LIBRARY U ONLINE ni fan ko Wulyang ko Damit
Wulyang ko Damit
LIBRARY U ONLINE
Waab
  • BIBLE
  • PI BABYOR
  • PI MUULUNG
  • w25 July pp. 26-30
  • Jehovah e “Ma Gel ko Mahl”

Dariy e video ko n'en ni kam mel'eg.

Wenig ngom, dabiyog ni nge load e re video ney.

  • Jehovah e “Ma Gel ko Mahl”
  • Fare Wulyang ko Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah (Ken ni Ngan Fil)—2025
  • Pi Subheading
  • Boch Ban'en ni Ku Taareb Rogon Ngay
  • I CHUGULIYEG L’AGRUW NI’ NI YOW BA PASIG KO MACHIB
  • KUG TABAB KO PIGPIG KO TOCHUCH RODAD
  • MARUWEL ROG U LEGAL DEPARTMENT
  • NGAN AYUWEG FARE THIN NIB FEL’ MA YIBE MICHEG NGA LANIYAN’ E GIRDI’
  • JEHOVAH, KAMMAGAR!
  • Kemus ni Maruwel Rog e Kug Ngongliy
    Fare Wulyang ko Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah (Ken ni Ngan Fil)—2020
Fare Wulyang ko Damit Ni Be Weliy Morngaagen Gil’ilungun Jehovah (Ken ni Ngan Fil)—2025
w25 July pp. 26-30
Philip Brumley.

MURUNG’AGEN BE’

Jehovah e “Ma Gel ko Mahl”

KE WELIY PHILIP BRUMLEY

NAP’AN e January 28, 2010, mug wan nga Strasbourg nreb e mach nib fel’ yaan ni bay u France. Machane gathi kug wan ngaram ni nggu sebal, ya kug warod boch e walag ni pumoon ngaram ni nggu ayuweged mat’awun e Pi Mich Rok Jehovah u p’eowchen fare European Court of Human Rights (ECHR). Be yog e am nu France nib t’uf ni nge pi’ e Pi Mich Rok Jehovah $89,000,000 ni puluwon e tax, ma kug warod ngaram ni nggu micheged nib togopuluw e re n’em ko motochiyel. Bin nib ga’ fan riy e ke kireb thin Jehovah, nge girdi’ rok, maku dabkiyog ni ngar liyorgad ngak nib puf rogorad. N’en ni buch u nap’an e re mada’ nem nug ted e micheg ni Jehovah e “ma gel ko mahl.” (1 Sam. 17:47) Nggu weliy e n’en ni buch.

Nap’an e duw ni 1999 me yog e am nu France nib t’uf ni nge pi’ e branch u France e tax ko salpiy ni ayuw ni i pi’ e girdi’ ngorad u thilin e duw ni 1993 nge 1996. De yag ni ngan pithig e re oloboch ney ni kan togopuluwnag ngodad ko pi tagil’ e puf oloboch u France. Gguyed rogon ni nggu ninged e ayuw nga yugu reb e tagil’ e puf oloboch, machane ku taab n’en e nog ngomad ma kub pag $6,300,000 e salpiy ko branch rodad u rom ni fek e am. Ere yan i tomur riy ma yigoo fare ECHR e ka bay nrayog ni nggu ninged e ayuw ngay. Machane u m’on ni nggu warod nga kort, me yog fare ECHR ni nggu mada’gad e pi lawyer ko am nu France nge be’ ni owchen e European Court, ya nge yag ni ngguyed ko ra taareban’mad nga ban’en u m’on ni nggu warod nga kort fa danga’.

Gamad manang u m’on riy ndabisiy nra yog e en owchen e European Court ngomad ni nggu pied bang ko fare salpiy ni ke yog e am ni ngan pi’. Machane gamad manang ni mus ni faan gamad ra pi’ taa boch yang ko re salpiy nem, ma aram e kug th’abed kenggin e motochiyel u Bible. Pi walag e yad e kar pied e re salpiy nem ni nge ayuweg fare maruwel ni machib, ere gathi am e ba milfan e re salpiy nem ngorad. (Matt. 22:21) Yugu aram rogon, ma gamad yan ko re muulung nem ni bochan e nge m’ug ni gamad be tayfan e n’en ke yog fare European Court.

