I Naarungosi Yo Tipa Manga Rurupai

“Aboro maku nga agu yo i arungosi yo tipa rurupai, bambiko gu ngbi nga ga ngbangbaturũ nga gayo.”—MATAYO 5:10.

1. Tipagine Yesu akuru ti ni kubarabangiri Pondio Pirato, na ginipai Yesu agumbaha fuko?

“GI PAI i avungu re sa ni re, gi pai mi aye sa ni re ku zegino, nga ka du ni dezire rengo.” (Yoane 18:37) Ho Yesu agumba agu afugo ni re, ko aru barabangiri Pondio Pirato, nangia gu ga aRomo Bazogo naazoga ringara Yuda ti gu regbo re. Yesu akuranga ka ru kubarabangiri Pondio Pirato bambiko ko naidi ka ndu koyo te, watadu gu Bazogo re du nayambu ko a te. Kuba gure, Yesu akuru kubarabangiri gu bazogo re mbiko agu abarumbatayo rogo pambori nangia ga aYuda yo akitingbaanga ko niziree ya ko angia bamangi gbegberẽapai sidu ki rẽ na kina kpio.—Yoane 18:29-31.

2. Ginipai Yesu amangihe, na gine nangia sangbanaha?

² Yesu aima ino gupai wenengai nga, Pirato aduna pagbia beko ka kusako watadu ka imoko. (Yoane 19:10) Ono gupai re akaraganga Yesu kusayo tipa fura zanga gunde fu Pirato tipa Kindo te. Wa ga Yesu raka avura du ngbapai, ko abi padu ko barabangiri gu babakerepa bazogo nangia ga gu rago re nimamu tipa ka manga dezirepai fuko. Wa Yesu avura manga gu dezirepai re fuko, i asaringbangaa kuti ko ki imi ko, ko ki kpidipa gako idapase nikpi ko iimi kpio ti ngbunduru ngua mbusa.—Matayo 27:24-26, Marako 15:15, Ruka 23:24, 25, Yoane 19:13-16.

Kpidopa Pambori Watadu Kpidopa Ruru Mangapai?

3. Rogo gu fugo yo nga “marʹtys” angia gine ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni, ono rogoyo nga gine areme?

³ Tipa dungu aboro areme, gu boro nakpidopa rurupai, ni bangiri aboro wa kina kere sino boro watadu ni nigu boro namangapai ki da zi kungboho. Agu aboro idi ka kpi tipa gayo ida, ono gbe gu ida nga ga gayo pambori, gayo pai nakita akita bangiri kura aboro i kini biyo wa kina abamoi watadu i ni agu aboro naye na fudifudiapai ku dagba aboro. Ono tie, gu fugo i asaha nga kpidopa pai, si aye ti gu fugo Giriki nga (marʹtys) nga gu fugo nadu na gu bambata rogoyo nga “dezire” ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni, isoke nigu boro nga dezire ngbangaa yo, ka gumba gupai idi ni kuti ni ya si nga rengo. Kina kusa gu fugo re aye ka duna gu rogoyo nga, “gu boro kpidipa manga dezirepai,” watadu fu boro gani raka gene manga dezirepai yo.

4. Nibambatapai, rogo gini gene yo Yesu angia marʹtys?

⁴ Yesu angia marʹtys nibambataha na gu rogoyo nadu mbata. A wa ko agumbaha fu Pirato, ko aye ka duni “dezire rengo.” Gako dezirepai asa aboro i karagapai sani nibakiakia. Agu apai bete aboro dagba kungbo aboro agihe ngba Yesu na ki bihe ko nimangihe, afõngbaduyo yo si ki sa yo i idi pako. (Yoane 2:23; 8:30) Rimbasa aboro bakere kisusi na gbe abarumbatayo rogo pambori, asogote gako pai nikerehe. Yesu agumba gupai fu agu agumeko naangianga aidipase ya nga: “Ka aboro sogo nga roni zegino te; mi i asoga re, bambiko mi nga dezire yo, ya gayo apai nga gbegbere pai.” (Yoane 7:7) Mbiko manga Yesu dezirepai tipa rengo, ko asa agu abarumbatayo nangia ga gu ringara yo re i zingi kuti ko, nga gu naye na kpioko. Nirengo Yesu angia “ndikidi dezire [marʹtys] ni irarengo.”—Yugoti 3:14.

“I Asoga Roni [Asoga] Dunduko Tipa Rimore”

5. Ti tonatona ga Yesu sunge tungusapai, ginipai ko agumbaha tipa rungosi apefuo ko?

⁵ Anga kina Yesu sa nagbia kere arungosi te, ono ko arugu apefuo ko mbata ya kina gu bangisa rungosi re a aboro nika manga yo nani. Ti tonatona ga Yesu sunge tungusapai, ko aya fu agu aboro naadegatuyo kuti gako Tungusapai rii Bagangara yo wee: “Aboro maku nga agu yo i arungosi yo tipa rurupai, bambiko gu ngbi nga ga ngbangbaturũ nga gayo. Maku fu roni ho aboro ka paa ni na oni, ki nirungosi roni, ki nigumba dungu apai kuti rimoroni ni wia tipa re. Oni sámbua tironi asambua, ki ningi angi; bambiko gaoni mosoro du ngbangbaturũ yo kii gbe.”—Matayo 5:10-12.

6. Gini arugute Yesu afuhe fu gu gako amokedi nanidu 12 ho ko aakeda yo ni tipa sunge tungusapai?

⁶ Kusa, ho Yesu aakeda gu gako amokedi ni nanidu 12, ko aya fuyo: “Oni bánda tironi ti aboro, bambiko i afu roni ku be aboro rondo, i atáka roni abambutiria yo; ii, i andú na oni ku barangba agbia na abakindo mbiko re, si yugu pai fu yo na aGendiria a.” Ono tie, si adunga nga kina abarumbatayo rogo pambori sa nika rungosi abawiriki te. Yesu aya berewe wee: “Boro afú wirinani [afu] fu kpio, ba gude ki fu wirini; agude nikazinga kuti avunguyo, ki fu yo fu kpio. I asoga roni [asoga] dunduko tipa rimore. Ono gu . . . [boro] ka hi pai dati yangara rago kindi, i abátasa gu ni [re] abatasa.” (Matayo 10:17, 18, 21, 22) Pangbangaa agu arungosi i amangi agu aKristano nani nadu rogo bambata sa kama agarã, nayugo gupai nga, agu apai Yesu agumbaha re, angia kina ku rengo.

Kekeapai Tipa Tingidapa ga Boro Ruru Hipai

7. Ginipai namangi nga gu naye na kpio Setefano?

⁷ Ngbutuko fuo kpio Yesu, Setefano nangia gu bambata Kristano nakpidipa manga dezirepai tipa rengo. Ko “[ahi] be undohe na tandu, ki nimangi iiriwo apai na agu apai i aina pai ti ni dagba aboro.” Agu asogo ko nangia aboro pambori ‘arẽnga na gu tatamana nga ga ziazia toro ko agumba sangbaha fuyo te.’ (Amokedi 6:8, 10) Fuo i kpi Setefano nikerehe, i agbe ko kubarabangiri ga aYuda Abororondo, nangia ga aYuda kikindigipa agbia-ngbangaa, yo ko agbia agu aboro ni nakitingbaanga ko niziree na ko ki mangi nyanyaki dezirepai fuyo. Ono tie, niyangaraha, avura Setefano aimi ko, nangia ruru dezire.—Amokedi 7:59, 60.

8. Wai agu abawiriki nadu Yerusarema yo amangipai kuti agu arungosi aboro aye nani kuriyo tingbafuo kpio Setefano?

⁸ Fuo i imi Setefano, “bakere rungosi . . . [aye] kuti gu kanisa nadu Yerusarema yo; si ki gbandaka [abawiriki] agbandaka rogo ngbi Yuda na ngbi Somorona dunduko, kina amokedi [sa] ki nye.” (Amokedi 8:1) Ya mo gu rungosi i arungosi aKristano nani arugusi yo ti manga dezirepai fu aboro? Oó, kuba gure, pangbangaa gupai namangi nayaa fu rani wee “agu . . . [aboro] nagbataka i ki tona ka ndu kirikiri nitungusi Pai.” (Amokedi 8:4) Si nawiraha nga, i amangipai wa kinagu gu mokedi nangia Petero amangihe ho ko ayani wee: “Ani gi nga sangba Mbori agia susi ga aboro.” (Amokedi 5:29) Wa aboro avura nirungosi abawiriki, gu ruru ngangara abawiriki re azi tiyo kindi kuti manga dezirepai tipa rengo, wa i avura ino gupai nga, gipai re arengbe arengba ka ndu na yo sa kura arungosi vurũ.—Amokedi 11:19-21.

9. Gini rungosi aboro aarungosi apefuo Yesu nani kindi?

⁹ Nirengo, wa aboro avura nirungosi abawiriki, gu rungosi re azeresanga kpotoyo yo ti manga yo dezirepai te. Nibambatapai, ani ima ino gupai nga, Saura, nga gu kumba naima idapa gupai nga i sopo Setefano na ambia, aguari, kita “serekpo ga Gbia abawiriki nigumba pa imo yo, . . . ki[ni] ndu koyo du gbiamotumo ni, ki ya fu ko ko fu awaraga [fuko] ko ndu ku Damaseke yo ku rogo abambutiria yo, ko ya bi gu boro ka kuti gi gene re, akumba a na ade, ko ye na yo ni vodivodi yo ku Yerusarema yo.” (Amokedi 9:1 2) Fuo gure, bara rogo gu garã nangia 44 ti Gaani Regbo, “Erode nangia bakindo . . . atãi beko ka rungosi agu yo dagba kanisa. Ko . . . [a]imi Yakoba nagia wirina Yoane ni basape.”—Amokedi 12:1, 2.

10. Gini kekepa rungosi aKristano du paha rogo gu buku nga Amokedi gbiati Yugoti?

¹⁰ Gu yangara papara gu buku nga Amokedi nafura tipa gu nyenye kekepa gu rungosi i arungosi abawiriki nani, pa ba yo ku bambukiso yo, na pa gu rungosi i arungosi gu ruru akumba nani, wa gu i amangi Pauro nani nga guko nanarungosi abawiriki mbata ono ko ki sa tiko nimokedi, nga guko si awiraha nga, gu ga aRomo bakindo nangia Nero aimi ko mbiko gako pambori rogo gu garã nangia 65 ti Gaani Regbo. (2 AKorindo 11:23-27, 2 Timoteo 4:6-8) Niyangaraha, rogo gu buku nga Yugoti, nga gu i akehe mbembedii kuti digido bambata sa kama agarã, ani nabi gupai yo nga, i akisi gu gbinza mokedi nangia Yoane ku bambukiso yo rogo gu kisanga nangia ga bambukiso nangia Patemo “mbiko gu pai nga ga Mbori na [mbiko] gu dezirepai nga ga Yesu.” Gu buku nga Yugoti re, si nafura afura a tipa “Andipa nangia dezirere, ni gi kangara boro . . . nga gu ko i aimi ko” Perugamona yo.—Yugoti 1:9; 2:13.

11. Wai gu mangaapai nangia ga bambata aKristano asa afugo Yesu nirengo nibipa rungosi abawiriki?

¹¹ Agi apai dunduko re asa gupai nirengo Yesu agumbaha fu gako abawiriki niyaa: “Si ngia i arungosi re . . . i arúngosi roni arungosi a; si ngia i aka kuti gi pai, i aka [aka a] kuti gaoni.” (Yoane 15:20) Gu bambata aKristano nadu niruru yo aima mbakada tiyo tipa ka gbia gu kere asada nangia kpio, be arungosi, be agu anya-rinde i ka bafa yo fu ra, watadu ngba kura agene, tipa wa ka i rengbe ka manga gu sunge gayo Gbia nga Yesu Kristo afuhe fuyo niyaa: “Oni adu ni adezirere, Yerusarema yo na Yuda yo a [na] Somorona yo, na [ku] digida sende yo.”—Amokedi 1:8.

12 Tipagine adunga gu rungosi i amangi aKristano nani nikurupai ya?

¹² Ka boro berẽ gupai nga ngbatunga gu rungosi aboro amanga apefuo Yesu nani re amangi gbua kina bakuru kusayo si amanganga ti gi gaani regbo re te, gure nga ni ima inga nikerehe. Pauro, nga gu boro nahi bakere arungosi a, a wa ani nibihe, akepai ki yaa: “I arúngosi agu [aboro arungosi] dunduko ka kpi nyemu ka ka kuti sino Mbori wa du yo ni ungayo rogo Kristo Yesu yo a.” (2 Timoteo 3:12) Nibipa rungosi abawiriki, Petero ayaa: “Were, gi nga gupai i ayambu roni kuti ni re: mbiko Kristo ahi pai a tigako tipa roni, ki he kpia pai fu roni, oni peke fuo ko.” (1 Petero 2:21) Natona ti gu regbo re ka da kuti gi ‘yangara arame’ nga ga gi zegino re, aboro azitiyo kindi kuti rungosi ga Yekova aboro na kini sogote yo. (2 Timoteo 3:1) Auru kpotosende dunduko, tiibe agu abazogo nazogarago ngbaome na rogo agu aringara du agu azogarago rogoho kina aboro asiaha tipa tiyo, aboro narungosi aDezire Yekova arungosi ti kura aregbo wa du yo nibasasa na wa du yo nibadona.

Tipagine Aboro Asoga Yo ti ni na Kini Rungosi Yo?

