Oni Duna Idapase Wa ga Abarayama!

“Agu yo idi pase, kina yo nga awiri Abarayama.”—AGARATIO 3:7.

1. Waigu Abarama amangi rogo gu vovo asada nagbia ko Kanana yo?

ABARAMA ambu gu wene raka nadu Ura yo mbiko ko airisi ga Yekova rugute. Gu fudifudiapai nagbia ko rogo agu agarã naye kusa angia kungbo tonatona agu a’asada nga ga idapase nga gu nakuru sa ko Ezipeta yo. Gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai nayaa: “Gberãngbi [nga ga gomoro] ki du rogo gu ringara re.” Gi gberangbii nga ga gomoro re aima rengba nirengo taata ka ba gberarago ti Abarama. Kuba gure, ko anyakasi tiko ka gbata rigo fu gako aborokporo. “Si du Abarama andu ti ni ku Ezipeta yo ka sunga yo mbataono, bambiko gberãngbi [nga ga gomoro] amoi pai amaa rogo gu ringara re.” Ga Abarama dungu aborokporo arengbanga ka da ku Ezipeta yo zanga aboro ini pa yo te. Ya mo Yekova akakuti gako mokido ki banda Abarama be aboro?—Bambata Pai 12:10; Gate 16:2, 3.

2, 3. (a) Tipagine Abarama aoko gu ndikidipai tini nadu tipa diako? (b) Waigu Abarama afura na diako tipa ka nyasa na gipai re?

² Ani nageda gupai rogo Bambata Pai 12:11-13 nga: “Were ho ko ambedi ni ku Ezipeta yo, ko ki ya fu Sarai nangia diako, ‘Mo ngére, mi ini he ya wene de nga mo tigamo ni rengo, ngba ngbanyaro angba bangirise gbe; si ki ta du wa gere, ho aboro Ezipeta ka bi ro ni, i ayá, “Diako du re”; i aímo re ki mbu ro ni ungaro. Si du mo ka ya ti ni wẽ dawire nga mo, pai ki ngba fere mbiko ro, mi ki bati mbiko ga pai.’ ” Wa garã Sarai avura susa 65 ti gu regbo re, ri adu kindi nirengo nga bawene dee. Gupai re amoi ga Abarama raka ngbapai.a (Bambata Pai 12:4, 5; 17:17) Gupai paha anyaki berewe gbe nangia wee, pa kpio Abarama arengbe ka gbarasapa ga Yekova ringbisapai, mbiko Ko amangi mokido fuko ya rikaaboro auru kpotosende dunduko agbia maku tipa tiyo mbiko tunga ko. (Bambata Pai 12:2, 3, 7) Mbiko Abarama adu kindi nga irazangada ti gu regbo re, padu ko ni unga ko angia nyanyakipa pai kisusi.

³ Abarama afura na diako tipa ri mangi gu biriki i aima gia tiyo tipaha na ri, nga ri gumbaha fu aboro ya ri nga dawiriko. Oni tingidi gupai nga, wa ko avura du nga iriiripa boro, ko arũnga ndiko kuri ri tipa ri mangi kina gupai ko agumbaha furi te, ono ko ahõpai beri ri songodi ko. (Bambata Pai 12:11-13; 20:13) Ni manga ko gipai re, Abarama amoi wene kpiapai fu akumbakuadee nga i ningere kurii adia yo rogo gu gene nga ga nyemuse, na tipa Sarai tigari, gia ri fugo kumbaari nga wene kpiapai fu dereakumba areme.—AEfeso 5:23-28; AKorosaio 4:6.

