Wisigopai—si Nafu Mosoro Kini Fu Ngbarago

‘Ka mo agbataha, mo abi gu inohe nga ga Mbori.’—ASANZA 2:4, 5.

1. Waigu rengbe gedapai ti regbo ongoda ka fu bakere ngbarago?

DUNGU aboro nagedapai gbua ka gbia kina ngbarago behe. Ka gupai i agedaha re duni wenehe, gedapai rengbe ka duni mburu wene ongoda. Kparakusayo ti gu gayo mbakadapai du tipa geda Baibiri dedede, kura aKristano nagbia ndikidi ngbarago be geda Atambuahe, Asanza, Abuku Wene Pangbanga, watadu gu kura apapara Baibiri zanga i mbakaditiyo ambakada tipa gedaha. Pa ngbanya fugoho na gu berã si afuhe naye na bakere ngbarago fuyo. Tipa gu gedapai i amangaha ti gayo regbo ongoda, gu kurayo nasia Buku Garã nga ga aDezire Yekova, gu magazini nga Oni Zingi Rameyo!, watadu agu apangbanga raka nga ga aboro nga gu i akusaha rogo gi magazini re, watadu agu apai nafura tipa kuruapai, tipa kpotosende na agu ahe naraka auruhe, watadu gu nafura tipa wisigopai tipa anyaa na kurukuruahe.

2, 3. (a) Rogo gini gene rengbe yo ka ringbisa gu dudunguro apai nga ga toro kuti nyanyaki riahe? (b) Wisigopai nakoda gini apai?

² Wa vura duhe nga gedapai tipa ngbarago rengbe ka duni gu kura gene nga ga ongoda, wisigopai tigaha naida nyanyaki asadatise nga ga berã. Gu ga aNgirisi bakpinyemu tatamana nangia Francis Bacon akepai ki ya: “Gu kura abuku kinaho si aida i asadihe, agu akuraha naida i mbirihe, na gu kura betehe naida i rihe mbata na kini mo ka diaha kutii kpotose yo.” Nirengo, Baibiri gu du dagba gu yangara riko. Gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya: “Ko [Kristo, a wa gu Bakindo ni Boromotumo nangia Marekisedeke aayugo kpiako] . . . du dungu apai ngbarani tipa ko, nga gu kpakara ringbisa pa ha, wa du turoni ni mumungo ho. . . . Ono nyanyaki riahe du tipa sosono aboro, nga agu yo rengbe gayo berã na wisiga pa wenepai na gbegberẽpai, mbiko manga yo pai na ni.” (AEbere 5:11, 14) Nyanyaki riahe du wa ka i rihe mbata fu mbira yo ho na ki dihe kutii kpotose yo. Gu dudunguro apai nga ga toro naida boro berẽkuriihe mbata fu dia nihe ku ngbaduni yo na kini kakuti ni.

³ Gu buku nasakarogo afugoyo nasakarogo gu fugo nga “wisigopai” ya si nga “mangasunge na berã tipa ka duna inohe watadu rugatinapai, wa gu inohe watadu rugatinapai naye be gedapai, weteka abuku, na agu akuraha.” Sidu, gedapai nakoda dungu apai susi gu gbua nga kaa gedapai zanga maaberãse fuoho, isoke kini gbaki he tii afugo wa ani andu nani kumbatayo. Wisigopai nga sunge, asadatise nga ga berã, na mangasunge na aome makiapai. Ono tie, wa vura duhe nga wisigopai naida asadatise, gere ayugonga gupai nga ka boro gbianga ngbarago behe ya te.

Sa Wisigopai Si Nifu Ngbarago

4. Kuti sangba bake Atambuahe, waigu rengbe wisigo Fugo Mbori ka duni gupai nazambuasi rani ki nifu mosoro fu rani?

⁴ Geda Fugo Mbori na kini wisigihe rengbe ka duni gupai nazambuasi rani na kini fu ome fu rani. Bake Atambuahe ayaa: ‘Gu ndika nga ga Yekova nirengberengbehe, si nakaraga mbisimo kubaha; gu tingidapai nga ga Yekova du ni nyanyakihe, kini sa azanga inahe i duni airatatamana; gu ndika nga ga Yekova du niruruhe, ningiisi kpotoyo; sangba Yekova du ziazia, nihasi bangirise.’ (Atambuahe 19:7, 8) Ga Yekova andika na atingidapai nafu unga fu mbisimorani, kini mbakadi rani ani du wenengai rogo toroyo, nifu ngbarago ku ngbaduraniyo, na kini hasi bangirani na gu ziazia yuguyugupai du tipa ga Yekova iiriwo ringbisaapai. Nga gu pa ngbarago!

