IWatchtower LAYBRARI EKWI-INTANETHI
IWatchtower
LAYIBRARI EKWI-INTANETHI
IsiXhosa
  • IBHAYIBHILE
  • IINCWADI
  • MEETINGS
  • ijwyp inqa. 12
  • Ndiza kwenza ntoni xa ndihlutshwa ngabanye?

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Ndiza kwenza ntoni xa ndihlutshwa ngabanye?
  • Ulutsha Luyabuza
  • Imixholwana
  • Amanqaku Afanayo
  • Kuthetha ukuthini ukuhlupha abanye?
  • Kutheni abantu behlupha abanye?
  • Ngoobani abadla ngokuhlutshwa?
  • Yintoni onokuyenza xa uhlutshwa?
  • Ndenze Ntoni Xa Ndintlontwa Esikolweni?
    Imibuzo Eli-10 Yolutsha Iyaphendulwa
  • Ukwahlukana Nomkhwa Wokungcungcuthekisa Abanye
    Vukani!—2003
  • Ukungcungcuthekiswa Kwabantu—Oonobangela Nemiphumo
    Vukani!—2003
  • Ukungcungcuthekiswa Kwabantu—Ingxaki Ethwaxa Ihlabathi Lonke
    Vukani!—2003
Khangela Okunye
Ulutsha Luyabuza
ijwyp inqa. 12

ULUTSHA LUYABUZA

Ndiza kwenza ntoni xa ndihlutshwa ngabanye?

  • Kuthetha ukuthini ukuhlupha abanye?

  • Kutheni abantu behlupha abanye?

  • Ngoobani abadla ngokuhlutshwa?

  • Yintoni onokuyenza xa uhlutshwa?

Kwakhona, phulaphula amacebiso eetshomi zakho nezinto ezithethwa ngootitshala ngokuhlutshwa kwabanye uze dlale umdlalo ongokuhlupha abanye.

Ukuhlutshwa ngabanye akuyonto ingenamsebenzi. Iingxelo zohlolisiso olwenziwe eBritani eziye zakhutshwa kumaziko osasazo zibonisa ukuba abantu abasebatsha abangaphezulu kwabayi-40 pesenti baye bazibulala ngenxa yokuhlutshwa.

Kuthetha ukuthini ukuhlupha abanye?

Ukuhlupha abanye akupheleli nje ekubetheni abanye emzimbeni. Kunokuquka nezi zinto zilandelayo.

  • Ukugezela abanye. UCeline ona-20 uthi: “Amantombazana anokuthetha amazwi ahlabayo. Andinakuze ndiwalibale amagama awandibiza ngawo nezinye izinto awazithethayo. Andenza ndaziva ndingento yanto. Akwaba ayesuke andibetha kunale into.”

  • Ukungabi nazitshomi. UHaley ona-18 uthi: “Abany’ abantwana endihamba nabo isikolo baqalisa ukungahambi nam. Babengafuni ndihlale nabo ngexesha lesidlo, nto leyo eyabangela ukuba ndihlale ndodwa unyaka wonke. Ndandisitya ndodwa yaye ndikhala.”

  • Imiyalezo ehluphayo oyithunyelelwa ngefowuni okanye ngekhompyutha. UDaniel ona-14 uthi: “Ungayixhola nje kabini okanye kathathu ikhompyutha, ulingcolise igama elihle lomnye umntu—okanye ubomi bakhe. Kusenokubonakala ngathi ndiyazibaxa izinto, kodwa le nto inokwenzeka!” Usenokuthunyelelwa iifoto ezikuhluphayo okanye imiyalezo ongayithandiyo kwiselfowuni.

Kutheni abantu behlupha abanye?

Nazi izinto ezidla ngokuba ngunobangela.

  • Nabo bakhe bahlutshwa. Umfana oselula ogama linguAntonio uthi: “Ndazixelela ukuba kwanele, andizukuyinyamezela into yokuphathwa kakubi ngoontanga bam, ngoko nam ndaqalisa ukuhlupha abanye ukuze ndamkeleke kwiintanga zam. Ekuhambeni kwexesha ndayicinga le nto ndaza ndayibona indlela engafanelekanga ngayo!”