4. Waigu si aida gu ga Mbori ruru amoyambu du ti gi gaani regbo re mangipai ho du gu unga ni nga ga awirinayo ngbapai?

⁴ Si adaada fu Sarai ri ya dawiri Abarama nga ri mbiko ri adu nirengo nga wiri bako. (Bambata Pai 20:12) Kurii gure, si adunga ni dingisoro fuko ko kusi okookopai fu agu aboro si aidanga i gihe ya te. (Matayo 7:6) Gu ga Mbori ruru amoyambu du ti gi gaani regbo re nairisa gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu du tipa gumba kina rengo ti aregbo dunduko. (AEbere 13:18, NW ) Ni kpiapai, si arunga fuyo i pe ziree ngbanga yo ho si aida ni i pe kina rengo te. Ono tie, ho du gu unga ni nga ga awirinayo ngbapai na padu yo wenengai rogo toroyo ki du a ngbapai, wa ti regbo rungosi watadu ti regbo gberangbii rogo ringara, i nairisa gu fugo Yesu nga, “oni dú na tatamana wa kina awo, oni ki zere wa kina ambipo.”—Matayo 10:16; oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nga ga Ngbangba ti rameru 1, rogo 1996, ti kpewaraga 18, genewaraga 19 (rogo pa-Ngirisi).

5. Tipagine Sarai adu tini na nyemu irisa fugo Abarama?

⁵ Waigu Sarai akaragapai kuti gupai Abarama aidaha beri? Gu mokedi nangia Petero afura tipa ngbatunga agu adee du wa ri ya i ‘afu tiyo ku be Mbori.’ Sarai aima ruga tiri na agu apai nga ga toro nga gu nadu rogo gipai re. Kurii gure, ri anakpinyemu kumbaari na kini fu irisa fuko. Sidu, Sarai aidi na gipai re ‘ki ra fu kumbaari,’ ki oko gupai nga diakumba nangia ri. (1 Petero 3:5) Rengo ngaha, pa manga ri he wo amoi gari raka ngbapai. “Ho Abarama aye ni ku Ezipeta yo aboro Ezipeta ki bi gu de re ya ri adu ni bawene ri ki susi. Ga Faro abaakumba ki bi ri ki tambua ri fu Faro. I ki di ri ku Faro yo.”—Bambata Pai 12:14, 15.

Pa Batasa Yekova Sarai

6, 7. Abarama na Sarai agbia tiyo na gini fudifudipai, na waigu Yekova abatasi Sarai?

⁶ Nairiwo wai gipai re avura fuda Abarama na Sarai! Faro ambedi ka birikosi Sarai. Kurii gure, mbiko pa zanga ino Faro gupai nga Sarai angia diakumba, ko afu aũkumuko fu Abarama gbe, sidu Abarama ki gbia “[avusende], na abaabagara, na abaadongi, na amoyambu nga akumba na ade a, anaadongi, na akameri a.”b (Bambata Pai 12:16) Nairiwo wai rago avura gbera ti Abarama na pa agi aũkumuko re! Wa si avura wira gupai nga apai ima gbera, Yekova aambunga Abarama te.

⁷ Fuo gure, “Yekova ki mbusi Faro na bakere gberãngbi na gako aborokporo tipa Sarai, nangia dia Abarama.” (Bambata Pai 12:17) Rogo gu gene ani ainonga paha ya, i ayugu ndu gupai fu Faro “gberãngbi” aye tini kurii ko. Zanga keesa, ko amangipai nibasa: “Faro ki yambu Abarama, ki ya, ‘Gini pai nga gi mo amangi he fere re? Tipagine mo aya nga ti ni fere diaro du ya? Tipagine mo aya ti ni, “Dawire nga ri,” mi adi ri ti ni ni diare? Si du, diaro du re, mo dí ri, ki ga.’ Faro ki rugu aboro tipa ko; i gási ko ku gene yo ko ga, na diako na agu ahe dunduko nadu be ko.”—Bambata Pai 12:18-20; Atambuahe 105:14, 15.

