Giasangbaa Si Ni Nyanyakipa Wirikapai Tipa Tooni Gudee?

“AVUNGUAGUDE Naida Aboro Na Asinoyo Nibakiakia, Angianga Kina agu Agude Gbua Nagiasangbaa Ya.” Wogu i ake riipai rogo waraga pangbanga sa. I amoi mburu gi wiri tingidapai re rii sangbana gu wisigopai i amangihe na aboro New Zealand yo, nga gu nakusi gupai nga aboro gbua “22 rii sa kama dagba gu bangeyo nakaragapai sa gu wisigopai re naberẽ gupai nga si naida i yugu giasangbaa fu agude kporo yo.” Gu wisigopai re akusi gupai a nga avunguagude idihe ya, si na banyanyakipaha kisusi ka yugo ngbatunga agu apai fu agude du wa ruru gene mangapai dagba aboro, zanga kido kuti kura boro tipa undo, na ngerafuo sunge.

Rogo gi regbo du aboro nibasasa kina ku barayo yo na kini kpinyemu kina tiyo re, si airiwongo ka bi gupai nga dungu aboro zanga wene bipai tipa giasangbaa na tipa yugoho fu agude te. Ono ya mo gupai nga agude du wa ka i duna giasangbaa, si naida i basapaha ni gupai nangia ga adumbata na regboho aima susa? Watadu si dagba gu banyanyakipa apai rengbe agude ka wirikaha na ki gbia undo behe? Gu nyakipaha gbe nga, waigu Yekova Mbori, nga Baenge gu mbakadapai nga ga aborokporo, abi gia agude sangba avunguyo, na bete agu aundo naye ni sangbana ngbatunga gu giasangbaa re nga gine?—Amo. 17:28; Ef. 3:14, 15.

“Gi Ru Re”

Gu mokedi nangia Pauro akepai fu gu ga aKristano dungurati nadu Efesa yo rogo bambata kama agarã ki ya: “Agude, oni gí sangba avunguroni agia rogo Gbia, bambiko gi ru re.” (AEfeso 6:1) Sidu, bambata ndupai tipa ngbatunga gu giasangbaa re nga si kuti gu ga Mbori andika du tipa mangapai niruruhe. A wa Pauro agumbaha, “gi ru re.”

Na ngbanya kuti gipai re, ani nabi gupai nga Fugo Mbori naringbisapa ga avunguagude rugute rogo nyemuse ni wene fongo, “si adu ni kpakpari undahe ku riro, ni wene ũfongo ku goro,” na ni guhe “ngba rogo Gbia yo.” (Asanza 1:8, 9; AKorosaio 3:20) Na ziazia kparapai ti gure, zanga gia gude sangba avunguni naye na gupai nga Mbori zanga ida na gani pai.—ARomo 1:30, 32.

“Mo ki Du Adu Wenengaĩ”

Pauro afura tipa kura undo nga gu giasangbaa aye nani ho ko ake gupai ni nga: “ ‘Mo írisi bamo na namo’ (si nga bambata rugute na kidohe), ‘mo ki du adu wenengaĩ, mo ki ima aima gbe ri kpotosende.’ ” (AEfeso 6:2, 3; Gate 20:12) Rogo gini agene rengbe gia gude sangba avunguni ka sa ni ni du wenengai?

Bambatapai nga, anga si nirengo nga avunguagude aima rugatiyo na dungu apai na ki gbia inohe vuru gu dungu agarã raki yo rogo tee? Ka si vura wiraha nga i ainonga gu vovo apai dunduko du tipa kompiuta watadu gu kura apai agude awirikaha sukuru yo te, i ima ino apai gbe tipa raka na ki ini wai ka diabe gu kpakarakpakaraapai nga ga raka. Ngba kura gene, paranga aboro na zingo gu ruru bipai nga gu naye mbiko nyaka boro. Sidu, i na gu sino tiyo nga ga ora sa diaberã, i kini zere dedede fu gu sosodapai nga ga akurase, nga gu gbe nagbarasa kina payo. Ni rurupai, Baibiri nayaa: “Mungo du ni vovo ho ku kpoto gude yo.” Ziga tipaha nga gine? “Ono ruga ni na kpudu adó mungo ti ni tuturũ.”—Asanza 22:15.

