Waigu Rengbe Oni Ka Undo ‘Ingiingi’ Gude?
‘Si ru aru fu rani ani ngi ni ngbarago; bambiko ko aingi, ani ki bi ko berewe.’ —RUKA 15:32.
1, 2. (a) Waigu kura aparanga amangi tipa gu rengo nga ga aKristano? (b) Ginipai si aida agu avunguagude na agu agude berẽhe nga aguyo du rogo gupai re?
“MI IMA mbu rengo!” Nga gu gberarago si afuhe fu agu avunguagude na’asadi tiyo nyanyakii ka sonosa awiriyo ringbisihe kuti gu gene raka nga ga aKristano ka gia agu afugo re ngba gude! Gu kura aparanga ‘nakura kusayo’ rogo rengo yo zanga i gumba gupai nzunzu i aida ka mangaha. (AEbere 2:1) Dungu agi aparanga re nawira kina gu ingiingi gude du pako rogo ga Yesu sanza, nga guko naguari kusayo kua bako ki gbarasipa gu gako ahe bako afu fuko dunduko rogo tuturu ringara.—Ruka 15:11-16.
2 Wa vura duhe nga gipai re amanganga dungu aDezire Yekova te, fugo ho rengbe ka dia gu gberarago kusayo nabaha nga ga aguyo si amanga yo te. Ka bangirani gonga a ti gu gberarago rengbe gu iraira paranga re ka gbiaha ya. Gani sangbakpotoyo rengbe kaa fuda ni gbe. Gu ingiingi gude du pako rogo ga Yesu sanza “amakia pa tiko” ni yangaraha, si ki fu ngbarago fu bako. Waigu rengbe avunguagude na gu kura aboro du rogo dungurati ka undo ingiingi aparanga ‘i makiapa tiyo’?—Ruka 15:17.
Agu Apai Nasa gu Kura Aparanga I Mbu Rengo
3. Gini bete apai nasa aparanga i kuru kusayo rogo gu dungurati nga ga aKristano?
3 Badungu akutu aparanga gu duho nairiso Yekova na ngbarago rogo gu dungurati nga ga aKristano. Tipagine tie kura aparanga ambu rengo tini? I rengbe ka berã gupai nga kura apai gu duho zegino amangaha fu aboro ono nga gu zanga yo ho tigayo. (2 Timoteo 4:10) Watadu i rengbe ka berãpa gu bandahe du rogo ga Yekova riigbu ya si afunga ranirii fu aboro te. Gu sangbakpotoyo nakita ngbaanga boro, nyanyaki nyemu kodaba, watadu nyemu gupai nga abakureani idi na ni rengbe ka sa paranga ni kuru kusayo dagba ga Yekova rimbasa avusende. Paranga rengbe a ka mbu rengo mbiko avunguni nawira agu aboro bangiri ni namangapai ni biriki, watadu mbiko agu apai kura aKristano amangaha nga gu nawira biriki bangirini.
4. Mburu gupai dedede aparanga ainga tini nga gine?
4 Ga gude samungu na gani mangapai nayugo gupai dedede nga ni ima rungbura rogo toroyo, si nayugo agu apai du ngbaduni yo. (Asanza 15:13; Matayo 12:34) Ka si vurangia kina gini ngbatunga ndupai sa paranga ni ingi, mburu gupai re dedede nga, ni aadunga na ‘ndikidi inohe nga ga rengo’ ngbaduniyo te. (2 Timoteo 3:7) Kuba gupai nga kaa iriso Yekova mbiko kina gupai gbua nga si naida ni mangihe wo, si ni nyanyakipa pai fu aparanga i sonosi wene pagume dagba yo na ko. Ginipai nika undo yo i mangihe wo?
