Ya Mo Oni Nabi gu ga Mbori Gamahe Nga ga Rogatise na Nyanyakipaha?
“Yekova idi he fu roni oni bi zereda rogo ga akumbaroni kporo, wa du oni ni ba sa sa!”—RUTA 1:9.
ONI GBATA AKARAGAPAI KUTI AGI ASANAHE RE:
Tipagine gu ga Mbori amoyambu nadumbata anaabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise ti ni na nyanyakipaha?
Wai gu ini ani nga Yekova naberã aberã tipa gu siapai du ani nani tipa badiarogatise?
Gini arugute du tipa rogatise rogo Ziazia Kekeapai oni aida ka mangaha rogo gaoni raka yo?
1. Oni ringbisinga pa wai Adamu adu ti gu regbo i afu dee fuko.
“GERE nga gu meme dagba amemere yo nga pasio rogo pasiore yo; i ayá ti ri, De, bambiko i adi ri ti Kumba.” (Bam. P. 2:23) Nairiwo gu ngbarago gu bambata kumba nangia Adamu adu nani tipa dee re! Nirengo, si asako ko gumba gi wene siakasiaka afugo re! Fuo Yekova sa Adamu ko ti nibakere rame, Yekova adi ngazirako sa ki saha nibawene dee fuko. Adamu kini mo ka yamba rimori nga Eva. Mbori ki kodiyo i du ni arogotise. Wa duhe nga Yekova adi kina ngazira Adamu tipa ka mbakada ri rogoho, i aima kpinyemu tiyo kisusi agu arogotise du areme.
2. Tipagine akumba gbiati adee akpinyemu tiyo ti ni?
2 Nibi gu bakere tatamana du Yekova nani, ko akusi aboro na gu nyemupai tiyo nga kumba kpinyemu dee na dee ki kpinyemu kumba, na gu sino re du nasayo i mbedi dagbatiyo. Gu buku nga The World Book Encyclopedia nayaa: “Gu kumba na dee rogotiyo, i namaabangirise tipa ka kodaba dagbatiyo na ka kpinyemu tiyo nyeanye kindi.” Gere nga gupai ninaamanga dagba aDezire Yekova.
I ABI GU GAMAHE NGA GA ROGATISE NA NYANYAKIPAHA
3. Wai gu Yisaka agbia dee?
3 Abarayama adu na bakere irisa tipa rogatise. Sidu, ko akedi gako moyambu ko ndu ku Mesopotamia yo ka ye na dee fu Yisaka. Gu kparakpee gu moyambu re amangihe aye na wene sangbanapai. Rebeka nangia irisimbori ada nidia Yisaka na ki da niboro sa dagba agu aboro naadu rogo gu ga Yekova mbakadapai naadu tipa ka banda ngbatunga Abarayama. (Bam. P. 22:18; 24:12-14, 67) Ono gipai re ayugongo gupai furani nga si naida boro duho du gani sunge nga kaa sosoda akumba na adee i nirogo tiyo te. Gu regbo ani araka ti ni awere, dungu aboro namanga gayo siapai nisayo tipa gu dee na gu kumba i aida ka diani. Rengo ngaha nga, rogatise ho i azogaha kina ngbangbaturũ yo te, ono ka aKristano kpari fu Mbori tipa rugute watadu gako toro, ko bandayo abanda rogo gipai re gbiati gu kura apai nga ga raka.—Gara. 5:18, 25.
4, 5. Gini he nayugo nani furoni nga degude boro Surama gbiati babanda akandoro aakpinyemu tiyo akpi?
4 Gu bawene degude boro Surama naadu rogo gu Yisaraere nadumbata aidanga akurari sosodi ri ri da nidia Bakindo Soromo naadu na dungu adee beko te. Ri ayaa: “Ako wiri aboro Yerusarema nga ade, mi zunga he fu roni, ka oni ya wo nga ti nyemuse ya, ki zingisi he a ya daho si ka ngba ni.” (Ga So. 8:4) Gu degude boro Surama re adu na mbakadapai dagba tiri na gu kura babanda akandoro sa. Ri ayaa: “Mi nga mbumbudahe wa ga kundu badari Sarona yo, wa ranga angboongboorago yo.” Ko akaragaha ki yaa: “Wa ranga dagba akiwe, wo du badiangbare dagba paranga ade.” (Ga So. 2:1, 2) I aima kpinyemu tiyo dagbatiyo.
