Agu Akpakarapai Adee Ahihe
“Ho mi abi wai aboro amanga ni fu adee, si nasa re ka mi idinga kada nidee ya.” —Gere nga afugo ZAHRA, DU GARÃRI NGA 15, rogo gu magazini nga GEO rogo Faransée.
AGU afugo degude du ni kumbabee re nayugo agu apai namanga rogo zegino dunduko nga zuũ gbiati gu gbegberẽ apai narungosi adee gbiati adegude rogo gayo raka yo. Oni bingo gi rengo apai re.
● Kparakaro. Asia yo, dungu avunguagude nakpinyemu ka vunga akumbagude ti vunga adegude. Yu-eni (UN) atingidipai rogo 2011 tipa agu aringara re nga, bange adee nga amirioni 134 nakpa dagba agu aboro du yo mbiko ba agude vuse yo, imo ra, gbiati zanga ngerafuo ra.
● Wirikapai. Rogo zegino dunduko, adee nga agu aboro ndu ku sukuru yo ka i adianga kandara garã biama koyo ya.
● Kodaba ngbaome. Bange adee nga abirioni ue na sita kama akutu naraka rogo agu aringara aboro abingo ho nigbegberẽpai tipa ka kodaba na dee ngbaome ya.
● Kpotose. Rogo agu aringara apai ata sonanga rogoho wenengai ya, vuru aminiti yo ue, dee du wa ka ní kpi sa be vuse watadu be kpakarakpakara vungu mbiko amunganga angeranga fuoni te.
● Du na rengo. Wa vura duhe nga gu bakere riahe du rogo zegino beberehe naye be adee, rogo gu kura aringara, i na rengo beyo tipa ka du na dagbangua watadu ka dia gu dagbangua nga ga kumbo te.
Tipagine aboro aká na ngbatunga agu arengo du fu aboro dunduko re ti ni be adee? Gu kura aboro napekafuo gu ida nga ga gayo pambori gbiati gu mangapai nasongoda watadu abingo ho nigbegberepai tipa ka ta dee ya. Chandra Rami Chopra nga bainiparugute India yo apepai rogo waraga pangbanga nga ga Faransée ki yaa: “Agu andiko nga ga apambori dunduko kina sa, si nasongoda manga gbegberẽpai fu adee.”
Ya mo oni idi kuti gipai re? Ya mo oni naberãha nga Ziazia Kekeapai nabisira pa adee kina wai kura abuku nga ga apambori amangaha? Kura aboro nabihe nga bete averesi rogo Ziazia Kekeapai nafura afura wo. Ono gu Mbori nakusi Ziazia Kekeapai nabi adee wai? Wa vura duhe nga ngbadu kura aboro naima aima be gipai re, ka ani wisigi gupai Ziazia Kekeapai apehe wenengai, si rengbe ka undo rani ani gbia wene karagapai kuti gipai re.
[Picture Credit Line on page 3]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures