Yekova Ima Gida “Mangerironi . . . Dunduko”
“A nga gu ru sa [bavurukporo] dagba ra ka ti nga ku sande gi bangiri Baroni te. Ono mangerironi tigaha ni gedigedi he dunduko.”—MATAYO 10:29, 30.
1, 2. (a) Tipagine Eyobo abi tiko ti ni wa Mbori ima gindigo ko? (b) Ya mo agu apai Eyobo agumbaha ayugu gupai nga ko aima samungu kuti Mbori? Oni sakinga rogoyo.
“MI KPARI foro, ka mo akaraga nga pai fere ya; mi ru ku ari, ono mo nabi re abi gbua. Mo asa tiro ka du fere wa kere boro mo narungosi re na gu bakere ome du ti bero.” Gu kumba nagumba agu afugo re adu rogo bakere egera kpotose, na si airiwonga tirani ka ino gupai nga, ko adu rogo egera kpotose te! Pa gako ahe aima gbera, gu gberango naye nisangbana gu mangaapai nga ga ome zegino aima imo awiriko, na ti gi regbo re, kere kaza ki zi ko. Rimo gi kumba re nangia Eyobo, na pangbangaa gi bakere gberango namangi ko re gu du nikekehe rogo Ziazia Kekeapai tipa si undo rani.—Eyobo 30:20, 21.
2 Si nawira wa agu apai Eyobo agumbaha re ayugu gupai nga ko aima samungu kuti Mbori, ono tie, anga wo si adu te. Egera kpotose gbua nangia gupai nasa Eyobo ko gumba agu apai nadu ngbaduko yo re. (Eyobo 6:2, 3) Ko ainonga gupai nga Satana naye na aʹasada kutiko te, sidu niingahe, ko ada kuti gu digisopai nga Mbori aima gindigo ko. Ti kura regbo sa, Eyobo aya fu Yekova wee: “Tipagine mo naoka kpakpuro ti ni, ki gedi re wa vuraro?”a—Eyobo 13:24.
3. Ho agberango amanga rani ni, ginipai rengbe ka ye ku berã rani yo?
3 Areme, dungu ga Yekova aboro narungo be agu apai namanga zanga piriga duwa sangbana avura, gu baguzoroapai nga ga birĩ zogarago watadu ga badona aboro, gu gberango naye be gu mangaapai nga ga ome zegino, agu asigaro nga ga gbinza, akaza, kere arungo, na agu azahe ti gayo sunge tungusapai irangbii amangaha. Si nawiraha nga, oni a tigaoni narungo arungo be kura ngbatunga aʹasada. Ti kura aregbo, oni rengbe kadu na gu berã nga Yekova naká aká fu roni. Oni ima ino agu afugo nga ga Yoane 3:16 wenengai nga gu nayawee: “Mbori akpi nyemu aboro akpi zegino dũ, wa ko afu bangisa Wiriko.” Wa vura duhe wo, ho oni arungo ni zanga ziga duho tipaha, oni rengbe ka baka kina bangironi ki yaa: ‘Ya mo Mbori nakpinyemu re akpi nirengo? Ya mo ko nakparia agu apai akparia nafuda re? Ya mo ko nangerafuo re wadu mi nisare?’
4. Ginipai naamanga Pauro zanga piriga si aida ko nihihe, na rogo gini agene rengbe ngbatunga gupai re ka manga ariapai tipa rani?
4 Ani wisiginga gupai namangi gu mokedi nangia Pauro. Ko akepai ki yaa: “I amoi kiwe . . . ku tii kpotore yo, nga gu maraika nga ga Satana, tipa ko nye kuti yawa re. . . . Tipa gi pai re mi azungadi Gbia bara biata, ya si guari ti re.” Yekova agi gako akpesarawati. Wa si avura du wo, ko ayugu gupai fu Pauro nga ko arimisanga tiko kurogo gupai re ka ye na ziga ngba iiriwo gene te. Kuba gure, si aida Pauro naakido kina kuti ga Mbori ome tipa ka sovura kuti gako ‘kiwe tii kpotose yo.’b (2 AKorindo 12:7-9, oni ringbisinga ha na NW.) Wa kina Pauro, si rengbe kadu nga asada gu duho namanga roni zanga piriga. Isoke oni vura kaa baka kina bangironi nga, ‘Ya mo gu rengo nga Yekova aguaringa ka mangapai tipa gu asada du mi rogoho re te si nayugo gupai nga ko aruganga tiko naapaha tee watadu ko angeranga fuo re te tee?’ Karagapai tipaha nga oó! Gupai Yesu agumbaha fu gako amokedi ngbutuko fuo sia ko yo nanyakasapa ga Yekova bakere nyemuse tipa gako ruru amoyambu wadu yo nibasasa. Ani binga wai rengbe afugo ko ka ngarasa rani areme.