Agu aundo naye be giasangbaa susi gu naye be gu pagume du dagba avunguagude na awiriyo. Tipa gu riko nga ga aboro mangisunge wenengai na kini kusi zuzuhe, kodabee rogo apai du wa ka si du, nga gu tigaha naida aboro gi sangba akurayo. Ni kpiapai, rogo rogatise, du boro na nyemu ka mbupa gani pai, kuba gupai nga kaa nyakasa kina pa gani apai na ki zanga berãpa agu arengo na aberã nga kura ni ninaaye na pazereda, kini sa yo i mangipai kina kubani sa, na kini ye na ngbarago fuyo. Basunge yo, ra abamangisunge fu airasunge ni gupai si aidaha tipa asunge dunduko duna zuzuhe tini. Kuti agu andika na arugute nga ga irangbii, anga giasangbaa nakusagoro boro be kina mbusa sa te, ono si nasa kandara gupai a nga ba ni ngba angba dagba aboro na si kini banda ni.—ARomo 13:1-7; AEfeso 5:21-25; 6:5-8.

Gu paranga aboro agianga sangba irangbii ya, ngbanga ba yo dedede dagba aboro te. Na kparapai ti gure, gu giasangbaa boro awirikihe mbu ni kindi ni gude rengbe ka undo ni rogo gani raka yo nabaha. Nga gu undo ngaha ka wirika gipai re mbu boro kindi ni gude!

Gu Bakere Mosoro Kisusi Du Tipa Giasangbaa

Anga giasangbaa naye na kina gu pagume nga ga ngbarago sa ku dagba aborokporo na gu kura aundo boro agbiaha rogo gani raka yo nabaha te, ono si namaa gu mburupai a rengbe boro ka sonosa gu pagume riihe nyakipaha kisusi—nga gu du dagba boro na Bakusi ni. Ni ‘Bakere Bakusiahe,’ nga mburu “gugaabi unga,” Yekova Mbori gu rẽ arẽ ani gisangba ko nabaha.—Batungusipai 12:1; Atambuahe 36:9.

Gu fugo nga “giasangba,” si ni dunguhe Baibiri yo rogo dungu angbatungaha nibakiakia. Kurii gure, dungu akama afugo i agumbaha tipa ga Mbori andika, arugapai, arugute, na asarangbanga nga gu dunduko naida aboro duna ranigose fuhe. Sidu, si ziazia nga, Mbori nabi giasangbaa ni gupai ko aidaha berani tipa ani ruho ka gbia ngbarago be pa ida ko na ani. Ii, giasangbaa ni gupai si aidaha tipa sonosa pagume dagba rani na Yekova. (1 Samuere 15:22) Ni pa gberarago, gu sino aboro i avungu yo nani nga basasangbaa angianga giasangbaa ya. Baibiri nayaa: “[Gu] ga aboro berã du kpotoyo yo, [si] ni gbigbita ha tona ti parangayo.” (Bambata Pai 8:21) Sidu, anga si naida boro wiriki giasangbaa sa kinaho du ni ni kindi ni gude te, ono rogo gani raka yo nabaha a. Mangaha wo naye na bakere mosoro.

Oni tingidi gupai nga, a wa gu mokedi nangia Pauro agumbaha, gu rugute nga agude gisangba avunguyo nafu akidohe ue, nga “mo ki du adu wenengaĩ, [na, NW ] mo ki ima aima gbe ri kpotosende.” Ani nabi nyakasapa gi kidohe re rogo Asanza 3:1, 2, nga gu nayaa: “Ako wire, ka bangiro nigó nga ti gi yugopai ya, ono ngbaduro niká kuti sangbare; bambiko si afú zereda foro kpaima, na gbanga arame na agarã ungaro.” Gu bakere mosoro du tipa aguyo nagiasangbaa nga gbia wene pagume dagba yo na Yekova awere na nyenye unga rogo zezeredi vovo zegino kumbatayo.—Yugoti 21:3, 4.

[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 30 na 31]

Giasangbaa naye na gu pagume nga ga ngbarago dagba aborokporo, basunge yo, na dagba boro na Yekova