce. (Nabbaba.) Israaꞌeelati bete uraa bantta “biittaa asadan,” xeellanaadaaninne ‘bantta huuphedan siiqanaadan’ Yihooway koyees. Leemisuwawu, Israaꞌeelati bantta gaden deꞌiya poshiluwaa betetussinne hiyyeesatussi aggana koshshiyoogaa Higgee yootees. (Wog. 19:9, 10) Beteta siiqanaadan odettida maaray ha wodiyan Kiristtaanetussikka oottees. (Luq. 10:30-37) Waanidi? Miilooniyan qoodettiya beteti deꞌoosona; qassi amaridaageeti ne heeran deꞌennan aggokkona. Nuuni ha attuma asata, macca asatanne naata bonchchuwan oyqqiyoogee bessiyaaba.
WOGAABAA SHEMPPO 19N ODETTIBEENNA KEEHI KOSHSHIYA OOSUWAA
17-18. (a) Wogaabaa 19:2ynne 1 PHeexiroosa 1:15y nuuni waatanaadan minttettiyoonaa? (b) Nuuni oottanaadan kiitettida PHeexiroosi minttettido keehi koshshiya oosoy aybee?
17 Wogaabaa 19:2ynne 1 PHeexiroosa 1:15y Xoossaa asay geeshsha gidanaadan yootees. Wogaabaa shemppo 19n deꞌiya hara daro paydoti Yihoowan sabettanawu nuuni waatana danddayiyaakko akeekanaadan nuna maaddana danddayoosona. Nuuni oottana amarida loꞌꞌobatanne nu naagettana koshshiyo amarida iitabata qonccissiya paydota nuuni beꞌida.b Yihooway nuuni nu deꞌuwan ha maarata oosuwan peeshshanaadan haꞌꞌikka koyiyoogaa Giriikettuwan xaafettida Geeshsha Maxaafay qonccissees. SHin kiitettida PHeexiroosi harabaakka yootiis.
18 Nuuni ubbatoo Yihoowawu goynniyaageetanne haratussi loꞌꞌobaa oottiyaageeta gidana danddayoos. Gidikkonne, PHeexiroosi keehi koshshiya issibaa Kiristtaaneti oottanaadan minttettiis. Nuuni nu ooso ubban geeshsha gidanaadan minttettanaappe kasetidi PHeexiroosi hagaadan giis: “Oosuwaa oottanau intte wozanan qoppi uttite.” (1 PHe. 1:13, 15) He oosoy aybee? PHeexiroosi ayyaanan tiyettida Kiristtoosa ishantti “ooratta oosuwaa yootanau” xeesettidoogaa etawu yootiis. (1 PHe. 2:9) Qassi, ha wodiyan ubba Kiristtaanetussi ha keehi koshshiya oosuwaa oottiyo maatay deꞌees. Hegee nu oottiyo hara ay oosuwaappekka aaruwan asaa maaddees, ubbatoo minnidi sabbakiyaanne tamaarissiya geeshsha gidida Xoossaa asawu hegee dumma maata! (Mar. 13:10) Wogaabaa shemppo 19n deꞌiya maarata oosuwan peeshshanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottiyo wode, nu Xoossaanne nu shooruwaa siiqiyoogaa bessoos. Qassi nu oosuwaa ubban ‘geeshsha gidanawu’ koyiyoogaa bessoos.
MAZAMURE 111 Nu Ufayttanaadan Oottiyaabaa
a Kiristtaaneti Muuse Higgiyaa azazettana koshshennaba gidikkonne, he Higgee nuuni oottana koshshiyaabaa woy koshshennabaa darobaa yootees. Hegaabaa tamaariyoogee nuuni harata siiqanaadaaninne Xoossaa ufayssanaadan nuna maaddana danddayees. Wogaabaa shemppo 19ppe tamaariyoobaa nuuni nu deꞌuwan oosuwan waati peeshshana danddayiyaakko akeekanaadan ha huuphe yohoy nuna maaddana.
b Asa asappe shaakkiyoogaabaa, zigirssaabaa, suuttaa goꞌettiyoogaabaa, iita ayyaana oosuwaabaa, shareechchiyoogaabaanne pokkobaa oottiyoogaabaa yootiya paydota ha huuphe yohuwaaninne hagaappe kasetiya huuphe yohuwan nuuni beꞌibookko.—Wog. 19:15, 16, 26-29, 31.—Ha maxeetiyan, “Nabbabiyaageetu Oyshaa” giyaagaa xeella.
c MISILIYAA QONCCISSUWAA: Tulle ishay dottoriyaara haasayanaadan issi Yihoowa Markkay maaddees.
d MISILIYAA QONCCISSUWAA: Qalamiyaa tiyiyo oosuwaa oottiya ishay ba oosanchchawu damoozaa qanxxees.
e MISILIYAA QONCCISSUWAA: Biradhdhiyaa guutta qanxxettida michchiyaa hegaa sohuwaara dogana danddayawusu. Wolqqaama qohoy gakkiyo wode A hegaadan oottanee?