DISOLO DI NDONGOKOLO 35
NKUNGA 123 Tótosaka ebongiseli ya Teokrasi
Lusadusu mu diambu di batu bobo babotulu mu kimvuka
“Ndikulukamba ti khini yela ba mu Diyilu mu diambu di nkua masumu wumosi bu kabaludi mavanga mandi yela viokakana ayi yoyi yidi mu tala luvua ayi vua lu basonga bakambulu kuawu mfunu wubalula mavanga mawu.”—LUKA 15:7.
MAMBU MO MADI MU KHATI DISOLO DIADI
Tueka mmona bila mbi batu bankaka bafueti botulu mu kimvuka, bue bakulutu balenda kubasadisila babalula mavanga ayi bue balenda bue bakila nlemvo wu Yehova.
1-2. a) Bue Yehova keta tadila masumu ma nko? b) Yehova vuvu mbi kadi kuidi minsumuki?
YEHOVA kayangalalanga ko mambu mambimbi; weta lenda disumu. (Nku. 5:4-6) Yehova weta kututomba tutumukina minsiku miandi miomi midi mu Bibila. Kadiambu ko Yehova zebi ti tuidi batu bakambu lunga ayi zebi ti tuedi kuntumukina ko mu phila yilunga. (Nku. 130:3, 4) Vayi phe Yehova kayangalalanga ko ‘batu bobo beta tadila buphombo buandi banga diluaku ditatiminina vanga masumu.’ (Yuda 4) Diawu Bibila kilembo tubila “lumbu ki bunga batu bobo bankambu kinzikanga Nzambi” mu mvita wu Alimangedoni.—2 Pi. 3:7; Tso. 16:16.
2 Vayi, Yehova kakadi zola ti wumosi kabungana. Banga phila tubumuenini mu masolo momo maviokidi mu Nkengidi wawu, Bibila kilembo tubi bumboti mboti ti Nzambi “wuntomba ti baboso babalula mavanga.” (2 Pi. 3:9) Bakulutu ba Bakristu beta sokudila Yehova mu tomba mu mvibudulu woso sadisa minsumuki mibalula mavanga mawu ayi babaka diaka nlemvo wu Yehova. Vayi yisi ko ti minsumuki mioso mieta tomba balula mavanga. (Yes. 6:9) Bankaka beta tatamana vanga mambu mambimbi kadiambu ko zingolo ziozi bakulutu beta tatamana tula mu kubasadisa babalula mavanga. Bakulutu mbi bafueti tula mu diambu diphila yoyi?
“LUBOTULA MUTU WUMBIMBI VA KHATI TSIK’ENO”
3. a) Diambu mbi Bibila kitubidi mu diambu di minsumuki miomi mimengi balula mavanga? b) Bila mbi tulenda tubila mu phila beni yoyo ti nsumuki niandi veka tombidi botuka mu kimvuka?
3 Mu thangu nsumuki kamengi kuandi balula mavanga, bakulutu beta tumukina kaka lutuadusu lolo luidi mu 1 Kolinto 5:13, lo lutubidi ti: “Lubotula mutu wumbimbi va khati tsik’eno.” Yawu yinsudula ti nsumuki niandi veka tombidi tumbu beni; vedidi mim’butu mi mambu mo kakuna.a (Nga. 6:7) Bila mbi tulenda kubutubila? Bila nsumuki beni mengi kuandi balula mavanga mandi kadiambu ko zingolo ziozi bakulutu batudidi mu kunsadisa mu khumbu ziwombo. (2 Mtn. 17:12-15) Mavanga mandi mamonisini ti mengi kuandi tumukina minsiku mi Yehova.—5 Mo. 30:19, 20.