Yaamad fapi walag ni ug maruwelgad u taabang u mit fare ECHR, 2010

Ere gu mada’gad nga lan reb e singgil ni tagil’ e muulung ko re Tagil’ e Puf Oloboch nem. Nap’an ni yug gu tababgad me yog faen owchen e European Court nib t’uf ni nge pi’ e Pi Mich Rok Jehovah bang ko fare salpiy ni be yog yu France ni ngan pi’. Ka chingiyal’ nem, ma gamad fith ni lungumad, “Ga manang nib pag $6,300,000 e salpiy romad u bank ni ke fek e am fa danga’?”

Ri gin faen owchen e European Court ko re n’ey. Nap’an ni micheg fapi lawyer ko am nriyul’ ni ke rin’ e am e re n’ey, mi ri thil rogon laniyan’ ko fare pa’ i oloboch ni kan togopuluwnag ngodad. I puwan’ ngorad me yog ni ngan museg fare muulung. Gu nang ni Jehovah e ke thilyeg gubin ban’en ya nge yag nda gelnaged e re case ney, ma ke rin’ u reb e kanawo’ ndag lemnaged nra rin’ riy. Gu chuwgad u rom ni ka rug felfelan’gad ma ka rug ngatgad ko n’en ke buch.

Nap’an e June 30, 2011, me fol fare ECHR ngodad. Rogned ni fare salpiy ni ka nog ni ngad pied e ba togopuluw ko motochiyel maku rogned ko am ni ngar sulweged lon e re salpiy nem nib muun e win rodad ngay! Re n’ey e ke ayuweg ni nge ulul e bin riyul’ e liyor u France ke mada’ ko chiney. Taare deer nem nug fithed e bod fare malang ni aw nga peri’ Goliath, ya aram e n’en ni thilyeg e n’en nni dugliy ko fare pa’ i oloboch ni kan togopuluwnag ngodad. Mang fan nda gelgad? Ya bod ni yog David ngak Goliath ni Jehovah e “ma gel ko mahl.”​—1 Sam. 17:​45-47.

Gathi kemus e yay ni kad gelnaged boch e case ni kan togopuluwnag ngodad. Yugu aram rogon ni bay boch e am nge yurba’ e teliw nib gel lungurad ni kar togopuluwgad ngodad, ma ke yag ni ngad gelnaged 1,225 e case ni kan togopuluwnag ngodad ko tin th’abi tolang e tagil’ e puf oloboch u 70 e nam nge pi tagil’ e puf oloboch ni fan ko nam u fayleng. Pi case ney ni kan gelnag e ke yag ni nge ayuweg mat’awdad ni ngad rin’ed boch ban’en ni fan ko teliw rodad, ma ud machibgad u fithik’ e girdi’ ni yoor, ma gad be siyeg ni ngad uned nga boch e madnom ni yibe tayfan e nam riy, ma gad siyeg e racha’.

Mang e rin’ mug un i pithig ba pa’ e oloboch ko tagil’ e puf oloboch u Europe ni yugu aram rogon nug be pigpig ko Tochuch ko Pi Mich Rok Jehovah u New York u Meriken?

I CHUGULIYEG L’AGRUW NI’ NI YOW BA PASIG KO MACHIB

Ni gargelnageg ko duw ni 1956 u nap’an ni be pigpig George nge Lucille ni gallabthir rog u Ethiopia nra unew ko bin 12 e class ko fare skul u Gilead. Ra tunguyew Philip ngog ni fare tamachib ni immoy ko bin som’on e chibog. (Acts 21:8) Bin migid e duw nga tomuren me taleg e am e liyor rodad u rom. Yugu aram rogon ni ku gub achichig, ma ka be yib ngan’ug ni ug mithgad chon e tabinaw rog ngaug liyorgad u taabang. Bochan ni ku gub bitir ma gu baadag e re n’ey ni ug rin’ed! Ba gel e kireban’ riy, ya n’igin e am ni nggu chuwgad ko re nam nem ko duw ni 1960.

Ke yib Nathan H. Knorr (ba’ ni gilay’) i guy e tabinaw rog u Addis Ababa u Ethiopia, 1959

Nap’an nug warod gu pared nga Wichita ni bay u Kansas u Meriken, ma kab pasig e gallabthir rog ko machib ni bod e ngiyal’ ni ur pigpiggow ni yow e missionary. Ra filew ngomad Judy ni bin nib ilal e ppin ni walageg nge Leslie ni bin nib bitir e pumoon ni walageg ni kun gargelegrow u Ethiopia ni nge t’uf Jehovah romad ma gamad pigpig ngak u polo’ i gum’ircha’mad. Nni taufenageg u nap’an ni ke gaman 13 e duw rog. Dalip e duw nga tomuren, ma gamad chuw nggu warod gu pared nga Arequipa ni bay u Peru ko gin nib t’uf e ayuw ko machib riy.

