Wai Nyaki Gaoni Kido Kuti Mbori?
‘Oni naagbata kina gako ngbi [“kindo,” NW] mbata.’—MATAYO 6:33.
1, 2. Ginipai paranga kumba sa amangihe nibipa sunge-marã na tipagine ko amangihe ti ni?
PARANGA kumba sa aida kadu nibawene bamangisunge rogo gako dungurati. Ono gupai namangi ko nga gu gako sunge-marã ko aamangaha, si ambunga ko ko nidu pati adunguratise ti aregboho dunduko te. Ginipai ko amangihe tipa gi kpakarapai re? Ko amangi ariapai, ka raka gu raka du taata, na ki mbu gu sunge ko aamangaha naadia regbo beko tipa du pati dunguratise ti aregboho dũ, na fuo guru regbo, ko abi kura sunge berewe nga gu naagbarasanga pa gako asunge tungusapai nga ga aKristano ya. Areme, ko nazio marã tooni ti gu nadumbata, ono tie, ko nangera angera kindi fuo gako aborokporo na ko kidu na regbo beko tipa ka songoda dungurati.
2 Ya mo oni ini ndu gupai gu paranga kumba re amangi ngbatunga ariapai ti ni wa gure? Oni rengbe ka bi tironi oni nimangi ariapai wa kina gure, ka si du nga oni rogo gu kpakarapai ko adu rogoho re? Si ni gupai rengbe na tambuahe nga, badungu aKristano amangi kina gu bangisa ariapai re, na gi gayo mangaapai re kini yugu gayo kido kuti ga Yesu kidohe ko akidoho ki yaa: ‘Oni naagbáta kina gako ngbi [“kindo,” NW] mbata, na gako rurupai; i ki kpamia agi ahe re dunduko fu roni kuti ni.’ (Matayo 6:33) I nakido kuti Yekova tipa ngbabase, angianga kuti zegino zanga pambori ya.—Asanza 3:23, 26.
3. Tipagine gu kura aboro narengbe kaa baka kina bangiriyo ti ni areme ya, ya mo si kindi ni gupai daada tipa ka maa ga Mbori Kindo nibambatapai?
3 Nibipa kpakara agu aregbo ani araka rogoho awere re, gu kura aboro rengbe arengba ka bakabangiriyo singia gu paranga kumba re amangi diaberã nitatamana ke. Areme, rogo gu pangbangaa nga ga zegino, gu kura aboro kinaho naraka rogo kere rungo kisusi na gu kurayo kini raki bawene raka kisusi. Badungu aboro gbe naraka rogo agu aringara duna aũkumuko rogoho niumbaha rengbe ka dia gu mamu nibasa ka sa gayo raka si du niwenehe kandara tooni. Ngba kura gene, dungu agu aboro du rogo agu aringara duna kumuko, i nambu be pa banda gayo raka si nye niwenehe rogo gi regbo geno marã azora kina kusende rogoho re, aboro kita mbu sunge-marã kini ndu ka zio gu kuraha na abaira asunge kini idi aboro naamangasunge zanga ongoda. Nibi gu mbugo aboro agbiaha wa i agbata agu ahe du tipa raka, gu kura aboro nabaka kina bangiriyo nga, ‘Ya mo si kindi ni gupai daada ka gbata ga Mbori kindo mbata?’ Tipa ka karagapai sa gi sanahe re, ani wisiginga pai tipa agu aboro Yesu afura fuyo.
“Ka Oni Wisigi nga Pai Tipa Ungaroni Ya”
4, 5. Wai Yesu afu kpiapai ya, si ni gupai adanga fu ga Mbori aboro i naabakabangiriyo tipa agu azingo nga ga raka ya?