13. Ginipai si aida agu amoyambu nga ga Yekova yo du areme moihe ku berãyo yo nibipa gu rungosi aboro arungosi yo nani?

¹³ Wa vura duhe nga dungu rani areme nagbia ngbarago be gu ranirii du ani nani ka tungusapai na ka dungura tirani tipa gaani adunguratise rogo pazereda, ono tie si naida ani moi gupai ku berã rani yo Ziazia Kekeapai atingidaha nga, “pa gi zegino re nago ago.” (1 AKorindo 7:31) Apai rengbe arengba ka aria tihe nikina boro ipo, si ki sa rani ani koto taata, ka ani ambakadanga tirani wenengai rogo gaani berã, ngbaduraniyo na rogo toroyo ya. Ginipai tie rengbe ani ka mangaha ka banda tirani? Gu nyanyakipa gene bandatise si aida ani moi paha ku berã rani yo nga ka ino ndu gupai aboro arungosi aKristano ti ni nga agu aboro naraka na pazereda na kini irisi andiko.

14. Ginipai Petero agumbaha ya si nga ndu gupai aboro arungosi aKristano ti ni?

¹⁴ Gu mokedi nangia Petero asakipai tipa gipai re rogo gu gako bambata waraga ko akehe bara vuru agu agarã natona rogo 62 da kurogo gu garã nangia 64 ti Gaani Regbo, ho aboro aasoga agu aKristano ni nadu rogo ga aRomo ngbii naabaha na kini rungosiyo. Petero ayaa: “Abadiangba, ka si iriwo nga ti roni ya asada naye fuo roni wa we, nga gu naye ka asada gaoni apai, ya vovo pai du mangi roni, ya.” Tipa ka sakarogo gupai ko aafura tipaha re, Petero andu kindi na fugo kumbatayo niyaa: “Ka i rungosi nga gu ni dagba roni mbiko pa imoboro na pa di, na manga gbegberẽpai, na fuda aboro rogo gayo apai, ya. Ono ka boro hi apai wa Kristano ka zee mangi nga ni ya, ono ni taasi rimo Mbori rogo gi rimo re.” Petero asakirogoyo ya i arungosinga aKristano mbiko gupai nga i amangi gbegberepai te, ono i aarungosi yo mbiko i aduni aKristano. Wa ka si adu nga agi aKristano re aaora na agu aboro nadu pati yo rogo “agi apai re sa gi bakere bau re” ka agi aboro re adi yo adia kugume. Nirengo, i agbia rungosi bambiko i amangi nyanyaki asadatise ka manga gayo sunge niga Yesu abawiriki. Kina gu bangisapai re du tipa ndikidi aKristano areme.—1 Petero 4:4, 12, 15, 16.

15. Gini iraira mangaapai aboro abihe i amanga aDezire Yekova nani areme nga gu ka aboro naamanganga yo nani ya?

¹⁵ Rogo dungu aba auru kpotosende, i natambua aDezire Yekova tipa gayo kpamiatise na gu kodabee i ayugoho ti regbo gayo bakere adunguratise na ti regbo meka gayo arago, tipa gayo pe rengo dedede na tipa gayo zanga nyomoro rogo sunge, tipa gayo wene kpiapai nga ga wene sino raka na wene ramukporo, na tipa gayo wene vodatise na tipa gayo wene mangapai koyo du kura aboro ni.a Ngba kura gene, rogo aringara wa 28 ti gu regbo i aake gipai re, abazogo agu aringara re aidanga pa ga aDezire Yekova sunge te, na dungu aDezire aboro aarungosi yo na kini gbarasipa gayo ahe mbiko gayo idapase. Tipagine i arungosi aDezire Yekova ti ni na tipagine ndiko aidanga pa gayo sunge ti ni ya, nga agu aboro i naini yo tipa gayo wene sino mangaapai? Na tipagine Mbori ambu agi apai re ti ni si nimangi yo?

