Yekova Akeesanga Te

“Ka si du wa [yuguyugupai] ayé yee, mo súngudi he; si ayé aye ni rengo, si aíma nga te.”—ABAKUKA 2:3.

1. Gini diaberã ga Yekova aboro nayuguhe, na gere nafõngbaduyo yo i mangi ginipai?

‘MI ARÚ kindi rogo gimi babandarago.’ Gure nangia gu diaberã nga ga Abakuka, nangia ga Mbori nebi. (Abakuka 2:1) Ga Yekova aboro rogo 20 kama agarã yugu kina gu bangisa diaberã re. Sidu, i aima karagapai zaaza sa gu yambahe i agumbaha ti regbo gu bakere dunguratise i amangihe rogo Mbirinvuo rogo 1922, nga gu naye na bakere ariapai: “Gere nga nyanyakipa uru kisusi. Oni ngere, Bakindo nazogarago! Oni nga gako abatungusipai gbayaga. Sidu tie, oni takipandehe, oni takipandehe, oni takipande Bakindo na gako Kindo.”

2. Fuo i karaga yo kurogo zaza mangasunge ti ngbafuo Bambata Vura nga ga Zegino, ginipai mbedimbedi aKristano arengbe ka takapandehe?

² Ti ngbafuo Bambata Vura nga ga Zegino, Yekova akaraga gu ruru yangara mbedimbediyo kurogo gu sino nga ga mangapai zaaza. Wa kina Abakuka, i nibasasa arengbe tie ka takapande gupai nga: ‘Mi arú kindi rogo gimi babandarago, ka sinzirirago ka bi gupai ko ka gumbaha fere.’ Gu fugo Ebere du tipa “sinzirirago” na “bandarago,” i nadogodaha rogo dungu sangbaanebi.

“Si Aíma Nga Te”

3. Tipagine si aida tini ani naangera angera?

³ Wa aDezire Yekova atakapande ga Mbori zahe areme, i du wa ka i duna rubangirise tipa ka irisa gu yangara afugo Yesu nga ga bakere sangbanebi: “Oni ngére a wo, bambiko oni aina nga ni gu rago irakporo ka yega te, ka ni yega . . . nyemu na bebere yuru, na ho kondo nakua ni, . . . [watadu ngbatutu] wiso . . . ko ka tunguo roni atunguo oni [ni]ra ara. Gu pai mi agumba fu roni kina ha mi agumba fu aboro dũ, Oni ngére angera.” (Marako 13:35-37) Wa kina Abakuka, na ringbisihe kuti afugo Yesu, ani du wa ka ani aangera angera kindi!

4. Waigu du agu apai du tipa rani wa kina gu nadu tipa Abakuka bara ti gu garã nangia 628 Mbata fu Gaani Regbo?

⁴ Abakuka avura nyasa ke gako buku bara rogo 628 Mbata fu Gaani Regbo, mbata fu Babera da a na ome nga ga zoga zegino. Tipa dungu agarã, i aima digo nitakipande ga Yekova sarangbanga kuti gu bakporo samungu nga Yerusarema. Si ki vura du wo, pai adunga ho naayugopa gu regbo ziazia si adu nga i amanga gu sarangbanga re tini te. Da ka idi gupai nga agarã anye koyo gbua 21, fuo gure aBabero ki dani amangi ga Yekova sarangbanga? Kinawo areme a, ani ainongo ‘gu uru na saa’ nga gu moiyo ho tipa digido gi sinoraka re te, ono Yesu aima za rani ki ya: “Oni mbákadi tironi . . . ; bambiko Wiri boro naye ti gu saa oni aberã nga pa ha ya.”—Matayo 24:36, 44.