Oni Mbedi Na Mbori
5. Ginipai si aidaha tipa paranga sonosi wene pagume dagba ni na Mbori?
5 Gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki ya: “Oni mbédi na Mbori, ko ki mbedi na oni.” (Yakoba 4:8) Tipa ka mangaha wo, i du wa ka i undo paranga boro tipa ni sonosi nyemu Fugo Mbori. (Atambuahe 34:8) Ti tonatonaha, ni naida “momunya,” nga bambata yugopai nga ga Ziazia Kekeapai. Ono wa ni agbia ngbarago be wisigo Fugo Mbori na ki tona tooni tooni ka duna nyemu ri “nyanyaki riahe,” nga gu nyanyaki apai nga ga toro, si nasa ni ni du nga gu boro ima nyaka rogo toroyo. (AEbere 5:11-14; Atambuahe 1:2) Paranga sa nga guko naidi gupai nga ko aima rimiso tiko nyanyakii kurogo gu gene raka nga ga zegino atona ka bi agu apai nga ga toro na nyanyakipaha. Ginipai nasa ko ko sa gako berã? Fuo fu yo gu berã fuko nga ko gedi Ziazia Kekeapai nabaha, ko aringbisipai tipa kaa geda Ziazia Kekeapai dedede. Ii, geda ani Fugo Mbori dedede nga nyanyakipa pai tipa sonosa wene pagume dagba rani na Yekova.
6, 7. Waigu rengbe avunguagude ka undo awiriyo i sonosi nyemu Fugo Mbori?
6 Nga gu nyanyakipa pai tie ngaha nga avunguagude undo awiriyo i sonosi nyemu Fugo Mbori! Wa kura sosono degude sa avura kaa manga gu wisigopai nga ga aborokporo na avunguri, ri atona ka zio bakure na kere sino aparanga. Ri natingida gupai nadu tipa gayo wisigopai nga ga aborokporo niyaa: “Ho buba anafu asanahe ni, mi anageda akaragapai kina rogo buku, zanga mi ngana ko.” Kuba gupai nga i niberẽ kina pa nyasa gu kapita i awirikaha ti regbo gu wisigopai nga ga aborokporo, agu avunguagude duna tatamana na’asada tiyo ka yugopai fu awiriyo na birĩ. (2 Timoteo 4:2) Tipa paranga boro gbia ngbarago be gu wisigopai nga ga aborokporo, ni du wa ka ni bi gupai nga gu wisigopai re tipa kina boro agu apai ni aberãha watadu si tipa gani raka. Tipagine ka oni asananga ni tini na agu asanahe nasa roni oni ini gani bipai ya na ki mbu ni ni gumba gupai du tipa ni? Oni ngarasi gude ni mangi gupai oni awisigoho na ni re.a
7 Kurii gure, oni sa gaoni sakapai nga ga Ziazia Kekeapai si du zaaza. Ho daha ni tipa i mangihe, si naida agude mangi agu apai du paha rogo Ziazia Kekeapai ni mbaro, kini mangihe wo ni gu mbaro rengbe aboro ka wirikapai behe. Oni undo yo i berẽpa gu rago agu apai amangi rogo oni asakaha re, na i berẽpa wai apai adu yo. Manga oni sunge na gbakigbaki kpiarago gbiati tangaratangara apai dagba gbakigbaki agene rengbe arengba ka undo yo. Ii, ka oni moi kpia apai gbua tooni ku rironi yo, oni rengbe arengba ka sa gu wisigopai nga ga aborokporo si du zaaza, kini wisigi apai nibakiakia. Si naida avunguagude wisigi gayo pagume dagba yo na Yekova a. Wa i kaa mbeda gbe na Yekova, i rengbe a ka undo awiriyo i mangihe kinawo.—Pa Fu Rugute ni Ue he 6:5-7.
8. Waigu kparakpee aundo boro ni mbedi na Mbori?
8 Kparakpee naundo boro a ni mbedi na Mbori. Sosono degude sa aduni fudifudi ri mbiko apai aduho ue si aidi ri sia gu sa dagbaha, nga ka ndu ngba gu gene nga ga aKristano watadu ka zio bakure na agu akurari gayo aida adu kia ti gari. (Yakoba 4:4) Ginipai ri amangihe tipa gupai re? Ri ayaa: “Gure nirengo nangia bambata regbo mi kpari fu Yekova tipa wai gupai re aafuda re.” Ri adigisi fugo ri na gupai nga, Yekova akaragapai sa gari kparakpee ho ri azi bakure ni na degude sa ni yangaraha rogo gu dungurati nga ga aKristano, nga guri ri arengbe ka kido kuti ri. Fuo bi ri gupai nga Yekova nayugo gene furi, ri atona ka sonosa wene pagume dagba ri na ko. Avunguagude rengbe ka undo awiriyo ni mbakada yo kina boro gayo akparakpee. Ho avunguagude akparakpee ni tipa gayo aborokporo, i rengbe ka kusa agu apai du ngbaduyo yo fu Yekova, si kini sa agude i bi gu wene pagume du dagba avunguyo na Yekova.
