Ada Areme Nga Agu Aboro Nafu Taarimo Fu Mbori?

“Mo gaani Gbia nga gaani Mbori, re mo are na dia taarimo na irisa na tandu.”—YUGOTI 4:11.

1, 2. (a) Gini kpiaapai duho nayugo gupai nga, aboro nasanga manga ahe kuti kpia agu ahe Mbori amangihe? (b) Gini sanahe nakura, na karagapai sani nga gine?

ROGO kura uru sa rogo agu agarã nangia ga 1940, gu boro Switzerland nangia boro birĩ mbakada amasini du rimoko nga George de Mestral adi gako ango i ndu ka ta. Fuo karaga ko tiko ku kporo yo, ko akparia gupai nga, gako arokoo gbiati mange ango aduna guhe ti ni du wa abagambu. Wa ko aida ka ino pai tipa guhe du wa abagambu re, ko awisigihe rogo ũwisigo rukutu ahe, na kina ngbako nazere ka bi gupai nga, guhe re aduna akiwehe ti ni nasaha si kongo kuti kura ahe. Niyangaraha, ko akusi guhe nga naironi i aúdöho nigire, nga guhe du wa gu nazitihe kuti gako rokoo re. Anga Mestral nga gu yangara boro nawirikipa kusa vovo ahe be agu ahe du rogo zegino te. Amerika yo, awiri gu kumba nangia Wright agbaki kpia tiyara na ki mbakadihe fuo wisigo yo kikindigi azire ho ami agu ni. Gu bagbaki kpia abambu ni boro Faranza nangia Alexandre-Gustave Eiffel agbaki kpia gu ngbaõbambu du Paris yo na ki duaha, i kini yambuhe ti rimoko. Ko amangisunge na gu nyanyakipa andiko nasa meme-mboso boro si naasongoda kpotoni naabaha.

² Gi kpiapai re nayugo wai wenengai aboro awirika manga ahe wa gu Mbori amangihe. Wene sanahe nakura tie nga: Wai dedede agu aboro nasanga vovo ahe kini mbakadihe afu taarimo fu gu Boro nambakadi guhe du wa abagambu ani nigumba paha re, nambakadi kikindigi azire, namangi meme-mboso boro, gbiati gu ndikidi ahe ngbaki gbe aboro ambakada dungu gayo ahe kuti akpiaha re? Gupai tie nga rengo nafu gberarago fu rani nga rogo zegino areme, aboro atambuanga Mbori tipa agi apai re watadu ka fu gu taarimo fuko rẽ ko tipaha te.

3, 4. Gine nga rogo gu fugo Ebere i asaha nga “taarimo,” na gine si afura tipaha ho i amangasunge ni nani tipa Yekova?

³ Bete aboro rengbe ka baka kina bangiriyo kini sanahe niyaa, ‘tipagine du he ti ni nidingisoro i fu taarimo fu Mbori? Anga Mbori ima du na pako nitaasitaasihe tee?’ Rengo ngaha nga, Yekova nga gu Boro duna bakere taarimo kisusi rogo haurago naabaha, ono tie, gupai re ayugonga gupai nga, pako nitaasitaasihe bangiri aboro dunduko te. Rogo Ziazia Kekeapai, gu fugo Ebere i asaha nga “taarimo,” si nafu gu berã nga ga padu he “nirorõihe.” Si nafura tipa gupai rengbe ka sa boro i bi ni rorõi watadu na kikii pani. Ho i amangasunge ni na gu fugo re tipa Mbori, si tipa guhe nasa Mbori ko duna kiki bangiri aboro.

⁴ Kina bete aboro gbua areme nakparia agu apai nasa Mbori ko duna kiki. (Atambuahe 10:4; 14:1) Nirengo, agu aboro kii payo dagba aboro, kangia i idi kina kandara ida kuti Mbori nga ko kina ti ni, i namaapai dedede kurii aboro i zanga fu irisa fu Bakusiahe nga gu boro duna taasitaasi pako. Rogo gini agene i amangaha wo?

