Gu Imarago Nga Ga Mbori Nado Bitimo Kusayo!
“Gi Mbori nasa gi bitimo ni imarago.”—2 SAMUERE 22:29.
1. Gini pagume du dagba imarago na unga?
“MBORI ki ya, ‘Imarago dú adu’; imarago ki du.” (Bambata Pai 1:3) Na gu nyanyakipa afugo re, gu pangbanga nga ga kusaahe du rogo Bambata Pai nayugo Yekova ya ko nakusi imarago, nga guhe unga arengbanga ka du zanga ha auru kpotosende ya. Yekova a nga baenge gu imarago nga ga toro, nga gu duna nyanyakipaha tipa ka yugo gene raka fu rani. (Atambuahe 43:3) Bakindo Davide ayugu gu mbembedi pagume du dagba gu imarago nga ga toro na unga ho ko ake gupai ni nga: “Gugaabi unga du be ro; rogo ga imarago ani nabi imarago.”—Atambuahe 36:9.
2. A wa Pauro ayuguhe, gine du gu imarago nga ga toro na pagume nani?
2 Fuo susa agarã 1,000 fuo ga Davide regbo, gu mokedi nangia Pauro afura tipa gu pangbanga du tipa kusaahe. Wa ko aake waraga fu agu aKristano nadu rogo gu dungurati nadu Korinda yo, ko ayaa: ‘Mbori du naya, “Imarago hásirago bitimo yo.” ’ Fuo gure ko ayugu gupai nga, gu imarago nga ga toro mbembedii kina sa na gu inohe naye be Yekova ho ko agbia gupai ni kuti ni nga: “Ko nahasi rago kpotorani yo, ka fu gu imarago nga ga ina gu taarimo nga ga Mbori ti kpakpu Yesu Kristo.” (2 AKorindo 4:6) Wai gi imarago re ada fu rani?
Ziazia Kekeapai Nga Guhe Nagbaraga Imarago
3. Gini imarago Yekova afuhe rogo Ziazia Kekeapai?
3 Gu bangua gene Yekova akeda gu imarago nga ga toro ngbaha si nga Ziazia Kekeapai, nga gu Fugo ko gako toro adu kugiipa kehe. Sidu, wa ani awisigo Ziazia Kekeapai na kini moi gu inohe ku ngbaduraniyo naye be Mbori ani agbiaha rogoho, gure nga ani nambu gako imarago si hasirago fu rani. Rogo Ziazia Kekeapai yo Yekova naayugo gako aringbisapai ni, na kini yugu wai fu rani rengbe ani ka manga gupai ko akpinyemuhe. Si nasa gupai nga gaani raka duna rogoyo tini na kini nyasi gu gaani azingo nga ga toro. (Batungusipai 12:1; Matayo 5:3) Ho Yesu adipai ni rogo ga Mose Ndiko ka gumbaha, ko anyakasi pa ngera ani fuo gu gaani azingo nga ga toro ki ya: “Si ni keke he ya, ‘Boro anye nga ni ungani mbiko kina riahe [sa] te, ono mbiko agu apai dunduko naye ngba Mbori yo.’ ”—Matayo 4:4; Pa Fu Rugute ni Ue he 8:3.
4. Rogo gini gene du Yesu ni “gu imarago nga ga zegino”?
4 I nayugo Yesu ya ko nga gu imarago nga ga toro. Nirengo, ko ayugu tiko fu aboro ni “gu imarago nga ga zegino” na ki ya: “Gu ni ka apeka re ni ta nga bitimo te, ni du adu na gu imarago nga ga unga.” (Yoane 8:12) Gi gumbapai re naundo rani ani girogo pa du Yesu ni bangbasia bamangisunge rogo yugo ga Yekova rengo fu ngbatunga aboro. Ka ani aida ka ne ta bitimo ono kini ta rogo ga Mbori imarago, ani du wa ka ani degeturani kuti agu apai dunduko Yesu agumbaha na kini pefuo gako kpiapai mbembedii gbe na kini pefuo agu apai a ko anayugoho a wa duhe rogo Ziazia Kekeapai.