5. Ginipai nangarasa rani gbe rogo agu afugo Mbori du nikekehe rogo Abakuka 2:2, 3?

⁵ Na wene ndupai, Yekova afu gi kparakpara sunge re fu Abakuka: ‘Mo ké pa gu yuguyugupai re; mo ké he nzunzu ti kpasakpasa he, tipa guni nika gedaha ni gedihe zukazuka. Bambiko yuguyugupai nasunguda ragoho kindi; si naipisa tihe sa digidaha—si aré nga zire te. Ka si du wa si ayé yee, mo súngudi he; si ayé aye ni rengo, si aíma nga te.’ (Abakuka 2:2, 3) Areme, gbegbereapai na zuu namaapai auru kpotosende dunduko, kini yugu gupai nga ani gu ru ti kina boro gu regbo “gu bakere iiriwo rago nga ga Yekova” nika rikito tini. (Yoere 2:31) Gu nangarasa rani nirengo nga kina boro fugo Yekova nga gu nakido rani ya: “Si aíma nga te”!

6. Waigu rengbe ani ka bata be gu uru sarangbanga naye re?

⁶ Wai tie, rengbe ani ka bata be gu uru manga sarangbanga nga gu naye re? Yekova nakaragapai nimanga ko gu kparakparapai du dagba ruru boro na iraira boro: “Mo ngére, gu ni adu nga toroni ni ruru he ya ni atí bungudu, ono ruru boro aráka mbiko gani idapase.” (Abakuka 2:4) Agu abazogo nga aboro ruko ni aboro gbangbati gbiati kungbo aboro agbarasi apai rogo agu apangbanga nga ga aboro ti gaani regbo, ni uka kure badungu aboro wenesa, gbe, rogo agu avura ue nga ga zegino na rogo gu imotise du dagba ngbatunga aboro. Na kparapai ti gure, ga Mbori mbedimbedi amoyambu nga akpinyemu zereda ahipai tigayo kini mangi rurupai. I nga gu ‘ruru rikaaboro nga aguyo naka kuti ruru mangapai.’ Gi rikaaboro re, kodihe na gayo abadiasunge nga, gu ‘kura avusende,’ nairisa gu rugute nga: “Oni kída kuti Yekova nye anye kindi, mbiko Yekova Mbori du ni nyenye mbia.”—Yesaya 26:2-4; Yoane 10:16.

7. Ginipai si aida ani mangihe, kuti ga Pauro mangasunge na Abakuka 2:4?

⁷ Ni ke ko waraga fu agu aKristano nangia aEbere, gu mokedi nangia Pauro adipai rogo Abakuka 2:4 ho ko ape gupai ni fu ga Yekova aboro nga: “[Si naida] oni du na hipai, ya, fuo manga oni sangba Mbori, oni ki di gu mosoro i akido roni tipa ha. ‘Bambiko rago koyo ngbutuko, gu ko nikaye ki ye, ko aima nga kindi te; ono gimi ruru ko ko ará mbiko idapase, ono ka ko karaga tiko ku sa yo, rago angba nga ti mbisimore fu ko te.’ ” (AEbere 10:36-38) Anga gaani uru nga regbo nyomoro watadu ka zio ti gu gbina nga ga orafuo aũzegino, watadu kaa ndu ngba gu rätärätä agene nga ga pa ngbarago nga ga ga Satana zegino te. Ginipai du ani wa ka ani mangihe daho gu “rago [nye] koyo ngbutuko” ka nyasa ni? Wa kina Pauro, agu rani nga ga Yekova ziazia rikaaboro du wa ka ani andu ‘kumbatayo sa agu ahe du kumbatayo. Kini dusia gu ringbisiringbisi he du ku mbatayo,’ nga nyenye unga. (AFiripoio 3:13, 14) Na wa kina Yesu, ani du wa ka ani ‘hipai mbiko gu ngbarago moiyo ho ku barabangirani.’—AEbere 12:2.