“Ndupai Ho Tipa Mbupai fu Aboro Te”

5. Wai dungu aboro-birĩ-inohe asakarogo wai yo gu iiriwo ahe du rogo zegino aye kadu?

⁵ Dungu aboro-birĩ-inohe nanyakasapai ya Mbori ti ni te. Ono wai i aringbisapa gu iiriwoapai du tipa kusikusiahe, kodihe na ngbatunga aboro? I nayawee gi iiriwo ahe re akuru nisaha, ya si akuru nimamu. Nikpiapai, gu kumba nga Stephen Jay Gould ninaayawee ahe akuru nisaha, ko akepai ki yaa: “Ani aye ka kura mbiko gu kura badona atĩo nadukia ti akurara nasa tira ni anyaa tipa ka raka pia yo. . . . Ani rengbe arengba kadu na nyemu gbia gu karagapai du paha ‘kuari’ ti gure, ono tie si ti ni te.” Teketeke wa kina gure a, aRichard E. Leakey na Roger Lewin akepai ki yaa: “Isoke si nawira wa irairapai namangi rogo gu sino raka nga ga unga ahe si ki sa anyaa ami sa tira ni aboro.” Zavura agu aboro-birĩ-inohe natambuapa gu ngbanyaa ahe i abihe rogo zegino na wai i ambakadihe, i afunga taarimo fu Mbori ya ko namangi agu ahe re te.

6. Gine nananga dungu aboro ti fu gu taarimo fu Mbori nga gu taarimo rẽ ko nani ni Bakusiahe?

⁶ Ho abawirikipai anyakasapa gupai ni nga ahe akuru nisaha ya rengo nga ha, gupai i aida ka gumbaha nga, agu aboro aidanga kuti ni ya nga kina agu aboro ainonga pai ya. Wai dungu aboro akaragapai sa gu ngbatunga nyakasapai re? Dungu agarã bakuru kusayo, kumba nga bangbasia rogo gu yugopai nayawee ahe akuru nisaha asasana agu aboro naidi na gupai re tipa ka ino gayo bipai. Ko ayaa: “Gupai mi akurubaraha nga, dungu agu aboro idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha, i aidi kuti ni na gu nduhe nga, agu aboro dunduko nga airatatamana, i idi kuti ni, si du i aidi ti ni kuti ni a tipa aboro naabiyo ni airatatamana.” Ii, ho abawirikipai anyakasa gu gayo bipai ni nga wee Mbori ti ni te, si nazeresa kina kpoto kura aboro yo i he fu gu taarimo fu Mbori rẽ ko nani ni Bakusiahe.—Asanza 14:15, 18.

7. Kuti sangba ARomo 1:20, gine rengbe ani ka bihe ziazia be gu mangimangi ahe du rogo zegino i abihe abi nibangirise, na tipagine?

⁷ Ya mo da agi aboro-birĩ-inohe re kuti gi gayo digisopai re mbiko arengo gbiati goapai gu duho nayugoho wo? Wagusa te! Gu goapai nayugo gupai nga Bakusiahe kinaho ti ni, si ima ke pati rani kirikiri. Gu mokedi nangia Pauro akepai tipa ko ki yaa: “Gu [ga Mbori] apai ka i abi nga ya nga gako nyenye tandu na sino Mbori i nabi he abi ziazia, tona kina ho rago aenge ni. I nabi he kina rogo agu ahe yo ko amangi; si du zanga ti birĩ ti ni ti yo te [“ndupai ho tipa mbupai fu azangaidapase te,” NW].” (ARomo 1:20) Bakusiahe ambu fuõbeko ziazia ti agu ahe ko mangihe nga gu nayugo gupai nga, ko kina ti ni. Gupai fugo Pauro agumbaha nga, tona kinaho ngbatunga aboro atona ka raka ni, i aima rengba ka ‘kparia’ goapai tipa padu Mbori ho ti ni be agu asabeko i abihe abi. Wari du gi goapai ni re?

8. (a) Wai du agu aũngbangbaturũ ani abihe abi nidezirepai kuti ga Mbori ome gbiati gako tatamana? (b) Gine nayugo gupai nga, si aidi boro duho nga Baenge haurago?