5. Gini sunge apefuo Yesu anamangaha fuo kpio ko?
5 Mbata fu kpio Yesu na bete arame, wa ko aafura berewe tipa tiko ni imarago, ko agumba gupai fu gako abawiriki nga: “Imarago aima ku dagba roni ngbutuko. Oni tá ata wa du imarago na oni kindi re, rago ka bira roni! Gu ni ka ta bitimo ni ini nga ho ni andu ku ho ni te. Wa du imarago na oni kindi re, oni ídi pa imarago, oni du ni awiri imarago.” (Yoane 12:35, 36) Agu aboro nada ni awiri imarago awiriki ‘kpia gu wene afugo’ nga ga Ziazia Kekeapai. (2 Timoteo 1:13, 14) Fuo gure, i amangisunge na gu wene afugo re ka kusa gu kura aboro kusayo bitimo yo nadu na ruru ngbaduyo yo kurogo ga Mbori imarago.
6. Gini banguapai tipa imarago na bitimo ani abihe rogo 1 Yoane 1:5?
6 Gu mokedi nangia Yoane akepai ki ya: “Mbori nga imarago, bitimo rogo ko yo wa sa te.” (1 Yoane 1:5) Oni kparianga gu kparakparapai gumba yo paha herẽ dagba imarago na bitimo. Gu imarago nga ga toro naenga yo du Yekova ni, sidu gu bitimo nga ga toro arengbanga ka du ho du ko ni te. Da tie nga baenge bitimo?
Gu Rago gu Bitimo nga ga Toro Aenga Rogo
7. Da du kugii gu bitimo nga ga toro du rogo zegino, na gini ome du ko nani kurii aboro?
7 Gu mokedi nangia Pauro afura tipa “mbori gi zegino re.” Satana Bakitingbanga nga gu boro ko aaberã pako na gi gako gumbapai re. Ko aya a gi boro re “akisi . . . [ga agu aboro aberã] zanga idapase, ya ka gu imarago ahasa nga rago ku ri yo nga ga gu wene pangbanga nga ga gu taarimo nga ga Kristo, nga kpia Mbori, ya.” (2 AKorindo 4:4) Dungu aboro ima ida gupai nga Mbori kina tini; ono tipa Bakitingbanga tigako, kura aboro bangeyo akio kina kumbatayo aidanga kuti gupai nga ko kina tini te. Tipagine? Mbiko i akpinga nyemu ka ida kuti gupai nga, gbegbere sino boro kinaho kii ome ni gbe ti ga aboro ka i abinga ni ni bangirise ya rengbe ka maapai riyo te. Wa vura duhe wo, a wa Pauro ayuguhe, Bakitingbanga kina tini, na ko namaapai ri aboro tipa ka i binga gu imarago nga ga rengo ya. Ani nabi gu ome du be Satana ka aria berã aboro ti gu sangbanebi naringbisa pako ni “banangi aboro kpotosende yo dunduko.” (Yugoti 12:9) Ni sangbana gu mangaapai nga ga Satana, gu sino apai gu nebi nangia Yesaya agumba paha ya si amanga gizo, namanga ngbatunga aboro dunduko awere kpara kina aguyo namangasunge fu Yekova, gu fugo re nayaa: “Oni ngére, bitimo adáda kpotosende, nduunduu bitimo ki dadi aboro.”—Yesaya 60:2.
