9-15 NGONDA YINTATU, 2026
NKUNGA 45 Mayindu ma Tsi Ntim’ami
Ngie Wulenda Nunga Mayindu ma Khambu Fuana
“Minu yidi mutu wukhambulu luvalu.”—LOM. 7:24.
MAMBU TUANLONGUKA
Tuemmona buidi tulenda nungina mayindu ayi mabanza ma kiunda.
1-2. Mayindu mbi mvuala Polo kaba banga thangu zinkaka, ayi mbi kifuani kiandi kilenda kutulonga? (Loma 7:21-24)
BO Tunyindula matedi mvuala Polo, ḿba tulenda tebuka moyo ti nandi wulonga batu mu zitsi ziwombo, wusonika zibuku ziwombo zi Kibibila ayi wuba nlongisi wumboti. Bukiedika nandi wuba beni kibakala ayi wukuikama. Vayi kheti bobo, mvuala Polo waba viokilanga mu mambu mawombo maphasi. Dedi befu, thangu zinkaka nandi waba banga mayindu mambi.
2 Tanga Loma 7:21-24. Mu nkanda mvuala Polo kasonika kuidi basi Loma, nandi wutuba mayindu kaba banga mo befu bawombo bubu tumbanga. Kheti nandi wuba kisadi ki kuikama ki Yave, vayi nzingu wunneni kaba nuananga mu khati ntima, muingi kuvanga luzolo lu Yave ayi kutina mayindu mambi. Mvandi, nandi waba banga kiunda mu kibila ki mambu mambi kavanga ayi diambu dimueka dinkaka diaba kuntatisanga beni.
3. Mbi tunkuiza tubila mu dilogi adidi? (Tala mvandi “Tsudukusu yi Bikuma.”)
3 Kheti mu kiunda mvuala Polo kaba banga, nandi kasa bika ko mayindu mambi mantuadisa.a Mu dilongi adidi, tunkuiza baka mimvutu mi biuvu abibi: Mambu mbi maba vanganga mvuala Polo kuba mu kiunda? Mbi kaba vanganga bo kaba banga mayindu ma kiunda? Ayi buidi befu tulenda nungina mayindu mambi?
MAMBU MABA VANGANGA MVUALA POLO KUBA MU KIUNDA
4. Mambu mbi maba vanganga mvuala Polo kuba mu kiunda?
4 Mambu mambi nandi kavanga kumbusa. Ava mvuala Polo kuba nlandikini wu Yesu baba kuntedilanga Saulu, ayi nandi wuyiza vanga mambu mawombo mambi kanyogina kuntuala. Dedi, nandi wutala ayi wukikinina mu thangu bavondila Stefanu mu mamanya. (Mav. 7:58; 8:1) Mvandi, nandi wutuama ntuala mu kutuadisa zikuamusu kuidi milandikini mi Yesu.—Mav. 8:3; 26:9-11.
5. Kibila mbi Polo kaba banga mayindu mambi?
5 Bo mvuala Polo kayiza ba nlandikini wu Yesu, thangu zinkaka nandi waba banga mu kiunda mu kibila ki mambu mambi nandi kavanga. Mambu moso kavanga bo kaba kuamisanga milandikini mi Yesu, maba kuntuadisanga beni kiunda kheti vavioka mimvu miwombo. Dedi, bo kasonika nkanda wutheti wu Kolintu mu mvu 55 T.K., nandi wutuba: “Minu yisi ko wufuana mu kutedulu mvuala kibila yiyamisa kimvuka ki Nzambi.” (1 Ko. 15:9) Bo vavioka mimvu mitanu, mu nkanda kasonika kuidi basi Efeso nandi wukitadila buka “mutu wukhambulu beni mfunu mu banlongo boso.” (Efe. 3:8) Bo kasonikina kuidi Timoti, wutuba ti ‘nandi wuba mvuezi ayi waba kuamisanga dikabu di Nzambi.’ (1 Ti. 1:13) Yindula kiunda mvuala Polo kaba bo nandi kayenda kue tala zikhomba ayi wudengana batu nandi kaba tuadisanga ziphasi, voti makanda ma batu nandi kavondisa?