⁸ Ani nabi gu gopai duho nga Mbori kina ti ni ti gu ngbangbaturũ hi be akerekuru. Atambuahe 19:1 nayaa: “Angbangbaturũ ninataka pande gu taarimo nga ga Mbori.” “Angbangbaturũ,” nga uru, diwi, na akerekuru, si dunduko namanga dezirepai tipa ga Mbori ome gbiati tatamana. Kina kungbo bange akerekuru gbua, si naba kina iriworago tirani. Na agi aũngbangbaturũ re dunduko nandu rogo haurago kuti agu andiko du zukazuka, angianga zanga nduge kuti arugute ya.a (Yesaya 40:26) Ya mo si niruru berã boro ringbisipa gu wene mbakadapai re ya si aye be kungbo mamu adunga na berã ti ni ya? Gupai nyakipaha nga, dungu aboro-birĩ-inohe nayawee haurago atona wa ikpirogumba watadu wa mabangirise. Wa kura bakere bayugupai sa aasakarogo gupai yo gipai re ayugoho, ko akepai ki yaa: “Gu boro naberã ya Mbori ti ni te, watadu ya ka i ininga pai tipa ko te, gu berã du taata funi ni idi kuti ni nga haurago adunga na tonatonaha ti ni te. Teketeke wa kina gure a, kangia haurago aenge aenga, sidu, si naida boro duho nga guni naengehe; mbiko gini boro rengbe ka berãpa enga ngbatunga he wa gure zanga boro engehe?”

9. Wai du ga Yekova tatamana ziazia rogo agu ahe ko akusihe?

⁹ Auru kpotosende, ani nabi gopai abi tipa padu Mbori ho ti ni a. Bake apapara Atambuahe apoi kuari ki ya: “Ako Yekova, na nge gamo mangaapai! Mo amangi he dunduko na tatamana; kpotosende hi be gamo ũkumuko.” (Atambuahe 104:24) Gu ga Yekova “ũkumuko” nakoda anyaa, si nayugopa gako tatamana. A wa ani nigumbaha ti tonatona gi kekepai re, gu gene i ambakadi unga ahe ngbaha si nasa aboro-birĩ-inohe i wiriki manga kura ahe ti kpiaha. Ani wisiginga kura bete kpiaapai. Agu aboro nga abawetekepai, i nawisigo gu nyanyaki agbanga nga ga kura anyaa kidu na gu sásá nga ga mbakada nyanyaki akpakpari-marã wa ha; i nakparia gu kura ngbatunga zii turu agiapai wenengai tipa ka mbakada ngbanyaa agu ahe wenengai naundo aboro i nigipai; na i nawisigo agu amange nga ga pupo agbuku tipa ka mbakada ngbanyaa agu atiyara nagu ka boro arengbanga ka gia woroho na ka bihe ya. Ono ka aboro vura manga asadatise wa kina gine ka wirika manga ahe wa gu Mbori amangihe, i arengbanga ka manga ahe teketeke wa gu ko amangihe te. Gu buku nga Biomimicry—Innovation Inspired by Nature nayaa: “Unga ahe aima manga agu apai dunduko aboro aida ka mangaha, zanga mangasunge na bakere imewe si birikosi sende, watadu ka gbarasapa gaha raka kumbatayo.” Nga gu ndikidi tatamana nirengo!

10. Tipagine duhe ti ni niiraira berã ka tikango ya Bakerepa Bambakadi ahe ho ti ni te? Oni yugunga ha na kpiapai.

¹⁰ Singia oni nangana ngbangbaturũ kuariyo watadu oni nangana gu kusikusiahe du auru kpotosende herẽ, gu gopai duho tipa padu Bakusiahe ti ni, si ziazia. (Yeremaya 10:12) Si naida ani idi na ngbaduraniyo dunduko na agu amaraika du ngbangbaturũ yo napaa kuari niyaa: “Mo gaani Gbia nga gaani Mbori, re mo are na dia taarimo na irisa na tandu, bambiko mo nafu ahe dunduko, si adu ho mbiko sangbaro, ki du ni mangimangi he.” (Yugoti 4:11) Ono, wa vura duhe wo, dungu aboro-birĩ-inohe gu duho abinga gu gopai du tipa du Mbori ti ni na gu ‘bangiriyo nga ga kpotoyo yo’ ya, wa gu iiriwo gene ko ambakadi ahe ngbaha navura iriwo tiyo ho i abihe ni na ndikidi bangiriyo vurũ. (AEfeso 1:18) Ani rengbe ka yugoho na kpiapai ngba gi gene re: Pa bi ani agu ahe du rogo zegino na ki gbia ngbarago behe kini ru kuriihe ka ya anga boro ho nga Bakerepa Bambakadi agu ahe re te, si nga iraira berã du kina sa wa ngana wene keke kpiahe kini ru ti kina gu bangisa regbo re ka tikango ya anga boro ho nangia bakeke gu bawene kpiahe re te. Si du si airiwonga ti ni ka rugatise na gupai nga, agu aboro aidanga ka ida kuti Mbori ya, ‘ndu mbupai fuyo ti ni te’!