Oni Duna Zerangbaduse, Ono ki Du Nyanyakii
9, 10. Gini kpiapai Yekova amoihe rogo pa duna zerangbaduse fu agu aYisaraere nangia airanyakarii?
9 Ho paranga atona ni kaa kura kusayo rogo rengo yo, ni na’asada tini kaa sungo nisani, kini ka gu asadatise dunduko avunguni amangaha tipa ka saka agu apai nga ga toro na ni. Ginipai rengbe avunguagude ka mangaha rogo ngbatunga kpakarakpakarapai wa gure? Ani berẽnga pa wai Yekova amangipai na agu aYisaraere nadu mbata. Mbata fu ko gindigo agu “airanyakarii” nangia aYisaraere re i ndu ngba gayo gene nga ga basasangbaa, ko ahipai fuyo tipa agarã susi 900. (Gate 34:9; 2 Pekapai 36:17-21; ARomo 10:21) Wa i avura ‘ni asadi’ Yekova berewe na berewe, ko “ahi be nunga” yo. “Ko anasa gako zinga ti yo ku sa yo dedede, ko azingisa nga gako erã dunduko kuti yo te.” (Atambuahe 78:38-42) Mbori aduni ruru ko rogo gu gene ko aamangapai rogo na yo. Agu avunguagude duna nyemuse nawirika Yekova, i na zerangbaduse ho gude airisanga sangba yo ni niipo ho i a’asada tiyo ni ka undo ni ya.
10 Duni boro zerangbaduse nayugo gupai a nga boro ‘moi bangirini nga, gupai duni gbegberehe angbangba berewe.’ Yekova ayugu kpia wai rengbe ani ka duna zerangbaduse. Ko nangia bambata boro ka keda gako amokedi fuo aYisaraere “berewe na berewe.” ‘Nunga gako aboro anamanga ko amanga,’ wa i avura ‘nisawia gako amokedi, kini payasi payo, na kini payasi pa afugo ko’ vurũ. (2 Pekapai 36:15, 16) Ko azungadi aYisaraere niyaa: “Oni sá tironi awere, oni ni ba sa sa, ti gaoni gbigbita sino na gbegberẽ mangaapai.” (Yeremaya 25:4, 5) Wa si avura du wo, Yekova aambunga gako ruru andiko te. I arugu aYisaraere ya i ‘sa tiyo’ koyo du Mbori ni kini ndu ngba gako agene.
11. Waigu rengbe avunguagude ka duna zerangbaduse ono ki du nyanyakii rogo gayo mangapai na gu gude naida ka inga?
11 Avunguagude rengbe ka wirika Yekova rogo duna zerangbaduse, ki du kindi na maabangirise tipa gu gude naida ka inga re. Mbiko padu yo na maabangirise kindi tipa gu gude re, i rengbe ka du nga bambata aboro ka mbu ngbadimo fugo dagba tiyo na gu gude re nizazaha. Wa vura duhe nga i nazio tiyo kuti ruru andiko, i rengbe “berewe na berewe” ka sana gu gude re ni karaga ti ni tipa kaa ndu ngba gu gene nga ga rengo.
Ho I Akusa Gude Ni Kusayo Rogo Rengo Yo
12. Gini sunge du be avunguagude koyo du gu wiriyo ni naraka na yo, nga guni i nakusi ni kusayo rogo dungurati?
12 Ginipai tie ka mangi, ka i kusi gu gude kusayo rogo rengo yo naraka na avunguni, nga guni namanga kere ingapai zanga saberã ni? Wa duhe nga gu gude re naraka na avunguni, si kindi ni gayo sunge kaa yugopai fu gu gude re na kini rugu ni ringbisihe kuti Fugo Mbori. Waigu rengbe yo ka manga gere?—Asanza 6:20-22; 29:17.