6. Diambu mbi dinkaka diaba tatisanga mvuala Polo? (Tala mvandi nota.)
6 Mbela mu nyitu. Polo wutuba ti diambu dimueka diaba kuntatisanga beni diba “mbela mu nyitu.” (2 Ko. 12:7) Nandi kasa sudikisa ko mbela mbi, vayi kheti yiba mbela yi ntu voti mbela yinkaka, mambu katuba mammonisa ti yawu yaba kuntatisanga beni.b
7. Kibila mbi diba diambu diphasi kuidi mvuala Polo kuvanga mambu masulama? (Loma 7:18, 19)
7 Zinzimbala ziandi. Mvuala Polo waba nuananga nzingu ayi zinzimbakala ziandi. (Tanga Loma 7:18, 19.) Kheti nandi waba nuana muingi kuvanga mambu masulama, vayi mu kuba mutu wusumuka thangu zinkaka waba monanga phasi kuvanga mambu mamboti. Nandi wusudikisa ti waba viokilanga mu nzingu beni kibila phuil’andi yiba wu kuvanga mambu masulama vayi nyitu’andi yi kinsuni waba tomba kumvukumuna muingi kuvanga mambu mambi. Kheti bobo Polo wuvanga mangolo muingi kukindama ayi kununga. (1 Ko. 9:27) Bukiedika, nandi waba banga mu kiunda, bo kaba vanganga mambu maba tuadusu mu kimutu kiandi kikhulu.
MAMBU MASADISA MVUALA POLO KUNUNGA MAYINDU MAMBI
8. Mambu mbi masadisila mvuala Polo kununga mayindu mambi?
8 Dedi bo katubila mu nkanda kasonika, mvuala Polo waba yindulanga mu phila Yave kaba kuba vananga pheve yinlongo muingi kunuana nzingu yi kinsuni ayi kununga mayindu mambi. Khumbu ziwombo mvuala Polo waba tubilanga zikhadulu ayi mambu Baklistu bafueti tina. (Lom. 8:13; Nga. 5:16, 17) Tuisi ko divuda ti, nandi waba yindulanga mu zinzimbala ziandi veka, waba tombanga tuadusulu yi Yave mu diambu diandi ayi waba monanga mambu kafueti vanga muingi kununga mayindu mambi. (Nga. 5:19-21, 26) Tuidi lufiatu ti nandi mvandi waba sadilanga malongi kaba vananga kuidi batu bankaka.
9-10. Mbi binkaka bisadisa mvuala Polo kununga mayindu mambi? (Efeso 1:7) (Tala mvandi fikula.)
9 Kheti khumbu zinkaka mvuala Polo waba banga mu kiunda, vayi nandi wutatamana kuba mayindu mafuana. Dedi, nandi waba kuangalalanga beni bo kaba tambulanga kipholo ki bakundi bandi baba vanganga yandi kisalu ki kusamuna. (2 Ko. 7:6, 7) Nandi mvandi waba banga mayangi, mu kuba bakundi bamboti. (2 Ti. 1:4) Ayi nandi wuzaba ti, wuba lunungu lu Yave. Bukiedika, mvuala Polo wuba mutu wu mayangi kibila waba sadilanga Nzambi mu kilunzi kidiodila. (2 Ti. 1:3) Kheti wuba mu buloko ku Loma mvuala Polo wukamba kuidi zikhomba ziandi ‘bayangalala mu Mfumu.’ (Fil. 4:4) Ngie kutanga mambu nandi kaba tubanga, wisinkuiza yindula ko ti mutu wutubila mawu wuba mutu waba nuananga na mayindu mambi. Bukiedika, bo mayindu mambi maba kunkuizilanga va kilunzi, nandi waba vanganga mangolo muingi kuyindula mu mambu mamboti.
10 Mvuala Polo mvandi waba nunganga mayindu mambi kibila nandi waba kikininanga ti, khudulu yidi nkhailu Yave kavana kuidi nandi. (Nga. 2:20; Tanga Efeso 1:7.) Mu kibila akiokio, nandi waba fiatilanga mu nlemvu wu Yave mu nzila Yesu Klistu. (Lom. 7:24, 25) Kheti mu zinzimbala kavanga ava kasadila Yave ayi mu kuba mutu wu masumu, mvuala Polo wununga kuvanga kisalu kinlongo kuidi Nzambi mu mayangi.—Ebe. 9:12-14.
Kheti thangu zinkaka mvuala Polo waba banga mu kiunda mu kibila ki mambu mambi kavanga kumbusa, nandi wunuana na mayindu mambi mu kuyindula mu khudulu (Tala lutangu 9-10)
11. Khindusulu mbi tulenda baka mu kifuani ki mvuala Polo?
11 Dedi mvuala Polo, befu mvitu tunnuananga na mayindu makhambu fuana, ḿba mu kibila ki mambu tutuba voti tuvanga. Mu kibila akiokio, tulenda kuyimuena buka ti tusiedi ko luvalu. Khomba mueka bantedilanga Elizac widi 20 di mimvu wutuba: “Kuyindula mu kifuani ki mvuala Polo ki kutsadisanga beni. Kibila bakana ko to minu yidi mu kuviokila mu mambu beni, vayi bisadi binkaka bi Yave mvandi baviokila mu mawu. Mawu ma kuthebulanga moyo ti Yave wummonanga mambu maphasi bisadi biandi bamviokilanga.” Dedi mvuala Polo, mbi tufueti vanga muingi tuba kilunzi kidiodila ayi kutatamana kuba mayindu mafuana kheti tunnuana nzingu na mayindu mambi?