Agu ‘Abangbembatayo Nga Airavurari,’ I Naingisa Dungu Aboro

11, 12. Gine moi yo mburu gu yugopai riihe nayawee, Mbori aima ringbisapai tipa ga aboro raka kumbatayo mbata fu si mangi, na gine nayugo gupai nga, gi yugopai re afunga taarimo fu Mbori te?

¹¹ Dungu aboro pambori naida kuti gupai nirengo nga, gayo sino irisombori nafu taarimo afu fu Mbori. (ARomo 10:2, 3) Ono tie, apambori naabaha dunduko nga gu kura papara ga aboro raka du niguhe nakiso gene be dungu aboro i fu taarimo fu Mbori. Wai duhe wo? Ani wisiginga agene ue.

¹² Bambatapai nga, apambori nanyaga aboro kusayo ti fu taarimo fu Mbori mbiko agu apai nga azire si ayugoho. Ani dinga gu yugopai nga, Mbori aima ringbisaapai tipa agu apai du tipa ga boro raka kumbatayo mbata fu si mangi. Mburu gi yugopai re rii gu berã nga, wa duhe nga Mbori na tandu beko ka ino apai kumbatayo, sidu ya ruhe aru i yawee ko ima ino wai apai dunduko andu ka manga gizo. Sidu, i naya rogo gi yugopai re wee Mbori aima ringbisaapai bakuru kusayo tipa ga aboro raka kumbatayo mbata fu si mangi, nga weneapai watadu gbegbereapai tipa aboro dunduko nibasasa. Kuti gi berãpai re, si nasa aboro i naabirã kina Mbori tipa agu arungo gbiati gu gbegbereapai dunduko namanga areme rogo gi zegino re. Si afunga taarimo fu Mbori wa gu tooni te ho aboro abirã ko ni tipa agu apai rẽ i nibirã kina Satana tipaha nga Bangbasia vura Mbori, nga gu boro Ziazia Kekeapai aya tipa ko wee ko nga “[ba]kindo zegino”!—Yoane 14:30; 1 Yoane 5:19.

13. Tipagine duhe ti ni nipamungo ka berã gupai nga, Mbori arengbanga ka za gako tandu ti ino agu apai du kumbatayo te te? Oni yugunga ha na kpiapai.

¹³ Gu yugopai nayawee Mbori aima ringbisapai tipa ga aboro raka kumbatayo mbata fu si mangi re, si nga gu yugopai nakitangbaanga Mbori niziree mbiko si rogo Ziazia Kekeapai te. Si navundo kina rii boro yo tipa gupai rengbe Mbori ka mangaha na gu nzunzu ko amangaha. Gu rengo nga, Mbori ima rengba ka ino agu apai du kumbatayo, i aima fura tipaha ziazia rogo Ziazia Kekeapai. (Yesaya 46:9, 10) Ono tie, si niirairapai ani berẽhe ya ko arengbanga ka rugusa gako tandu ti ino agu apai du kumbatayo te te, na runga ha a ka yawee agu apai namanga aboro dunduko ko si aye beko te. Ani yugunga ha na kpiapai: Ani ya oni na bakere ome tironi. Ya mo oni du na nyemu tutumba gu rorõi ahe dunduko oni akura baraha? Wagusa te! Teketeke wa kina gure a, padu Mbori na tandu ka ino apai kumbatayo asoanga ko ko ini apai dunduko kumbatayo watadu ka ringbisaapai tipaha te. Ko nasiaka agu apai asiaka nitatamana ko aida ka ino ho kumbatayo.b Si tie ziazia nga, zire ayugopai, kodihe na gu nayawee Mbori aima ringbisapai tipa ga aboro raka kumbatayo mbata fu si mangi, ni agu apai afunga taarimo fu Mbori ya.