4. Bila mbi ndubu yeta vanunu mu lukutukunu mu thangu babotudi mutu nioni mengi balula mavanga mu kimvuka?
4 Mu thangu nsumuki nioni mengi balula mavanga kabotulu mu kimvuka, ndubu yeta vanu mu diambu di zabisa kimvuka ti nsumuki beni kasiedi ko Mbangi Yehova.b Lukanu lu ndubu beni luisi ko mu diambu di fuisa nsumuki beni tsoni. Vayi yeta vanu mu diambu di kimvuka kilandakana lutumu lu Bibila lolo lutubidi ti ‘kadi tula kikundi’ ayi mutu beni ‘buba phe kadi bue dia yandi va kimosi.’ (1 Ko. 5:9-11) Lutuadusu beni lolo luvanu mu bila kimfunu wombo. Thumu Polo wusonika ti: ‘Mua levire fifioti fieta funisa farine.’ (1 Ko. 5:6) Minsumuki miomi mitianga ko balula mavanga milenda vongisa nzengolo yi batu bobo beta tomba zingila mu nguizani ayi minsiku mi Yehova.—Zin. 13:20; 1 Ko. 15:33.
5. Bue tufueti tadila mutu nioni botulu mu kimvuka, ayi bila mbi?
5 Buabu, bue tufueti tadila mutu nioni botulu mu kimvuka? Kadiambu ko tuedi tula ko kikundi ayi niandi, tufueti kuntadila banga dimemi dizimbala vayi bika banga mutu kedi bue balula ko mavanga. Dimemi diodi dizimbidi ku luphangu dilenda kuandi bue vutuka. Tubambuka moyo ti dimemi beni diodi dizimbala dikivana kuidi Yehova. Diambu dikiadi, mu thangu yoyi kadidi kunganda, kakadi sadila ndevi yoyi katula kuidi Yehova mu thangu kakivana kuidi niandi, ayi yawu yintula ti kaba mu vonza kinneni. (Yeh. 18:31) Vayi Yehova bo kadi ntima kiadi, vuvu kidi ti mutu beni wela kumvutukila. Bue bakulutu beta monisina vuvu beni kioki buba kuidi nsumuki nioni wubotulu mu kimvuka?
BUE BAKULUTU BETA SADISILA BATU BOBO BABOTULU MU KIMVUKA
6. Bakulutu zikhubukulu mbi bafueti baka mu diambu di sadisa mutu nioni wubotulu mu kimvuka?
6 Bufueni kuandi sundula mutu nioni wubotulu mu kimvuka ayi kum’bika katula zingolo niandi veka muingi kavutukila Yehova? Nana! Mu thangu bakembi nsumuki nioni mengi balula mavanga ti botulu mu kimvuka, komite yi bakulutu bafueti kunsudikisa bumboti mboti mambu momo kafueti vanga muingi kavutuka mu kimvuka. Vayi bakulutu bela luta bue vanga mambu mankaka mu kunsadisa kavutuka mu kimvuka. Mu maluaku mawombo, bela kamba nsumuki beni ti bela yangalala bue kun’dengana mu mua zingondi kuntuala mu tala keni mebalula mavanga. Enati nsumuki beni tidi bue solula diaka ayi bakulutu, bakulutu bela kunkamba mu zikhini zioso kabalula mavanga ayi kavutuka. Buba ti kakadi balula mavanga mu thangu beni yina, bakulutu bela tula zingolo mu kue kuntalanga ayi kunkindisa mu diambu di kabalula mavanga.
7. Bue bakulutu beta sokudila ntima kiadi wu Yehova mu thangu balembo solula ayi mutu nioni wubotulu mu kimvuka? (Yelemia 3:12)
7 Bakulutu beta tula ngolo mu sokudila ntima kiadi wu Yehova mu thangu balembo solula ayi mutu nioni wubotulu mu kimvuka. Mu kifuani, Yehova kasi keta tomba ko ti dikanda diandi, bana ba Iseli baketa balula mavanga tuamina kabasadisa. Vayi wubaka diyindu di kubasadisa tuamina bamonisa bidimbu bibalula mavanga. Banga phila tubumuenini mu disolo dimmuadi di Nkengidi wawu, Yehova wumonisa ntima kiadi’andi mu kamba m’bikudi Hosea kalemvukila nketo’andi, nioni weba tatamananga vanga disumu. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Mu sokudila Yehova, bakulutu beta zola mu bukiedika boso ti nsumuki kavutukila Yehova, ayi beta kunsadisa kabika mona phasi mu kubutudila.—Tanga Yelemia 3:12.