13. Waigu rengbe avunguagude ka rimiso pai ku ngbadu gu wiriyo yo ingi?
13 Si rengbe arengba ka du, na nirengo, si ka ngba gbe, ka i ayugopai funi na kini rugu ni ti regbo gu wisigo Ziazia Kekeapai i amangaha na kina ni nisani. Si aidanga vunguagude bi kina gu nyakarii nga ga gude kini berẽ gupai nga kina wo du ngbaduniyo te, si naida i asadi tiyo ka bi gupai du ngbaduniyo. Gani kaza nabaha rogo toroyo nga gine nzunzu? (Asanza 20:5) Ya mo i rengbe ka rimiso pai kurogo gu papara ngbaduni du wa mbudu sende? Gini averesi rengbe yo ka mangasunge nani tipa ka undo ni? Pauro nakido rani niyaa: “Gu pai [fugo, NW ] nga ga Mbori du na unga, ki du na tandu, ki du ni títí he susi abasape dunduko du na rindihe ue, si narú boro dati kparaka mbisimo na toro, na ngbazunga na nzeme meme, si ki ipi ka ina agu aberã nga ga ngbaduse na gaha nyemuhe.” (AEbere 4:12) Ii, avunguagude rengbe ka manga dungu apai susi gu gbua nga ka gumba kina gupai fu wiriyo nga ka ni manginga ingapai berewe ya. I rengbe ka duni bambata aboro tipa ka sa ni ni hu rogo toroyo.
14. Gine nga gu bambatapai si aida gu paranga ingi re mangihe tipa ka mbakada gani pagume dagba ni na Yekova, na waigu rengbe avunguni ka undo ni ni mangi gupai re?
14 Si naida gu paranga mangi ingapai mbakadi gani pagume berewe dagba ni na Yekova. Gu bambatapai si aida ni mangihe tipa gipai re nga ‘ni sa gani berã na ki sa ti ni berewe.’ (Amokedi 3:19; Yesaya 55:6, 7) Ni undo avunguagude gu wiriyo du kpuyo tipa ni sa gani berã, i du wa ka i ‘duna rugatise, kini yugupai na zera’ fu gu gude angbanga sino ni re ya. (2 Timoteo 2:24-26) Si naida i ‘za’ ni rogo gu gene Ziazia Kekeapai aidaha. Gu pa-Giriki i asaha nga ‘ka za boro,’ rogoyo rengbe arengba ka du a nga ‘ka yugo gu gopai fu boro nika sa ni ni idi pai.’ (Yugoti 3:19; Yoane 16:8) Sidu tie, ka za gude nakoda yugo gopai funi wenengai ni idipa gani ingapai. Ani ima ida gupai nga, si ni taatapai ka mangaha wo te. Ka si rengbe, avunguagude rengbe arengba ka rimiso pai ku ngbadu awiriyo yo, kini mangisunge na Ziazia Kekeapai ka sa gu wiriyo nga irasamungu re ni idi na gupai i agumbaha. Si naida i asadi tiyo ka undo ni ni rugu ti ni na gupai nga si naida ni “sógo gbigbitapai, ki nikpi nyemu wenepai.” (Amosa 5:15) Si rengbe ka manga nga ni ‘amakiapa ti ni ki guari kusayo bangiri ga Bakitingbanga gbina.’