4 Yesu adu Gariraya yo, kini fura fu bakere rimbasa aboro nga aguyo naye rogo dungu aba. (Matayo 4:25) Kangia airakumuko adu dagba agu aboro re, i angenga te. Si nawira, dunguyo angia airarungo. Ono tie, Yesu azungodi yo i peresi gupai mbata nyakipaha, angianga ka maapa dungura aũkumuko nibambatapai ya, ono i igi guhe duna paha nikikiihe gbe, nga gu ũkumuko nga ga toro. (Matayo 6:19-21, 24) Ko ayaa: “Ka oni wisigi nga pai tipa ungaroni ya, gine oni ka ri he, na gine oni ka mbira ha ya; na tipa kpotoroni ya, gine oni ka ukadi he ya. Unga asusa nga riahe te? kpotoboro asusa nga remu te?”—Matayo 6:25.
5 Tipa gu dungu aboro naadegatuyo kini gi gupai Yesu apehe re, si avura du bangiriyo wa gupai kaa manganga ya. I aima ino gupai nga, ka i amanganga sunge nyanyakii ya, gayo aborokporo nika mbu ambu. Ono tie, Yesu afu kpiapai fuyo tipa azire. Azire nagbata riahe na barame tipa aʹuru nibasasa, ono, wa vura duhe wo, Yekova nangera angera fuo ra. Berewe a, Yesu afura tipa gu gene Yekova angerafuo mbumbudo ngbaha, nga gu ngbanyaaha asusi gu taarimo Bakindo Soromo adu nani. Ka si du nga Yekova nangera angera fuo azire, ya mo ko angeranga fuo rani susi gure tee? (Matayo 6:26-30) A wa Yesu agumbaha, gaani raka (nga mbisimorani) na kpotorani ni agu ahe kiipaha kisusi gu riahe ani naangbehe, tipa ka banda unga rani nani na gu rokoo ani nidihe tipa ka voho. Ono ka ani fu omerani dunduko gbua tipa kina riahe na tipa ka vo rokoo zanga dia ani regbo tipa ka mangasunge fu Yekova, si du tie nga ani agianga rogo gupai ani araka ti ni te.—Batungusipai 12:13.
Gu Bipai Rengbe Arengba
6. (a) Gini sunge du kurii aKristano si aida i mangihe? (b) Da aKristano akido kutini?
6 Rengo ngaha nga, Yesu anyakasanga agu aboro naadegatuyo koyo du ko ni tipa ka i manginga sunge ya, ono kini ngere kina kube Mbori ya ko nika fu ahe fuyo na gayo aborokporo te. Zavura kina azire, ami nagbata rigo agbata tipa tira na fu awira a. Si ki ta du were, si aidi agu aKristano nadumbata naamangasunge amanga ka singia i aida ka rihe. Si aidi i naangera ngera fuo agu asunge nangia ga gayo aborokporo. Si aidi agu aKristano nangia amoyambu gbiati aguyo nangia akanga i naamangasunge amanga fu abairayo sirisiri na zanga nyomoro. (2 ATesaroniko 3:10-12; 1 Timoteo 5:8; 1 Petero 2:18) Gu mokedi nangia Pauro anaamangasunge dedede nibambakadi bamburokoo tipa ka undo tiko. (Amokedi 18:1-4; 1 ATesaroniko 2:9) Wa si avura du wo, agu aKristano re akidonga kina kuti sunge-marã tipa ka mbakada bayo te. Ono, i akido kina kuti Yekova. Nisangbanaha, i aduna gu zereda nga ga kpotoseyo gu kura aboro ainongo paha ya. Bake apapara Atambuahe ayaa: “Agu yo nakida kuti Yekova, i wa Bagangara Siona, nga gu ka i gbisi nga ha te, ono si nye anye kindi.”—Atambuahe 125:1.
7. Gine rengbe kadu nga gu bipai nga ga gu boro akidonga nyanyakii kuti Yekova ya?
7 Gu boro akidonga nyanyakii kuti Yekova ya, ni rengbe kadu na berã kia. Dungu aboro nabi aũkumuko ya si nigu banguapai nambakada ba boro. Si ki ta du were, avunguagude kini tona nyakasa awiriyo i fu omeyo dunduko tipa ka wirikapai rogo bakere sukuru, kidu na gu berã bangiriyo nga si nika zaka gene fuyo i gbia agu asunge-marã duna bakere marãha. Si nafu kina gberarago nga, gu kura aborokporo nga aKristano abi gupai nga, sangbana gu ngbatunga raka re nigbegberehe gbe, wa awiriyo ambu agu apai nga ga toro kini merefuo aũzegino.
