Yekova Nayugo Gako Taarimo Fu Aboro Umbasitise
“Gu mosoro nga ga umbasitise na gunde ti Yekova nga aũkumuko na irisa na unga.”—ASANZA 22:4.
1, 2. (a) Wai gu buku nga Amokedi ayugo gupai nga Setefano adu nigu kumba “nahi be idapase na Ziazia Toro”? (b) Gini gopai duho nayugo gupai nga, Setefano angia boro umbasitise?
SETEFANO angia gu kumba “nahi be idapase na Ziazia Toro.” Ko ‘ahi be undohe na tandu a.’ Nidu ko ni boro sa dagba ga Yesu bambata abawiriki, ko aamanga iiriwopai amanga dagba aboro. Ti kura regbo sa, kura akumba atona ka tikango na ko, ono ‘ka i arenga na gu tatamana nga ga Ziazia Toro ko agumbapai mbikoho ya.’ (Amokedi 6:5, 8-10) Si tie ziazia nga, Setefano angia wene bawisigi Fugo Mbori, na ko anyakasipai ku baraha yo barabangiri gu ga aYuda abarumbatayo rogo pambori nadu ti ragoko. Agu apai na afutufutuhe ko agumbaha du paha nikekehe rogo Amokedi kapita 7, nga dezirepai kuti gu kakaka nyemu ga Mbori ringbisapai nadu tiko wa si aamanga.
2 Nidu Setefano kia ti agu abarumbatayo rogo pambori re, nga agu aboro gayo aba gbiati gayo inohe asa yo i naabi tiyo wa payo kuari ti ga kungbo aboro, ko adu tigako nga boro umbasitise. (Matayo 23:2-7; Yoane 7:49) Wa Setefano avura ino Ziazia Kekeapai wenengai, rago agberanga tiko ho i afu gu sunge ni fuko nga ga “gama ahe” tipa ka mbu amokedi i fu tiyo sa ‘kparakpee na tungusapai’ te. Rimo setefano aima ngba dagba awirina sidu i ki siako ku dagba agu akumba narẽ si adu nga i nikaa manga gi sunge kparaka riahe re na a’uru nibasasa. Ko aidipa manga gu sunge re niumbasitise.—Amokedi 6:1-6.
3. Gini iiriwo yuguyugupai tipa ga Mbori weneringise arẽnga aboro tipaha ya Setefano abihe?
3 Ga Setefano sino nga ga umbasitise, kodihe na gako ngara rogo toroyo gbiati gako kakuti ruru mangaapai, angia agu apai Yekova aima kpariaha. Ho Setefano aamanga dezirepai ni fu gu kere sino rimbasa aboro nangia ga aYuda abarumbatayo rogo gayo Bambu rondo, agi asogo ko re abi gupai nga “kpakpuko . . . adu wa kina kpakpu maraika.” (Amokedi 6:15) Tama ko angia ga gu boro Mbori akedi ni, na kidu na gu zereda naye yo du Yekova ni nga Mbori taarimo. Fuo Setefano mangi dezirepai zanga gunde fu gu ga aYuda Abororondo re, ko abi iiriwo yuguyugu ga Mbori weneringise arẽnga aboro tipaha ya. ‘Ko ahi be Ziazia Toro, ki ningere ku ngbangbaturũ yo kindi, ki bi ga Mbori taarimo na Yesu, ko ru pati kumbabe Mbori.’ (Amokedi 7:55) Tipa Setefano, gi iiriwo yuguyugupai re anyakasi ga Yesu ba fuko ni Wiri Mbori na ni Masiya. Si anyakasi gi boro umbasitise nangia Setefano re na ki rugusi gupai bangiriko nga ko aduna ga Yekova weneringise kuriiko.
4. Ada Yekova ayugo gako taarimo fuyo?
4 A wa gu yuguyugupai i afuhe fu Setefano ayugoho, Yekova nayugo gako taarimo gbiati gako ringbisapai fu kina agu aboro nga agunde ti Mbori kingia aboro umbasitise na nabi gayo pagume dagbayo na ko na kikiipaha. Ziazia Kekeapai nayaa: “Gu mosoro nga ga umbasitise na gunde ti Yekova nga aũkumuko na irisa na unga.” (Asanza 22:4) Sidu tie, si ninyanyakipa pai ani ini guhe nga ndikidi umbasitise, na wai rengbe ani ka sonosa gi nyanyakipa sino re, na wai rengbe ani ka gbia undo be yugoho rogo apapara gaani raka dunduko.
Umbasitise Nga gu Sino Mbori Ayugoho
5, 6. (a) Gine nga umbasitise? (b) Wai Yekova nayugu umbasitise? (d) Wai si aida ga Yekova umbasitise mangi rani?
5 Si rengbe ka iriwo ti kura aboro ka rugatiyo na gupai nga, Yekova Mbori, nga gu boro kiipani gbe na duna bakere taarimo kisusi aboro dunduko rogo haurago, ko nga bakere kpiapai kisusi rogo yugo umbasitise. Bakindo Davide afura fu Yekova ki yaa: “Mo afu vurakube ga bata fere a, kumbabero asongodi re ku ari, ga undahe [“umbasitise,” NW] asa re ni bakere boro.” (Atambuahe 18:35) Niringbisa Davide pa Yekova ni boro umbasitise, ko adi gu fugo Ebere du rogoyo nga “ka nugodi kusande.” Kodihe kuti gu fugo nga “umbasitise,” gu kura awirina gu fugo re nga “bi boro pa tini kusende,” “du boro nibayee ni,” na “zoga boro pa tini kusende.” Sidu Yekova ayugu umbasitise ho ko azogo pa tiko ni kusende ka mangapai na Davide nangia kpakpa kumba na ka sa ko ko mangisunge kuba Ko ni bakindo. A wa gu kekepai du barii Atambuahe 18 (NW) ayugoho, Yekova abanda Davide na ki songodi ko, ki batasi ko “be avurako dunduko na be Sauro a.” Davide tigako aima ino gupai nga, gu kiopase watadu taarimo ko avura gbiaha ni bakindo, si aye mbiko Yekova naumbasi tiko ka mangapai kubara ko yo. Pa ruga Davide tiko na gipai re aundo ko ko nye kindi ni boro umbasitise.
6 Ginipai tipa rani tigaani? Yekova bihe nga si daada ko yugu rengo fu rani, na ko rengbe ka fuka kura kparakpara amamu sunge fu rani rogo gako riigbu watadu ko awiri mangasunge na ani ngba kura agene ani mangi gupai ko akpinyemuhe. Wai si aida ani berẽ tipa agi apai re dunduko? Ya mo si aidanga ani du na umbasitise tee? Ya mo si aidanga ani du na tambuahe tipa ga Yekova umbasitise na ki he kiisopa tirani tee, nga gupai rengbe nirengo ka ndu na ani sa gberango?—Asanza 16:18; 29:23.
7, 8. (a) Wai ga Yekova umbasitise adu niyuguyuguhe rogo gako mangapai na Manase? (b) Rogo gini gene Yekova gbiati Manase amoi kpiapai fu rani tipa yugo umbasitise?
7 Anga Yekova ayugu kina gupai nga ko na umbasitise rogo mangapai na kpakpa aboro sa te, ono ko ayugu gupai a nga ko na nyemu ka mbupai fu aboro umbasitise, na kini tumbapa agu aboro kuari naumbasi tiyo. (Atambuahe 113:4-7) Nikpiapai, ani dinga gupai nadu tipa gu Bakindo aYuda nangia Manase. Ko aingimangasunge na gu pagbia nadu beko ni bakindo rogo zugosi kungbo irisombori na ki ‘mangi dungu gbigbitaapai kubangiri Yekova, ka imisa ko.’ (2 Pekapai 33:6) Niyangaraha, Yekova ambu Bakindo Asura ko zogosi Manase kusayo auru gako mbatabakindo nimbusa fuko. Ho Manase aduni bambukiso yo, ko ‘agbata gako Mbori na kini umbasi tiko,’ gipai re asa Yekova ko karaga ko berewe ku auru gako mbatabakindo Yerusarema yo, na Manase ki ‘ini ya Yekova nga ndikidi Mbori.’ (2 Pekapai 33:11-13) Ii, niyangaraha, ga Manase sino umbasitise nga ga berã afu ngbarago fu Yekova, si ki sa Yekova ko umbasi tiko a ka mbupai fuko na ki karaga ko berewe ni bakindo.
