Rogon ni Be Magawonnagdad e Mahl nge Cham
“Ireray e ngiyal’ nth’abi gel e cham ni yibe tay u fayleng ni ka nap’an e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng, ma 2 bilyon e girdi’ ni yad be par ko pi binaw ni yibe cham riy.”
Deputy Secretary-General ko United Nations Amina J. Mohammed, January 26, 2023.
Rayog ni nge sum e mahl nge cham u yu yang nib aw e gapas riy e chiney. Mus ko girdi’ ndarur pared ko yungi n’en yibe mahl riy ni ku rayog ni nge magawonnagrad e cham ni yibe tay. Ma nga tomuren ni ke tal e cham ni yibe tay, maku rayog ni nge par wenegan nib n’uw nap’an. Baaray boch riy:
Be lich e ggan. Rogon ni be yog fare ulung ni ka nog e World Food Programme ngay e “mahl ni yibe tay e ri aram e n’en be k’aring e bilig ko girdi’. Yooren e girdi’ nder gaman e ggan rorad e yad ma par ko yungi n’en yibe mahl riy.”
Yibe m’ar riy ma be magawonnag e lem ko girdi’. Faanra yibe lemnag ni bayi sum e mahl u bang, ma rayog ni ngari mochuch e girdi’ ko gin’em miki magafan’rad nib pag rogon. Girdi’ ni yad ma par ko yungi n’em e gathi kemus nrayog ni ngar maad’adgad, ya ku rayog ni nge magawon rogon e lem ni yad ma tay. Mab ga’ ni yooren e ngiyal’ e ba mo’maw’ ni ngan tafalaynagrad.
Yibe mil ko gin yibe par riy. Ke yog fare United Nations High Commissioner for Refugees ni ka nap’an e September 2023, mab pag 114 milyon e girdi’ ni kar milgad kar chuwgad ko gin yad be par riy. Reb i fan ni be buch e re n’ey e bochan e mahl nge cham ni yibe tay.
Magawon ko salpiy. Mahl ni yima tay e ba ga’ ni ma k’aring e magawon ko salpiy ni bod e chugum ni be yan puluwon nga lang. Rayog ni nge gafgow e girdi’ ni bochan e be n’ag e am e salpiy ni boor nga boch ban’en ni fan ko maruwel ko salthaw, ma dakurur tedan’rad nga boch ban’en ni bod e tafalay nge skul. Maku reb e, tomuren e mahl ma boor e salpiy ni yima n’ag ko naun nge boch ban’en ni ngkun ngongliy bayay.
Be alitnag e fayleng. Ma gafgow e girdi’ u nap’an ni yira gothey e binaw ni yad ma par u daken. Rayog ni nge sum e m’ar ni bochan e ke alit e ran, nge nifeng, nge but’, ma mus ni faanra ke tal e mahl ma bay yu yang ni ke magey e donmach riy ni un k’eyag nga fithik’ e but’ nrayog ni nge chub.
Dariy e maruwar riy nib gel e magothgoth ni ma buch u nap’an e mahl, maku boor e salpiy ni yima n’ag ngay.