8. Gini ngbatunga rengberengbe bipai dube aKristano?
8 Sidu tie, agu aKristano duna tatamana nabi gu rugute nga ga Yesu re nga si naida i mangihe amanga areme a wa si adu rogo bambata sa kama agarã, na i kini mangi asadatise ka zanga naga kina kubani kisusi. Ka si vura du nga i nadia gbanga aregbo kupati sunge-marã yo tipa ka ngerafuo gu gayo asunge Ziazia Kekeapai aida i mangihe, i ambunga gu zingo du tipa marã si sa yo i basapa gu nyanyakipa apai nga ga toro te.—Batungusipai 7:12.
Gu Kura Arugute Tipa Zanga Bakabangirise
9. Ono, wai Yesu akido agu aboro nakido kuti Yekova rogo apai dunduko?
9 Rogo gu Tungusapai Nadu rii Bagangara yo, Yesu angarasi agu aboro naadegatuyo koyo du ko ni ki yaa: “Ka oni wísigi nga pai ki ya, ‘Gine ani ka ri he?’ na, ‘Gine ani ka mbira ha?’ na, ‘Gini roko ani ka ukadi tirani na ni?’ ya. Bambiko aGendiria nagbata agi ahe re dunduko; bambiko Baroni du ngbangbaturũ yo ini he ya oni nara mbiko agi ahe re dũ.” (Matayo 6:31, 32) Si nirengo ni agu afugo nangarasa rani. Ka ani kido kuti Yekova rogo apai dunduko, ko rengbe arengba kaa undo rani na aregbo dunduko. Ono tie, ga Yesu afugo ni agu afugo nasa boro ni naaberã. Si natingida rani na gupai nga, ka ani agbata “agi ahe re dunduko,” gaani aberã duwa kina ga “aGendiria,” nga agu aboro angianga ndikidi aKristano ya.
10. Ho paranga kumba ayeni fuo Yesu tipa rugute, wai Yesu ayugupa guhe gu paranga kumba re akpinyemuhe gbe?
10 Ti kura regbo sa, kumukokumuko paranga kumba asana Yesu tipa gupai rengbe ko ka mangaha tipa ka gbia nyenye unga. Yesu atingidi ko na agu apai ga Mose Ndiko aidaha, nga gu naamangasunge amanga kindi ti gu regbo re. Gu paranga kumba re aya fu Yesu wee: “Agi apai re mi amangi he dunduko; gini pai atadi mi he?” Ga Yesu karagapai avura du bangiri aboro wa gupai ka boro arengbanga ka mangaha ya. Ko ayaa: “Ka mo kpi nyemu ka du ziazia, mo ndú, ki bagi agu ahe du be ro, ki gagamu he fu rungorungo aboro, mo akúmuko ngbangbaturũ yo; mo ki ye ka apeka re.” (Matayo 19:16-21) Gu paranga kumba re aga na kina gberarago tiko, bambiko ko arengbanga ka berãpa gbarasapa gako aũkumuko te. Wa ko avura kpinyemu Yekova, gako kumuko ko akpinyemuhe bakere gbe.
11, 12. (a) Gini afugo Yesu agumbaha nibipa kumuko nasa boro ni berẽ? (b) Wai rengbe kumuko ka kiso gene be boro ti iriso Yekova?