8 Padu Yekova na nyemu ka mbupai fu Manase na ga Manase sino nga ga umbasitise nayugo agu apai fu rani rengbe ani ka wirika nyanyakipa apai behe tipa umbasitise. Gu gene ani amanga agu aboro ngbaha rengbe ka manga ingapai kuti rani na gu sino berã ani ayugoho ho mangi ani ingapai ni, si naida ani moihe ku berã rani yo ti aregbo dunduko nga si rengbe ka mangapai amanga tipa wai Yekova amangapai na ani. Ka ani idi nitirani ka mbupai fu agu aboro mangi irairapai kuti rani na ki idipa gu irairaapai mangi ani, ani rengbe tie ka ngera kube Yekova tipa ko mbupai fu rani a.—Matayo 5:23, 24; 6:12.
Mbori Ayugu Gako Taarimo fu Aboro Umbasitise
9. Ya mo umbasitise nga gu sino nayugopa rungbura? Oni sakinga rogoyo.
9 Ono tie, si aidanga ani gusi giarogo pa umbasitise gbiati agu asino du wa ha wa gupai nayugopa rungbura watadu ka bihe wa gu boro nayugoho ni nambugene ambu fu aboro i naamanga irairapai te. A wa Ziazia Kekeapai ayugoho ziazia, Yekova nga boro umbasitise, ono, wa vura duhe wo, ngbadu ko naima aima ngba ruru gene ti kura aregbo na ko ki yuguhe rogo iiriwo ome. Mbiko ga Yekova umbasitise, ko namaaberã ko amaa ngba kparakpara gene fuo aboro umbasitise, ono kini turusi tiko kusayo ti aboro rukoo. (Atambuahe 138:6) Wai Yekova amaaberã ko ngba kparakpara gene kuti gako amoyambu?
10. Gine Yekova ayugoho fu aboro umbasitise, a wa duhe niyuguyuguhe rogo 1 AKorindo 2:6-10?
10 Ti ga Yekova ringbisiringbisi regbo na ngba gu gene ko asiaha tipa kaa fura na aboro, ko ima yugo wai fu aboro umbasitise gako ringbisapai gbiati agu afutufutuhe amanga. Gi iiriwo apai re niokõokõho ti agu aboro nakido kuti gu tatamana watadu kuti gu berã nga ga aboro nirukoo, watadu si niokõokõho ti agu aboro kakuti gu tatamana nga ga aboro re nikeretu. (1 AKorindo 2:6-10) Ono tipa aboro umbasitise, fuo i fu ruru giarogopai fuyo tipa ga Yekova ringbisapai, si nasa yo i taasirimoko mbiko i rugutiyo na pa gako iiriwo taarimo susi gu i arugutiyo nani mbata.
11. Rogo bambata sa kama agarã, wai bete aboro ayugu zingo umbasitise, na wai gipai re agbarasi apai kubarayo yo?
11 Rogo bambata sa kama agarã, dungu aboro, kodihe na gu bete aboro nanaya tipa tiyo wee aKristano nangia yo, ayugu gu sino nga ga zingo umbasitise na i ki koto rogo gupai yo gu mokedi nangia Pauro agumbaha fuyo tipa ga Mbori ringbisapai. Pauro ada “ni ga aGendiria mokedi,” ono i amaanga ko ti gu sunge re mbiko gu ringara i abatika ko rogoho, mbiko gako wirikapai nga ga sukuru, mbiko garãko, watadu mbiko manga ko wene apai tipa gbanga regbo te. (ARomo 11:13) Dedede, agu aboro nabipai rogo gu gene nga ga borose, i naabi agi apai re ya si nayugopa agu apai Yekova aidaha be aboro tipa ka mangasunge na yo. (1 AKorindo 1:26-29; 3:1; AKorosaio 2:18) Ono tie, Pauro nangia gu boro Yekova asia ni, na pa sia ko aduna ngbanyaa kuti Gako weneringise nga ga nyemuse gbiati ruru ringbisapai. (1 AKorindo 15:8-10) Agu aboro Pauro aringbisi payo ni “bawene amokedi kisusi,” gbiati kura asogo ko, aká ka dia Pauro kugume gbiati gako gene sakapai rogo Ziazia Kekeapai. Gayo zingo umbasitise adingiso yo ti gbia inohe gbiati giarogopai yo tipa gu gene nga ga taarimo Yekova amanga gako ringbisapai ngbaha. Ka ani umbasinga pa agu aboro Yekova nasia yo tipa i mangi gupai ko akpinyemuhe ya watadu kadu na kanda kuti yo mbata fu ruga ani tirani na agu apai du tipa yo.—2 AKorindo 11:4-6, NW.