5. Rogo gini agene rengbe wisigopai ka ye na bakere ngbarago fu rani?

⁵ Ho rengbe ani ni ka bi wene zuzu gaani sunge, ani nidu dedede na gu sino nga ga gbia ngbarago be mangaha. Sidu, tipa ka sa wisigopai si duni pa ngbarago, si naida ani mangisunge niipo na gu vovo inohe gbia ani he. Yakoba akepai ki ya: “Gu ni nangana gu ziazia rugute nga ga raniri, ki nye rogo ho, ka ni adu nga ni gipai nahe tingida pai ya, ono ni du ni mangipai namanga ha, gi boro re i afu maku afu fu ni [“ni aduna ngbarago,” NW ] rogo gani manga sunge.” (Yakoba 1:25) Manga agu apai niipo ani awirikaha rogo gaani raka naye na bakere ngbarago. Manga wisigopai na gu ndikidi ndupai bangirise nga ga karagapai sa gu sanahe i asanarani nani gene gaani sunge tungusapai watadu yugopai yo aye a na bakere ngbarago fu rani.

Sonosa Nyemu Fugo Mbori

6. Waigu bake Atambuahe 119 ayugupa gako nyemu fugo Yekova?

⁶ Bake Atambuahe 119, isoke nangia Izikiya ho ko aduni kindi ni paranga wiri bakindo, ayugu wai nyemu fugo Yekova adu tiko. Rogo wene fugo, ko ayaa: ‘Mi adúna nyemu gamo rugaapai; bangire agónga ti ga pai te. Gamo adezirepai kpi mi nyemuhe. Mi na nyemu sangbaro nga gu mi nakpinyemuhe. Mo ídihe ga wene nunga ye fere, mi ki du ni ungare; bambiko ga rugute kpi mi nyemuhe. Ako Yekova, mi nafaa be nyemu ga bata, ga rugute du mi na nyemuhe.’—Atambuahe 119:16, 24, 47, 77, 174, “oni ringbisingaha na NW.”

7, 8. (a) Kuti sangba kura buku sa nga gu nayugobara apai, gu gumbapai nga ka duna ‘nyemu’ Fugo Mbori nayugo ginipai? (b) Waigu rengbe ani ka yugo gaani nyemuse tipa Fugo Yekova? (d) Waigu Ezara ambakadi tiko mbata fu geda ko ga Yekova Ndika?

⁷ Ni sakarogo gu fugo i asaha nga ‘kpi mi nyemuhe’ rogo Atambuahe 119, buku sa nasakarogo agu afugo du rogo Kekeapai rogo pa-Ebere nayaa: “Gu gene mangi yo sunge nani [gu gumbapai re] rogo rogo v[eresi] 16, si nawira agu [afugo] du tipa ngi . . . na tipa berãkuriipai . . . Gu tangarapai re nga: ka ngi, ka berãkuriipai, ka gbia ngbarago be [pai] . . . Koda agi afugo dunduko re rengbe ka yugo gupai nga gu berãkuriipai boro amangaha na nduhe tini, si nga gu gene boro agbia ngbarago rogo be fugo Yahweh. . . . Rogoyo nakoda pa guhe nafu ngbarago ku ngbadu boro yo.”a

⁸ Ii, gaani nyemu Fugo Yekova du wa ka si ye ngbaduraniyo, nga gu ba du gaani apai rogo. Si naida ani gbia ngbarago be ngerarii gu kura averesi berewe gedi ani he bambeda. Si naida ani niwisigi gu dudunguro aberã nga ga toro, ki rimisi tirani kurogo, na kini berẽkuriihe. Gere naida berãkuriipai zezeredii na kparakpee. Wa kina Ezara, si naida ani mbakadi ngbaduraniyo tipa geda Fugo Mbori na tipa wisigoho. I kepai tipa ko niyaa: “Ezara arugu kpotoko yo [“ambakadi ngbadukoyo,” NW ] ya ko agbata ga Yekova rugute, ka amanga ha, ka ayugo rugaapai ku Yisaraere yo na asarangbanga a.” (Ezara 7:10) Oni kparia gu nduapai biata Ezara ambakadi ngbadukoyo tini: ka wisigopai, kini mangihe rogo gako raka, na kini yuguhe. Si naida ani pefuo gako kpiapai.