11 Gupai re asa Yesu ko pe gupai nga gu boro aberãnga nga ko nika gumbaha ya. Ko ayaa: “Kpakarakpakara pai nga ha fu gu ni kumuko akumuko ka rima ku rogo gu ngbi nga ga ngbangbaturũ. . . . Si ipi fu kameri ka kura rogo yaro mbereke yo, ti rima kumukokumuko boro ku rogo ga Mbori ngbi.” (Matayo 19:23, 24) Ya mo Yesu aida ka pe gupai nga, kumukokumuko boro arimongo kurogo gu kindo nga ga Mbori tee? Oó, mbiko ko aya fuo gure wee: “Ka Mbori mangi apai amanga dunduko.” (Matayo 19:25, 26) Nirengo, be gu undohe nga ga Yekova, bete gu kura kumukokumuko aboro aima da nimbedimbedi aKristano ti gu regbo nadu bakuru kusayo re. (1 Timoteo 6:17) Wa si avura du wo, ndupai adu kinaho Yesu agumba gu iiriwo afugo re ti ni. Zahe ko aafuhe.
12 Ka boro ka kina kuti gaani aũkumuko wagu gu kumukokumuko paranga re amangihe, si rengbe ka kiso gene beni ka ni arengbanga ka mangasunge fu Yekova na ngbaduniyo dunduko ya. Si rengbe kadu a wo fu gu boro nga irakumuko na fu gu boro “nakpi nyemu [ka kumuko].” (1 Timoteo 6:9, 10) Padu boro na bakere kido kuti aũzegino rengbe ka ndu na ni ka ni ‘ainonga pa gu gani azingo nga ga toro ya.’ (Matayo 5:3, NW) Nisangbanaha, ka ni abinga tini nga ni na zingo ka ngera kube Yekova tipa undo ya. (Pa Fu Rugute ni Ue he 6:10-12) Na ni kini moi bangirini tipa awirina naamangapai na ni kia rogo dungurati. (Yakoba 2:1-4) Na ni rengbe ka dia bakere regbo gbe kaa gbia kina ngbarago be gani aũkumuko zanga mangasunge fu Yekova.
Oni Duna Ruru Bipai
13. Gini iraira bipai agu aKristano nadu Raodikiya yo adu nani?
13 Badona sa nga gu nadu na iraira bipai tipa aũkumuko angia gu badona aboro nadu rogo bambata sa kama agarã rogo gu dungurati nadu Raodikiya yo. Yesu aya fuyo wee: “Ya mo, Mi kumuko, ki dungura ũkumuko, zingohe amanga nga re te; ka mo aina nga ha ya rungorungo boro nga mo gbe, adu nga na he be ro ya, nga iravurari, nga kundiri boro a.” Agu aKristano nadu Raodikiya yo, anga gayo kumuko nangia guhe naye naayo kurogo gu zingo nga ga toro re te. Gupai nzunzu namangi nga, i amoi gayo kido kina kuti kumuko angianga kuti Yekova ya. Nisangbanaha, i adu uruuru si ki mbedi Yesu ‘suku yo kusayo ngbako yo.’—Yugoti 3:14-17.
14. Tipagine agu aKristano nangia aEbere arẽ arẽ ti ni Pauro tambua yo?
14 Ngba kura gene, Pauro atambua agu aKristano nangia aEbere tipa gayo sino berã ti gu regbo rungosi nadumbata. Ko ayaa: “Nunga agu yo amangi roni nadu ni zizi yo, oni ki du na ngbarago ho i agbu gaoni ahe ni, wa ini oni he ya oni na wene ahe be roni susi gure nga nyenye he.” (AEbere 10:34) Agu aKristano re adunga na bakere rungo tipa gayo ahe aboro agbuhe te. I abanda gayo ngbarago bambiko i akakuti gayo kikiipa kumuko kindi, nangia gayo “wene ahe . . . nga nyenye he.” Wa kina gu babagiahe Yesu ape pako rogo gako kpiapai yo nga guko nabagi gako ahe dunduko tipa bakere geno mbia fongo sa, i aima diaberã ka zanga mbupa gayo maabangirise nga ga Kindo, ka kina giniapai vura manga vurũ. (Matayo 13:45, 46) Nga gu bawene bipai re!