14. Rogo gini gene agu apambori i aima sigiraha kurogo ariigbu afunga taarimo rogoho fu Mbori ya?

¹⁴ Gu ue gene agu apambori sigira yo ho kurogo ariigbu azanga fu irisa ngbaha fu Mbori, si nga gu sino mangaapai nga ga agu aboro du rogo agu apambori re. Si naida aKristano irisi agu apai Yesu anayugoho. Dagba agu apai Yesu ayuguhe fu apefuo ko, ko ayugupai fuyo tipa i ‘nikpinyemu akurayo’ na ki ‘zanga du ni papara zegino.’ (Yoane 15:12; 17:14-16) Ginipai tipa agu aboro du rogo agu akanisa i aya tipaha wee si nga ga aKristano? Ya mo i nairisa agu arugute re nirengo?

15. (a) Gine nga gu pangbangaa du tipa abarumbatayo rogo pambori nibipa agu apai du tipa agu avura nga ga aringara? (b) Gu mangimangiapai nga ga abarumbatayo rogo pambori aye na gini sangbana kurii badungu aboro?

¹⁵ Ani wisiginga agu apai du tipa abarumbatayo rogo pambori ho si ada ni ti agu apai nabipa vura. Dungu avura nga ga aringara i asongodihe, ki mbugene fu abasovura i soho, na ki so tiyo a ninzingaha. I afu amaku fu aborovura na ki idi ya gupai nga abanzengere niimi aboro, ruhe aru. Sanahe gu duho si aida ani sanaha nga, ‘Ya mo agu abarumbatayo rogo pambori re aberẽnga ha ya agu aboro i asovura kutiyo re namanga kina gu bangisapai re a tee?’ (Oni bi gu sanduki du riihe nga, “Ada Mbori Asongoda Yo?”) Abarumbatayo rogo pambori afunga taarimo fu Mbori baraho i ayani wee Mbori nasongoda yo rogo gayo avura nga ga úkákure aboro te. Na i afunga taarimo fuko a ho i ayani wee regbo agu andiko nga ga Ziazia Kekeapai aima susa na kini mbugene fu aboro i naamanga ngbatunga awasiro dunduko nga ga kodaba te. Nairiwo wai gipai du tipa yo re atingida rani na pa agu abarumbatayo rogo pambori nadu ti rago Yesu nangia agu aboro ko aya tipa yo wee i angia “amangi irairapai” na ni agu ‘abangbembatayo nga airavurari’! (Matayo 7:15-23; 15:14) Gu mangimangiapai nga ga abarumbatayo rogo pambori aima sa amirioni aboro i zere ngbaduyo yo rogo gayo nyemuse tipa Mbori.—Matayo 24:12.

Ada Nzunzu Nafu Taarimo fu Mbori?

16. Tipa ani rengbe ka karagapai sa gu sanahe du tipa ino agu aboro nzunzu nafu taarimo fu Mbori, tipagine si aida ti ni ani ngere kurogo Ziazia Kekeapai?

¹⁶ Ka si du nga agu abaworimo nga ga zegino yo gbiati aguyo duna omemaapai beyo kurii aboro ima kpa ti fu taarimo fu Mbori, ada tie nzunzu nafuhe? Tipa ani rengbe ka karagapai sa gu sanahe re, si naida ani ngere kurogo Ziazia Kekeapai. Si nirengo nga, Mbori na rengo beko ka gumbapa wai si aida aboro fu taarimo fuko, na ko ima fu arugute rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu nayugo wai si aida aboro mangihe. (Yesaya 42:8) Ani wisiginga agene biata tipa fu taarimo ngbaha fu Mbori, na rogo agu agene biata re dunduko, ani nikaa karagapai rogoho nibasasa kuti gu sanahe du tipa ino agu aboro nzunzu nafu taarimo areme fu Mbori.

17. Wai Yekova nitiko ayugu gupai nga, pa taasa aboro rimoko nga nyanyaki papara gupai ko akpinyemuhe, na ada areme nataasarimo Mbori auru kpotosende dunduko?

