Mang fan ni Boor e Be Maruwaran’rad ni Rayog ko Teliw ni Nge Taarebnag e Girdi’
“NGE t’uf rom e ani buguli yoror rom.” (Matthew 22:39) Re kenggin e motochiyel ney ko ngongol e boor e teliw ni ma tay fan. Faan goma nga pi teliw nem e bay angin ni yad be fil ngak chon e teliw rorad ni nge t’uf rorad e ani buguli yoror rorad, ma chon e teliw rorad e ra chuchugur nga taabang mar taarebgad. Machane, aram e n’en ni kam gu’ ni ke taareb fa? Pi teliw e ba’ gelngin nib gel ni nge taarebnagey fa? Reb e survey ni kafin ni tay u Chiyamen e fith fare deer ni gaar: “Gur pi teliw e yad be taarebnag e girdi’, fa baga’ ni yad be ki’egrad?” Piin ni ka ra uned ngay e, 22 e pasent e be lemnag ni teliw e be taarebnagey, machane 52 e pasent e be lemnag ni be ki’eg ara be dareg. Sana girdi’ ko nam rom e ri ku aray rogon ni yad be lemnag.
Mang fan ni boor e ba achig e pagan’ rorad ni teliw e rayog ni taarebnag e girdi’? Sana bochan e n’en ni yad manang ni ki i buch. Teliw e nge kunuy e girdi’ nga taabang, ma biney e boor yay ni ma ki’egrad. Boch e ngiyal’, ma teliw e ke mang upong ni fan e ir e yibe rin’ e tin th’abi kireb ban’en riy ni nge dabi nang e girdi’. Ayugu mu lemnag e pi n’en ni kan rin’ ko bin baaray e raay e duw ni ke yan.
U Fithingan e Teliw
Nap’an e bin l’agruw e mahl ko fayleng, Roman Catholic Croats nge Orthodox Serbs u lan e Balkans e ra chamgow nga taabang. Yow l’agruw ni yow be yog ni yow be lek Jesus, ni ani fil ngak pi gachalpen ni nge t’uf rorad e ani buguli yoror rorad. Machane yugu aram rogon, ma cham ni ra tew e yan i aw “ni reb e tin th’abi gel e tatamdag riy ni yimanang ko chepin e ma li’ girdi’ ni gathi salthaw,” aray rogon ni yog reb e tagay murung’agen ban’en. Ke tamdag e fayleng nga oren e yam’ ni boor ko 500,000 ni pumoon, nge ppin, nge bitir.
Lan e 1947 ma nam nu India ni gathi rib ga’ e immoy e girdi’ riy ni gonapan e 400 milyon—ni gonapan taab guruy u lal guruy ko girdi’ nu fayleng ni—baga’ ni Hindus, Muslims, nge Sikhs. Nap’an nni ki’eg yu India, me sum fare Islamic nation of Pakistan. Re ngiyal’ nem, ma bokum miriay e biyu’ e malethay ko gal yang i nam nem ni un i urfegrad, ma yibe pirdiiyrad, ma yibe gafgownagrad ko amith, ma yibe yip’rad ko pi cham ko taliw.
Ma faan gowa n’en ni kan rin’ e dawori gaman e magawon riy, ya me tabolngin e bin 21 e chibog me bi gagiyel e magawon ko terrorist. Chiney, ma ngongol ko terrorist e ke ta’ e fayleng ni polo’ be fal’eg i yaliy, ma boor e ulung ko terrorist ni yad be yog ni yad ba l’eg nga reb e teliw. Teliw e danir sap ngay ni ma mon’ognag e taareban’. N’en be rin, e boor yay e ba cheg ko maangach nge der taarebnagey. Dab ni gin ngay, ya arfan, ni fare shimbung nu Chiyamen ni FOCUS i taarebnag e yuraba’ i teliw ni gagang’ ko fayleng ni—Buddhism, Christendom, Confucianism, Hinduism, Islam, Judaism, nge Taoism—ko awat ko boyoch.
Malu’ag Thin u Lan Reb e Taliw
Nap’an ni boch e teliw e yad be cham ngorad, ma boch e kar magawongad ko malu’ag thin u thilrad. Ni bod rogon, ni tin baaray e duw ni ka fini yan ma galesiya ko Kristiano ni googsur e kar dargad ni bochan e yugu yibe malu’ag thin u rogon e machib. Tayugang’ ko teliw nge yugu girdi’ e taareb rogon ni yad be fith ni be lungurad: Pi n’en ni ma taleg e diyen e bfel’ fa? Ma uw rogon e ma li’ bitir u meyal? Thingar ni dugliy e ppin nge mang e prist fa? Ma uw rogon ni nge sap e galesiya ko pumoon nge pumoon ni ma par? Thingari yog e teliw e ke fel’ ko mahl fa? Yira sap ko pi yoor lungun ney, ma boor e ra balyangan’, ‘Ko uw rogon ni ra taarebnag barba’ e teliw e girdi’ ni faanra dabiyog ni nge taarebnag chon e teliw rok?’
Kari tamilang, ni yuraba’ i teliw e de yog rok ni nge mang ir e gelngin e ngan taareb. Machane gubin raba’ e teliw ma ke m’ug ni dar taarebgad fa? Ba’ barba’ e teliw nib thil—reb ni rayog ni nge taarebnag e girdi’ fa?
[Picture on page 3]
Boch e Polis e maadad u nap’an e yoor thin u thilin e yu raba’ i girdi’ ko teliw u lan yu India u lan e 1947
[Credit Line]
Photo by Keystone/Getty Images