  • Abanabantu abanokujonga kubo njengemizekelo emihle. Kwincwadi yakhe ethi Life Strategies for Dealing With Bullies, uJay McGraw uthi: “Amaxesha amaninzi abantu abahlupha abanye, badla . . . ngokubona kwindlela abazali, oosisi noobhuti babo okanye amanye amalungu entsapho ababaphatha ngayo abanye.”

  • Bazenza ngathi babhetele kunabanye—kodwa akunjalo. Kwincwadi yakhe ethi The Bully, the Bullied, and the Bystander, uBarbara Coloroso uthi: “Abantwana abahlupha abanye bazenza bhetele kunabanye. Leyo yindlela abayifihla ngayo intlungu yabo nokuziva bengelutho.”

Ngoobani abadla ngokuhlutshwa?

  • Umntu osoloko ehamba yedwa. Olunye ulutsha olungakwaziyo ukuncokola luyazahlula kwabanye luze ngaloo ndlela lube ngamaxhoba okuhlutshwa.

  • Ulutsha olujongwa njengolwahlukileyo. Oku kusenokubangelwa yimbonakalo yalo, uhlanga okanye unqulo, nkqu nokuba nesiphene—nayiphi na into olunokugezelwa ngayo.

  • Ulutsha olungazithembanga. Umntu ohluphayo unokumbona umntu ongazithembanga. Abantu abanjalo baba zizisulu ekubeni bengakulungelanga ukuzikhusela.

Yintoni onokuyenza xa uhlutshwa?

  • Sukubahoya. UKylie uthi: “Abantu abahlupha abanye bayafuna ukubona ukuba yenzekile into ebebeyifuna xa bekugezela ukuze uzicaphukele. Ukuba akubahoyi, bayakuyeka.” IBhayibhile ithi: “Isilumko siwugcina uzolile [umoya waso] kude kuse ekupheleni.”—IMizekeliso 29:11.

  • Musa ukuziphindezela. Ukubuyisa isixhiba kudala ezinye iingxaki, akuziphelisi. IBhayibhile ithi: “Musani ukubuyisela ububi ngobubi nakubani na.”—Roma 12:17; IMizekeliso 24:19.

  • Musa ukuzifaka engxakini. Cezela kude kangangoko kunokwenzeka kubantu okanye kwiimeko ezinokubangela ugezelwe.—IMizekeliso 22:3.

  • Yenza into ongakhange ucingelwe kuyo. IBhayibhile ithi: “Impendulo, xa inobulali, isusa umsindo.”—IMizekeliso 15:1.

  • Yiba liqhula. Ngokomzekelo, ukuba umntu ukugezela ngokuthi utyebile, suka nje wena uthi: “Yho, kuza kufuneka ndihle.”

  • Suka nje uhambe. UNora ona-19 uthi: “Xa uthula, loo nto ibonisa ukuba ukhulile kunaloo mntu ukuhluphayo yaye uyakwazi ukuzibamba—zinto ezo angenazo yena.”

  • Zithembe. Intombazana egama linguRita ithi: “Abantu abagezayo bayakubona xa ungazithembanga yaye banokwenza kuphele naloo ntwana yokuzithemba ubunayo.”

  • Xelela omnye umntu. Ngokutsho kolunye uhlolisiso, abantu abangaphezulu kwesiqingatha ababa ngamaxhoba okuhlutshwa ngemiyalezo ethunyelwa ngekhompyutha abayixeli loo nto, mhlawumbi kuba besoyika ukuhlazeka (ngokukodwa abantwana abangamakhwenkwe). Kodwa uze ukhumbule, abantu abakugezelayo bayaphumelela xa uzifihla izinto abakwenza zona. Ukuxela kunokuba linyathelo lokuqala lokuphelisa lo mkhwa.

Amacebiso eetshomi zakho

“Ziphephe iindawo okanye iimeko eziza kwenza ube lixhoba lokugezelwa ngabanye. Ungalibali ukuba abantu abahluphayo banezinto ezibahluphayo nabo. Xa uzazi ezo zinto, intlungu ebangelwa kukugezelwa ayibi ngako.”—UAntonio.