Nap’an e duw ni 1974 u nap’an ni ke gaman 18 e duw rog, me dugliy e branch u Peru ni nggu pigpiggad aningeg e walag ni pumoon ni gamad boch e special pioneer. Ni pi’mad ni nggu machibgad u yu yang ndawori taw e machib ngay ni bay ko fapi Central Andes Mountain. Re n’ey e ba muun ngay ni nggu machibnaged e girdi’ ni yad ma non ko thin ni Quechua nge Aymara. Ug milekaggad u ba karrow ni bod e naun ni yima par riy ni u gogned Fare Arke ngay ni bochan e bod yaan ba kahol nib ga’. Gu baadag nug ma lemnag e yu ngiyal’ ni baaram ni ug fanay e Bible ni nggu dag ko pi girdi’ ney ndab ki n’uw nap’an me chuweg Jehovah e gafgow, nge m’ar, nge yam’. (Rev. 21:​3, 4) Boor i yad e m’agan’rad ko fare thin ni murung’agen Gil’ilungun Got.

Ba karrow ni bod e naun ni yima par riy ni be yan u fithik’ e ran.

“Fare Arke,” 1974

KUG TABAB KO PIGPIG KO TOCHUCH RODAD

Nap’an e duw ni 1977, me yib Albert Schroeder nga Peru ni ir reb i girdien fare Ulung ni Ma Pow’iyey ko Pi Mich Rok Jehovah, me pi’ e athamgil nga lanin’ug ni nggu fal’eg e babyor rog ni nggu un ko pigpig u Bethel ko tochuch rodad. Ma aram e n’en nug rin’. De n’uw nap’an nga tomuren u nap’an e June 17, 1977, mug tabab ko pigpig u Bethel u Brooklyn. Aningeg e duw nug maruwel ko department ko Cleaning and Maintenance.

Rofen ni m’agpa’ romow, 1979

Nap’an e June ko duw ni 1978, ma gamow mada’ Elizabeth Avallone u nap’an reb e international convention nni tay u New Orleans u Louisiana. Ki chuguliy l’agruw ni’ ni yow bod e gallabthir rog ni ur pigpiggow ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’row. Ke gaman aningeg e duw ni be pigpig Elizabeth ni ir reb e regular pioneer ma baadag ni nge ulul ko pigpig u polo’ e tayim rok u n’umngin nap’an e yafos rok. Ere gu ululgow ni ngaug nonow ngomow, ma de n’uw nap’an nga tomuren ma ri gamow adagew gamow. Ere nap’an e October 20, 1979, ma gamow mabgol ma gamow tabab ko pigpig u Bethel.

Pi walag ko bin som’on e ulung nug unew ngay ni aram e Brooklyn Spanish e ri ur t’ufeged gamow. Dalip e ulung ni kug unew ngay u lan e pi duw ni ke yan, ma kar pied e athamgil nga lanin’mow ni nggu ululgow ko pigpig u Bethel. Ba ga’ fan u wan’mow e ayuw ni kar pied ngomow, nge ayuw ni ke pi’ e pi fager nge chon e tabinaw romow ngomow ni kar ayuweged e gallabthir romow ni kar pilibthirgad.

Philip nge boch e walag ni yad ma pigpig u Bethel u reb e muulung.

Pi walag ni yad ma pigpig u Bethel ni yad ma un ko fare ulung ni Brooklyn Spanish, 1986

MARUWEL ROG U LEGAL DEPARTMENT

Nap’an e January ko duw ni 1982, mug gin u nap’an nni dugliy ni nggu pigpig ko Legal Department u Bethel. Dalip e duw nga tomuren mi nog ngog ni nggu wan gu un nga reb e skul nib tolang ya nggu mang reb e lawyer. Gu fil nib puf rogon e girdi’ u Meriken nge yugu boch e nam ni ngar rin’ed boor ban’en ni bochan e yu pa’ i oloboch ni kan togopuluwnag ko Pi Mich Rok Jehovah ni kar gelnaged. Ba ga’ ni un weliy murung’agen e pi case ney u class.