Wisigopai Ni gu Mangapai nga ga Irisombori

9, 10. (a) Rogo gini agene bake Atambuahe aduna bakabangirise tipa Fugo Yekova? (b) Gu fugo Ebere i asaha nga ‘bakabangirise’ nayugo ginipai? (d) Tipagine duhe tini fu rani na nyanyakipaha ani bi wisigo Baibiri ni “gu mangapai nga ga irisombori”?

⁹ Bake Atambuahe nayaa ko anabakabangiriko tipa ga Yekova andika, arugute, na atingidapai. Ko nabi bia niyaa: “Mi abáka bangire tipa gamo andika, ki udi gamo apai. Mi natumba bere ku ari kuti sangbaro nga gu mi nakpi nyemu he; mi abáka bangire tipa gamo rugaapai. Ako, nyemu ga rugute namanga re amanga ni rengo! Si nga gu mi nabaka bangire tipa ha na uru pitipiti. Mi du na rugatinapai susi gimi abayugupai dunduko, bambiko wa mi nabaka bangire tipa gamo adezirepai.” (Atambuahe 119:15, 48, 97, 99) Ginipai gu fugo nga ‘bakabangirise’ tipa Fugo Yekova ayugoho?

¹⁰ Gu pa-Ebere sa yo ho nga ka ‘bakabangirise,’ rogoyo a nga ka “berãkuriipai, ka makiapai tipa gbanga regbo,” “ka fugöpai berãse yo.” “I namangasunge nani tipa gu makiapai [boro amangaha] kukiri tipa ga Mbori asunge . . . na tipa fugo Mbori.” (Theological Wordbook of the Old Testament) Gu ‘bakabangirise’ re nafura tipa “ga bake Atambuahe berãkuriipai,” “gako nyemu makia” ga Mbori andika, ni “gu mangapai nga ga irisombori.” Bi wisigo Fugo Mbori ni nyanyaki papara gaani irisombori nasarani ani bihe na nyanyakipaha. Sidu tie, si naida ani mangihe mbiko sangbakpotoyo na mbiko gu undo naye be kparakpee. Wisigopai nga papara gaani irisombori na ani namangaha si mbakadi gaani irisombori.

Gerago Dudunguroo Kurogo Fugo Mbori

11. Waigu Yekova ayugo dudunguro aberã nga ga toro fu gako aboro?

¹¹ Na gu nyemupai nga ga irisa, bake Atambuahe akpari niyaa: “Ako Yekova, na kii gamo mangaapai! gamo aberã du ni bagasigasi he! [“duni badudunguroho,” NW ]” (Atambuahe 92:5) Na gu mokedi nangia Pauro afura tipa “gu dudungura apai nga ga Mbori,” nga gu dudungura aberã Yekova ayugoho fu gako aboro “rogo [gako] Toro yo” nga gu namangasunge rogo gu riko nga ga ruru kangara moyambu. (1 AKorindo 2:10; Matayo 24:45) Gu riko nga ga moyambu nafu riahe nga ga toro zanga nyomoro fu aboro dunduko—“momunya” tipa vovo aboro ono “nyanyaki riahe” tipa “sosono aboro.”—AEbere 5:11-14.

12. Oni funga kpiapai tipa gu “dudungura apai nga ga Mbori” nga gu gu riko nga ga moyambu nasakirogoyo.

¹² Tipa ka giarogo ngbatunga “gu dudungura apai nga ga Mbori” re, si naida ani nimangi gu wisigopai i amangaha na kparakpee sa na kini berẽkurii Fugo Ko. Ni kpiapai, i aima kusa gu weneapai nayugo wai rengbe Yekova ti bangisa regbo ka duni boro ruru sarangbanga na ni boro inapai. Pa du ko na inapai azeresanga pa gako ruru sarangbanga te; kuba gure, ga Mbori inapai nga yugo gako ruru sarangbanga wa sa na gako nyemuse. Ho Yekova asarangbanga boro ingapai ni, ko naida ka inoho mbata singia si rengbe fuko ko duna inapai fu gu boro re rii mburu gu motumo tumorii nga ga Wiriko. Kangia gu boro ingapai re asanga gani berã te watadu ni da ni irasamungu, Mbori naidaha fu gako ruru sarangbanga si mangi gaha sunge zanga mbu gene fu inapai. Ngba gi gene re dunduko, ko niruruko tipa gako tumbatumba andika.b (ARomo 3:21-26) ‘Ako, na dungura ga Mbori tatamana!’—ARomo 11:33.