8. Bue kifuani kioki Yesu katubila ki muana zimbala kieta kutusadisila tusudika phila yoyi Yehova keta kukimuena mu diambu di batu bobo babotulu mu kimvuka? (Luka 15:7)
8 Bambukila moyo kifuani ki Yesu ki muana zimbala kioki tutubila mu disolo dimmuadi di Nkengidi wawu. Mu thangu kamona muan’andi wulembo vutuka ku nzo, siandi ‘wuye kun’dengana mu nsualu woso, wunyamba ayi wumvana bibesi.’ (Luka 15:20) Tuzaba ti siandi kasi teka vingila ko ti muan’andi kateka kunlomba nlemvo. Vayi wubaka diyindu di kue yambi muan’andi banga phila disa dioso di luzolo kalenda kubutudila. Bakulutu beta tula ngolo mu sadila kifuani beni kuidi bobo babika kimvuka. Beta tomba ti mamemi mazimbala mavutukila Yehova. (Luka 15:22-24, 32) Zikhini zikala ku diyilu ayi va ntoto mu thangu nsumuki kavutukidi Yehova!—Tanga Luka 15:7.
9. Diambu mbi Yehova keta tomba voti keta kindisila minsumuki bavanga?
9 Mu tadila mambu mo tume longuka tii mu paragrafi yayi, tume mona bumboti mboti ti Yehova kayangalalanga ko mavanga mambimbi ma batu bobo ka batianga ko balula mavanga. Kadiambu ko buawu, kabandanga ko minsumuki mbusa. Tidi ti bamvutukila. Phila yoyi Yehova keta kukimuena mu diambu di minsumuki miomi mieta balula mavanga, yimonusunu mu Hosea 14:4: “Mandi bavukisa mu kambu kuawu ku busonga. Mandi bazola mu phila yoyi thididi, bila nganzi’ama yibotukidi kuidi bawu.” Luidi lukindusu lunneni kuidi bakulutu mu tomba zaba bidimbu biobi bilembo monisa ti mutu wulembo balula mavanga. Ayi luidi lukindusu lunneni kuidi bobo babika Yehova muingi bamvutukila mu kondo bue vingila.
10-11. Bue bakulutu beta tombila sadisila batu bobo babotulu mu kimvuka mu thama?
10 Bue bakulutu balenda tombila sadisila batu bobo babotulu mu kimvuka mu thama, bulendakana vame vioka mimvu miwombo? Bulendakana batu beni basie bue vangi ko masumu momo babotudulu mu kimvuka. Bulendakana phe batu bankaka bazimbakana kuawu mambu momo babotudulu mu kimvuka. Buba buawu voti buawu ko, bakulutu maba tomba zaba bibuangu biobi bakala ayi kubatula zivisiti. Mu thangu bakulutu balembo batudi zivisiti, maba balomba phe batula yawu lusambulu va kimosi ayi kubalomba mu luzolo loso bavutuka mu kimvuka. Ayi tuzebi ti mutu niandi tula mimvu miwombo mu kondo bue kutakana mu kimvuka, mu kondo finda phaka kafueti ba wuvola mu kipheve. Diawu, enati tidi vutuka mu kimvuka, bakulutu balenda baka zikhubukulu mu tomba mutu kalonguka yandi Bibila, buba kavutukidi ko mu kimvuka. Mu mambu moso, bakulutu kaka bafueti baka khubukulu yindongokolo beni.
11 Mu sokudila ntima kiadi wu Yehova, bakulutu batidi sadisa batu bawombo bobo babika kimvuka mu kubakamba ti muelo widi wuzibuka muingi bavutuka mu kimvuka. Mu thangu nsumuki kamonisini ti baludi mavanga ayi lembolo zinzila ziandi zimbimbi, kalenda vutuka mu kimvuka mu kondo bue vingila.—2 Ko. 2:6-8.
