ʼE Maʼuli Tuputupua Koa Te Nefesi?

ʼE HAʼELE fakalogologo te ʼu kaumeʼa pea mo te famili, ʼo nātou muliʼi te puha ʼo te mate ʼaē ʼe tuku ava. ʼE nātou sioʼi te sino ʼo te mate, ʼe ko te tūpulaga ʼe taʼu 17. ʼE faigataʼa ki tona ʼu kaumeʼa ʼo te faleako ke nātou ʼiloʼi ia ia. Neʼe lahi te tō ʼo tona ʼu fuluʼi ulu ʼuhi ko tona faitoʼo, pea neʼe kua sino kovi ʼuhi ko te kosea. Neʼe ko ia koa tonatou kaumeʼa? ʼI he ʼu vāhaʼa ki muʼa atu, neʼe lahi ʼaupito tana ʼu manatu, tana ʼu fehuʼi, toa mālohi​—neʼe kei maʼuli! Ko te faʼe ʼa te tūpulaga neʼe tagi, ʼo ina ʼui tuʼumaʼu ʼaki te ʼu loʼimata: “ ʼI te temi nei, kua fiafia ia Tommy. Neʼe loto e te ʼAtua ke fakatahi ia Tommy mo ia ʼi te lagi.”

Neʼe maʼu e te faʼe lotomamahi ʼaia he ʼamanaki pea mo he fīmālie, ʼi tana manatu ʼaē, ʼi he faʼahiga ʼaluʼaga pe, ʼe kei maʼuli tana tama. ʼI te ʼēkelesia, neʼe akoʼi age kia ia, ko te nefesi ʼe tuputupua, ʼe ko te koga tāfito ʼaia ʼo te ʼulugaaga, ʼo te ʼu manatu, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou manatuʼi​—ʼe “ko kita totonu.” ʼE tui ia te fafine ʼaia, ʼe mole mate te nefesi ʼo tana tama; ʼuhi ko te nefesi ʼe ko he laumālie ʼe maʼuli, ʼe mavae ʼi tona sino mokā mate, pea ʼe ʼalu ia ki te lagi ʼo fakatahi mo te ʼAtua pea mo te kau ʼaselo.

ʼI te ʼu temi fakaloto mamahi ʼaia, ʼe pipiki te loto ʼo te tagata ki he faʼahiga ʼamanaki pe, pea ʼe mole faigataʼa hatatou mahino ki te tupuʼaga ʼo te leleiʼia e te hahaʼi ia te akonaki ʼaia. Ohage la, tou vakaʼi te faʼahiga fakamatala ʼa te tagata fai teolosia ko J. Paterson-Smyth ʼi te tohi The Gospel of the Hereafter: “Ko te mate ʼe ko he meʼa ʼe mole faʼa maʼuhiga mo kapau ʼe fakatatau ki te meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te hili ʼo te mate​—te mālama matalelei, matalelei, matalelei, ʼaē ʼe fakahū tatou kiai e te Mate.”

ʼI te malamanei pea ʼi te ʼu lotu pea mo te ʼu agaʼi fenua kehekehe, ʼe tui te hahaʼi ʼe maʼu e te tagata ʼi tona sino he nefesi ʼe mole mate, ko he laumālie poto ʼe maʼuli ʼi te hili ʼo te mate ʼo te sino. ʼE maʼu te akonaki ʼaia ʼi te potu fuli, kae tāfito ʼi te ʼu lauʼi afe lotu mo magaʼi lotu ʼo te Keletiate. ʼE ko he akonaki kua fakamoʼoni kiai te Lotu Faka Sutea. ʼE tui te kau Inituisi, ko te nefesi, neʼe fakatupu ʼi te kamataʼaga ʼo te ʼu temi, ʼe tāʼofi ʼi te sino ʼi te temi ʼaē ʼe fānauʼi ai, pea ʼe mavae ʼi te mate ʼo ʼalu ki he tahi sino, pea ʼe toe hoko atu feiā. ʼE tui te kau Mahometa ʼe maʼuli te nefesi ʼi te temi ʼaē ʼe fānauʼi ai he tahi, pea ʼe hoko tona maʼuli ʼi te mate ʼo te sino. Ko ʼihi ʼu lotu​—te kau Afelika animistes, te kau Sinitoisi, pea mo te kau Putisi—​ʼe kehekehe te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou akoʼi ʼo ʼuhiga mo te akonaki ʼaia.