“Ka Oni Gunde Nga . . . Ya”—Tipagine?
5, 6. (a) Wai Yesu aundo gako amokedi tipa i zanga duna gunde be agu apai nadu kumbatayo? (b) Wai Pauro ayugupa duna kido nibipa ga Yekova bandahe tipa ko?
5 Amokedi agbia bakere ome kisusi be Yesu, nga gu nakodi “asia pa kusa gbigbita atoro fu yo i nido ra, ki nihusi ngbatunga akaza dunduko, na ngbatunga awokote dũ.” Wa si avura du wo, gere ayugonga gupai nga i azanga gbiatiyo na aʹasada gbiati fudifudiapai te. Kuba gure, Yesu aringbisi agu apai na afutufutuhe si adu nga si nika manga yo. Ono tie, ko azungadi yo ki yaa: “Ka oni gúnde nga be agu yo naimo kpotoboro ya, ka i rengbe nga ka imo mbisimo te. Ono oni gúnde ti gu ko rengbe ka gbarasa mbisimo na kpotoboro a ku Geyena yo.”—Matayo 10:1, 16-22, 28.
6 Tipa Yesu undo gako amokedi i girogo gupai yo si aidanga ti ni i duna gunde ya, ko asusi kumbatayo na fugo ka yugopai na kpiaapai ue fuyo. Ko aya fuyo wee: “I nabaga[nga] abavurukporo ue tipa rukutu marã sa, te? a nga gu ru sa dagba ra ka ti nga ku sande gi bangiri Baroni te. Ono mangerironi tigaha ni gedigedi he dunduko. Were ka oni gúnde nga ya; genoroni susi geno dungu abavurukporo.” (Matayo 10:29-31) Oni kparia gupai nga, Yesu akodi pa zanga du ani na gunde ho du ani ni rogo arungosi kuti duna kido ya Yekova nangera angera fuo rani wa duku ani nibasasa. Si nawira gupai nga, gu mokedi nangia Pauro aduna ngbatunga gu kido re. Si du ko akepai ti ni ki yaa: “Ka Mbori du fu rani, da ka du kuti rani? Gu ko nahe Wiriko ki fu ko afu tipa rani dũ, wãi ko ka fu nga ahe ti ni fu rani dunduko na ko gbua ya?” (ARomo 8:31, 32) Ka oni vura ka gbia tironi na gini ngbatunga kpakarakpakaraapai, oni rengbe arengba a tigaoni ka ino gupai nirengo nga Yekova nangera angera fuo kina boro oni nitironi ka oni nye niruru roni kindi fuko. Gipai re nikadu a niyuguyuguhe gbaiga gbe wa ani kaa kparia ga Yesu arugute sirisiri fu gako amokedi.
Geno Bavurukporo Sa
7, 8. (a) Wai i anaabi abavurukporo ti gu regbo Yesu adu ti ni auru kpotosende? (b) Tipagine si awira gupai ti ni nga Matayo 10:29 namangasunge na ngbatunga gu wiri tooni ringbisapahe du rogo pa-Giriki ka yugopa bakio “abavurukporo”?
7 Ga Yesu yugopai na kpiaapai naringbisapa gupai nga Yekova naberãpa gako amoyambu aberã wenengai. Oni berẽnga pa gupai mbata nga ga abavurukporo. Ti rago Yesu, i anaari abavurukporo ari niriahe, ono bambiko wa ami anaagbarasapa aũ-ati, i anaabi ra gbe nigbigbita azire. Abavurukporo adu nibadungu ra gbe si ki da ti gupai nga geno ra du kusende, sidu i kini bagi ra ue tipa gu marã nanidu kusende ti asenti (cents) bisue rogo marã Amerikani yo. I anaafunga abavurukporo biama tipa bakio gu marã re wa bawe asenti te, ono i anaafu ra bisue, kini gbia gu kura zire sa kuti ra wa guhe adunga na ngbatunga wiri genoho ti ni ya!—Ruka 12:6.