12. a) Mu mambu mbi bakulutu bafueti luta bela bunzumbi? b) Bila mbi katulendi banzila ko ti mintindu minkaka mi minsumuki milendi ko baka mamboti ma ntima kiadi wu Yehova? (Tala phe noti kuwanda phapi.)
12 Mu mambu mankaka, bakulutu bafueti luta ba bunzumbi tuamina bavutula mutu mu kimvuka. Mu kifuani, enati mutu wubebisa muana lezi mu mambu ma kitsuza, voti aposta voti wusadila madiela mambimbi mu diambu di kavonda dikuela diandi, bakulutu bafueti tomba zaba bumboti mboti ti batu baphila yoyi babaludi mavanga muingi bavutuka mu kimvuka. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Bafueti tanina bakhomba ba babakala ayi babaketo mu kimvuka. Vayi tufueti zaba phe ti Yehova maka kikinina nsumuki nioso nioni baludi mavanga mu bukiedika boso ayi lembolo bue vanga mambu mambimbi. Diawu, kadiambu ko bakulutu bafueti monisa bunzumbi mu batu beni baphila yoyi, balendi ko ba mu tezo kituba ti mintindu minkaka mi minsumuki milendi ko baka lemvo wu Yehova.c—1 Pi. 2:10.
DIAMBU MBI KIMVUKA KILENDA VANGA
13. Luviakunu mbi luidi mu phila yoyi tueta tadila mutu nioni wubaka tsembolo (réprimande) kuidi bakulutu ayi mu phila tueta tadila mutu nioni wubotulu mu kimvuka?
13 Banga phila tubumuenini mu disolo diodi diviokidi, thangu zinkaka ndubu yeta kuiza vanu mu kimvuka ti mutu baveni tsembolo. (réprimande) Mu diambu diphila yoyi, tulenda tatamana ba yandi kithuadi mu zaba ti wubaludi mavanga ayi wubikidi zinzila ziandi zimbimbi. (1 Tim. 5:20) Widi kaka mu khati kimvuka ayi phuila kadi yi lukindusu lolo lueta ba mu ba kikundi ayi Bakristu bankaka. (Ebe. 10:24, 25) Vayi, disuasanu didi ayi mutu nioni wubotulu mu kimvuka. Tufueti lembo ‘tula kikundi ayi mutu beni,’ buba phe ‘kadi dia va kimosi ayi mutu beni.’—1 Ko. 5:11.
14. Bue Bakristu balenda sadila kansasa kiawu kioki kilongu mu Bibila mu phila yitadila batu bobo babotulu mu kimvuka? (Tala phe foto.)
14 Lutumunu lolo luidi mu 1 Kolinto 5:11 lunsundula ti tulendi ko bue tedisa mutu nioni wubotulu mu kimvuka mu lukutukunu voti tulendi ko bue kumvana mboti mu lukutukunu? Nana. Bukiedika, tulendi ko tula kikundi ayi niandi. Vayi Bakristu balenda sadila kansasa kiawu kioki kilongu mu Bibila mu baka nzengolo yi tedisa mu zikhutukunu zi kimvuka mutu nioni wubotulu mu kimvuka, bulendakana khomb’aku, mbut’aku voti mutu nioni wuba nkundi’aku mu thama. Mbi tufueti tula enati mutu beni wizidi mu lukutukunu? Mu thama tueba vananga ko batu baphila yoyi mboti. Mu diambu diodi phe, kadika Mukristu kafueti sadila kansasa kiandi kioki kilongu mu Bibila mu diambu beni diodi. Batu bankaka balenda kuawu kondo kukitatikisa mu vana mutu beni mboti voti kunyamba mu lukutukunu. Vayi tulendi ko kudisa masolo ayi mutu beni ayi tulendi ko tula bukundi ayi niandi.