15. Gini undo kparakpee afuhe fu gu boro ingipai ni mbakadi gani pagume berewe dagba ni na Yekova?
15 Ka boro aida ka karaga gani pagume dagba ni na Yekova berewe kubaha, ni du wa ka ni aakparakpee tipaha. Rengo ngaha, gu boro nadu adu mbata rogo gu dungurati nga ga aKristano, ono kini mangi ingapai awere niwia zanga sa gani berã, si aidanga i “kpari” tipa ni te. (1 Yoane 5:16, 17; Yeremaya 7:16-20; AEbere 10:26, 27) Si ki vura du wo, avunguagude rengbe ka sana Yekova ko fu tatamana fuyo tipa i ini wai ka nyasa na gupai re. (Yakoba 1:5) Kangia gu gude i nakusi ni kusayo rogo rengo yo ima yugo gopai nga ni ima saberã, ono ka ni adunga “zukazuka koyo du Mbori ni” rogo fugo ya, avungu ni rengbe arengba ka kparakpee ya ka Mbori bi gupai ti gu gude re ko narengbe ka mbupai funi ti gani ingapai, ko mangihe a wa Ko akpinyemuhe. (1 Yoane 3:21) Gia ni ngbatunga agi akparakpee re rengbe ka undo gu paranga boro re ni bi gupai nga Yekova nga gu Mbori nainopai fu aboro.b—Gate 34:6, 7; Yakoba 5:16.
16. Waigu rengbe ani ka undo agu aborokporo nga ga agu aparanga i akusi yo kusayo rogo rengo yo?
16 Kangia i kusi sosono gude kusayo rogo rengo yo, si naida agu aboro du rogo dungurati ‘mbu kodatise na ni.’ (1 AKorindo 5:11; 2 Yoane 10, 11) Gure rengbe ni yangaraha ka undo ni ‘ni makiapa ti ni’ ki karaga ti ni kurogo ga Mbori riigbu nga gu nabanda aboro. (Ruka 15:17) Singia ni karaga ti ni kurogo rengo watadu ni akaraganga ti ni te, agu aboro du rogo dungurati rengbe arengba ka ngarasa agu aborokporo nga ga gu paranga i akusi ni kusayo rogo rengo yo re. Ani nabarani rengbe ka gbata agu amamu rengbe ani rogo ka yugo ‘nunga yo’ na kini ‘kpinyemu yo.’—1 Petero 3:8, 9.
Gu Gene Rengbe Kura Awirina ka Fu Undo Rogo
17. Ginipai si aida agu aboro du rogo dungurati moihe ku berã yo yo ho i a’asada tiyo ni ka undo gu gude mbedi ka inga?
17 Ginipai tipa gu paranga boro i akusanga ni kusayo rogo gu dungurati nga ga aKristano ya, ono nga guni gani idapase naima zera? Pauro akepai ki ya: ‘Ka kura pa boro aima, kura apani a naima dunduko.’ (1 AKorindo 12:26) Gu kura awirina rengbe ka duna nyemu gu paranga boro re tiyo. Rengo ngaha, si naida rubangirise, mbiko gu paranga boro nawoka awoka rogo toroyo rengbe ka maapai gbegberee rii gu kura aparanga. (AGaratio 5:7-9) Rogo kura dungurati sa, gu wene sino sosono awirina naidi ka undo bete aparanga nga aguyo naima zera rogo toroyo ayambu yo i ye ku pati gu mbaro nga ga taka woro ahe nga gu ngbaa ti aboro gbe. Wa gu paranga aboro re avura ye tipa gu mbaro re ni ipo na ki gbia ngbarago be ngbatunga agu asungo re, sinoyo amoipai rii ga akurayo si ki sa yo i mbu kodatise na dungurati ni yangaraha. (1 AKorindo 15:33; Yuda 22, 23) Gu kungbo asungo du zanga gu rugapai nga ga toro arengbanga ka husa gu gude nawoka rogo toroyo te, ono gupai rengbe ka undo ni nga gu kodatise nasonosa nyemu agu apai nga ga toro.c
18. Waigu rengbe ani ka wirika sino ba gu ingiingi gude du pako rogo ga Yesu sanza yo?
18 Ho gu paranga boro nga guni naima mbu dungurati aye ni berewe ku Bambu Dunguratise yo watadu ho du ni ni pati bakere dunguratise, oni berẽnga pa wai rengbe ni ka berã. Anga si naida ani yugu gu sino nga ga dia boro kugume nga gu nadu ti ba gu ingiingi gude du pako rogo ga Yesu sanza yo tee? (Ruka 15:18-20, 25-32) Gu sosono gude nakuru kusayo rogo gu dungurati nga ga aKristano na kini mo kusa ka du pati gu bakere dunguratise nga ga arame biata ayaa: “Mi aberẽ gupai nga awirina dunduko nika berãnga pare ya, ono i aye fuo re na ki di re kugume. Nunga azire gbe.” Ko atona ka wisigo Ziazia Kekeapai berewe, kusa ko ki zi bapatiza.