¹⁷ Nibambatapai, ani rengbe ka fu taarimo fu Mbori nisambuo ani rimoko. Gupai nayugo gupai nga, pa manga ani he wo nga nyanyaki papara gupai Mbori akpinyemuhe, ani rengbe ka bihe ziazia ti gupai kina boro Yekova nitiko agumbaha fu Yesu. Bete a’uru mbata fu Yesu kpi, ko akparikpee ki yaa: “Buba, mo táasi rimoro.” Fuo gure, fugo akaragapai ki yaa: “Mi taasi he, mi atáasa ha ataasa berewe a.” (Yoane 12:28) Zanga kapa, gu boro nafura re angia kina boro Yekova nitiko. Be gu karagapai ko afuhe re, si ziazia nga, pa taasa ani rimoko nga nyanyakipa pai fuko. Ada tie areme nataasarimo Yekova nisa yo ho aboro inihe na kini taasihe auru kpotosende dunduko? Anga kura aboro ho fuo kina aDezire Yekova sa namangaha te, na i namangaha rogo aringara 235!—Atambuahe 86:11, 12.

18. Wai rengbe ani ka ino agu aboro nairiso Mbori na “rengo,” na gini riko naima digo niyugu rengo nga ga Ziazia Kekeapai tipa agarã susi kama sa?

¹⁸ Niuepai, ani rengbe ka taasarimo Mbori niyugo ani rengo tipa ko. Yesu ayawee ndikidi airisimbori ‘airiso Mbori na rengo.’ (Yoane 4:24) Wai rengbe ani ka kparia agu aboro nairiso Mbori na “rengo”? I duwa ka i ká agu ayugopai adunga mburuhe rii Ziazia Kekeapai ya nga agu ayugopai apenga rengo tipa Mbori na tipa gupai ko akpinyemuhe ya. Kuba gure, i duwa ka i aayugo kina gu ziazia rengo nga ga Fugo Mbori, nakoda agu apai naye re: Yekova nga gu Mbori nga Bahe Kisusi, na gu taarimo du tipa gako ba nandu fu kina ko sa (Atambuahe 83:18); Yesu nga Wiri Mbori na nga gu siasia Bazogo du rogo gu ga Mbori Kindo nga ga Masiya (1 AKorindo 15:27, 28); ga Mbori Kindo nika ziasi rimo Yekova na ki digisi gako ringbisapai tipa kpotosende na tipa agu aboro du auruhe (Matayo 6:9, 10); si naida i tungusi gu wene pangbangaa du tipa gi Kindo re rogo arago dunduko auru kpotosende. (Matayo 24:14) Tipa bagizo regbo susi sa kama agarã, kina bangisa riko sa nga ga aboro gbua nga aDezire Yekova ninaayugo ngbatunga gu nyanyakipa arengo re!

19, 20. (a) Tipagine rengbe gu wene sino mangaapai nga ga Kristano ti ni ka fu taarimo fu Mbori? (b) Gini asanahe rengbe ka undo rani ani ini agu aboro nafu taarimo areme fu Mbori nika yo kuti wene sino mangaapai?

¹⁹ Nibiata pai, ani rengbe ka taasarimo Mbori niraka ani na ngbanyaa kuti gako andiko. Gu mokedi nangia Petero akepai ki yaa: “Gaoni mangapai . . . du ni wene he ku bangiri aGendiria; wa i nagumba rimoroni ki ya aboro gbegberẽ apai nga oni, i ki taasi rimo Mbori rago ye ko mbiko bi yo wene mangaapai ti roni.” (1 Petero 2:12) Gu sino mangaapai nga ga Kristano nayugo kpiapai tipa gani idapase. Ho agu aboro nangana Kristano akparia agu apai ni du ue re kuti ni, nga ka bi gu wene sino nga ga gu Kristano re ni gupai ye nisangbana gani idapase, si nayeaye na taarimo fu Mbori nirengo.

²⁰ Agini aboro areme nafu taarimo fu Mbori na gayo wene sino mangaapai? Nirengo, gini badona nga ga aboro pambori dungu airangbii natambua yo tipa raka yo na pazereda, ni agu aboro-ringara nairisa andiko na kini fuku gayo amarã-ngbeti ti regboho? (ARomo 13:1, 3, 6, 7) Agini aboro ini yo yo rogo zegino dunduko tipa gayo kpamiatise na akurayo aidipase, nga gu kpamiatise nabasapa rangi kpoto aboro, agu aringara du yo rogoho, na zanga bipa agu apai nga ga kparakakparaka atunga yo? (Atambuahe 133:1; Amokedi 10:34, 35) Gini badona aboro ini aboro yo tipa gu gayo yugopai nga ga Ziazia Kekeapai i amangaha rogo zegino dunduko nga gu yugopai nangarasa aboro kuti irisa andiko, kuti wene ramukporo, na kuti gu wene sino mangaapai Ziazia Kekeapai angarasa aboro i mangihe? Badona aboro ho gbua kina sa du gayo wene asino mangaapai na ngbanyaa kuti agi apai tangara ani paha re na rogo agu akuraha, na si kini fu goapai tipaha nisaha nga, agu aboro re, i nga aDezire Yekova!