Nap’an e duw ni 1986 u nap’an ni ke gaman 30 e duw rog, min teg ni ngaug yarmiy rogon e maruwel ko Legal Department. Gu felfelan’ ni be pagan’ e Bethel ngog ni yugu aram rogon ni ku gub bitir. Machane ki magafan’ug ni bochan e boor ban’en ndawor gu nang, ma gu manang nde mom e re maruwel ney.

Gu mang reb e lawyer ko duw ni 1988, machane dagnang ni ke magawonnageg e re skul nem ni kug un ngay nge tha’ u thilmow Jehovah. Skul nib tolang e rayog ni nge k’aring be’ ni nge adag ni nge ga’ fan me lemnag ni kab fel’ ko tin ka bay e girdi’ ndar skulgad. Ere ayuwegeg Elizabeth ni nggu rin’ bayay e pi n’en ug rin’ ni fan ko tirok Got ban’en u m’on ni nggu skulnag e lawyer. Ba t’uf e tayim, machane munmun miki chugur bayay e tha’ u thilmow Jehovah. Kug nang ko n’en ke buch rog ni nge ga’ e tamilangan’ rok be’ e gathi aram e n’en th’abi ga’ fan u lan e yafos rodad. N’en ma yibnag fan e yafos rodad e aram e nge chugur e tha’ u thildad Jehovah, ma gad t’ufeg nge girdi’ rok.

NGAN AYUWEG FARE THIN NIB FEL’ MA YIBE MICHEG NGA LANIYAN’ E GIRDI’

Tomuren nug mu’nag e skul ko lawyer, mug tabab ni nggu pi’ e ayuw u boch ban’en nib t’uf ko Bethel nib l’ag rogon ko motochiyel ko nam, ma gu be ayuweg e ulung rok Jehovah ndabi buch ban’en riy, nge mat’awdad ni ngad machibnaged fare thin nib fel’. Boor ban’en nug ma rin’ ko maruwel rog nib manigil, machane kub mo’maw’ ni bochan e boor ban’en ni be thil u lan e ulung rodad nib papey. Bod ni kafram e gad ma ning e salpiy ni ayuw ni fan ko pi babyor rodad, machane nap’an e duw ni 1991 mi nog ko fare Legal Department ni ngar pied e ayuw u rogon ni ngan taleg i rin’ e re n’ey. Tomuren ma aram mi i wereg e Pi Mich Rok Jehovah e babyor ndakurur ninged e salpiy ni ayuw. Re n’ey e momnag e maruwel u Bethel nge machib ni gad ma tay, miki ayuwegdad ndab da pied e tax nde t’uf ni ngad pied. I lemnag boch e walag nre n’ey e ra buchuuwnag e salpiy rodad miki magawonnag e machib ni gad ma tay. Machane ba thil e n’en ni buch, ya ka nap’an e duw ni 1990 ma l’agruw yay ni ke mun nga urngin e piin yad be pigpig ngak Jehovah, ma chiney e gubin e girdi’ nrayog ni ngar filed ban’en ko pi babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible nde t’uf ni ngar pied puluwon. Kug guy ni boor ban’en ni ke thil u lan e ulung rodad ni ke yan i aw nib fel’ rogon ni bochan e ayuw rok Jehovah nge rogon ni be pow’iydad fare tapigpig nib yul’yul’.​—Ex. 15:2; Matt. 24:45.

Darud gelnaged e pi case u tagil’ e puf oloboch ni bochan e ba manigil e lawyer rodad. Ba ga’ ni n’en ma k’aring e pi tapuf oloboch nge boch e tayugang’ ko am ni ngar folgad ngodad e bochan nib fel’ e ngongol ko girdi’ rok Jehovah. Gguy e re n’ey ni buch ko duw ni 1998 u nap’an ni un dalip e walag ni pumoon ni yad girdien fare Ulung ni Ma Pow’iyey nge leengirad ko special convention nni tay u Cuba. Bochan ni ur daged e sumunguy nge tayfan, ma aram e n’en nri micheg nga laniyan’ e pi tayugang’ ko am ni gad ma par u mathilin ngongolen e am. Re n’ey e kab ga’ angin ko n’en gamad ma yog ngorad u nap’an ni gamad ra tay boch e muulung.