MAMBU TUFUETI VANGA MUINGI TUNUNGA MAYINDU MAMBI
12. Buidi thuadusulu yimboti yi kiphevi yilenda ku tusadisa kununga mayindu mambi?
12 Ba thuadusulu yimboti yi kiphevi. Kuba thuadusulu yimboti yi kipheve, kunkuiza tusadisa kuba mayindu mafuana. Tulenda dedikisa mawu, na mangolo mutu kamvanganga muingi kuba buvinya bumboti. Befu kudia bidia bimboti, kunyikunanga binama ayi kulalanga mu bilokola bifuana, nyitu’itu yinkuiza ba yimboti. Bobuawu mvandi, befu boso tumbakanga beni ndandu bo tuntanga diambu di Nzambi kadika kilumbu, bo tunkubika ayi tunlandakananga zikhutukunu ayi bo tumbasikanga mu kisalu ki kusamuna. Mambu amomo malenda ku tusadisa kununga mayindu mambi.—Lom. 12:11, 12.
13-14. Ndandu mbi Baklistu bambakanga mu kuba thuadusulu yimboti yi mambu ma kipheve?
13 Tala kifuani ki yaya John, bambakula kimbevu ki cancer bo kaba 39 di mimvu. Va thonono nandi wunuana beni na mayindu mambi. Nandi wukiyuvusa: Kibila mbi yibakana kimbevu akiokio kheti yikhidi ditoko? Mu thangu beni, muan’andi wuba to mimvu mitatu. Mbi bisadisa yaya John kununga mayindu mambi kaba? Nandi wutuba:“Kheti yaba banga beni wuvonga mu kibila ki mbela beni, minu ayi dikanda diama tuba thuadusulu yimboti yi kipheve. Tuaba landakananga zikhukutunu zioso, kadika sabala tuaba samunanga va kimueka, ayi tuaba vanganga mbuongimini yi dikanda.” Nandi wubue tuba: ‘Bo yinunga kuba mayindu masikama, yivingisa mayindu mambi na mayindu mamboti. Yave wuphana mangolo ayi wumbonisa luzolo luandi. Boti nandi wutsadisa, buna ba lufiatu ti mvandi wala kusadisa.’
14 Yaya Eliza tuma tubila wutuba: “Khumbu zioso yinlandakananga zikhutukunu ayi yimvanganga ndongukulu’ama yi Kibibila, yimbanga lufiatu ti Yave wu kunzolanga ayi wunkuwilanga minsambu miami. Mawu ma kuthuadisanga beni mayangi.” Yaya Nolan widi nkengididi wu bimvuka ku África wutuba: “Minu ayi nkazi’ama tuba thuadusulu yimboti yi mambu ma kipheve kheti tuaba viokilanga mu kiunda. Yave wu tumonisanga ti nandi waba ku tusadisa kuba mayindu ma fuana. Tuntebukanga moyo ti Yave wunkuiza tusadisa ayi ku tusakumuna. Tusa zaba ko buidi kankuiza vangila mawu, vayi tuidi lufiatu ti nandi wunkuiza vanga mawu.”
15. Mbi vantombulu kuvanga muingi tununga mayindu mambi? Fuanikisa.
15 Vadi mambu mankaka tufueti vanga muingi kununga mayindu mambi. Muingi kufuanikisa, yindula boti ngie widi mu kumona khienzu mu nyitu. Ḿba vankuiza tombulu kunyikuna binama muingi tuba buboti. Vayi, muingi kubakula kibila mbi tummonanga khienzu beni, ḿba vankuiza tombulu kukoluka na minfelimi. Bobuawu mvandi, ḿba vankuiza tombulu kufiongunina mu Kibibila ayi mu bilongulu bitu, voti kukoluka na khomba wuyonzuka mu kipheve muingi tuzaba mbi tufueti vanga muingi tununga mayindu mambi. Mona mua mambu malenda kusadisa.
16. Mbi tulenda vanga bo mayindu mambi ma tukuizila? (Minkunga 139:1-4, 23, 24)
16 Sambila kuidi Yave muingi ka kusadisa kuzaba mambu fueti vanga. Ntinu Davidi wuzaba ti Yave wunzebi buboti. Diawu nandi kandinda muingi kafiongunina mayindu mandi. (Tanga Minkunga 139:1-4, 23, 24.) Ngie mvaku wulenda sambila kuidi Yave muingi ka kusadisa kuvisa kibila mbi widi mu kiunda ayi ka kusadisa kununga mayindu mambi. Mvandi ngie wulenda kuyikuvusa: ‘Mambu mbi ma kuphanga kuba mayindu mambi? Yinluta tsikikanga mayindu mu mambu ma kuthuadisanga kiunda?