5 Wa duhe nga gu degude boro Surama re gbiati gu babanda akandoro re aima kpinyemu Mbori, gayo ramukporo aima rengba ka du nibawenehe. Nirengo, gu degude boro Surama re aya fu gu babanda akandoro ri akpinyemu re wee: “Mo moi re wa ũido ku kpotoro yo, wa ga tongo ido ti bero; bambiko nyemuse nyanyaki wa kina kpio, deringo ni kere he wa murã. Imaha wa ima we, wa gu mirã we nakĩ akĩ. Dungu aime arengba nga ka bisa nyemuse te, ka ime fu nga ku ri he a te. Ka boro vura fu gani aũkporo afu tipa nyemuse dunduko, i apayasi he apayasi dunduko.” (Ga So. 8:6, 7) Ho oni aberãpa rogatise ni, anga kina gi bangisapai re si aida si du tipa roni te?
GU SIAPAI MBORI ABIHE NA NYANYAKIPAHA
6, 7. Wai gu ini anihe nga Yekova naberã aberã tipa gu gaani siapai du tipa badiarogatise?
6 Yekova naberã aberã tipa gu siapai du oni nani tipa badiarogatise. Ko afu zahe fu aYisaraere nibipa aboro kanana ki yaa: “Ka oni amánga nga pa rogatise na yo ya, ka oni afú nga awironi nga ade fu awiriyo a ya, ka oni adía nga awiriyo ni ade fu awironi a ya. Bambiko i asá awironi ku sa yo ti peka fuo re, ya i mángi pa kura ambori; bambiko ho ga Yekova zinga ka runguda ni kuti roni, ko ki gbarasi roni ni ipo.” (Pa Rug. 7:3, 4) Fuo kama agarã kusa, gu boromotumo nangia Ezara ayaa: “Oni ati ndika, ki rogo kungba ade ni adiaroni, ki kiisi gu ngbanga nga ga aYisaraere.” (Eza. 10:10) Na gu mokedi nangia Pauro afura fu akurako aKristano ki yaa: ‘De du ni vodivodi ri wa du kumbari ni ungani; ono ka kumbari aima kpi, ri rengbe na dia gu ni a wa ri ka kpi nyemu he, ono kina rogo Gbia yo.’—1 Kor. 7:39.
7 Kangia gu ga Yekova moyambu naima kpara gaani raka fuko mangi rogatise na gu boro angianga idipase ya, gure nga basasangba. Agu aYisaraere naadu ti rago Ezara amangi gbegberẽpai nga ‘ka roga kungbo adee,’ na si rengbe kadu nigbegberẽpai ka boro mbu manga gupai Ziazia Kekeapai agumbaha. (Eza. 10:10; 2 Kor. 6:14, 15) Gu Kristano di gu boro angianga boro ndikidi idapase ya, wene kpiapai nga ní te na ní abingo gu ga Yekova gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha te. Gu boro mangi ngbatunga gu rogatise re fuo zio ní bapatiza, si nagbarasapa agu amomu du ní nani dagba ga Mbori aboro. Na runga ha funi ní nga ní ta sana Yekova tipa amaku baraho ní aida gupai nifuko rogo kpe yo nga, ‘Yekova, mi ima ingapai kutiro, ono mo fu maku afu fere’ te.
GU BARANI DU NGBANGBATURŨ YO IMA INO GU HE NGBA KISUSI
8. Oni sakingo ndu gupai si aida ani pekefuo ga Yekova arugute ti ni tipa rogatise.
8 Bambakadi makana niima ino wai si amangasunge wenengai. Ní rengbe ka fu arugute tipa wai si aida i nimangisunge nani. Kangia ani ká ka mangasunge na gu rugute re, sangbanaha rengbe ka du nga gine? Sangbanaha rengbe ka du nigbegberehe! Ka ani aida gaani rogatise du na ngbarago, ani duwa ka ani pekefuo agu arugute Yekova nafuhe nga Baenge mburu rogatise.
9. Tipagine rengbe ani ti ni ka ya Yekova ima rugatiko na pa gu gberarago du boro nani ti sungo nisase gbiati pa gu ngbarago rengbe ka du rogo ramukporo?
9 Yekova ima ino agu apai naabaha dũ si aida boro inihe tipa aboro gbiati rogatise. Ko amoi nyemu kodaba kurogo aboro yo tipa i “zúga azuga, ki nge ange.” (Bam. P. 1:28) Mbori ima ino gu gberarago du boro nani ti sungo nisase, mbiko mbata fu ko kusi bambata dee, ko yaa: “Ngba nga ha kumba sungu ni sa ko te; mi ambákada mounda rengbe tipa ko.” (Bam. P. 2:18) Yekova ima rugatiko a na gu ngbarago rengbe ka du rogo ramukporo.—Oni gedi Asanza 5:15-18.