Oni Nafu Taarimo fu Mbori?

21. Tipagine si aida ti ni ani wisigi tirani singia ani nitirani nafu taarimo fu Mbori?

²¹ Si naida ani sana tirani wa du ani nibasasa ki yaa, ‘Ya mo kina boro mi nitire, mi nafu taarimo fu Yekova?’ Kuti sangba Atambuahe 148, badungu kusikusiahe nafu taarimo afu fu Mbori. Amaraika, gu ngbangbaturũ ani abihe abi, kpotosende na agu anyaa i akusi ra ku auruhe, agi ahe re dunduko nataasarimo Yekova ataasa. (Averesi tona ti 1-10) Nagbere gupai tie nga, badungu aboro areme afunga taarimo fuko te! Niraka oni ngba gu gene nika ye na taarimo fu Mbori, gure nga oni nakoda tironi na gu kura yangara kusikusiahe ka fu taarimo fuko. (Averesi tona ti 11-13) Anga kura gene ho tipa oni raki ngbaha ngbaa kisusi gure te.

22. Nifu oni taarimo fu Yekova, rogo gini agene oni agbia amaku, na gine si aida si du nigaoni diaberã?

²² Ho oni afu taarimo ni fu Yekova, oni nagbia bakere amaku rogo dungu agene. Wa oni ayugo gaoni idapase kuti gu motumo tumorii nga Kristo rogo mangaapai, si naye na oni koyo du Mbori ni oni kini gbia ngbarago be gu pagume nga ga zereda na duna mosoro ti ni be gu Barani du ngbangbaturũ yo. (ARomo 5:10) Wa oni agbata gu nduapai rengbe oni mbikoho ka fu taarimo fu Mbori, oni aduadu na maabangirise, na kidu na tambuahe. (Yeremaya 31:12) Fuo gure, oni kini mo kadu rogo gu ba oni ka rengba rogoho ka undo kura aboro i raki gu wene raka nga ga ngbarago, si kini ye na bakere ngbarago fu roni a. (Amokedi 20:35) Oni dunga dagba agu aboro ima diaberã nyanyakii tipa ka fu taarimo fu Mbori, awere na nyeanye kindi!

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Natingidaha?

• Tipagine rengbe ani ka ya ti ni wee gu riko nga ga aboro-birĩ-inohe dunduko akpa ti undo aboro i taasirimo Mbori?

• Rogo gini agene ue gu pambori mbakadi yo ho kurogo riigbu watadu i asigiraha nanyaga aboro kusayo ti fu taarimo fu Mbori?

• Rogo gini agene rengbe ani ka fu taarimo fu Mbori?

• Tipagine si aida ti ni oni wisigi tironi ka bihe singia oni nitironi nafu taarimo fu Yekova?

“Ada Mbori Asongoda Yo?”

Gu kumba nadu mbata dagba gu riivura nangia ga Germani nga gu riivura nasovura na atiyara ti regbo Ue Vura Nga ga Zegino nasa tiko ni boro sa dagba aDezire Yekova, atingidi gupai nga:

“Gupai nafudi re ti regbo agu agarã nangia ga vura re . . . angia pa bi mi abarumbatayo rogo apambori dunduko, aKatoriko, Lutheran, aPurusitanti, na agu akurayo, i nifu maku kurii tiyara na agu aboro du rogoho mbata fu i ndu ka bafa kere abundu kurii aboro. Gupai mi anaberãha dedede nga, ‘Ada Mbori asongoda yo?’”

“Agu abanzengere nangia ga Germani yo anavoda agu akpukpu watadu agaasi dimoyo nadu na gu kekepai ti gaha abuzeni nga, Gott mit uns (Mbori na kina rani). Ono mi anisana tire ki yaa, ‘Tipagine ka Mbori adunga ti ni na gu kura abanzengere nga aguyo i asovura kutiyo re ya, nga agu aboro du rogo kina bangisa pambori na yo na naakpara fu kina gu bangisa Mbori re?’”