8. Gini ngbatunga bandahe Yekova nakido aKristano tipaha areme?

⁸ Ti gi gaani regbo re, Yekova akidonga rani ki ya ko nika banda rani be gu kere apai nga ga kpio, be agu aboro nakuo ndiko, be kere gomoro, watadu be gu gberango nga ga zagino te. Gupai kido Yekova rani nani nga ko nikaa banda rani kindi be agu apai rengbe ka gbarasapa rani rogo toroyo. (Atambuahe 91:1-4) Gu bambata gene ko amangaha ngbaha nga ka fu azahe fu rani ti wene regboho rogo Fugo ko na rogo gako ‘ruru kangara moyambu.’ (Matayo 24:45) Ginipai tipa gunde be kpio ho i arungosi rani ni? Wa vura duhe nga Mbori rengbe ka mbu kura gako aboro nibasasa i kpiki, ko ambunga gako aboro dunduko i runosi yo te. (Atambuahe 116:15) Na kangia kpio nika dia kura ruru badiangbarani kusayo berani, ani rengbe ka duna kido nga ni azinga azinga be kpio.—Yoane 5:28, 29.

Mbupa Kura Apai Tipa ka Banda Zereda

9. Gine nayugo gupai nga Abarama aata kuari kindi ringara Kanana yo?

⁹ Ho gomoro ago ni kusayo Kanana yo, “Abarama ki guari Ezipeta yo, i na diako, na agu ahe dunduko nadu be ko, na Roto fuo ko a. I ki nungu ku Negebe yo [nga gu ugu ngbii kina bete mai ana kurogo nga gu nadu ku sudiyo ti agu abaagangara nga ga ringara Yuda]. Abarama akumuko gbe na zogozogo anya, na feda, na dahabu.” (Bambata Pai 13:1, 2) Mbiko gipai re, agu aboro nanidu rogo agu arago re anabi ko ni nyanyaki kumba, ni gu bazogo duna ome tiko. (Bambata Pai 23:6) Abarama adunga na nyemu maa kporo ringara aKanano yo ki mere fuo gayo pa zogarago te. Kuba gure, “[ko a]guari Negebe yo ki nindu gako nduge kindi ki da ku Betere yo, yo gako bamburoko adu ni mbata, dagba Betere na Ai.” A wa sino ko anidu, ko amoi pa iriso Yekova kumbatayo fu apai dunduko.—Bambata Pai 13:3, 4.

10. Gini fudifudipai nakuru dagba ga Abarama ababanda anyaa na ga Roto yo, na tipagine si adu tini ni nyanyakipa pai nga i nyasi gupai re niipo?

¹⁰ “Roto nangia gu ko naandu a na Abarama, . . . ki du na rimbasa [avusende] na rimbasa abagara, na abamburoko be ko a. Ka rago arengba nga na yo wa ka i mongo sungu kina ku ho sa ya; bambiko gayo ũkumuko akii gbe, ka si adu nga wa ka i mongo sungu kina sa ya. Kpata ki du dagba ga aAbarama ababanda anya na ga Roto yo. Ni gu rago re aKanano naaraka rogo gu ringara re na aPerezo.” (Bambata Pai 13:5-7) Gu ime na gu nvuo nadu rogo gayo rago aarengbanga tipa ga Abarama rimbasa anyaa na ga Roto ra te. Sidu, sogote na imisiri ngbaduse ki moipai dagba gayo ababanda anyaa. Ngbatunga gu papaya re adanga fu airisi ndikidi Mbori te. Ka gu papaya re aandu kindi kumbatayo, ka si agbarasi gayo pagume nyeanye kindi. Waigu tie Abarama anyasi gipai re? Ko asonosi Roto fuo kpio ba Roto, isoke ko avura sonosa ko wa kina boro ndikidi wiriko. Ni du Abarama nga unvuru fu Roto, anga ko nadu na rengo beko ka dia gu sende nangba gbe tee?

11, 12. Gini wene siapai Abarama agumba paha fu Roto, tipagine ga Roto siapai adunga tini ni pa tatamana ya?