8 Oni berẽnga a tipa bakio guru sa dagba agi azire rengbe na arago dunduko re. Ka ringbisa ru na kura azire, zavura gu bavurukporo ima sona ki nyasi sona, u nikina wiri tooni ru gbua. Ono, wa vura duhe wo, gu fugo Giriki sa yo ho nga “abavurukporo” rogo Matayo 10:29 re, si nafura zukazuka tipa rukutu abavurukporo. Si nawira gupai nga, Yesu aaida gako amokedi duna kpia gu zire berãyo yo nadu niwiri umba ru gbe na paru adu kusende kisusi. A wa buku sa nga gu nayugobaraapai agumbaha, “Yesu asia kina wiri tooni zire na ki mangisunge a na gu fugo nga ‘wiri tooni’ ka ringbisapa gu zire re nani!”
9. Gini nyanyaki bangiripai ga Yesu yugopai na kpiapai anyakasaha tipa abavurukporo?
9 Ga Yesu ringbisapa abavurukporo nayugo nyanyakipa bangiripai: Guhe akiongo paha bangiri aboro ya si nga nyanyakipahe bangiri Yekova Mbori. Yesu anyakasi gi rengo re berewe nikoda ko gupai kuti ni nga wiri tooni bavurukporo arengbanga ka ‘ti kusande’ zanga ino Yekova ha te.c Gipai ko ayuguhe re, si ziazia. Ka singia Yekova Mbori naberãpa gu wiri tooni zire aberã du paru kusende kisusi, nairiwo wai kii gu berã du ko nani tipa gupai nafuda agu aboro idi ka ndusunge fuko!
10. Gine nga gu nyanyakipa pai du tipa gu fugo nga: “Ono mangerironi . . . ni gedigedi he dunduko”?
10 Kurii gi ga Yesu yugopai na kpiapai tipa abavurukporo re, ko ayaa: “Ono mangerironi . . . ni gedigedi he dunduko.” (Matayo 10:30) Gi wiri guru fugo re, ono duna bakere rogoyo ti ni re, si nasakarogo gupai yo du rogo ga Yesu yugopai na kpiapai tipa abavurukporo. Oni berẽnga: Rii boro sa na amangerii ti ni wa 100,000. Wa duku he dunduko, mangerii sa teketeke wa kina gu kuraha, na anga mangerii ho sa nawira ka ani kpariaha ya si kia ti akuraha te. Ono, wa vura duhe wo, Yekova Mbori nakparia amangerii nibasasa na kini gidihe. Wa duhe tie nga wo duhe, ya mo kura futufutuapai ho tipa gaani raka Yekova arengbanga ka inoho ya? Zanga kapa, Yekova ima rugatiko naapa gu kparakpara agene ko amangi gako amoyambu rogoho wadu yo nibasasa. Nirengo, ko nga gu boro “nangera ku kpoto aboro yo.”—1 Samuere 16:7.
11. Wai Davide ayugupa gako kido kuti gupai nga Yekova anaaberã kina boro pako nitiko?
11 Davide, nga gu boro dungu nyanyakiapai amangi ko, aduna kido ya Yekova aima kparia ko. Ko akepai ki yaa: “Ako Yekova, mo awisigi pa re, ki ini re! Mo ini pa gi sunga na gimi ru ku ari; mo rugu tiro na pa gi berã wa du mo tuturũ.” (Atambuahe 139:1, 2) Oni rengbe arengba a ka ino gupai nirengo nga Yekova ima ino kina boro oni nitironi. (Yeremaya 17:10) Ka oni gunga kuti gu berãpai nga, pa roni niumbaha kisusi tipa bangiri Yekova kparia roni nga gu nabi apai dunduko ya!