15. Wai Kristano nidee Liberia yo amoi agu apai nga ga Kindo mbata?
15 Dungu aKristano areme ima duna kina gu bangisa bipai re. Nikpiapai, rogo gu ringara nga Liberia, i afu mamu fu paranga Kristano sa nidegude ri ndu ka wirikapai rogo bakere sukuru (university). Rogo gu ringara re, aboro nabi ngbatunga gu mamu re ni gupai nika mbakada ba boro kumbatayo. Ono tie, ri adu ninazakigene, nga gu boro natungusapai na aregbo dunduko, na i ki yambu ri tipa ri mangisunge nikparakpara nazakigene tipa bete regbo. Ri asia gupai nga kaa gbata kina ga Mbori Kindo mbata na ki nye kutingba sunge tungusapai ti aregbo dũ. Ri andu kurogo gu ba i afu furi ri ki tona ka nungusa wirika Ziazia Kekeapai na aboro wa 21 rogo adiwi biata. Gi paranga wirinarani re gbiati gu kura dungu akutu aKristano duwa kina ri, i nagbata ga Mbori Kindo mbata, ka si vura du nga si nasa yo i zanga aũzegino vurũ. Wai tie i abanda gi wene bipai re rogo gi zegino du aboro na nyemu ahe tiyo rogoho re? I ima sonosa dungu wene asino. Ani sakinga pai tipa agu akuraha.
16, 17. (a) Tipagine du ruru bipai ti ni ninyanyakipa pai ka ani aida ka kido kuti Yekova? (b) Tipagine si aida ti ni ani sonosi kido kuti ga Mbori akidohe?
16 Ani du na ruru bipai: Ziazia Kekeapai nayaa: “Mo kída kuti Yekova na kpotoro yo dunduko, ka mo nikída nga kuti gamo rugatinapai ya. Mo rá fu ko rogo gamo apai dunduko, Ko arúga gamo apai foro nzunzu. Ka mo tigamo nibérẽ nga ha ya mo du ni iratatamana ya.” (Asanza 3:5-7) Ti kura aregbo, gu kura mangapai rengbe ka wira si niwenepai nibipa agu apai nga ga zegino. (Yeremaya 17:9) Wa vura duhe wo, gu Kristano nga baperengo, ni nangera kube Yekova tipa arugute. (Atambuahe 48:14) ‘Rogo gani agene dunduko,’ singia agu apai nga ga dungurati, ga wirikapai watadu sunge-marã, regbo ongoda, watadu rogo kura apai, ni nagbata kina ga Yekova arugute mbata.—Atambuahe 73:24.
17 Padu ani naa kido kuti ga Yekova akidohe: Pauro ayaa: “Gu ni naye koyo du Mbori ni gani pai nga ida ya Mbori kina ho, ko nafu mosoro fu agu yo nagbata ko.” (AEbere 11:6) Ka ani akapa akapa ya Yekova amanganga agu apai ko nakido rani tipaha te, si ruaru bangirani ani ‘mangi agu apai dunduko du rogo gi zegino re.’ (1 AKorindo 7:31) Ngba kura gene, ka gaani idapase nyaki anyaka, ani rengbe arengba ka manga diaberã tipa kaa gbata kina ga Mbori Kindo mbata. Wai rengbe ani ka sonosa nyanyaki idapase? Nimbeda ani koyo du Yekova ni rogo kparakpee nga gu naye ngbadu boro yo na niwirika ani Ziazia Kekeapai dedede. (Atambuahe 1:1-3; AFiripoio 4:6, 7; Yakoba 4:8) Wa kina Bakindo Davide, ani rengbe arengba ka kparakpee wa gere: “Ako Yekova, . . . mi nakida kuti ro, mi ya, ‘Mo nga gi Mbori.’ Ako, na kii ga wenesino.”—Atambuahe 31:14, 19.
18, 19. (a) Waigu pa manga ani sunge zanga nyomoro anyakasa gaani kido kuti Yekova? (b) Tipagine si aida ti ni Kristano du na nyemu ka mbupa kura gaani apai ka mangasunge fu Yekova?