8. Rogo gini agene agu aboro du rogo gu bitimo nga ga toro ayugo gupai nga i ni ingiingi aboro?
8 Boro arengbanga ka bi wiri he rogo nduunduu bitimo te. Rogo ngbatunga gu bitimo re, boro nainga taata na rini yo navundo. Teketeke a, agu aboro narimo kurogo gu bitimo nga ga toro aruganga tiyo na pa agu apai nga ga toro te na ni kina ipo riyo yo navundo. I rengbe ka ingisa gu tandu nga ga kpara rengo ti zire, na ka kpara wenepai ti gbegberehe. Gu nebi nangia Yesaya afura tipa agu aboro du rogo ngbatunga gu bitimo re ho ko ake gupai ni nga: “Na gberẽ he fu agu yo naya ti gbigbitapai, wenepai, na ti wenepai, gbigbitapai, nasa bitimo ku ba imarago, na imarago ku ba bitimo, namaa hĩhĩhe ku ba nzinzirihe, na nzinzirihe ku ba hĩhĩhe!” (Yesaya 5:20) Gu mbori nga ga bitimo ko, nga Satana Bakitingbanga namaapai rii agu aboro naraka rogo bitimo, ni sangbanaha, i kini nyaga tiyo kusayo ti bakusi imarago na bafu unga.—AEfeso 4:17-19.
Pa Kura Rogo Bitimoyo Kurogo Imarago Nga Kpakarakpakarapai
9. Oni sakinga rogo wai yo du amangi irairaapai na nyemu ndikidi bitimo tiyo na nyemu gu bitimo a nga ga toro.
9 Gu ruru kumba nangia Eyobo ayugupa gu nyemuse du amangi irairapai nani tipa ndikidi bitimo ho ko ake gupai ni nga: “Bangiri irabari nasunguda pa nziinzii rago, ni ki ya, ‘Bangirise abi nga re wa sa te’; ni ki dadi kpakpuni ni he.” (Eyobo 24:15) Amangi irairaapai a rogo gu bitimo nga ga toro, na ngbatunga gu bitimo re rengbe ka dada yo. Gu mokedi nangia Pauro aya wasiwasi kodaba, dii, ngbaduse, kpibuda, sengahe, roga ga aboro ahe ngba ome ni agu apai namanga dedede dagba agu aboro kongo kurogo gu bitimo re. Ono tie, agu aboro naye kurogo gu imarago nga ga Fugo Mbori rengbe arengba ka aria sino yo. Guhe nayugo gupai nga aboro rengbe arengba ka aria sino yo, Pauro ayuguhe ziazia rogo gako waraga fu aKorindo. Dungu agu aKristano nangia aKorindo adu mbata ni amangi agu apai nga ga bitimo, wa si avura du wo, Pauro aya fuyo: “Ono i azundu roni, ono i asa roni ni ziazia roni, ono i adi pai ri roni ni rimo Gbia Yesu Kristo, na rogo Toro gaani Mbori.”—1 AKorindo 6:9-11.
10, 11. Wai Yesu amangi gu kumba na wene berã ko azaki bangiriko? (b) Tipagine dungu aboro asianga imarago tini kuba bitimo ya?
10 Ho boro akura ni kusayo rogo nduundu bitimo ku imarago, bangirini nadia bete regbo mbata si kini mo ka inido imarago. Yesu ahusi bangiri kumba Betesaida yo, ono ni weneringise, ko ahasaha tooni tooni. “Ko ki zi iravurari ti beko, ki guari na ko kporo yo. Ho ko asuku sure ni kuti bangiriko, ki moi beko auru ko, ko ki sana ko ki ya, ‘Mo nabi he?’ Ko ki ngere ki ya, ‘Mi nabi aboro; bambiko mi nabi yo i nita wa ka ngua ata.’ Yesu ki moi beko ti bangiriko berewe; ko ki ngere, ki bati, bangiriko ki ha, ko ki bi ahe dunduko wenengaĩ.” (Marako 8:23-25) Si nawira gupai nga, Yesu aazaka bangiri gu kumba re tooni tooni tipa wa ka si inidi gu imarago nga ga uru naaki imaima. Ani rengbe ka berãpa gu bakere ngbarago gu kumba re adu nani ho ko arengbe ni ka bi ahe ni bambata regbo rogo gako raka.