¹¹ Ono “Abarama ki ya fu Roto, ‘Mi nazungadi ro, ka kpata dú nga dagba rani na mo, na dagba gimi ababanda anya na gamo yo a ya; wa du kina awirina nga ani. A nga rago dunduko du bara bangiro te re? Mi nazungadi ro, mo kpára ti re. Ka mo dí gu du ku garebe yo, mi ki di gu du ku kumbabe yo; watadu ka mo di gu du ku kumbabe yo, mi ki di gu du ku garebe yo.’ ” Mbembedii na Betere, rago gu du yo i naayambaha nga “bakere tumbatumba rago sa dagba gu dunguhe du ringara Paresitina yo.” Si wiri herẽ du “Roto . . . [a]tuka bangiriko [ni], ki bi gu kpasakpasa rago du pangba di Yaradene dunduko. Aime adu yo wenengaĩ rogo arago dunduko. Si adu wa kina ga Yekova ati, wa kina ringara Ezipeta a, wa ka boro ndu ku Soara yo; si adu wo mbata fu gbarasa Yekova Sodomo na Amora.”—Bambata Pai 13:8-10.

¹² Wa Ziazia Kekeapai avura ni yambu Roto nga “ruru boro,” tipa gu ndupai ani ainonga ha ya, ko agianga sangba Abarama rogo gipai re te, na ko agbatanga rugute be gi kumba nangia unvuru fuko re a te. (2 Petero 2:7) “Si du Roto asia gu kpasakpasa rago nadu pangba Yaradene ti ni ni gako dunduko. Roto ki nindu ku uroyo. I ki kparaka, gu ni ku bani gu ni ku bani. Abarama ki sungu rogo ringara Kanana, Roto ki sungu rogo agu abaakporo naadu rogo kpasakpasa rago, ki gbisi gako bamburoko mbembedi ku Sodomo yo.” (Bambata Pai 13:11, 12) Sodomo angia kumukokumuko bakporo na ki duna dungu aũzegino rogo tipa aboro. (Yezekere 16:49, 50) Wa gu siapai Roto amangihe avura wira si ni pa tatamana nibipa aũzegino, si angia mumungo siapai nibipa agu apai nga ga toro. Tipagine? Bambiko Bambata Pai 13:13 nayaa: “Aboro Sodomo adu ni gbigbita yo, ni aboro ingapai kuti Yekova ki susi.” Pa gate Roto koyo aye na bakere rungo fu gako aborokporo ni yangaraha.

13. Waigu rengbe ga Abarama kpiapai ka undo agu aKristano ka tagbagapai kuru dagba yo tipa mosoro?

¹³ Ono wa Abarama avura duna idapase kuti ga Yekova mokido nga atitako nika dia gu sende re ni gayo ũkumbo ni yangaraha; si asanga ko ko poi tipa wiri tooni paparaha te. Ni weneringise, ko amangipai ringbisihe kuti gu rugute i akusihe kusa rogo 1 AKorindo 10:24, nga gu nayaa: “Ka boro gbáta nga gani he ya, ono gu ngba fu kurani.” Gipai re nga wene tingidapai fu agu awirina rengbe tagbagapai ka kura dagbayo tipa mosoro. Kuba gupai nga i mangi gu rugute du rogo Matayo 18:15-17, kura awirina ayambu awirinayo ku ngbanga yo. (1 AKorindo 6:1, 7) Ga Abarama kpiapai nayugo gupai nga, gupai ngbaa nga boro idi pa gani ahe si gbere ti gu nga ka gbarasa rimo Yekova watadu ka gbarasapa gu zereda du rogo ga aKristano dungurati.—Yakoba 3:18.