Machane bay yu ngiyal’ ni kemus nrogon nrayog ni ngan yal’uweg ban’en ni kan rin’ ngodad nde mat’aw e aram e ngan ‘ayuweg e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ma yibe micheg nga laniyan’ e girdi’’ u tagil’ e puf oloboch. (Fil. 1:7) Bod ni boor e duw nda i tayfan e pi tayugang’ u Europe nge South Korea mat’awdad ni ngad siyeged ni ngad uned ko salthaw. Bochan e re n’ey ma sogonap’an 18,000 e walag ni pumoon u Europe ma kub pag 19,000 e walag ni pumoon u South Korea ni kan kalbusnagrad ni bochan e kar siyeged ni ngar uned ko salthaw.

Nap’an e July 7, 2011, me dugliy fare ECHR ban’en ndawor ni rin’ bayay ni bay rogon ko oloboch nni togopuluwnag ngak Brother Bayatyan u Armenia ni be yog ni gubin e nam u Europe ni ngar paged e girdi’ ni kar siyeged ni ngar uned ko salthaw ni bochan e michan’ rorad ni ngar rin’ed yugu boch e maruwel ni fan ko nam. Boch nga tomuren u nap’an e June 28, 2018 mu kun dugliy ban’en ni aray rogon ko fare South Korean Constitutional Court. Dabiyog ni ngan dugliy e pi n’ey ni faan gomanga bay in e pi walag nem ni ka yad ba pagel ndar pared u mathilin.

Pi legal department ko tochuch rodad nge pi branch u ga’ngin yang e fayleng e ba gel e maruwel ni yad be tay ni ngar ayuweged mat’awdad ni ngad liyorgad ngak Jehovah ma gad machibnag murung’agen Gil’ilungun. Gamad ba felfelan’ ni nggu ayuweged e pi walag ni be togopuluw e am ngorad. Mus ni faanra de yag ni ngad gelnaged reb e case u tagil’ e puf oloboch, ma bin nib ga’ fan riy e ke yag ni ngad machibnaged e pi governor, nge pi pilung, nge pi nam. (Matt. 10:18) Thingari yaliy e pi tapuf oloboch, nge piin owchen e pi am, nge girdien e news, nge girdi’ ni yoor e pi thin nu Bible ni gad ma uneg nga lan e pi babyor, maku gad ma weliy murung’agen u tagil’ e puf oloboch ni nge ayuwegdad. Piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’ e yad ma nang ko mini’ e Pi Mich Rok Jehovah nge n’en be tor e michan’ rorad ngay. Bay boch i yad ni kar manged boch i walagdad.

JEHOVAH, KAMMAGAR!

U lan fa 40 i duw ni ke yan, ma kug maruwelgad boch e branch ofis u ga’ngin yang e fayleng u taabang ni fan nga boch ban’en ni bay rogon ko motochiyel ko nam ma kug non u p’eowchen boch e tagil’ e puf oloboch nib tolang nge boor e tayugang’ ko am. Ba t’uf rog e pi walag ni gamad ma maruwel u taabang ko Legal Department ko tochuch rodad nge pi legal department u ga’ngin yang e fayleng. Boor e tow’ath ni ke yag ngog ma kub gel e felfelan’ ni kug tay u n’umngin nap’an e yafos rog.

Philip nge Elizabeth Brumley.

Ba gel e ayuw ni ke pi’ Elizabeth ngog u fithik’ e yul’yul’ nge t’ufeg u lan 45 e duw ni yugu aram rogon ni immoy yu ngiyal’ ni gamow ba felfelan’ ma yu ngiyal’ e ug mada’nagew e magawon. Ba t’uf rog ni bochan e ke rin’ e re n’ey ni yugu aram rogon ni bay ba mit e m’ar rok ni ma meewarnag fithik’ i dow.

Kug guyew ni gelngidad nge pi n’en gad ma gel riy e gathi be yag ni ngad rin’ed u gelngidad. Ya bod ni yog David ni “Somol e ir gelngin e girdi’ rok.” (Ps. 28:​8, BT) Arrogon, Jehovah e “ma gel ko mahl.”

    Yapese Publications (1984-2026)
    Mu Log Out
    Mu Log In
    • Waab
    • Mu Sharenag
    • Pi N'en Nrayog ni Ngam Mel'eg
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Rogon ni Ngan Fanay
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Mu Log In
    Mu Sharenag