12. Wai gu kpiapai du tipa Mose ayugo gupai nga, Yekova nangbe na aboro umbasitise?
12 Ngba kura gene, Ziazia Kekeapai na dungu kpiaapai rogoho nga gu nanyakasapa wai Mbori ayugo mboimboi gako taarimo fu aboro umbasitise. Mose, ‘nangia bayee boro nirengo kisusi’ aboro dunduko, abi ga Mbori taarimo na ki gbia ngbarago be wene pagume dagbako na Mbori. (Pa Geda Aboro 12:3) Gi kumba nangia boro umbasitise re, adi agarã 40 kutingba manga gu umbapa sunge nga ga banda avusende, nga gu nawira ko adi bakere gu regbo re rogo gu papara Ringara Arabia baime ambedi ka ke pati ni kirikiri, na Mbori ki mangi fuko rogo weneringise ngba dungu agene. (Gate 6:12, 30) Mbiko gu songodahe nga ga Yekova, Mose ada nigu boro nanafura kuba aYisaraere, na kingia barikaka rogo mbakadaapai dagba gu rikaaboro re. Ko aanafura afura na Mbori. Rogo yuguyugupai, ko ‘abi kpia Yekova.’ (Pa Geda Aboro 12:7, 8; Gate 24:10, 11) Agu aboro naidi kuti gu pagbia nangia ga gi moyambu nangia boro umbasitise naamangasunge kuba Mbori re, aima gbia amaku a. Teketeke wa kina gure a, Mbori afu maku afu fu rani ka ani idi kuti gu pagbia dube Yesu na ki irisi sangbako, nga gu nebi kii pako ti ga Mose, na ki irisi sangba ‘ruru kangara moyambu’ a nga gu moyambu ko amoiko.—Matayo 24:45, 46; Amokedi 3:22.
13. Wai ga Yekova taarimo adu niyuguyuguhe fu ababanda avusende nangia aboro umbasitise rogo bambata sa kama agarã?
13 Ada ‘ga Gbia imarago ahasirago pati yo kirikiri’ ho amaraika atakipande gu wene pangbangaa nga ga pa batika ‘Batasi ni nga Kristo Gbia’? Mbori ayugonga gi taarimo re fu agu abarumbatayo rogo pambori nangia aboro rukoo watadu fu gu nyanyakipa aboro nadu rogo tumbatumba abasunge te, ono ko ayuguhe fu gu umbapa aboro nangia ababanda avusende ‘nadu nvuo yo yuru pati gayo rimbasa akandoro.’ (Ruka 2:8-11) Agi aboro re angia agu aboro i anabi payo kusende ringbisihe kuti gayo abirĩ na gayo asunge . Wa si avura du wo, i tie nangia agu aboro Yekova amoiberã ko fuo yo na ki gumbapa batika Masiya fu kina yo nibambataha. Ii, Yekova nayugo gako taarimo fu kina aboro umbasitise gbiati aguyo nagunde tiko.
14. Gini amaku naye be Mbori fu aboro umbasitise?
14 Ginipai gi kpiaapai re ayugoho fu rani? Si nayugo gupai fu rani nga, kina aboro umbasitise sa Yekova aida na gayo pai na kini yugu inohe gbiati giarogopaiyo fuyo tipa gako ringbisapai. Ko nasia agu aboro, aboro abi yo wa rẽnga yo tipa sunge te kini mo ka mangasunge na yo i takipande gako taarimo fu kura aboro. Gipai wiriki ani he re, si naida si fõngbaduraniyo ani naakido kindi kube Yekova, gako Sangbanebi, na kuti gako riigbu tipa si naayugo gene fu rani. Ani rengbe ka ino gupai nirengo nga, Yekova nikaa tingida gu gako amoyambu atingida kindi nga aboro umbasitise na pa gako taasitaasi ringbisapai nga gu namanga. Gu nebi nangia Amosa ayaa: “Ni rengo Yekova Mbori amanga nga pai te, zanga kusa gako rondo fu gako amoyambu nga anebi.”—Amosa 3:7.