Ka Ome Roni Batinga Ya
19, 20. Tipagine si aida tini ani kakuti wene berã tipa ingiingi gude?
19 Undo ‘ingiingi’ gude ni ‘makiapa ti ni’ naida zerangbaduse, na si rengbe ti kura aregbo ka duni kpakarakpakarapai fu avunguni na fu kura awirina. Ono ka ome roni batinga ya. “Gbia narungbura nga pati gako kidohe, wa agu yo naberã pa rungbura, te; ono ko du na gbanga hipai fu roni, ko akpi nga nyemu aboro kpi wa sa te, ono ko nakpi nyemu aboro da ti zungadi tiyo dunduko.” (2 Petero 3:9) Ani na mokido berani rogo Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga Yekova naida gako aboro sa gayo berã na kini raki. Nirengo, ko angia bambata boro ka manga gupai rengbe ka sa aboro i mbakadipai dagba tiyo na ko. (2 AKorindo 5:18, 19) Gako zerangbaduse sa badungu aboro gbe i makiapa tiyo.—Yesaya 2:2, 3.
20 Anga si naida tie avunguagude asadi agu abirĩ dunduko du rogo Ziazia Kekeapai tipa ka sa ingiingi wiriyo ni makiapa ti ni tee? Oni wiriki Yekova, oni duna zerangbaduse wa oni amanga agu apai rengbe ka undo wironi ni karaga ti ni berewe koyo du Yekova ni. Oni zi tironi wenengai kuti agu andiko nga ga Ziazia Kekeapai, na oni kini asadi ka yugo asino Yekova, wa gu nga nyemuse, ruru sarangbanga, na tatamana, wa oni akparakpee tipa ko undo roni. Wironi rengbe arengba ka karaga ti ni berewe kurogo ga Mbori riigbu, wa kina gu badungu airasamungu akaragapai sa ga Yekova yambahe nga ga nyemuse.—Ruka 15:6, 7.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Tipa ka gbia kura aberã tipa wai rengbe oni ka yugopai wenengai fu awiriyo, oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nga ga Bamburu, ti rameru 1, rogo 1999, kpewaraga 23 kuti 27.
b I amanganga ngbatunga agu akparakpee re pati agu adunguratise nga ga aKristano tipa gu gude i akusi ni kusayo rogo rengo yo te, mbiko gu kura awirina kinaho ainonga gupai du tipa gu gude re ya, singia ni sa gani berã watadu ni kindi.—Oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nga ga Tanvuo, ti rameru 15, rogo 1979, kpewaraga 31, (rogo pa-Ngirisi).
c Tipa kura aberã, oni bi gu Oni Zingi Rameyo! nga ga Banzinga, ti rameru 22, rogo 1972, kpewaraga 13 kuti 16; na ga Mbirinvuo, ti rameru 22, rogo 1996, kpewaraga 21 kuti 23 (si dunduko rogo pa-Ngirisi).
Oni Natingidaha?
•Gini apai rengbe ka du nga ndu gupai paranga aboro naakura tini kusayo rogo dungurati?
•Waigu rengbe avunguagude ka undo awiriyo i sonosi wene pagume dagba yo na Yekova?
•Tipagine si aida tini avunguagude duna zerangbaduse, ono ki du nyanyakii ho i aundo ingiingi wiriyo ni?
•Waigu rengbe agu awirina du rogo dungurati ka undo ingiingi paranga tipa ni karaga tini kurogo rengo yo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Geda ani Fugo Mbori nga nyanyakipa pai tipa sonosa wene pagume dagba rani na Yekova
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Gu kparakpee avunguagude akparaha na ngbaduyo yo dunduko rengbe ka undo awiriyo i bi gu bawene pagume du dagba avunguyo na Yekova
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 27]
Oni di ingiingi gude kugume fuo ‘makia ni pa ti ni’
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 28]
Oni mangi agu apai rengbe ka undo wironi ni karaga tini koyo du Yekova ni