8. Da nga gu “kumba” du pako rogo Abakuka 2:5, na tipagine ko ka dunga tini na diabese ya?

⁸ Abakuka 2:5 (NW ) naringbisapa “gu kumba duna nyanyaki kpoto ko” nga guko duna kparapai dagba ko na ga Yekova amoyambu, nga gu kumba ka danga ti gupai ko aida ka mangaha ya, ka ko vura “manga mbisimoko ni bakerehe wa kina Sheʹol” vurũ. Da nga gi kumba “ka rengbanga be ahe [re] ya”? Na bakere nyemupai wa ga gu Babera nadu mbata rogo ga Abakuka uru, gi “kumba” duna dungu apapara ko re, ko nakoda gu ome nga ga birĩ zogarago—nga agu aboro nasovura tipa ka kiiso gayo aringara—singia si nga gu zogarago bangisa boro amaapai kurii aboro, gu ga aGermani zogarago nangia Nazi, gu zogarago kina irangbii abanda aũkumuko tipa kparakaha, zavura gu i ayambaha nga gu zogarago kina aboro asiaha tipa tiyo vurũ. Ko nahiso Sheol a, nga muro, na mbisimo aboro wenesa. Ono kiisopatise ima fu rii ome gi gbegbere sino “kumba” nga guko duna dungu apapara ko nga ga Satana zegino re, nga guko adunga na diabese rogo “dungura rikaaboro dunduko na dungura aboro dunduko koyo du ko ni” ya. Kina Yekova Mbori sa rengbe ka kpamia ngbatunga aboro dunduko, na ko amanga gere rogo gu Kindo nga ga Masiya.—Matayo 6:9, 10.

Gu Bambataha Dagba Nyanyakipa Agberango Bisue

9, 10. (a) Ginipai Yekova nasusi kumbatayo ka gumbaha rogo Abakuka yo? (b) Nibipa gu mokiisa arunga paha ya, gini sino apai namanga areme?

⁹ Rogo gako nebi nga Abakuka, Yekova nasusa kumbatayo na takapande agberango bisue timburu kuraha, nga agu asarangbanga du wa ka i mangihe ka mbakada kpotosende ruru airisi Mbori niraki auruhe. Ngbatunga agu aboro duna ruru ngbaduyo yo re ‘nagumba afugo sanza’ nga gu Yekova afuhe. Ani nageda gupai rogo Abakuka 2:6 nga: “Na gberẽ he fu gu ni nadungura agu ahe adu nga ni gani ya—tipa gbanga rago waĩ?—ki vodi tini na aũido!”

¹⁰ I nanyakasapai herẽ tipa gu mokiisa arunga paha ya. Rogo gu zegino du pati rani, kumukokumuko aboro nakumuko kina kumbatayo, na rungorungo aboro kini rungo kina kumbatayo. Abagi kere angua gbiati agu aboro nagbia marã rogo biriki nakumuko nibakerehe, baraho badungu kungbo aboro akoba ni be gomoro. I naya sa dagba biama nga ga agu aboro naraka rogo zegino na zingo ahe tiyo kisusi. Gu sino apai aboro araka rogo ni bagbegberehe rogo dungu aringara. Agu aboro duna kakaka nyemu rurupai rogo kpotosende nakpara niyaa: ‘Ako, tipa gbanga rago waĩ’ gi gbegbereapai aima digo nimangi re! Avurũ, digidoho ima da! Nirengo, gu yuguyugupai re “aíma nga te.”

11. Ginipai Abakuka apehe tipa uka kure aboro, na tipagine rengbe ani ka gumba gupai tini nga bakere bape kure gudu ho auru kpotosende areme?

¹¹ Gu nebi re naya fu gbegbere aboro we: “Bambiko oni gbu dungu arikaaboro, gu yangara aboro dunduko agbú roni, tipa [gu] kure aboro [oni aukaha] na gu zuu oni amangi sa kpotosende, fu abaakporo na agu yo dunduko naraka rogo ho.” (Abakuka 2:8) Nga gu bape kure ani abihe areme auru kpotosende! Yesu agumbaha ziazia nga: “Agu yo dunduko naroga basape i akpi kina be basape.” (Matayo 26:52) Si ki vura du wo, kina rogo 20 kama agarã nisaha, arikaaboro gbiati abadona ngbatunga aboro aduna bape kure aboro kuriyo nga agu aboro bangeyo asusi amirioni sa kama. Na gberehe fu aguyo nauka gi kure re!

Gu Ue Gberango

12. Gu ue gberango Abakuka akepaha nga gine, na waigu rengbe ani ka rugatirani nani nga agu akumuko i agbiaha ngba iraira gene adunga na undo tini te?