Oni Kiisi Gaoni Umbasitise na ki Gbia Ngbarago be ga Mbori Weneringise
15. Tipagine si aida ti ni ani mangi asadatise ka nye kindi ni aboro umbasitise, na wai yugu yo gipai re rogo gupai nadu tipa gu Bakindo aYisaraere nangia Saura?
15 Tipa ani rengbe ka gbia ngbarago be ga Mbori nyenye weneringise, si naida ani nye kindi ni aboro umbasitise. Padu boro na umbasitise ayugonga gupai nga ni nika nye kindi ni boro umbasitise ti aregbo dunduko te. Pai rengbe arengba ka manga tipa boro nga ni mbu umbasitise ki tona rukoo gbiati kiisopatise, nga gu nika ndu na ni sa gusaapai na gberango ki gbia ni niyangaraha. Saura, nangia gu bambata boro i ambedi ko ni bakindo aYisaraere, amangi kina boro gupai re teketeke. Ho i asia ko ni mbata, ko ‘adu niwiri tooni boro bangiriko.’ (1 Samuere 15:17) Ono tie, fuo ko zogorago tipa agarã gbua ue, ko amangipai nigusapai ka mangaha. Ko abasapa ga Yekova mbakadapai tipa fu amotumo vurube gu nebi nangia Samuere, na ki mbakadi aziree ka gumbaha ya si nangia ndu gupai ko afu amotumo ti ni nitiko. (1 Samuere 13:1, 8-14) Zanga kapa, gipai re nangia tonatona agu apai natona kaa ye gu timburu kuraha kini yugupa gu zingo umbasitise nadu tiko. Nisangbanaha, Mbori adi gako ziazia toro kusayo tiko gbiati weneringise, nga gu nandu na ko niyangaraha sa gako payapaya kpio. (1 Samuere 15:3-19, 26; 28:6; 31:4) Gupai rengbe ani ka wirikaha, si ziazia, nga: Si naida ani mangi asadatise ka nye ni aboro umbasitise na kini ra kutiibe kura aboro na ki kandasi gu berã nga ga kiisopatise, ani kita mangaha were, si kini undo rani ani he gusapai, du sangbanaha nga zanga ga Yekova weneringise.
16. Wai pa berã ani kurii gaani pagume dagbarani na Yekova na dagbarani na akuarani aboro narengbe ka undo rani ani zugosi umbasitise?
16 Wa i avuranga koda umbasitise ku dagba zuzu ga Mbori toro ya, si nga gu sinombori si aida ani zugosihe. (AGaratio 5:22, 23; AKorosaio 3:10, 12) Wa duhe nga si nakoda gupai ani aberãha, nga wai ani abi tirani na wai ani abi kura aboro, pa zugosi ani umbasitise naida gu asadatise ani ataino aino kini mangihe. Pa berã ani nyanyakii tipa gaani ngbanyaa na Yekova na tipa gaani kodatise na akuarani aboro rengbe ka undo rani ani nye ni aboro umbasitise. Kuti gu bipai nga ga Mbori, kpakpa aboro dunduko bangiriko wa kina iwo nvuo nga guhe nasona tipa bete regbo, fuo gure, si ki nyokora na ki ugu. Na aboro bangiriko wa kina kungbo abakirigba atiyo. (Yesaya 40:6, 7, 22) Ya mo kpe-nvuo sa na ndupai kadu na rukoo mbiko si gbanga tooni ti kura akpe-nvuo? Ya mo bakirigba na ndupai beru ka rẽkango ru mbiko u na tandu ka gu tutuurũ susi akurai? Ka berã kina kandara berẽberẽhe nga mumungopai? Si ki ta du were, gu mokedi nangia Pauro atingidi akurako aKristano na gupai nga: “Da nasa roni oni du akia? Gini he du be ro Mbori afu nga ha afu foro ya? Ono si ngia i afu he foro, tipagine mo asambua he ti ni, wa ka mo adi he tigamo?” (1 AKorindo 4:7) Pa berã ani kurii agu averesi nga ga Ziazia Kekeapai wa ngbatunga agere rengbe ka undo rani ani sonosi umbasitise na kini yuguhe.