13. Waigu si aida ani yugu tambuahe tipa ‘gu bakere bange’ arengo nga ga toro nga gu yugu yo ho fu rani daa ku awere?

¹³ Wa kina bake Atambuahe, si nairiwo tirani ka ino gupai nga Yekova ti dungu gako aberã na ani. Davide akepai ki ya: “Ako Mbori, ga berã pa re nga gu kikiipahe bangire! na nge pa geda ha a! Ka mi ageda ha, si ange ki susi ngume.” (Atambuahe 139:17, 18) Wa vura du gaani inohe areme ni kina wiri bete papara gu badungu aberã Yekova nika yugoho fu rani kumbatayo vuru gu regbo nika nyasanga ya, ani na bakere tambuahe tipa gu ‘bakere bange’ arengo nga ga toro nga gu yugu ko ho fu rani daa ku awere, na ani nagerago kindi kurogo dunguhe, watadu gu memeapai du rogo Fugo Mbori.—Atambuahe 119:160.

Si Naida Asadatise na Wene Aũsunge

14. Waigu Asanza 2:1-6 anyakasa gupai nga si naida asadatise tipa wisigo Fugo Mbori?

¹⁴ Dudunguro wisigo Baibiri naida asadatise. Gipai re nakura ziazia be geda Asanza 2:1-6 na rubangirise. Oni kparia gu fugo gu tatamanatatamana Bakindo nangia Soromo amangisunge nani tipa ka nyakasapa gu asadatise si aidaha ka gbia gu inohe nga ga Mbori, na tatamana, gbiati rugatinapai. Ko akepai ki ya: “Ako wire, ka mo agia gimi apai ki niigi sangbare ku ngbaduro yo, ki ye turo sa pa tatamana nifu ngbaduro yo tipa rugatinapai; ii, ka mo akpara ku ari tipa inahe ki nitumba fugoro ku ari tipa rugatinapai, ka mo agbata ha wa feda ki nita tipa ha wa okooko ũkumuko; si du mo ka ruga tiro ti ni na pa gunde ti Yekova, ki bi gu inahe nga ga Mbori. Bambiko Yekova nafu tatamana; ngbako yo inahe nakura ni na rugatinapai.” Ii, gu wisigopai nafu mosoro naida weteka abuku, kini gerago tipa apai, wa ka boro agbata igiigi ũkumuko.

15. Gini kpiapai nga ga Baibiri nanyakasa gupai nga si naida wene agene wisigopai?

¹⁵ Gu wisigopai nga ga toro nga gu duni kumukokumukoho naida wene agene wisigopai a. Soromo akepai ki ya: “Ka marã du ni kpurakpura ha, ka boro abeda nga rindihe ya, ni amánga sunge na ni ni ome susi.” (Batungusipai 10:10) Ka bamangisunge aamangasunge na gu ũdewa ahe watadu ũyepa ahe nga gu i abedangaha ya, watadu ka ni aamanganga sunge nani na birĩ ya, ni nabatasa ome ni na fuo gani sunge ki du gbegberee. Teketeke a, agu aundo rengbe ani ka gbiaha be gu regbo ani adiaha tipa wisigopai rengbe ka duna kparakparapai tini bakere gbe, kini ru riipa wai du gaani agene wisigopai. Ani rengbe ka bi wene aberã tipa mbakada gaani gene wisigopai rogo gu 7 Wisigopai nga ga Buku Rugute Tipa Sukuru Sunge Siokrasia.c

16. Gini wene aberã fu yo ho si undo rani ani rimisi tirani wenengai kurogo dudunguro wisigopai?

¹⁶ Ho bambakadiahe atona gako sunge ni, ko namaa agu aũsunge sande ko ka idaha. Teketeke a, ho regbo gaani wisigopai ada ni, ani du wa ka ani siaka agu aũsunge rogo gaani ba maa abuku ani ka idaha tipa gaani wisigopai. Ni tingida ani gupai nga wisigopai nga kina sunge nga gu naida asadatise nga ga berã, si a ni wenepai kaa sungo wenengai. Ka ani aida ka maaberãrani fuo pai wenengai, sungo rii kiti pati mbisa watadu pati gu mbisa duna asanduki tini rengbe ka duni bawenepai gbe susi pigo rii barame watadu sungo rii gu ndoondo kiti nga gu duna abehe tini. Fuo dungura oni berã tipa wisigopai tipa bete regbo, si rengbe ka undo roni a ka oni taĩ tironi watadu ka kura ku zegiyo ka gbia wene wege.

17, 18. Oni funga kpiaapai tipa wai rengbe oni ka mangasunge na gu wene aũsunge duho beroni tipa wisigopai.