16. Gine nga gu bangua ndupai Mbori ambu gako aboro ti ni aboro naarungosi yo?

¹⁶ Mbata na nibambata banguapai, si naida ani moi agu afugo nga ga pa Asanza 27:11 ku berã rani yo nga gu nayaa: “Ako wire, mo dú ni iratatamana, ka fu ngbarago fu kpotore yo, ya mi karaga pai fu gu ni nasoa pai kuti re.” Ii, si naida ani mangipai wa gu gumba yo ho re mbiko gu mbaku sakapai du tipa gu bakere pagbia nga ga haurago. Wa vura duhe nga bakere goapai gu duho dungu aboro aima fuhe nga aguyo nakakuti gayo ruru mangaapai koyo du Yekova ni vuru agu agarã susi kusayo, Satana ambunga soapai kuti Yekova wa gu ko amangihe ti regbo gu ruru kumba nangia Eyobo te. (Eyobo 1:9-11; 2:4, 5) Zanga kapa, Satana na bakere zinga rogo gi gako yangara arame re kini asadi tiko ka yugo gako apai nirengo, nga gu regbo i naima sigira ga Mbori Kindo rogoho, na ruru avuruhe ki duho ti ni rogo zegino dunduko gbiati agu aboro narukuba gaha abazogo. Ya mo agi aboro re anye niruru yo fu Mbori ka kina gini agberango gbiati arungosi vura kaa manga yo vurũ? Gi sanahe re nigu sanahe si aida ga Yekova amoyambu karagapai sani wa du yo nibasasa.—Yugoti 12:12, 17.

17. Ginipai Yesu aaberãha ho ko aya ni “si ki ye ka du fu roni ni dezirepai”?

¹⁷ Nigumba Yesu agu apai si adu nga si nika manga ti ‘digido gi zagino re,’ ko ayugu kura ndupai Yekova ambugene ti ni fu aboro i naarungosi gako amoyambu. Yesu aya fuyo: “[Aboro andu a]ndu na oni ku barangba abakindo na agbia mbiko rimore. Si ki ye ka du fu roni ni dezirepai.” (Matayo 24:3, 9; Ruka 21:12, 13) Kina boro Yesu nitiko amangi dezirepai fu Erode na fu Pondio Pirato. Gu mokedi nangia Pauro a aima kura “ku barangba abakindo na agbia.” Niruga Yesu Kristo Pauro, Pauro agbata gene ka manga dezirepai fu gu bakerepa bazogo kisusi nadu ti gu regbo re ho ko aya ni “Mi na kango ngbare fu Kaisara!” (Amokedi 23:11; 25:8-12, oni ringbisingaha na NW.) Teketeke kinawo areme a, agu apai ninaafuda awirina naafu amamu afu dedede fuyo i mangi dezirepai fu agu aboro namangasunge biroo yo na fu kura aboro.b

18, 19. (a) Wai pa ru ani nyanyakii ti regbo a’asada na ki dibehe aundo rani? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?

¹⁸ Niyangaraha, pa ru ani nyanyakii ti regbo a’asada gbiati regbo agberangbii na ki dibehe rengbe ka undo kina boro rani nitirani. Rogo gini gene? Gu bawiriki nangia Yakoba atingidi akurako aKristano na gupai nga: “Awirinami, ho dungu ngbatunga asada ka ye ni fuo roni, oni . . . sa ha ni kina ngbarago dũ; niini ya asada gaoni idapase namanga zadapase.” Ii, rungosi rengbe ka mbakada gaani idapase na ki nyakasi rani kuti gaani hipai. Si ki ta du were, ka ani adunga na gunde ka gbia arungosi ya, watadu ka gbata gu gene adunga na ngbanya kuti Ziazia Kekeapai ya tipa ka digiso agi arungosi re ngbaha. Kuba gure, ani nairisa ga Yakoba arugute nga gu ko agumbaha niyaa: “Oni ídi fu zadapase si mangi gaha ziazia sunge, ya oni du ziazia na baroni, ka zingo he amanga nga roni ya.”—Yakoba 1:2-4.

¹⁹ Wa vura duhe nga Fugo Mbori naundo rani ani ini gu ndupai aboro arungosi ga Mbori ruru amoyambu ti ni na ka ino ndu gupai Yekova ambugene ti ni fu aboro i naarungosi yo, gipai re asanga arungosi si du taata tipa ka hihe te. Gine rengbe ka nyakasa rani ani ru nyanyakii rogo arungosi? Ginipai rengbe ani ka mangaha ho ani agbia tirani ni na rungosi? Ani nika wisigopai tipa gi nyanyakipa pai re rogo gu papara kekepai naye fuo gere.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Rengbe ka Sakarogoyo?

• Nibambatapai, rogo gini gene yo Yesu angia marʹtys?

• Ginipai rungosi aye nani kurii agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã?

• Kuti gupai Petero asakirogoyo, tipagine i arungosi ndikidi aKristano ti ni?

• Tipa gini nduapai Yekova ambu aboro ti ni i naarungosi gako amoyambu?

[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 24, 25]

I arungosi agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã, angianga mbiko gbegbereapai i amangihe ya, ono mbiko kina gupai gbua nga i aduni aKristano

PAURO

YAKOBA

YOANE

ANDIPA

SETEFANO