17. Gine naundo gu nebi nangia Daniere ko zugosi umbasitise, na gine rengbe ka undo rani ani mangi wa ko?
17 Mbiko ga Daniere ‘umbasitise,’ Mbori atakipande ko nigu ‘kumba Mbori akpinyemu ko gbe.’ (Daniere 10:11, 12) Gine naundo Daniere ko zugosi umbasitise? Bambatapai nga, ko aakido kuti Yekova rogo apai dunduko, kini kpari fuko dedede. (Daniere 6:10, 11) Kurii gure, Daniere angia kakaka bawisigi Fugo Mbori na kini mangihe wo na wene ndu mangaha, nga gupai naundo ko ko moiberã ko kuti ga Mbori taasitaasipa ringbisapai. Ko adu a na nyemu ka idapa gako ingaapai, angianga kina ga gako aboro sa ya. Na ko adu nirengo na nyemu ka sonosa ga Mbori rurupai, angianga gako ya. (Daniere 9:2, 5, 7) Ya mo ani rengbe ka wirikapai be ga Daniere nyanyakipa kpiapai na ki mangi asadatise ka zugosi umbasitise na kini yuguhe rogo gaani raka?
18. Gini taarimo napido agu aboro nayugo umbasitise areme?
18 Asanza 22:4 nayaa: “Gu mosoro nga ga umbasitise na gunde ti Yekova nga aũkumuko na irisa na unga.” Ii, Yekova nayugo gako weneringise fu aboro umbasitise, na sangbanaha nga taarimo gbiati unga. Fuo gu bake papara Atambuahe nangia Asafa mbedi ka mbu gu gako sunge ko aamangaha fu Mbori, na fuo Mbori aria gako berã, ko aidi gupai niumbasitise nga: “Mo nagasa re na sangbaro, ku mbata yo mo adia re sa taarimo.” (Atambuahe 73:24) Ginipai tipa rani areme? Gini taarimo napido agu aboro nayugo umbasitise? Kupati gbia ngbarago be gu wene pagume du dagbayo na Yekova, i rengbe ka maabangiriyo kumbatayo ka bi digisidigisi ga Bakindo Davide afugo nga gu nayaa: “Bayee aboro adía kumbo ringara, ki du na ngbarago tipa gu wenepia du kpaima.” Si nirengo nga taasitaasipa raka kumbatayo.—Atambuahe 37:11.
Oni Natingidaha?
• Wai du Setefano nikpiapai nga ga gu boro umbasitise Yekova ayugu Gako taarimo fuko?
• Rogo gini agene Yekova Mbori nayugu umbasitise?
• Gini kpiaapai duho nayugo gupai nga, Yekova nayugo gako taarimo fu aboro umbasitise?
• Wai rengbe gu kpiapai nga ga Daniere ka undo rani ani zugosi umbasitise?
Ko Angia Nyanyaki Kristano Ono Kingia Boro Umbasitise
Ti regbo gu bakere dunguratise nangia ga Abawisigi Ziazia Kekeapai (nga agu aboro ini yo yo areme ni aDezire Yekova) i amangihe Cedar Point, Ohio, Amerika yo, rogo1919, J. F. Rutherford angia gu boro naangera kurii gu sunge nga ga sosaiti ti gu regbo re na garãko kidu ho ngaha re nga 50. Ko afu tiko ka ndusunge awirina na nyemuhe kita tinda gayo amangu kini gasi yo nani kurogo gayo avurubambu, nga agu awirina naye tipa gu bakere dunguratise re. Rogo yangara uru bakere dunguratise, ko angarasi aboro tipa sunge tungusapai bangeyo adu nga 7,000 nga agu aboro nadu pati gu dunguratise re na agu afugo nga: “Oni nga abamangisunge kuba gu Bakindo du kurii abakindo na nga gu Gbia du kurii agbia, kini takipande gu taasitaasipa kindo nga ga gaani Gbia fu aboro.” Wa gu wirina nangia Rutherford avurangia kakaka boro idapase, na i ki ini ko a nigu boro gunde azionga ni ni ki ngbe na ziree ya, ko angia ndikidi boro umbasitise barabangiri Mbori, na kini yuguhe dedede rogo gako akpee ti regbo irisombori wiso Beteere yo.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 19]
Setefano, nangia gu boro naima ino Ziazia Kekeapai wenengai, aamangasunge kparaka riahe niumbasitise
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Ga Manase umbasitise afu ngbarago fu Yekova
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 22]
Gine nasa Daniere nigu “kumba Mbori nakpi nyemu ko gbe”?