He ʼu Fehuʼi Fakatupu Tuʼania

Logope la ʼe mole feala ke fakafihiʼi te manatu ʼo ʼuhiga mo te nefesi tuputupua pea kua teitei tali ʼi te malamanei katoa, kae ʼe malaga ai te ʼu fehuʼi fakatupu tuʼania. Ohage la, ʼe fia ʼiloʼi e te hahaʼi peʼe ʼalu kifea te nefesi ʼo ia ʼaē neʼe tou ʼoʼofa ai, mo kapau la neʼe mole lelei tona faʼahiga maʼuli. ʼE toe tupu anai koa ʼi he faʼahiga maʼuli ʼe kovi age? Peʼe ʼave anai koa ki te pulekatolio, ʼaē ʼe fakamaʼa ai ʼaki te afi, ʼo aʼu ki te temi ʼaē ʼe feala ai ke ʼalu ki selo? Ko te meʼa ʼaē ʼe kovi tāfito, ʼe fakamamahi anai koa ia ia ʼi te ʼifeli kakaha ʼo heʼegata? Peʼe ohage ko tona ako e te ʼu lotu animistes, ko he laumālie ʼe tonu koa ke fakafimālieʼi?

Ko te ʼu taʼi manatu ʼaia ʼe nātou fakatupu te ʼu ʼamanaki fakaloto mamahi kia nātou ʼaē ʼe kei maʼuʼuli. ʼE tonu koa ke tou fakafimālieʼi te ʼu laumālie ʼo te kau mate ʼaē neʼe tou ʼoʼofa ai, talia naʼa nātou fai he meʼa ʼe kovi kia tatou? ʼE tonu koa ke tou tokoni kia nātou ke nātou mavae mai he pulekatolio fakamataku? Peʼe tonu koa ke tou matataku ʼi te manatu ʼaē ʼe nātou mamahi ʼi te ʼifeli? Peʼe tou gaohi fakalelei koa te ʼu manu, ʼi tatatou manatu ʼaē kua hū te ʼu nefesi ʼo te hahaʼi ʼaē kua mamate ki te ʼu manu ʼaia?

Ko te ʼu fehuʼi ʼaē ʼe lagaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ʼe toe fakatupu tuʼania foki. Ohage la, tokolahi te ʼu mātuʼa, ohage ko te faʼe ʼaē neʼe tou talanoa ki ai ʼi te kamata ʼo te alatike, ʼe nātou ʼuluaki fīmālie ʼuhi ko te ʼui ʼaē ko te ʼAtua neʼe ina “toʼo” te nefesi tuputupua ʼo tanatou fānau ki te lagi ke fakatahi mo ia. Kae ki te tokolahi, ʼaki te temi, neʼe nātou kamata fai te fehuʼi ʼaē pe ko te faʼahiga ʼAtua feafeaʼi ʼaia, ʼe ina fakatupu he mahaki fakamataku ki he tamasiʼi ʼe mole hana hala, ʼo ina toʼo fakapunamaʼuli te tamasiʼi ʼofaina ʼaia mai tana ʼu mātuʼa lotomamahi, ʼuhi pe ke mate fakatomuʼa te tamasiʼi ʼaia ke ʼalu ki selo. ʼE ʼifea te faitotonu, mo te ʼofa, mo te manavaʼofa ʼo te taʼi ʼAtua ʼaia? Māʼia mo ʼihi ʼe nātou fai fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te poto ʼo te taʼi ʼAtua ʼaia. ʼE nātou ʼui pe koʼe ʼe ʼuluaki ʼai e he ʼAtua poto te ʼu nefesi fuli ʼaia ki te kele, mo kapau ʼe tonu ke nātou maʼuʼuli fuli ʼi selo? ʼE mole faka ʼuhiga moʼoni koa ko te ʼu faiga ʼaē neʼe fai moʼo fakatupu te kele neʼe ko he ʼu faiga ʼe mole hona ʼaoga?​—Vakaʼi ia Teutalonome 32:4; Pesalemo 103:8; Isaia 45:18; 1 Soane 4:8.

Koia, ʼe mahino mai, ko te akonaki ʼo te nefesi tuputupua, tatau aipe pe koteā te faʼahiga fai moʼo akoʼi ʼo te akonaki ʼaia, ʼe ina fakatupu te ʼu fehuʼi ʼe faigataʼa te tali kiai. He koʼe ʼe lagaʼi te ʼu fehuʼi ʼaia ʼo ʼuhiga mo te akonaki ʼaia? Ko te fihifihia tāfito ʼe ko te ʼu haʼuʼaga ʼo te akonaki ʼaia. ʼE koutou mālama lelei anai kiai ʼi takotou vakavakaʼi fakanounou te ʼu haʼuʼaga ʼaia; pea ʼe koutou punamaʼuli anai ki te meʼa ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te nefesi. ʼE ina foaki mai he ʼamanaki ʼe lelei age ki te maʼuli ʼi te hili ʼo te mate, ʼi te meʼa ʼaē ʼe ako e te ʼu lotu ʼi te agamāhani.