¹² Gu ue gberango, nga gu du nikekehe rogo Abakuka 2:9-11, nati kurii “gu ni nadia gbegberẽ mokiisa tipa gani bambu, ka dua gani bambu ku ari yo gbe, ka du zezeredi yo be gbigbitapai!” Iraira mokiisa adunga na undo tini te, awa bake Atambuahe ayugoho ziazia: “Ka mo nigúnde nga ho boro nidu ni ni kumukokumuko ni, ho gu taarimo nga ga gani kporo naakpatari ni ya. Bambiko ho ni ka kpi ni, ni andú nga na he koyo te; gani taarimo azórã nga fuo ni a te.” (Atambuahe 49:16, 17) Ga Pauro rugute nga ga tatamana nagbe berãrani tie: “Mo nirúgu agu aboro aruga nakumuko rogo gi zegino re, ka i énde nga ya, ka i mói nga bangiriyo ti ũkumuko wa si nago ni ipo a ya, ono koyo du Mbori ni nafu ahe fu rani u au ani ngi mbiko ho.”—1 Timoteo 6:17.

13. Tipagine si aida tini ani andu kumbatayo kindi kaa takapande ga Mbori zahe?

¹³ Na nyaki gupai nga si naida i takipande ga Mbori tingidapai nga ga sarangbanga areme! Ho aFurasi asogo gupai ni fu rimbasa aboro nga ga taasa rimo Yesu ni “gu bakindo naye ni rimo Gbia [Yekova, NW ],” ko ayaa: “Mi nagumba ha fu roni ya, ka agi aboro ongo aonga re, ambia apáa [apaa] ku ari.” (Ruka 19:38-40) Kinawo a, ka ga Mbori aboro kpa areme ti kusa gu gbigbitaapai du rogo gi zegino re, “mbia [kpari] akpára ku ari ti vuro bambu.” (Abakuka 2:11) Sidu, ani ndu kumbatayo kindi na takapande ga Mbori zahe!

Gu Biata Gberango na gu Sakapai Du Tipa Bape Kure

14. Agu apambori nga ga zegino na bape kure gini apai kuriihe?

¹⁴ Gu biata gberango i atakipandehe rogo Abakuka yo adu tipa gu sakapai du tipa bape kure. Abakuka 2:12 nayaa: “Na gberẽ he fu gu ni nadua kporo ni kure, ki moi mburu bakporo auru irairapai!” Rogo gi sinoraka re, irairaapai gbiati uka kure nandu sa. Gu gbaarii akuraha nga, agu apambori nga ga zegino du gu kere uka kure kisusi kuvuru behe nga gu nidu rogo ga aboro pangbanga. Ani rengbe ka gumba kina pa gu Ziazia Avura, nga gu nadu dagba aMasarami na aguyo nayamba tiyo nga aKristano; gu ga aKatoriko Mbusa nadu Spain yo na Latin America yo; gu Vura nangia ga Putu Tipa Agarã Biata Bawe dagba aPurusitanti na aKatoriko; na gu nauka kure kisusi, nga avura ue nga ga zegino rogo gaani kama agarã, nga gu ue dunduko natona rogo Ngbiiakristano.

15. (a) Ginipai rikaaboro amangaha kindi mbiko gu songodahe du ku giiyo nga ga kanisa watadu gaha idapai? (b) Ya mo Kpamiakpamia Aringara rengbe ka digiso gupai nga ga fuka aũvura fu gi zegino re?