11 Ono tie, gu ngbarago agu aboro agbiaha nakura kusayo tooni tooni rogo gu bitimo nga ga toro kurogo gu imarago nga ga rengo kii ti gu ngbarago nangia ga gu kumba re. Ho ani abi gayo ngbarago ni, ani nabaka kina bangirani tipa ndu gupai dungu aboro ayenga tini kurogo imarago ya. Yesu nafu nduhe: “Sapangbanga nga gere, nga imarago ye ku zegino, aboro ki nikpi kina nyemu bitimo ku ba imarago; bambiko gayo apai nangia gbegberẽpai. Bambiko gu ni nainga pai ni nasoga imarago asoga, ni naye nga ku imarago te, i ka za ni ti gani apai.” (Yoane 3:19, 20) Ii, dungu aboro nakpinyemu manga “gbegberẽpai,” ngbatunga gu du wa wasiwasi kodaba, rungosi aboro, pe ziree, birika aboro, na di ahe. Na gu ga Satana bitimo nga ga toro nga wene ba kisusi tipa i naamanga agu apai rogo i akpinyemuhe.
Gbiso Kumbatayo Rogo Imarago
12. Rogo gini agene gbia ani undo wa rimi ani imarago?
12 Gini ariaapai bi ani he rogo gaani raka natona ti gu regbo ani aye ka duna gu inohe nga ga imarago? Si ngba angba ani wisigi tirani ti kura regbo ka makia wai ani nasono rogo toro yo. Gini gbegbere asino ani nabafuhe kusayo? Gini kpakarakpakaraapai nadu rogo gaani raka ani nambakadihe? Wai ani na’aria agu apai ani asogima mangaha kumbatayo rogo gaani raka? Mbiko gu ome nga ga Yekova na mbiko gu undo naye be gako ziazia toro, ani rengbe arengba kaa ndu kumbatayo kaa mbakada sino rani na ka mbakada agu apai ani aberã, gere kini yugu gupai nga ani nakaragapai kuti imarago. (AEfeso 4:23, 24) Pauro agumbaha tigako wa gere: “Oni adu mbata ni bitimo, ono awere oni nga imarago rogo Gbia. Oni niráki wa awiri imarago (bambiko zuzu imarago du rogo wene[a]pai yo dunduko na rurupai na rengo).” (AEfeso 5:8, 9) Pa mbu ani gaani raka gu imarago nga ga Yekova naarugaha nasa rani ani duna maabangirise na gaani raka ki duna rogoyo tini na kini fu ngbarago fu agu aboro du pati rani. Na nga gu ngbarago pa manga ani ngbatunga agu a’ariapai re aye nani ku ngbadu Yekova yo!—Asanza 27:11.
13. Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe tipa ga Yekova imarago, na gine si aidaha tipa ani ndu ngba gu gene re?
13 Ani nayugo gaani tambuahe tipa gu raka ani agbia ngbarago behe ni takapande ani gu imarago nga ga Yekova fu kura aboro, nga ka pe agu apai ani awirikaha rogo Ziazia Kekeapai fu gaani aborokporo, abakurea rani, na fu gaani amurakporo. (Matayo 5:12-16; 24:14) Tipa agu aboro naka ka degatuyo kuti agu apai ani agumbaha fuyo, gaani tungusapai na gu gaani sino raka nga ga aKristano duni kpiapai nika du fuyo ni rugute. Pauro nasakarogo niyaa: “Oni nikpária pa gu he ngba ti Gbia; ka oni ngbá nga na gu mangaapai zanga zu nga ga bitimo ya, kina ruga ha.” (AEfeso 5:10, 11) Pa undo ani aboro i mbu bitimo na ki sia imarago rengbe ka ida gupai berani nga ani duna wingbaduse. Gu nyakipaha gbe nga, si naida ani duna nunga yo tirani na kini bakibangirani tipa yo na ki duna ndikidi nyemu ka fu gu imarago nga ga rengo fuyo tipa i gbia guhe nika undo yo nyeanye kindi.—Matayo 28:19, 20.