Bakristu balenda sadila kansasa kiawu kioki kilongu mu Bibila mu diambu di baka nzengolo yitedisa voti nana mutu nioni wubotulu mu kimvuka mu lukutukunu voti kunyamba mu lukutukunu mu kumvana mua mboti (Tala paragrafi 14)
15. Ntindu mbi wu minsumuki batubidi mu 2 Yowani 9-11? (Tala phe ankadre “Yowani ayi Polo disumu diphila mosi beba tubila?”)
15 Batu bankaka balenda kukiyuvula: ‘Bibila kisi tuba ko ti mutu nioni wumvana mboti kuidi mutu wuphila yoyi, kakadi fubakana mu mavanga mandi mambimbi?’ (Tanga 2 Yowani 9-11.) Disolo di masonoko beni dimonisini ti lutumunu beni lutadidi ba aposta ayi batu bankaka bobo beta tembikisa mu luzolo luawu loso mavanga mambimbi. (Tso. 2:20) Diawu, enati mutu wulembo tembikisa malongi ma ba aposta mu nko voti mambu mankaka mambimbi, bakulutu balendi ko baka zikhubukulu mu kuntula visiti. Kadiambu ko tuidi na vuvu ti batu beni balenda balula mavanga mawu. Enati kamonisini ko bidimbu bibalula mavanga, tulendi ko vana mutu wuphila yoyi mboti ayi tulendi ko kuntedisa phe mu lukutukunu lu kimvuka.
SOKUDILA NTIMA KIADI AYI NLEMVO WU YEHOVA
16-17. a) Diambu mbi Yehova katidi mu diambu di minsumuki? (Yehezekieli 18:32) b) Bue bakulutu balenda monisina ti balembo sadi mu nguizani ayi Yehova mu thangu balembo tombi sadisa minsumuki?
16 Mambu mbi tume longuka mu masolo matanu ma Nkengidi wawu? Yehova kakadi zola ti wumosi kabungana! (Tanga Yehezekieli 18:32.) Katidi ti minsumuki mivutula nguizani ayi niandi. (2 Ko. 5:20) Mu kadika mbandu, Yehova wulebidila mu khumbu ziwombo dikanda diandi diodi divambuka, buba phe bobo bantombukila, babalula mavanga ayi bamvutukila. Bakulutu mu kimvuka badi na diluaku disala kithuadi ayi Yehova mu tula ngolo mu diambu di sadisa minsumuki mibalula mavanga.—Lom. 2:4; 1 Ko. 3:9.
17 Yindula zikhini ziozi zikala ku diyilu mu thangu nsumuki kabaludi mavanga! Dise dieto di mazulu, niandi phe weta mona zikhini ziphila yoyi mu kadika khumbu yoyi keta muena mamemi mazimbala malembo vutuka mu kimvuka. Luzolo lueto kuidi Yehova lueta tatamana buelama mu thangu tulembo yindula mu buphinda ntim’andi kiadi, nlemvo’andi ayi buphombo buandi bunneni.—Luka 1:78.
NKUNGA 111 Ntina ya esengo na biso
a Mu disolo diadi, tulembo tadila nsumuki banga bakala. Vayi mambu beni matadidi phe baketo.
b Tukuiza bue tedilanga ko batu beni batu bobo babimisini mu kimvuka (Excommunié). Mu nguizani ayi ziphova zi Polo ziozi zidi mu 1 Kolinto 5:13, buabu matu batedilanga batu bobo babotudi mu kimvuka.
c Mu tadila Bibila, disumu diodi ka diedi lemvukulu ko disi ko ntindu mosi plina wu disumu, vayi didi disumu diodi dilembo vangi mutu nioni wumvuezila Nzambi mu ntu ngolo woso ayi nioni mengi kuandi balula mavanga mvimba mvimba. Yehova ayi Yesu bawu veka kaka badi luve lubaka nzengolo mu tuba ti mutu kasi fuana ko lemvukulu.—Mlk. 3:29; Ebe. 10:26, 27.