¹⁵ Gu papara ue vura nga ga zegino nga gu nagbere kisusi angia gu Gbarasarago nangia ga Nazi, nga gu nafu rii amirioni aYuda Putu yo na ki dadi yo, na gu kura aboro wenesa. Kina barambeda gu zogarago nga ga Kanisa nga ga Roma France yo akusi gu ingapai nga i akpa ti sogote gupai nga ka keda akama akutu aboro kurogo ga Nazi bataya zizi aboro tipa i imi yo. Si ki vura du wo, arikaaboro nambakada tiyo kindi kaa uka kure, ki duna gu songodahe kugiiyo nga ga kanisa watadu gaha idapai. Ni furaha tipa gu Kanisa Orthodox nga ga Russia, gu magazini nga Time (gu kusikusihe nafura tipa dungu aringara) agumba gupai barambeda nga: “Gu kanisa i akaragaha kubaha re na nyanyaki ome tini awere rogo gu ba i aberãngaha nga ka si rengbe ka du rogoho ya: nga ga aboro Russia riigbu nga ga vura. . . . Fu maku kurii atiyara [avion] nga ga vura na fu maku kurii gu mekemeke arago abanzengere araka rogo, da ni gupai i amangaha dedede. Rogo gu diwi nangia Ngbangba, Moscow yo, tii ga Danilovsky Bambu nga ga agu aboro mangi mozunga nga ga pambori, gu Rondo nga ga Zogarago nga ga aboro Russia, gbiati kanisa nasa ga Russia aũvura niziaziaha.” Ya mo Kpamiakpamia Aringara rengbe ka rugusa gupai nga ga fuka gbegbere aũvura fu gi zegino re? Wa gu sa te! Kuti gu waraga pangbanga nga The Guardian newspaper of London, England, gu kumba nadi gu gamahe nga Nobel Peace Prize ayaa: “Gupai nafuda berã aboro nirengo nga gu bangabanga aringara bisue du rogo Gbuu Ngbabase nga ga Kpamiakpamia Aringara, nga gu bangua aringara bisue nafuka aũvura fu aboro rogo zegino.”

16. Ginipai Yekova nika mangaha tipa gu rikaaboro nazingisa vura?

¹⁶ Ya mo Yekova amanga sarangbanga kurii gu rikaaboro nazingisa vura? Abakuka 2:13 nayaa: “Mo ngére a nga si ye be Yekova nga ga arimbasa ko ya aboro mangi sunge tipa kina we, arikaaboro ki nimbusi tiyo gbua te?” “Yekova nga ga arimbasa ko”! Ii, Yekova na ariivura beko nga amaraika ngbangbaturũ yo, nga gu ko ka mangasunge nani ka nyasa riipa gu rikaaboro duna nyemu vura tiyo!

17. Kuti gini bakioho ga Yekova inohe nika hiiso kpotosende fuo manga ko gako sarangbanga kurii gu rikaaboro nga aboro zuu?

¹⁷ Ginipai nika ngbefuo ga Yekova manga sarangbanga kurii gu rikaaboro zuu re? Abakuka 2:14 nafu karagapai: “Bambiko kpotosende ahí na ina pa gu taarimo nga ga Yekova, wa aime nahisa gango baime.” Nga gu babawene maabangirise! Ti regbo Aramegido, i adia gbarasarimo kusayo ti ga Yekova pagbia nyeanye kindi. (Yugoti 16:16) Ko nakido rani na gupai nga ko ‘amánga ba nduko ni taasitaasi he,’ nga gi kpotosende ani araka auru he re. (Yesaya 60:13) I ayugopai fu ngbatunga aboro dunduko ngba ga Mbori gene nga ga raka, tipa gu inohe nga ga ga Yekova taasitaasipa aringbisapai hiisi kpotosende wa abaime naahiiso adua ime.

Gu Biama Gberango na gu Bisuehe

18. Gu biama gberango gumbayo paha rogo Abakuka nga gine, na waigu i ayugoho rogo gu sino mangapai nga ga zegino areme?

¹⁸ I naringbisapa gu biama gberango rogo Abakuka 2:15 rogo agi afugo re: “Na gberẽ he fu gu ni namanga akurani i mbiri he ti ngba gu inga nga ga gani zinga, ki mangi yo i kpi he, ya ni ngere ku ri gayo zee!” Gere nayugopa gu mangaapai ngba ti gi zegino re, nga gu adunga zahe tini ya. Gaha wasiwasi kodaba, nga gu ariigbu nga ga pambori asongodaha na kini mbu gene fuhe, ima gbera rogo gayo vovo mangaapai kisusi. Akaza, ngbatunga gu du wa AIDS [SIDA] na gu kura akaza naye be kodaba namaapai auru kpotosende. Kuba gupai nga i yugu gu ‘taarimo nga ga Yekova,’ gu rikaaboro du areme nga aguyo duna gu sino tiyo nga ga kinare-mbata nazora dudunguroo kurogo gbegbere mangaapai na kini ndu sa ga Mbori manga sarangbanga. Ni “mbí[he] be wasiro kuba taarimo,” gi zegino nga ga kuo ndika re ima mbeda ka mbira he ti ngba gu inga nga ga ga Yekova zinga, nga gu naru kuba gupai ko akpinyemuhe tipa kpotosende. ‘Zee aye kurii gaha taarimo!’—Abakuka 2:16.