18 Manga ga Yekova sunge zanga nyomoro: Pauro akodi pa kido ani kuti agu akidohe nga ga Yekova na padu ani ngangaraa tingba sunge nga ga Yekova ho ko akepai ni ki yaa: “Ani ki nikpi nyemu oni yugu ngbatunga gu ngarã re ni ba sa sa dati hika oni be maabangirise, dati kina digida rame.” (AEbere 6:11) Ka ani aamanga ga Yekova sunge bakere gbe, ko asongoda rani asongoda. Ti agu aregbo dunduko ani abi gu undohe nga ga Yekova re, gaani kido koyo du ko ni kini nyaki anyaka, ani ‘kidu nyanyakii zanga wo.’ (1 AKorindo 15:58) Gaani idapase kini du nivovoho berewe na gaani maabangirise kini nyaki.—AEfeso 3:16-19.
19 Ani duna nyemu ka mbupa kura gaani apai: Tipa ka pefuo Yesu, Pauro ambupa gu sunge ka ko amangihe rogo gako raka. Si ziazia nga, ko amangi ruru siapai, wa ko avura du na zingo aũzegino ti kura aregbo vurũ. (1 AKorindo 4:11-13) Yekova akidonga gako aboro tipa i duna gu raka nga ga kumuko te, na ti kura aregbo, gako amoyambu nahi kpakaraapai ahi. Padu ani na nyemu ka sa gaani raka si du taata, na ki mbupa kura gaani apai nayugopa gu ome du ti gaani diaberã ka mangasunge fu Yekova.—1 Timoteo 6:6-8.
20. Tipagine du hipai ti ni nibawenepai fu gu boro moi agu apai nga ga Kindo nibambatapai?
20 Zerangbaduse: Gu bawiriki nangia Yakoba azungodi akurako aKristano ki yaa: “Oni hí pai, awirina, daho Gbia ka yega ni.” (Yakoba 5:7) Rogo gi zegino aboro amanga apai rogoho gbarakagbaraka re, si nikpakarapai boro duna hipai. Ani naida apai mangi fu rani nikina ipo. Ono tie, fugo Pauro nazungodi rani ani mangi gu kpiapai nga ga agu aboro nga “adikumbo akidohe mbiko idapase na hipai.” (AEbere 6:12; gu kekeapai du nibibirihe na nikikindigihe re, ani du kehe wo.) Oni duna nyemu ka pido Yekova. Nyenye unga rogo paradiso auru kpotosende nigu bawenepai nirengo ima rẽ ani pidihe!
21. (a) Ginipai ani ayugoho, ho ani amaa agu apai ni nga ga Kindo nibambatapai kumbatayo? (b) Ginipai ani ka sakapai tipaha rogo gu papara kekepai naye fuo gere?
21 Nirengo, ga Yesu rugute tipa boro gbata ga Mbori Kindo mbata ni gupai daada. Ho ani agbata ga Mbori Kindo ni mbata, ani nayugo gupai nani nga, ani nakido kuti Yekova, na si nga bangisa gene bata fu Kristano tipa ni raki kumbatayo. Ono tie, Yesu arugu rani a ani ‘naagbata kina ga Mbori rurupai mbata.’ Rogo gu papara kekepai naye fuo gere, ani nika bi ndu gupai du gu ngarasahe re ti ni niwenepai fu rani areme.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
• Nibipa aũzegino, gini ruru bipai zanga naga kina kubani kisusi Yesu angarasi rani ani du nani?
• Gine ani awirikaha be gu ga Yesu yugopai na kpiapai nadu tipa kameri na bangiri mbereke?
• Gini sino aKristano naundo rani ani naagbata kina ga Mbori Kindo mbata?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 19]
Dungu agu aboro nagi afugo Yesu angia rungorungo aboro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 21]
Gu kumukokumuko paranga kumba re akpinyemu gako kumuko susi gu ko akpinyemu Mbori
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 21]
Gu babagiahe Yesu afura tipa ko rogo gako sanza ambupa ahe dunduko tipa ka gbia kikiipa mbia fongo sa
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 22]
Ka ani aamanga ga Yekova sunge bakere gbe, ko asongoda rani asongoda