¹⁷ Wene aũwisigopai gu du berani ka i aringbisangaha na kura he ya. Memehe dagba agi ahe re nga gu Baibiri nga Sasapai nga ga Vovo Zegino, nga gu i naima saha nabaha, watadu paparaha kurogo afugo 37. Gu Sasapai nga ga Vovo Zegino nga gu i asa akuraha ti vuroho kurogo kura afugo na agu apai rogo nayugobara kura averesi kurogo kura aba na si na gu “Tangaratangara Rimo Abuku nga ga Baibiri” nga gu nayugo rimo gu boro nake buku, gu rago i akehe rogo, gu regbo agu apangbanga adihe gumba yo paha rogo buku. Si nayugobara agu afugo du Baibiri yo a, na gu keke kura apai gbia yo ho kuti digido buku, na gbakigbaki kpiaarago. Rogo kura fugo aboro, i nakusa gi Baibiri re ni bakikihe, nga gu i ayambaha nga Reference Bible [Gu Baibiri Nayugobara Kura Apai]. Si na agu apai rogo dunduko gumba yo paha kuari re na gu kura dungu apai, kodihe na rukutu kekeapai tii mburu kpewaraga yo, nga gu a nayugobara kura apai. Oni namangasunge wenengai na agu ahe duho rogo fugo roni si undo roni oni gerago kurogo Fugo Mbori dudunguroo?

¹⁸ Gu kura kikiipa ũsunge berewe tipa wisigopai du berani nga gu buku duna akpakutoho ue nga gu nafu tingidapai tipa dungu apai nga ga Baibiri, nga Dudungurobipai Rogo Kekeapai (rogo pa-Ngirisi). Kangia gi buku re ho beroni rogo gu fugo oni agiaha, si naida si duni bawene bakurearoni dedede ho oni amanga wisigopai ni. Si afu kura atingidapai fu roni tipa gu dungu riiapai nga ga Baibiri. Gu kura ũsunge nafu undo wa ha nga gu buku nga “Kekeapai Dunduko Aye be ga Mbori Toro na ki Rengbe ka Fu Undo,” (rogo pa-Ngirisi). Ho oni atona geda vovo buku ni nga ga Baibiri, si ni wenepai ka wisigopai tipaha rogo gu buku nga “Kekeapai Dunduko” tipa ka rugatise na pa gu rago i akehe rogo na pa gu kuruapai du paha rogo, gbiati gu guru sakapai du tipa agu apai du rogo gu buku nga ga Baibiri re na wai nyakipaha fu rani. Gu vovo he gbia yo ho kuti gu dungu aũsunge du berani tipa wisigopai re nga Watchtower Library, nga gu du rogo kompiuta, duho awere rogo afugo ribua.

19. (a) Tipagine Yekova nafu wene aũwisigo Baibiri tini fu rani? (b) Ginipai si aidaha tipa wene geda Baibiri na wisigoho?

¹⁹ Yekova fu agi aũsunge dunduko re fu rani rogo gu gene nga ga gako ‘kangara ruru moyambu’ tipa si undo gako amoyambu auru kpotosende i ‘gbata gu inahe nga ga Mbori.’ (Asanza 2:4, 5) Wene agene wisigopai rengbe ka undo rani ani ye ka duna wene inohe tipa Yekova na ka gbia ngbarago be dawedawe ngbanya dagbarani na ko. (Atambuahe 63:1-8) Ii, wisigopai nga sunge, ono si nga gu sunge boro agbia ngbarago behe na si kini fu mosoro. Ono tie, si nadia regbo, na isoke oni vura kaa berãha niyaa, ‘Wari ka mi bi regbo ni ka maaberã re wenengai fuo gimi geda Baibiri na gimi wisigopai nisare?’ Ani awisigo gi sanahe re rogo gu yangara paparaha nadigiso gi zungudizungudi riiapai re.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Asanahe Tipa Fugöpai

• Waigu rengbe ani ka sa gaani wisigopai nisarani si duni gupai nazambuasi rani na nafu mosoro fu rani?

• Wa kina bake Atambuahe, waigu rengbe ani ka yugo gaani ‘nyemu’ Fugo Yekova na ki duna ‘bakabangirise’ tipaha?

• Waigu Asanza 2:1-6 ayugo gupai nga si naida asadatise tipa wisigo Fugo Mbori?

• Gini wene aũwisigopai Yekova nafuhe fu rani?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]

Zezeredi berãkuriipai na kparakpee naundo rani ani sonosi nyemu Fugo Mbori

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]

Oni namangasunge wenengai na agu aũwisigopai duho beroni tipa kaa gerago dudunguroo kurogo Fugo Mbori?