14. Waigu i afu maku fu Abarama tipa gako weneringise?

¹⁴ Si aidi i fu maku fu Abarama tipa gako weneringise. Mbori ayaa: “[Mi afu] ngbatungaro wa kina nvutu sende; ka i rengbe na geda nvutu sende, i arengba na geda ngbatungaro a.” Nairiwo wai gu yuguyugupai re awiri ngarasa Abarama, nangia irazangada! Fuo gure, Mbori arugu ko ki ya: “Mo gúari, ki ndu rogo bagiza gi ringara re, na rogo bakiaha, bambiko mi afú he foro.” (Bambata Pai 13:16, 17) I aaidanga ha fu Abarama ko sungu rogo bakporo na gaha wene raka te. Si adu nga ko kpara tiko kusayo ti aKanano. Si naida aKristano kpara tiyo areme ti zegino kinawo a. I abingo tiyo ya i kii payo ti ga kura aboro te, ono i akodanga tiyo dawedawe na gu boro rengbe ka zomia yo sa manga gupai Ziazia Kekeapai asogaha te.—1 Petero 4:3, 4.

15. (a) Pa ta Abarama kuari avura nitingidi ko na ginipai? (b) Gini kpiapai Abarama amoihe tipa agu aborokporo nga aKristano areme?

¹⁵ Gupai nanamanga ti agu aregbo i anake Ziazia Kekeapai angia, mbata fu boro di gu sende ni aningbehe, ni anidu na rengo beni ka wisigo gu sende re. Pa ta Abarama rogo gu ringara re avura nitingidi ko kindi na gupai nga, uru adu kinaho sa gu sende re nikangia ga atitako. Ni giasangbaa, ‘ko aasungo kindi tii bamburoko, ki ye kini sungu pati agu agero nangia ga Mamare, du Eburone yo; ko ki dua bamotumo yo fu Yekova.’ (Bambata Pai 13:18) Ti gi regbo re berewe a, Abarama ayugupa wai ko amoi irisombori ni bambatapai rogo gako raka yo. Ya mo oni namaa gu wisigopai nga ga aborokporo, gu kparakpee nga ga aborokporo, na padu oni dunduko pati adunguratise ni bambatapai rogo gaoni kporo?

Gu Zubohe nga ga Avura Ko

16. (a) Tipagine gu tonatona fugo du rogo Bambata Pai 14:1 afura tini tipa kerepai? (b) Gini ndupai nasa agu abakindo biama nadu ku uroyo i ndu ka rimo ringara Kanana ka zubo aboro yo na vura?

¹⁶ “Ni gu rago Amurafera adu ni bakindo Sinara, Arioka ki du ni bakindo Erasara, Kedoruraomera ki ngia bakindo Erama, Tidara ki ngia bakindo aGoi, agi abakindo re . . . [a]so vura.”c Rogo bambata pa-Ebere, gu tonatona fugo nga (“Ni gu rago . . . adu ni”), si anayugopa gu kerepai nga gu naambeda, nga gu “digidoho angia maku.” (Bambata Pai 14:1, 2, oni bi gu rukutu kekeapai du kusende rogo NW.) Gi asada re atona ho agi abakindo biama nadu ku uroyo re aguari ni ka rimo ringara Kanana ka zubo aboro yo na vura. Ginipai i aaida ka mangaha? I aida ka nyasa gu samungu abakporo bisue aguari nani, nga Sodomo, Amora, Adema, Zeboima, na Bera. Fuo dia yo be agu abasamungu re, i “adungura tiyo ku rogo Ngboongboorago Sidimi (si nga Baime Tikpo).” Roto na gako aborokporo aaraka mbembedii baraho.—Bambata Pai 14:1-3.

