Gu Rugute Du Wa Dahabu, Si Nga gu Yugopai Rengbe na Arago Dunduko

“Agu apai dunduko oni akpi nyemu aboro nimangi he fu roni, oni nimángi kina ha fu yo a.”—Matayo 7:12.

AGARÃ susi awere mbembedii wa kutu ue fuo Yesu Kristo gumba agu afugo re ti regbo gako Tungusapai rii Bagangara yo nga gu tungusapai ini aboro paha na arago dunduko. Rogo gu dungu akama agarã nasusi fuo gu regbo re, dungu apai aboro agumbaha na ki kekehe tipa gu taata gumbapai re. Ni kpiapai, i ataasipa gi rugute re ya “si nga meme Ziazia Kekeapai,” ya si nga “gurusigurusi gumba gupai si aida Kristano mangihe fu gani murakporo,” na ki ya si nga “tonatona arugute nga ga mangapai dagba aboro.” Sidu pa ino aboro paha wenengai rogo arago dunduko i ayambaha tini nga Gu Rugute Du Wa Dahabu.

Ono tie, anga gu berã nga ga Gu Rugute Du Wa Dahabu kina rogo agu aringara i ayambaha nga ngbii aKristano sa te. Gu pambori nga ga aYuda, gu nga ga Buddha, na agu afugo tatamana nga ga aGiriki, si dunduko nasakarogo gi rugute re nibakiakia. Agu afugo aboro nainihe gbe Asia yo nga afugo gu kumba nangia Confucius, nga gu kumba i airisa ko Asia yo ni babakere iratatamana kisusi na ni bayugupai. Rogo Analects, nga ga Confucius biata buku dagba agu akuraha biama, ani nabi gu berã re yo bara biata. Bara ue, ni karagapai kuti agu asanahe gako abawiriki asana ko nani, Confucius afura ki ya: “Gupai oni aidanga aboro mangi roni nani ya, ka oni manginga aboro nani a ya.” Ti kura regbo sa ho gako bawiriki nga Zigong asambuo tiko ni ki ya, “Gupai mi aidanga boro mangi re nani ya, mi aidanga ka manga boro nani a te,” gu bayugupai re akaragapai na gi wene fugo re ki ya, “Ii, ono gere mo ata rengbanga ka mangaha te.”

Ho boro ageda agi afugo ni re, ni nabi gupai nga afugo Confucius kina ku gare ti gu Yesu agumbaha kusa. Gu kparakparapai du dagba afugo Confucius na ga Yesu nga, Gu Rugute Du Wa Dahabu nasa boro ni mangi wenepai fu kura aboro, angianga ka sungo asungo gbua ya. Ani ya wa ka aboro aidi kaa mangapai na ngbanya kuti ga Yesu afugo, kini ngerefuo akurayo, kini mangi gi rugute re na auru dunduko, ya mo ka gure ambakadi gi zegino du areme re si ki ngba susi gu du awere? Ii, nirengo.

Ka si vura du nga gi rugute re i napehe ku gare, i napehe nzunzu, watadu i napehe ngba kura gene, gupai nyakipaha nga, aboro ti aregbo nibakiakia na rogo aba nibakiakia na asino yo nibakiakia aduna bakere kido kuti Gu Rugute Du Wa Dahabu re. Sidu, gi berã re nayugo gupai rogo gu gene du taata nga, gupai Yesu agumbaha rogo gako Tungusapai rii Bagangara yo, si nga gu yugopai rengbe na arago dunduko na ki rengbe tipa aboro mangihe rogo arago dunduko na ti aregbo dunduko.

Oni sananga tironi ki ya: ‘Mi nakpinyemu aboro fu irisa fere na kini mangi fere wenengai na zanga i biriki re? Mi nakpinyemu ka raka rogo gu zegino aboro asogotenga agu akurayo du rangi kpoto yo kia ya, rogo gu zegino adunga na akuondiko rogo na avura ya? Mi nakpinyemu ka du dagba agu aborokporo nabipa ga akurayo aberãpai na gupai ngbaa tipa yo?’ Gini boro tigani nzunzu rengbe ka ya oó kuti ngbatunga agu asanahe re? Gupai du nirengo nga kina bete aboro gbua nagbia ngbarago be agi apai re. Tipa dungu aboro, si mbembedii wa gupai duni gasigasihe ka maabangiriyo tipa ka gbiaha.

Aboro Aima Birikosi Gu Rugute Du Wa Dahabu

Rogo gu kuru pangbanga nga ga aboro dunduko, aregbo anidu kina tini aboro amangi akurayo na kereapai ki basapa agu arengo nabaha du be aboro tipa apai. Gipai re nakoda gu sunge nangia ga baga aboro Afirika ni akanga, gu bataya imo aboro nangia ga Nazi, maa agude ngba ome ti sunge, na gu kere mangaapai nga ga runosi ngbatunga aboro nga gu namanga rogo aba tingbafuo akuraha. Tangaratangara pa gi gbegbereapai re dunduko rengbe arengba ka duni gbangaha susi gure.

Areme, aboro naberã kina pa agu apai ngba tiyo rogo gi gaani zegino hi be vovo birĩ-ino mangaahe gbiati aũsunge re. Ho angbanga apai ni kubara aboro yo ya, watadu ho aboro ambunga yo ni i mangi agu apai du yo na rengo tipa mangaha ya, kina bete yo gbua naberãpa akurayo. (2 Timoteo 3:1-5) Tipagine dungu aboro asa tiyo tini ni aboro gbangbati, ni kere sino aboro, zanga berãpa akurayo, na kini berẽ kina pa agu apai ngba tiyo? Anga si mbiko gupai nga wa vura ino aboro Gu Rugute Du Wa Dahabu gbe, i ima mbuhe kini bihe wa gupai adunga bamangaha tini ya, wa kurupai regbo mangaha aima susa tee? Si ni pa gberarago nga, kinawo duhe zavura dagba agu aboro naya i idi kuti Mbori. Kuti bi gupai namanga, aboro nika nye kindi kina kuti berãpa agu apai ngba tiyo.

Sidu, gu nyanyakipa asanahe si aida ani wisigihe nga: Pa raka boro kuti Gu Rugute Du Wa Dahabu nakoda gine? Boro kinaho kindi naraka kuti sangbaha? Ya mo regbo aduho aboro dunduko nika raka na ngbanya kuti Gu Rugute Du Wa Dahabu? Ani nahõpai beroni oni gedi gu paparaha naye fuo gere tipa ka bi ndikidi akaragapai sa agi asanahe re.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 3]

Confucius gbiati kura aboro anayugo Gu Rugute Du Wa Dahabu rogo kura agene