Oni Banda Tironi ti agu Aimarago nga ga Biriki
14. Nibipa imarago, gini rugute si aida ani mangihe?
14 Tipa agu aboro nandu nunguro yuru bangiri baime, agu aima we dunduko i abihe nayugo gupai fuyo nga turunga yo na agu aboro rengbe ka fu undo fuyo te. Ti agu aregbo nadu mbata England yo, i anagigindo awe ri agangara mbia yo ka yugobara gu rago rengbe agu aboro nandu nunguro bangiri ime ka gbu bavugumo rogo. Agu aboro nanamangasunge rogo kikindigi akurungba aniduna tambuahe ka bi agi awe re tipa si anayugobara durugodurugo gango ime fuyo ho i arugusa akurungba ni. Ono tie, kura awe aningia gu kungboho nga ga biriki. Kuba gupai nga agu aboro kurungba nandu koyo du agu awe ni re gbia ba voda akurungba ti ngba gango ime, dungu agu aboro kurungba re i anabirika yo i ndu ka suka tiyo ti ambia gayo akurungba ki gburuwa, si ya du wo agu airabiriki re ki gbu agu ahe du rogoho. Rogo gi zegino aboro ananga akurayo rogo re, si naida ani duna rubangirise i ka nanga rani sa gu imarago nga ga biriki nga gu rengbe ka gbarasapa rani rogo toroyo. Ziazia Kekeapai naya fu rani: “Satana a nambakada tiko ni maraika imarago.” Teketeke a, gako amoyambu, nakoda agu aboro samungu kuti ndikidi pambori nga “[a]irabiriki amangisunge” nga aguyo “mbakadi tiyo a ni amoyambu rurupai.” Ka ani kpasaka kaa berã kurii ga agu aboro aberã re, gaani kido kuti Fugo Yekova nga ga rengo, nga Ziazia Kekeapai, rengbe ka rungbura na gaani idapase rengbe ka kpi a.—2 AKorindo 11:13-15; 1 Timoteo 1:19.
15. Gine nika undo rani ani nye kungba gu gene nangbe koyo du unga ni?
15 Bake Atambuahe akepai ki ya: “Ga pai wa baro tipa ndure, nga imarago ngba gi gene.” (Atambuahe 119:105) Ii, gaani Mbori nga Yekova duna nyemu rani tiko nahasa rago ngba gu ‘pangipangi gene nandu na boro sa unga’ nga gu Mbori “nakpi nyemu aboro bati dunduko, ki ye sa gu inahe nga ga rengo.” (Matayo 7:14; 1 Timoteo 2:4) Pa irisa ani agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nika banda rani ka ani guaringa ngba gu pangipangi gene re kurogo agu agene nga ga bitimo ya. Pauro akepai ki ya: “Ziazia Kekeapai dunduko si aye be ga Mbori Toro si ki rengbe tipa yugopai, tipa zapai, tipa ruga boro, na tipa raba aboro rogo rurupai.” (2 Timoteo 3:16) Wa ani asona rogo toroyo, Fugo Mbori nayugopai fu rani. Mbiko gu imarago nga ga Fugo Mbori, ani rengbe arengba ka fu rugute fu tirani, watadu agu abaakumba duna nyemuse rogo dungurati rengbe ka fuhe fu rani ka si du nga si naida i fu rugute fu rani. Teketeke a, ani rengbe arengba ka ruga apai na ki di rugute kugume ni umbasitise tipa ndurani nye kungba gene unga.
Oni Duna Tambuahe Tipa Ta Rogo Imarago
16. Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe tipa ga Yekova iiriwo gamahe nga ga imarago?
16 Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe tipa gu ga Yekova iiriwo gamahe nga imarago? Yoane kapita 9 nagumba gupai fu rani nga, ho Yesu ahusi bangiri gu kumba ni i avungu ko na vurari, gipai re afõngbadukoyo ko yugu gako tambuahe. Wai ko amangihe? Ko aduna idapase kuti Yesu ni Wiri Mbori na kini takipande ko ya “nebi” nangia ko. Kurii gure, zanga gunde, ko aza agu aboro naabisirapa ga Yesu iiriwo apai. (Yoane 9:17, 30-34) Gu mokedi nangia Petero afura tipa gu mbedimbedi aKristano nadu rogo dungurati ya i angia “siasia ngbatunga aboro.” Tipagine? Mbiko i aduna tambuahe wa kina ga gu kumba i avungu ko na vurari i ki hasi bangiriko. I nayugo gayo tambuahe tipa Yekova, nga Baundo yo ni ‘yugo yo gu wene sino gbaiga nga ga gu ko nayambu yo bitimo yo kurogo gako iiriwo imarago.’ (1 Petero 2:9; AKorosaio 1:13) Agu aboro duna gu maabangirise nga ga raka auru kpotosende na kina gu bangisa tambuahe re tiyo, na i nasongoda gu mbedimbedi awirinayo rogo takapande ‘wene asino’ Yekova gbaiga fu aboro. Nairiwo gu mamu Mbori nafuhe fu kpakpa aboro re!