19. Gu tonatona afugo du mbata fu gu bisue gberango Abakuka afu tingidapai tipaha nafura tipa ginipai, na tipagine du ngbatunga agu afugo re tini na nyanyakipaha rogo gi zegino du areme re?

¹⁹ Tonatona afugo mbata fu gu bisue gberango nazahe nyanyakii ti iriso sekeseke kpiaahe. Yekova asa gu nebi re ko takipande gi nyanyaki afugo re: “Na gberẽ he fu gu ni naya fu sese he ni ngua, Mo zíngi; na fu gu mbia afura nga ya, Mo gúari! Gere rengbe ka fu yuguyugupai? Mo ngére, i dadi he na dahabu na feda, ka ome onga adu nga rogo ho wa sa ya.” (Abakuka 2:19) Daa kurogo gi uru re, i dunduko tibarayo ue nga Ngbiiakristano na agu aboro i aya tiyo i ainongo gu Mbori nga ga Baibiri ko te natumusa fu kpia wagiwagingua, Kpia Ngasu Maria, kpiaahe, na gu kura sekeseke kpiaahe nawira boro watadu nyaa. Anga gu ho sa dagba agi ahe re rengbe ka guari ka batasa agu aboro nairisoho ho Yekova ka ye ni ka manga gako sarangbanga te. Gayo gbaragigbaragi dahabu na feda ada ni kungbo ahe ki du kia ka i ringbisihe kuti iiriwo nyenye Mbori nga Yekova, na gu taarimo nga ga gako rakiraki kusikusiahe. Ani taasinga rimoko ataasa tie nyeanye kindi, nga gu rimo adunga ko kuti ni na kura boro ya!

20. Rogo gini mbakadapai nga ga yekaru du ani na mamu ka mangasunge rogo na ngbarago?

²⁰ Ii, gaani Mbori nga Yekova, rẽ tipa sambuahe dunduko. Na gu berã rirani yo nga ga irisoko ni bakerehe gbe, ani irisi gu nyanyaki zahe du tipa iriso sese kpiahe re. Ono ani degenga turani! Yekova nafura kindi: “Yekova du rogo gako kparakpara ziazia yekaru; kpotosende dunduko óngo kii bara bangiriko.” (Abakuka 2:20) Zanga kapa, gu nebi re aberãpa gu yekaru nga ga Yerusarema. Ono tie, ani areme na gu mamu nga ga irisombori rogo babawene mbakadapai nga ga gu yekaru nga ga toro, yo moiyo gaani Gbia ni nga Yesu Kristo ni Gbia Motumo. Herẽ du, rogo gu vurukporo yekaru nga ga kpotosende, ani agbia tirani ni, kini mangisunge, kini kparikpee, na kini fu gu irisa fu Yekova du tipa taasitaasipa rimoko. Nga gu ngbarago du ani nani kaa mangasunge irisombori na ngbadurani yo dunduko fu gu Barani nga ga nyemuse ko du ngbangbaturũ yo!

Oni Natingidaha?

• Waigu oni abi agu afugo Yekova nga: “si aíma nga te”?

• Nyakapa agu agberango du areme nga gine, nga gu i atakipandehe rogo Abakuka yo?

• Tipagine si aida ani nindu tini kindi kumbatayo na takapande ga Yekova zahe?

• Rogo gini vurukporo yekaru du ani na mamu ka mangasunge rogo?

[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 21-24]

Wa kina Abakuka, gu ga Mbori amoyambu du areme ini gupai nga Yekova akeesanga te

Oni na tambuahe tipa gu mamu nga ga iriso Yekova rogo gako vurukporo yekaru nga ga toro?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 22 aye be]

U.S. Army photo