17. Tipagine pa zio Roto adu tini ni asada fu Abarama?

¹⁷ Abakindo Kanana asovura nyanyakii kuti agu aboro naye ka zubo yo re, ono tie vura asiri beyo ni kerehe. “Avurayo ki gbu ahe dunduko nangia ga aSodomo na ga aAmoro, na gayo ariahe dunduko, ki ga na ni; i ki zi Roto, nangia wiri tame Abarama, nanaraka Sodomo yo, na gako ahe, ki ga.” Ngbutuko fuo gipai re, gi gbegbere pangbanga re ada fu Abarama: “Gu ni sa nabati ki ye ka gumba ha fu Abarama, nangia Ebere, wa ko araka pati agu agero nangia ga Mamare nangia boro Amora, wirina Esokore na Anera; agi yo re amangi mokido dagba yo na Abarama. . . . Abarama agi he . . . ya i zi wirinako.” (Bambata Pai 14:8-14) Nga gu asada nga ga idapase nangia gure fuko! Ya mo ko akpipai kuti Roto ya ko adi gu papara ringara nangba gbe? Oni tingidi gupai a nga, agi abazubo aboro re aye rogo ga Abarama ringara, nga Sinara, yo ko aduni mbata. Pa pefuo yo arengbe ka sa gupai nga ka ko karaganga tiko berewe kurogo ringara Kanana ya. Kurii gure, gine ka Abarama amangihe na gu riivura ga aKanano kpamiakpamia aboro vura aarengbenga ka dia behe ya?

18, 19. (a) Waigu Abarama arengbe ka batasa Roto? (b) Da i atambua ni tipa gu diabese re?

¹⁸ Herẽ berewe, Abarama aduna kido kina kuti Yekova. “Ho Abarama agi he ni ya i zi wirinako, ko ki ngbe ku mbata yo fu gako aborovura, nga agu yo i avungu yo kpuko yo, i adu wa aboro 318, i ki do fuo yo ki da ku Dana yo. Ko ki kparaka gako aboro yuru kuti yo, ko na avuruko, i ki mangi yo ki dandi yo ki da [ku] Oba yo, nga gu du pavuru Damaseke ku nodiyo. Ko ki yega na ahe dunduko, ki yega na wirinako nangia Roto a, na gako ahe, na ade na aboro a.” (Bambata Pai 14:14-16) Mbiko gako nyanyaki idapase kuti Yekova, Abarama angbe kumbatayo fu gako badungu aboro vura i ki di be avurayo, ki batasi Roto na gako aborokporo. Wa ko aayego, Abarama agbia bakindo Sarema nangia Marekisedeke, nga guko nadu a ni boromotumo. “Marekesedeke nangia bakindo Sarema ki ye na riahe na imekakue; ko adu ni boromutumo fu Mbori nga Bahe ki susi. Ko ki ta fu maku fu Abarama niya, ‘Maku dú fu Abarama be Mbori nga Bahe ki susi, nga baira ngbangbaturũ na kpotosende; tambuahe dú fu Mbori nga Bahe ki susi, nga gu ko nafu avuraro dunduko ku be ro!’ Abarama ki fu sa dagba bawe fu ko rogo ahe dunduko.”—Bambata Pai 14:18-20.

¹⁹ Ii, diabese dunduko naye be Yekova. Mbiko ga Abarama idapase, Yekova abatasi ko berewe be fudifudipai. Gu ga Mbori aboro du areme asonga ndikidi vura na aboro te, ono i nagbia tiyo na dungu a’asada na dungu fudifudiapai. Gu paparaha naye fuo gere nika yugo wai fu rani rengbe ga Abarama kpiapai ka undo rani ani dibe gu fudifudiapai re wenengai.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Ima Giarogoyo?

• Waigu gu gberangbii nga ga gomoro ringara Kanana yo a’asadi ga Abarama idapase?

• Waigu Abarama na Sarai amoi kpiapai fu agu akumbakuadee na dereakumba du areme?

• Ginipai rengbe ani ka wirikaha be wai Abarama anyasi gu paya nadu dagba gako amoyambu na ga Roto amoyambu?

[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 14 na 16]

Abarama aanyakasanga pa agu apai ko aduna rengo beko tipaha te, ono ko aperesi pa agu apai nangba ti Roto kumbatayo fu gako

Abarama ayugu gupai nga ko aakido kuti Yekova ho ko abatasi Roto ni