“Mo Uka Aumere ku Rogo Ga Mangu Ime”
12. Wai ani aino gupai nga, Yekova ima rugatiko wenengai na gu kereapai gako aboro arungo behe?
12 Yekova ainonga kina kungbo ino gako amoyambu gbua wadu yo nibasasa te, ono ko ima rugatiko a wenengai naapa gu kereapai nafuda yo wadu yo nibasasa. Nikpiapai, ho aEzipeto aarungosi aYisaraere ni ni akanga, Yekova aya fu Mose wee: “Mi bi gu imisiri nga ga gimi aboro du Ezipeta yo ni rengo, ki gi gayo kpe be gayo abanyakasi pa sunge, bambiko mi ini pa gayo aima.” (Gate 3:7) Nga gupai nafu wasa ka ino gupai nga, ho ani ahi asada ni, Yekova nabi agu apai abi namanga na kini gi gaani akpee agia a! Nirengo, ko na zingo nunga tipa gaani akpe sarawatise te.
13. Gine nayugo gupai nga, Yekova naberãpa gako amoyambu aberã nirengo?
13 Ani nabipa kura ga Yekova berã tipa agu aboro du rogo pagume naako niyuguyuguhe rogo gako aberã yo tipa aYisaraere. Wa si avura du nga pa gayo arungosiro anidu dedede nisangbana kina boro gayo nyakariiyo, Yesaya akepai tipa Yekova ki yaa: “I aimisi ko rogo gayo aimisiri dunduko.” (Yesaya 63:9) Sidu, wadu oni niga Yekova ruru amoyambu, oni rengbe ka ino gupai nirengo nga, ho aboro aimisa roni ni, gure nga i naimisa Yekova a. Ya mo gipai re afõnga roni oni ru ti regbo fudifudipai zanga gunde, na kini ndu kumbatayo kindi kaa manga gako sunge wa rengbe omeroni nani tee?—1 Petero 5:6, 7.
14. Gini apai naamanga nasa gupai nga Davide bi gu bia nga Atambuahe namba 56?
14 Pa ga Bakindo Davide nyanyaki idapase kuti gupai nga Yekova aaberã pako aberã, na kini egera ho ko aniegera ni, si niyuguyuguhe zukazuka rogo Atambuahe namba 56, nga gu bia Davide asarihe ho ko aaora ni be gu baimi-aboro nangia Bakindo Saura. Davide aoro ku Gata yo, ono ho aFereseto akparia ko ni ki ini ko, ko agunde nga i nika zio ko. Ko akepai ki yaa: “Avurare nakpi nyemu ka rita re na uru pitipiti, bambiko i ni dungu yo naso vura kuti re ni enda.” Bambiko gu kerepai Davide adu rogoho, ko akparikpee fu Yekova ki yaa: “I nairasi gimi apai na uru pitipiti; gayo aberã kuti re dunduko ni kina gbigbitapai.”—Atambuahe 56:2, 5.
15. (a) Ginipai nadu bangiri Davide ho ko asana Yekova ni ko uka gako aume kurogo mangu-ime watadu ko ke pa gako aume rogo buku? (b) Baraho ani ahi gu asada ni nga ga idapase, ginipai rengbe ani kadu naa kido tipaha?
15 Sidu, wa duhe nikekehe rogo Atambuahe 56:8, Davide agumba gi wene afugo nagbeberã re: “Mo nageda [watadu natingida] pa gimi anunguro [watadu aʹotoka]; mo uka aumere ku rogo ga mangu ime! Ati si ni keke he rogo ga kitabu yo, te?” Nga gu ringbisapa pai ninunga tipa ga Yekova wesewese ngerafuo aboro! Ho du ani ni rogo mbugo, ani rengbe ka kpara fu Yekova ni aume. Zavura kina gu rengberengbe kumba nangia Yesu, ko aima kpara niʹaume ti kura regbo. (AEbere 5:7) Davide aidi gupai nirengo nga, Yekova aima kparia ko na ki rengbe ka tingidapa gako arungo, si ki duwa ko abanda gako aume rogo mangu-ime watadu ka ke pa gako aume rogo buku.d Isoke ka si vura du nga oni naberã gupai nga, gaoni aume rengbe ka hiiso bakere papara gu mangu-ime re, watadu paha rengbe ka hiiso badungu akpewaraga nga ga ngbatunga gu buku re. Kangia wo duhe, oni rengbe tie kadu na wasa. Ziazia Kekeapai nanyakasa gupai fu rani nga: “Yekova du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo, ki nibatasi agu yo toroyo naima be ingapai.”—Atambuahe 34:18.