10. Gini apai si aida si banda gu dawedawe ngbanya du dagba agu arogatise nga aKristano?
10 Mbiko gu ingapai gbiati gu zangarengba aboro adihe ti Adamu, rogatise ho du nirengberengbehe awere te. Ono tie, dagba ga Yekova amoyambu yo, arogotise rengbe arengba kadu na ndikidi ngbarago ka i apekefuo Fugo Mbori. Nikpiapai, oni kparianga gu rugute Pauro afuhe nibipa gu dawedawe ngbanya du dagba arogatise. (Oni gedi 1 AKorindo 7:1-5.) Ziazia Kekeapai agumbanga gupai nga, si naida arogotise nikodiba sa tipa kina batika agude te. Kodaba niguhe nanyasa gu nunga na gu nyemuapai du boro nani. Ono rago angbanga ti Mbori na gu kodaba adunga kuti arugutehe ya te. Zanga kapa, si naida agu aKristano nga arogotise mangisunge na gi papara gayo raka re ngba wene gene, na si nasayo i naayugo ndikidi nyemuse dagbatiyo. Nirengo, si naida i bandatiyo ti gu mangapai rengbe ka ba gberarago ti Yekova.
11. Wai gu Ruta agbia maku mbiko manga ri pai kina wai Yekova akpinyemuhe?
11 Si naida ramukporo hi be ngbarago angianga gberarago na mbugo ya. Gbe, si naida kua Kristano du nigu kporo nga baongoda gbiati ba zereda. Oni kparianga gupai namangi agarã 3,000 kusayo ho gbinza Naomi na adekurugbo awiiri nangia aOrupa na Ruta aguari ni ringara Moaba yo ka ndu ku Yuda yo. Naomi azungodi gu paranga adee re i karagatiyo fuo gayo aboro. Gu boro Moaba nangia Ruta azi tiri kuti Naomi, ki du niruru ri fu ndikidi Mbori, na Mbori ‘afu mosoro furi rengbe arengba, nga gu ko ri aye ka oka tiri kutii popoko yo!’ (Ruta 2:12) Mbiko wa Ruta aabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha, ri ada nidia gu gbinza bakumba nangia Boaza nangia ndikidi irisi Yekova. Ani naa kido nga, ho i nika zingisa ri ni rogo ga Mbori vovo zegino auru kpotosende, ri nika duadu na ngbarago ka ino gupai nga ri adu dagba gu ngbatunga yo Yesu Kristo aye rogoho. (Mt. 1:1, 5, 6; Rk. 3:23, 32) Nairiwo agu amaku ri agbiaha mbiko mangapai kina wai Yekova akpinyemuhe re!
WENE ARUGUTE TIPA ROGATISE DU NA DIABESE
12. Wari rengbe boro ka gbia ruru arugute ni tipa rogatise?
12 Baenge mburu rogatise nagumba gupai furani si aida ani inihe tipa gu rogatise du na diabese. Boro ho inipai tipaha kisusi ko te. Ziazia Kekeapai ti aregbo dunduko nga rengo, na gu yangara gene rengbe boro ka degatuni kuti gu ruru arugute du tipa rogatise ngbaha nga ka mangapai ringbisihe kuti gu rugapai nga ga Ziazia Kekeapai. Nikpiapai, ga Mbori toro adu kugii Pauro ko kepai ki yaa: “Gu ni nikpí nyemu diani wa du oni ni ba sa sa, wa kina tini; dia boro nigunde agunde ti kumbani.” (Ef. 5:33) Agu aKristano niima nyaka rogo toro yo ima rugatiyo na gipai re wenengai. Ono gu sanahe duho nga, Ya mo i amangapai kuti agi arugute re? I rengbe ka mangaha, kina gu ka i abi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha.a
13. Ginipai rengbe ka manga ka si du nga boro amanganga sunge na agu rugute du rogo 1 Petero 3:7 te?
13 Si naida gu kumbakudee nga Kristano mangi diako rogo nyemuse yo. Gu mokedi nangia Petero ayaa: “Kina a wo akumba, oni rá kporo na yo na rugatinapai, nifu irisa fu de wa arengba nga ome de na ga kumba ya, na wa du oni ni adi gu undahe nga ga unga wa sa na yo; ka pai dingisa nga gaoni kpe ya.” (1 Pet. 3:7) I rengbe arengba ka dingiso gu kpee nga ga kumbakudee ka si du nga ko amanganga ga Yekova arugute te. Si rengbe ka gberesa payo rogo toro yo na ki sa gupai nga i du nifudifudiyo berãyo yo, i naapapaya, watadu i naamangapai na kina zizinga.