17. Mambu mbi wulenda longuka mu ndongulu’aku yi Kibibila, malenda kusadisa kununga mayindu mambi? (Tala mvandi foto.)
17 Mu ndongukulu’aku yi Kibibila, longuka mambu malenda kusadisa mu mambu wumviokila. Bumviokila thangu, ḿba wunkuiza baka ndandu mu kulonguka matedi zikhadulu zi Yave. Dedi bo mvuala Polo kabakila ndandu mu kuyindula mu khudulu ayi mu mlemvu wu Yave, ngie mvaku wulenda vanga mawu. Sadila Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová ayi Indice das Publicações da Torre de Vigia, voti sadila bilongulu binkaka bidi mu mbembu’aku bintubila matedi kiadi, nlemvu ayi luzolo lukikama lu Nzambi. Bo wumbakula malongi malenda kusadisa, sonika mawu vama wunkuiza fika ma muena. Longuka malongi beni, bo mayindu mambi ma kukuizila ayi sadila mawu mu mambu widi mu kuviokila.—Fil. 4:8.
Longuka malongi malenda kusadisa kununga mayindu ma khambu fuana (Tala lutangu 17)
18. Mambu mbi Baklistu bankaka balonguka ayi ndandu mbi babaka?
18 Yaya Eliza tuma tubila, wulonguka kinongu ki Yobi mu ndongukulu’andi yi Kibibila. Nandi wutuba: “Yivisa ti Yobi mvandi wuviokila mu mambu yidi mu kuviokila. Nandi wuviokila mu mambu mawombo maphasi. Vayi kheti mu kiunda kingolo kaba, nandi wutatamana kufiatila mu Yave, kheti mu khambu zaba kibila mbi kaba tovukila.” (Yobi 42:1-6) Yaya Diane tuma tubila wutuba: “Minu ayi nnuni’ami tuvanga thuadusulu muingi kulonguka buku Achegue-se a Jeová. Mu kibila akiokio, tuvisa ti Yave kalenda tusadila mu phila kantombila. Mawu ma tusadisa kubika tsikika thalu mu befu veka, vayi kuyindula mu ntindu mbi batu Yave kantomba tuba, ayi mvandi kubuela kumfikama.—Yesa. 64:8
TSIKIKA THALU KUNTUALA
19. Lufiatu mbi tulenda ba?
19 Kheti tuidi thuadusulu yimboti yi mambu ma kipheve ayi tunlongukanga mambu malenda tusadisa bo tumviokila mu mambu ma kiunda, tulendi yindula ko ti, tualasa bue banga ko mayindu ma kiunda. Vala ba bilumbu tuala ba beni mu kiunda, vayi mu lusalusu lu Yave, tulenda dekula mambu ma tuvanganga kuba mayindu mambi. Tulenda ba lufiatu ti, nduka bilumbu bioso tuala ba kilunzi kidiodila ayi bibila biwombo bi kukuangalala bo tunsadila Yave.
20. Mbi widi wukubama muingi kuvanga?
20 Tulendi bika ko muingi zinzimbala tuvanga kumbusa, ma tutuadisa. Mu lusalusu lu Yave tulenda nunga kuyala mayindu mambi. (Minku. 143:10) Tuidi mu kuvingila mu mayangi mu thangu tualasa bue vanga ko mangolo muingi kuba mayindu mamboti. Kibila tualasa bue ba ko mayindu mala tu kuazula, tuala baka mayangi ma kusadila Yave, Nzamb’itu yi luzolo.
NKUNGA 34 Ndiatulu yi Busonga
a TSUDUKUSU Yi BIKUMA: Mu dilongi adidi, kikuma “mayindu mambi” kintubila matedi kiunda tumbanga mu mua thangu. Masintubila ko matedi kiunda kingolo, kintombulu lusalusu lu minfelimi.
b Mambu mvuala Polo kasonika mammonisa ti, nandi waba tovuka mu kibila ki mbela mu mesu, maba kuntula nkaku kusonika minkanda miandi ayi kusamuna zitsangu zimboti. (Nga. 4:15; 6:11) Nandi waba tubila mvandi matedi mambu minlongisi mi luvunu baba tubanga maba kunkuazula. (2 Ko. 10:10; 11:5, 13) Boso kuwa bubela mambu maba kumvanga kukuazuka, mawu maba tuadisanga kiunda kuidi mvuala Polo.
c Bavingisa mazina mankaka.