Wai Kadu Nibawene Bakurea Mbori
16, 17. (a) Wai ani aino gupai nga, Yekova kpasiaka kuti gu kpakarakpakaraapai gako aboro agbiatiyo nani te? (b) Ginipai Yekova amangihe ka mbugene fu aboro i gbia ngbarago be esuesu pagume naako?
16 Gu rengo nga Yekova ima gida ‘amangeri rani dunduko’ nafu bete berã fu rani tipa gu ngbatunga Mbori nakparia rani na kini ngerefuo rani nga guko du ani na mamu kaa irisoko. Wa vura duhe nga ani duwa ka ani sungu mbata da kinaho gu vovo zegino ka ye ni kido yo he tipaha nga gu regbo i ka dia aegera dunduko gbiati arungo kusayo ti ni, Yekova namanga iiriwopai amanga kina boro awere tipa gako aboro. Davide akepai ki yaa: “Ga Yekova rondo du fu agu yo nagunde ti ko, ko nayugo pa gako zungahe fu yo.”—Atambuahe 25:14.
17 Kina kandara berã padu rogo “ga Yekova rondo” nawira gupai arengbanga ka manga tipa kpakpa aboro ya! Ono, wa vura duhe wo, Yekova nayamba agu aboro ayamba nagunde tiko i ye ni ageno kutii gako bamburokoo yo. (Atambuahe 15:1-5) Ono gine Yekova amangaha fu gako ageno? Kuti fugo Davide, ko nasa yo i ini gako kidohe. Yekova nayugo gako pai fuyo, kini kusi gako “rondo” fu anebi tipa i rengbe ka ino gako aringbisapai na gupai si aida i mangihe tipa ka raka rogo wene pagume nani.—Amosa 3:7.
18. Wai ani aino gupai nga, Yekova naida ani duna dawedawe pagume dagbarani naako?
18 Rengo ngaha, si nafu bakere ngbarago ka ino gupai nga, ani nga kpakpa aboro rengbe arengba kadu nidawedawe abakurea Yekova Mbori, nga Bakerepa Boro Kisusi. Nirengo, ko nazungadi rani ani mangi kina boro gupai re. Ziazia Kekeapai nayaa: “Oni mbédi na Mbori, ko ki mbedi na oni.” (Yakoba 4:8) Yekova naida ani duna dawedawe pagume dagbarani naako. Nirengo, ko ima tona kaa mangaapai tipa ka sa ngbatunga gu pagume re si rengbe kadu. Gu motumo tumorii nga ga Yesu aima zaka ngbadimo fu rani tipa ani rengbe kadu na pabakure dagbarani na gu Mbori duna Tanduapai dũ. Ziazia Kekeapai nayawee: “Nyemuse ti rani, bambiko ko nyemurani adu ti ko mbata.”—1 Yoane 4:19.
19. Wai rengbe hipai ka nyakasa gaani pagume dagbarani na Yekova?
19 Gu pagume re nanyaka ho ani ahi gbigbitaapai ni. Gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yaa: “Oni ídi fu zadapase si mangi gaha ziazia sunge, ya oni du ziazia na baroni, ka zingo he amanga nga roni ya.” (Yakoba 1:4) Gini “sunge” ani amangaha ho ani ahi rungo ni? Oni tingidipa ga Pauro ‘kiwe tii kpotoko yo.’ Ginipai hipai amangihe nibipa gupai nadu tipa ko? Pauro agumba gipai re tipa gako aʹasada: “Mi asámbua he zaza ni ngbarago tie ti agu apai mi arungbura ti ni, ya gu ome nga ga Kristo du auru re. Si du mi nangi angi ti ni mbiko agu apai rungbura mi ti ni, mbiko agu apai namanga re, mbiko adingisaro, mbiko arungosi, mbiko fudifudi apai, tipa rimo Kristo; bambiko ho mi nirungbura ni mi nidu ho nyanyaki.” (2 AKorindo 12:9, 10) Gupai Pauro ainihe nga Yekova arengbe arengba ka fu gu ome fuko ko aidaha nga “gu bakere tandu susi ye be Mbori, berani te” ka si aidaha wo tipa ko rengbe ka hipai. Gupai re kini ru tigaha ka sa ko ko mbedi na Kristo gbiati Yekova Mbori.—2 AKorindo 4:7; AFiripoio 4:11-13.
