Koteā ʼAē ʼe Koutou ʼIloʼi ʼo ʼUhiga Mo Te Faifakalauʼakau?

TE FAIFAKALAUʼAKAU! Koteā takotou mahino ki te kupu ʼaia?

Ki te tokolahi, ko te faifakalauʼakau ʼe faka ʼuhiga ki te mataku fakavale kia meʼa fuli pea ʼe tupu pe ia ʼi tatatou fakakaukau, pea ʼe ko he meʼa ʼe mole tonu ke kita tui kiai. Kia nātou, ko te ʼu hahaʼi faifakalauʼakau ʼe tutupu pe ia ʼi tatatou fakakaukau​—⁠ko he ʼu finematuʼa ʼe ʼi ai tonatou ʼu foʼi kofu loloa fālahi pea ʼe nātou pūlouʼi ʼonatou ʼulu pea ʼe nātou ʼai te ʼu kapakauʼi peka ki he foʼi kulo ʼe pula, pea ʼe nātou fakaliliu te hahaʼi ko he ʼu kelenui, pea ʼe nātou lele pōʼuli ʼi te lagi ʼi te kauʼi taufale pea mo kakata faikehe.

Maʼa ʼihi, ʼe mole tonu ke kita fakahuahua mo te faifakalauʼakau. ʼE ʼui e ʼihi hahaʼi kumi meʼa, ʼi te malamanei katoa, ʼe fakalaka ʼi te vaelua te hahaʼi ʼaē ʼe nātou tui ʼe moʼoni te ʼu fafine ʼaē ʼe faifakalauʼakau pea ʼe feala ke nātou fai he meʼa ki tonatou maʼuli. Ko te lauʼi miliona hahaʼi ʼe nātou tui ʼe kovi te faifakalauʼakau, ʼe fakatupu tuʼutāmaki, pea ʼe fakamataku ʼaupito. Ohage la, ʼe ʼui fēnei e te tohi ʼo ʼuhiga mo te lotu Afelika: “ ʼE mālohi ʼaupito ʼi Afelika te tui ʼa te hahaʼi ki te ʼu meʼa faka temonio pea mo tona ʼu kovi, pea mo te faifakalauʼakau . . . Ko te hahaʼi faifakalauʼakau pea mo te hahaʼi gaohi meʼa faka temonio ʼe ko nātou ʼaē ʼe fehiʼaʼinaʼi lahi ʼi te hahaʼi ʼo tonatou fenua. Māʼia ʼi te temi nei, ʼe ʼi ai te ʼu koga meʼa pea mo te ʼu lakaga ʼe tā ai nātou e te hahaʼi.”

Kae ʼi te ʼu fenua Uesite, ko te meʼa foʼou ʼaē kua hoko ʼe ko te fakaʼapaʼapaʼi ʼo te hahaʼi faifakalauʼakau. Kua lahi te ʼu tohi kua fai ʼo ʼuhiga mo nātou, pea ʼe nātou hā ʼi te televisio pea ʼi te ʼu ʼata ke fakasiʼisiʼi ai te mataku ʼa te hahaʼi ki te faifakalauʼakau. ʼE ʼui fēnei e te tagata ko David Davis, ʼe ina sivisivi te faʼahi ʼo te ʼu meʼa fakafiafia: “Fokifā pe, ko te hahaʼi faifakalauʼakau kua nātou tūpulaga pea mo taulekaleka, ei ʼo taulekaleka ʼaupito. ʼE poto te hahaʼi ʼo Hollywood ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe leleiʼia e te hahaʼi. . . . ʼI tana fakahā ʼaē ʼe taulekaleka pea mo agalelei te hahaʼi faifakalauʼakau, ʼe feala ai ke ina fakaneke te tokolahi ke nātou fia ʼiloʼi te faʼahi ʼaia, ʼo kau ai te hahaʼi fafine pea mo te kau tūpulaga.” ʼE ʼiloʼi e Hollywood te meʼa ʼaē ʼe tonu ke ina fai moʼo fakahaga te hahaʼi ki he meʼa ʼe feala ke kita maʼu paʼaga ai.

ʼE ʼui e ʼihi, kua kau te faifakalauʼakau ʼi te ʼu kūtuga lotu ʼaē ʼe tuputupu fakavilivili ʼi Amelika. ʼI te ʼu fenua ʼaē ʼe haʼele ki muʼa, ʼe tokolahi te hahaʼi ʼaē ʼe nātou kumi te faʼahi fakalaumālie ʼi te ʼu faʼahi kehekehe ʼo te faifakalauʼakau, he neʼe uga nātou e te ʼu gāue faka fafine ʼaē ke fetogi tonatou ʼaluʼaga pea neʼe mole nātou maʼu honatou fīmālie ʼi te ʼu lotu maʼuhiga. ʼI tona fakahagatonu, kua lahi ʼaupito te faʼahiga faifakalauʼakau pea mole kei manatu tahi te hahaʼi ki te faka ʼuhiga ʼo te kupu “fafine faifakalauʼakau.” Kae ko te hahaʼi faifakalauʼakau ʼe fakahigoaʼi nātou ko te kau Wiccas​—⁠pea ʼe fakamahino e te tikisionalio ʼe ko “te lotu pagani ʼaē ʼe faka tui ki te natula, pea neʼe tupu ʼi muʼa ʼo te temi faka Kilisitiano ʼi te potu uesite ʼo Eulopa pea kua toe tupu ake ʼi te 20 sēkulō.”a Koia, ko te tokolahi ʼe nātou ʼui ko nātou ko he kau pagani peʼe ko te kau pagani foʼou.

ʼI te hisitolia, neʼe fehiʼaʼinaʼi te hahaʼi faifakalauʼakau, mo fakatagaʼi nātou, mo fakamamahiʼi nātou pea mo fakapogi nātou. ʼE mole tou punamaʼuli ai ki te faiga lahi ʼo nātou ʼaē ʼe faifakalauʼakau ke hikihiki tonatou ʼaluʼaga ʼaia. ʼI te tahi sivi neʼe fai, neʼe fehuʼi age ki te toko lauʼi hogofulu hahaʼi faifakalauʼakau, pe koteā te meʼa ʼaē ʼe nātou fia ʼui ki te hahaʼi. Neʼe fakanounou e te fafine kumi meʼa ko Margot Adler tanatou tali ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼE mole mātou agakovi. ʼE mole mātou tauhi ki te Tevolo. ʼE mole mātou gaohi koviʼi peʼe kākāʼi te hahaʼi. ʼE mole mātou fakatupu tuʼutāmaki. ʼE mātou hage ko koutou. ʼE ʼi ai tomatou ʼu famili, tamatou ʼu gāue, tamatou ʼu ʼamanaki, pea mo tamatou ʼu fakaʼamu. ʼE mole mātou faʼufaʼu he magaʼi lotu. ʼE mole mātou faikehe. . . . ʼE mole tonu ke koutou matataku ia mātou. . . . ʼE mole mātou kehe mo koutou.”

ʼAki te temi, neʼe tali lelei te ʼu palalau ʼaia. Kae ko tona faka ʼuhiga koa ʼe mole tonu ke tou tuʼania ʼo ʼuhiga mo te faifakalauʼakau? ʼE tou vakaʼi anai te fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai.

[Nota ʼi te lalo pasina]