17, 18. (a) Gine nga gaani asunge wa du ani nibasasa? (b) Gine i angarasa aKristano nibasasa i he mangaha niwirika Timoteo?
17 Du boro na gu tambuahe naye ngbaduniyo tipa gu imarago nga ga rengo ni nyanyakipa pai. Oni tingidi gupai nga, anga boro ho sa dagba rani i avunga ni ni naima ino rengo te. Bete aboro nawirikaha i nasono, na ni kina ipo i naino kiopa imarago ya si susi pa ga bitimo. Gu kurayo na gu mamu nga agu avunguyo nga agunde ti Mbori nasonosi yo rogo rengo yo. Mbiko gipai re, i rengbe ka bipa imarago gbua taata. Dezire sa, nga guri avunguri aima digo nimangisunge fu Yekova mbata fu vunga yo ri aidi gupai nga si adi ri nga gbanga regbo na bakere asadatise tipa ka ino ndikidi nyakapa agu arengo i atona ka yugoho furi mbu ri ni fogo gude. (2 Timoteo 3:15) Singia ani nga aparanga watadu sosono aboro, ani dunduko nibasasa si aida ani sonosi dudunguro tambuahe tipa gu rengo Yekova nayuguhe fu rani.
18 I ayugu “ziazia kekeapai” fu gu paranga kumba nangia Timoteo mbu ko ni fogo ko, ono pa nyakasa ko tiko kuti ngba sunge tungusapai nasa ko ko dani gu Kristano ima nyaka. (2 Timoteo 3:15) Fuo duhe tie were, ko arengbe ka undo gu mokedi nangia Pauro, nga guko nangarasi ko ki ya: “Mo ké na mbakada pa tiro bangiri Mbori, ko idi pa ro wa gu mangisunge adu nga na zee ya, niyugu ga rengo pai nzunzu.” Wa du ani dunduko, ani dunga wa Timoteo ki ne manga gupai nika ye na zee fu Yekova watadu nika ye na zee fu rani!—2 Timoteo 2:15.
19. (a) Wa kina Davide, ginipai du ani dunduko na ndupai berani ka mangaha? (b) Ginipai ani ka sakaha rogo gu paparaha naye re?
19 Ani na nduapai berani dunduko tipa ka sambuo Yekova nga guko fu gu imarago nga ga rengo fu rani. Wa kina Bakindo Davide, ani nayaa: ‘Ako Yekova, mo nitiro nga gi tara, gi Mbori nasa gi bitimo ni imarago.’ (2 Samuere 22:29) Wa vura duhe wo, anga si nga apai ima rengba kuho te, mbiko gere rengbe ka ndu na ani ani karaga tirani kurogo bitimo nga gu i aima batasa rani behe. Sidu tie, gu paparaha naye re nika undo rani ani inipa wai nyakipa rengo rogo gaani raka nga gu rengo naye be Mbori.
Ginipai Wiriki Ani He?
• Wai Yekova afu gu imarago nga ga toro?
• Gini kpakarakpakaraapai gu bitimo nga ga toro ke pati rani aye nani?
• Gini kereapai si aida ani nehe?
• Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe tipa gu imarago nga ga rengo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Yekova nga baenge ndikidi imarago na baenge gu imarago nga ga toro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
A wa Yesu ahasi bangiri iravurari tooni tooni, kinawo a ko aundo rani ani kuru kusayo tooni tooni rogo gu bitimo nga ga toro