“Zithembe. Musa ukoyika ukuyimela into oyikholelwayo. Abantu abahluphayo bayayeka ukugeza xa bebona ukuba awoyiki yaye awubavuleli thuba.”—UJessica.

Izinto ezithethwa ngootitshala

“Ukuhlupha abanye kuyingxaki enzulu. Kwisikolo endandifundisa kuso, imilo yayibakho naseklasini—nkqu naphakathi kwabantwana abafunda ugrade 3! Abanye abantwana bayaphumelela xa begezela abanye kuba loo nto ibenza bazive bengoosaziwayo yaye belawula abanye.

“Amaxesha amaninzi, amaxhoba arhuqa iinyawo ekuxeleni ngenxa yokoyika ukuphinda ahlutshwe ngumntu ogezayo okanye ajongwe ngabo afunda nabo njengeempimpi. Kwakhona amaxhoba asenokucinga ukuba akukho nto inokwenziwa. Sekunjalo, ndiye ndimbongoze umntu ohIutshwa ngabanye ukuba athethe. Kufanelekile ukwenjenjalo, yaye unokukhuselwa omnye umntu xa kusenziwa loo nto.”—UJenilee, owayesakuba ngutitshalakazi kwezinye zezikolo zaseUnited States.

Umdlalo ongokuhlupha abanye

Yinyani okanye Bubuxoki

  1. Akuyonto intsha ukuhlutshwa kwabantu.

  2. Ukuhlupha abanye yintlonti nje engeyongozi. Yinto engenamsebenzi kangako.

  3. Eyona nto ibhetele onokuyenza ukuze unqande umntu okuhluphayo kukuphindisa.

  4. Ukuba abanye bayakugezela, loo nto ibangelwe nguwe.

  5. Abanye abantu abakhe bahlutshwa nabo baye bahluphe abanye.

  6. Ukuba ubone umntu egezela omnye, into engcono kukwenza ngathi awuboni.

  7. Abantu abahlupha abanye basenokuzenza bhetele, kodwa amaxesha amaninzi baziva bengakhuselekanga.

  8. Abantu abasoloko begezela abanye banokutshintsha.

IIMPENDULO

  1. Yinyani. Ngokomzekelo, iBhayibhile isixelela ngeeNefili—iqela elinegama elithetha “Abo Babangela Abanye Bawe Phantsi.”—Genesis 6:4.

  2. Bubuxoki. Ukuhlupha abanye ngumba onzulu. Okubuhlungu kukuba, abanye abantu abangakhange bakwazi ukukunyamezela baye bazibulala.

  3. Bubuxoki. Abantu abahlupha abanye badla ngokuba namandla kunamaxhoba abo, nto leyo ebangela amaxhob’ angakwazi ukuzikhusela.

  4. Bubuxoki. Akukho mntu ufanele ahlutshwe! Umntu ohluphayo umele aphendule ngezenzo zakhe.

  5. Yinyani. Okubuhlungu, abanye abantu bakhuphela iingxaki zabo kwabanye ngokubaphatha kakubi kanye ngendlela bona abaphathwa ngayo.

  6. Bubuxoki. Umntu obukela nje xa kuhlutshwa omnye unetyala. Ukuba akukho nto uyenzayo xa kuhlutshwa omnye umntu udala ingxaki kungekhona isicombululo.

  7. Yinyani. Nangona abanye abantu abahluphayo besenokuzibona bebalulekile, abanye kubo baziva bengakhuselekanga baze babaphathe kakubi abanye, nto leyo ebonwabisayo.

  8. Yinyani. Xa benqandwa yaye bencedwa, abantu abahlupha abanye banokuyitshintsha indlela abacinga ngayo, baze bawuyeke lo mkhwa.—Efese 4:23, 24.

    Iimpapasho ZesiXhosa (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • IsiXhosa
    • Share
    • Zikhethele
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imiqathango
    • Umthetho Wezinto Eziyimfihlo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share