14. Gu diakumba du na nyemuse, gari mangapai rengbe ka du na gini maapai kurii gari aborokporo?
14 Gu diakumba namangapai kuti ga Mbori arugute gbiati gako ziazia toro rengbe ka sa kpuri si du nigu ba nga ga zereda gbiati ngbarago. Manga ri he wo rengbe ka sa gupai nga gu kumbaari nga irisimbori kpinyemu ri na kini banda ri rogo borose yo na rogo toro yo. Ri naida ko naakpinyemu ri akpi, na ri saha fu kumbaari a taata ko kpinyemuri. Asanza 14:1, nayaa: “De tatamana nadua gari bambu, ono mumungo de nagbandaka ha ni kina beri.” Gu diakumba du na tatamana gbiati nyemuse namanga bakere ome tipa gari aborokporo du na diabese gbiati ngbarago. Ri nabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha.
15. Gini arugute du rogo AEfeso 5:22-25?
15 Gu kumbakudee gbiati diakumba nawirika ga Yesu kpiapai nibipa wai ko amanga dungurati, i nabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha. (Oni gedi AEfeso 5:22-25.) Nairiwo agu amaku rengbe arogotise ka gbiaha ka si du nga i nakpinyemu tiyo nzunzu ki zanga mbu rukö, onga kungbase, watadu gu mangapai angianga sino aKristano ya si gberesi gayo ramukporo!
KA BORO KPARAKANGA YÓ YA
16. Tipagine bete aKristano anye ti ni ni abakuparanga?
16 Wa vura duhe nga dungu aboro ninaaberã pa manga rogatise, kura ga Yekova amoyambu kinaho du ni abakuparanga mbiko i ata bingo gu boro ngbatiyo watadu guni namanga gupai Yekova aidaha te. Kurayo kinaho aberãnga pa rogatise ya, i naida ka futiyo nyanyaki tipa ka manga ga Yekova sunge zanga gu fudifudiapai nga ga rogatise. Rengo ngaha nga, si naida boro du nibakuparanga ringbisihe kina kuti gupai Yekova aidaha.—Mt. 19:10-12; 1 Kor. 7:1, 6, 7, 17.
17. (a) Gini afugo Yesu tipa rogatise si aida ani moihe ku berãrani yo? (b) Kangia Kristano tona ka kpinyemu ga kura boro badiarogatise, ginipai si aida ní mangihe zanga keesa?
17 Singia arogotise nga ani watadu ani ata manganga rogatise te, ani dunduko si aida ani moi agu afugo Yesu kurani yo nayaa: “Oni ageda nga ha te? ya gu ko namangi yo ho rago aenge ni ko amangi yo ni kumba na de, ki ya, ‘Bambiko si du boro nihe bani ti ni na nani, ki ka kuti diani; i ue i ki du wa boro sa’? Si du i nadu nga ti ni ue berewe ya, i ki du adu sa. Were gu Mbori akpamia re ka boro kpara nga ha ya.” (Mt. 19:4-6) Kpinyemu ga kura boro badiarogatise nga ingapai. (Pa Rug. 5:21) Kangia ngbatungapai wa gure tona ka rimo ku ngbadu Kristano yo, si naida ní mangipai niipo tipa ka dia gu gbegberẽpai re kpotoniyo kusayo, ka si vura du vurũ nga manga ní he wo rengbe ka sa ní ní du nifudifudi ní ngbaduniyo mbiko mbu ní gu gbegberẽpai re si moipai kpotoniyo. (Mt. 5:27-30) Si angbaangba ka ní mbakadi berãni ti ngbatunga gu berãpai re na ki mbuhe.—Yere. 17:9.
18. Gini bipai si aida ani du nani tipa gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise?
18 Zavura kina agu aboro inipai tooni watadu ainongo kandara wiripai tipa Yekova na gu gako bawene gamahe nga ga rogatise ya, i nayugo bete irisa ayugo tipa ramukporo. Anga agurani niima kpara gaani raka fu “betedi Mbori” nga Yekova, si aida ani du na ngbarago tipa gako agamahe dunduko na ki niyugu gupai nga, ani nzunzu nabi gu gako gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha te?—1 Tim. 1:11.
[Footnote]
a Tipa gu futufutu sakapai du tipa rogatise, oni bi kapita 10, na kapita 11 nga ga gu buku nga “Keep Yourselves in God’s Love.”
[Blurb on page 12]
Wene rogatise nafu irisa fu Yekova na kini fu bakere ngbarago fu agu aboro dunduko du kporo
[Gu sura du ti kpewaraga 11]
Ruta anaabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha
[Gu sura du ti kpewaraga 13]
Ya mo oni nayugoho nzunzu nga oni nabi gu ga Mbori gamahe nga ga rogatise na nyanyakipaha?