20. Wai rengbe ani kadu naa kido nga Yekova asongoda rani asongoda na ki fu wasa fu rani ti regbo kereapai?
20 Isoke si rengbe kadu nga Yekova du mbugene fu agu aʹasada namanga roni tipa si nindu kindi kumbatayo. Kangia wo duhe, oni moi gako kidohe ku berã roni yo, nga gu kidohe du fu agu aboro nagunde tiko nga gu nayaa: “Mi ahe nga unda ro wa sa te, mi ambú nga ro a wa sa te.” (AEbere 13:5) Oni rengbe arengba ka gbia ngbatunga gu undo re gbiati wasa. Yekova ima gida “mangerironi . . . dunduko,” nga gu nayugo gupai nga, ko ima ino gu kura futufutuapai du rogo gaani raka. Ko nabi gaoni hipai abi. Ko ima inopa gaoni egera. Ko nangera angera fuo roni nirengo. Na bangiriko “ago nga ti gaoni sunge te, na ti gu nyemuse oni ayugu ti rimoko.”—AEbere 6:10.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Gu ruru kumba nangia Davide gbiati gu ruru akumba nangia awiri Kora agumba apai wa kina ngbatunga gure.—Atambuahe 10:1; 44:24.
b Ziazia Kekeapai afuranga tipa guhe nzunzu nangia ‘kiwe tii kpoto’ Pauro yo te. Si avura du nga kaza kpotose nadu, ngbatunga gu duwa bangiriko anaangeranga wenengai te. Watadu gu fugo nga ‘kiwe tii kpotose yo’ arengbe kadu tipa airazire amokedi gbiati kura aboro nga aguyo naasakapa gu ngerakuriisunge asaka nangia ga Pauro gbiati gako sunge tungusapai.—2 AKorindo 11:6, 13-15; AGaratio 4:15; 6:11.
c Kura wene abawirikipai nafu gu berã nga, pa tigo bavurukporo kusande arengbanga kadu sa nga kina pakpio ru te. I nagumba gupai nga bambata rogo gu fugo yo re rengbe kadu tipa zora zire kusande tipa riahe. Ka singia gipai re du nga rogoyo, si nawira gupai tie nga Mbori nakparia gu zire re akparia na kini ngerefuo ru rogo agu apai u amangaha na aʹuru dũ, angianga kina ho sa u akpi ni ya.—Matayo 6:26.
d Rogo agu aregbo nadumbata, i anaamanga amangu-ime rogo gu kpoto avusende, ameme, gbiati kpoto abagara nga gu i anirungburasihe arungburasi. I anaamangasunge na ngbatunga gu mangu-ime re tipa banda mamunyaa, nzeme mamunyaa, kputakputa mamunyaa, watadu ime. Gu kpoto-anyaa i anirungburasihe gbe anidu tipa banda nzeme watadu imekakue rogoho.
Oni Natingidaha?
• Agini apai rengbe ka sa boro ni niberẽ gupai nga Yekova gindigo ni?
• Ginipai ani awirikaha be ga Yesu yugopai na kpiaapai tipa abavurukporo na tipa gida mangerirani dunduko?
• Gine nga rogo gupai yo nga, ka maa ga boro aume kurogo ga Yekova “mangu ime” watadu kurogo gako “kitabu”?
• Wai rengbe ani kadu rogo “ga Yekova rondo”?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 19]
Tipagine Yekova aadianga gu ‘kiwe nadu tii kpoto’ Pauro yo ti ni ya?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Agini apai rengbe ani ka wirikaha be ga Yesu yugopai na kpiapai tipa abavurukporo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
© J. Heidecker/VIREO
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 22]
Nigeda ani Ziazia Kekeapai dedede, ani rengbe arengba ka gbia kidohe ya Mbori naberãpa kina boro rani nitirani