Ginihe Rengbe Oni Ka Fuhe Tipa Ka Nye Niunga Roni?
“Gine ka boro unda nga [ha] na ungani?”—MT. 16:26.
1. Tipagine Yesu aká ga Petero rugute ti ni?
KINA ngba Petero nazere ho bairako nga Yesu Kristo ape gupai ni “gbayaga” nga i nika rungosiko bambeda na ki imiko. Mbiko gu nyemuse Petero adu nani tipa Yesu, ko azako ki yaa: “Si turũ atura ti ro, Gbia; gi pai ayé nga sa ro wa sa te re.” Yesu asa giiko fu Petero na kini ngana gu kura abawiriki. Si nawiraha a nga kina gu bangisapai re nadu berã yó yo. Fuo gure, Yesu ki ya fu Petero wee: “Mo ké ku gii re yo, Satana! Asada nga mo fere; bambiko ga Mbori pai bangiro te, kina ga aboro apai du bangiro.”—Mk. 8:32, 33; Mt. 16:21-23.
2. Wai Yesu aringbisipa gu sunge nga ga apefuoko?
2 Agu afugo Yesu agumbaha berewe avura undo Petero ko ini ndu gupai ko aká gako arugute ti ni. Yesu ‘ayambu rimbasa koyo du ko ni na gako abawiriki,’ na ki yaa: “Gu boro ka akpi nyemu peka re ni mbu gani apai, ki tumba gani wagiwagi ngua ki nipeke re. Bambiko gu ni nakpi nyemu batasa ungani, ni aingisa ha aingisa; na gu ni nikaingisa ungani tipa re na Wene Pangbanga, ni abatasa ha abatasa.” (Mk. 8:34, 35) Ziazia tie, anga kina Yesu sa nambedi ka fu ungako nimotumo te, ono ko aima ino gupai a nga apefuoko nika fu ungayo afu gene ga Mbori sunge yo. Si adu nga ka i mangihe wo, i agbia bakere mosoro agbia.—Oni gedi Matayo 16:27.
3. (a) Gini ngbatunga sanahe Yesu sana agu aboro nani naadegatuyo fuko? (b) Ginipai ga Yesu ue sanahe avura tingida agu aboro nani naadegatuyo fuko?
3 Ti kina gu bangisa regbo re, Yesu asana asanahe ue nga agu asanahe nasa boro ní berẽ. Agu asanahe re nga: “Gini u du ti kumuko boro na gi zegino dunduko re, ka ni ingisi unga ni?” na “Gine ka boro unda nga [ha] na ungani?” (Mk. 8:36, 37) Karagapai tipa gu bambata sanahe re nitaataha tipa boro gi rogoyo. Ka boro kumuko na agu ahe du rogo zegino dunduko, ono ní ki kpi, undo dunga ti ni te. Aũkumuko naundo boro kinaho du ní ni niunga ní. Gu ga Yesu ue sanahe nga: “Gine ka boro unda nga [ha] na ungani?” si avura tingida agu aboro nagi gu sanahe re naapa gupai Satana akitingbaanga Eyobo nani ki yaa: “Agu ahe dunduko du be boro ni afu kina ha tipa ungani.” (Eyo. 2:4) Afugo Satana rengbe kadu nga rengo fu agu aboro airisonga Yekova ya. Dunguyo rengbe ka manga ai pai ka kuo agu andiko nga ga ruru mangapai tipa ka nye niungayo. Ono tie, gu bipai nga ga aKristano, si kia ti gure.
4. Tipagine nyakipa ga Yesu asanahe ti ni fu aKristano?
4 Ani ima rugatirani na gupai nga, Yesu ayengo ka fu auwa-kpotose, aũkumuko, na ka sa rani ani raki nigbangaha rogo gi zegino re te. Ono ko aye tipa ka zaka gene momu furani tipa ani gbia nyenye unga rogo ga Mbori vovo zegino. Sidu, gu maabangirise du ani nani tipa gu unga re, si ani abihe na nyanyakipaha. (Yo. 3:16) Kristano rengbe ka giarogo ga Yesu bambata sanahe nga si nayawee, “Gini u du ti kumuko boro na gi zegino dunduko re, ki zanga gu maabangirise nga ga nyenye unga?” Karagapai sani nga, Oó, u ho ti ni te. (1 Yo. 2:15-17) Tipa ani rengbe ka karagapai sa ga Yesu ue sanahe, si naida ani sana tirani na gi sanahe re nga, ‘Gini ahe na gini apai mi aida ka mbupaha awere tipa ka sigira gu maabangirise du tipa nyenye unga rogo ga Mbori vovo zegino?’ Gaani raka nayugopa wai nyaki gaani maabangirise na si nga gaani karagapai sa gu sanahe re.—Oni ringbisinga ha na Yoane 12:25.
5. Wai rengbe ani ka gbia gamunihe nga ga nyenye unga?
5 Ono tie, Yesu ayanga wee pai du ani nika mangaha amanga tipa ka ngbe nyenye unga nani te. Unga nga gamahe be Mbori, zavura gu wiri guruhe du berani awere re vurũ. Ani arengbanga ka ngbehe te watadu ka manga gupai nika sa rani ani rẽ nani te. Gu yangara gene rengbe ani ka gbia nyenye unga ngbaha nga ka ‘idapa Kristo Yesu’ naapa Yekova nga “[gu]ko nafu mosoro fu agu yo nagbata ko.” (Gara. 2:16; Eb. 11:6) Wa vura duhe wo, si naida aida ani yugu gaani idapase rogo mangapai, bambiko ‘idapase zanga mangaapai, si nikpikpihe.’ (Yak. 2:26) Sidu, ho ani aberã ni kurii gu sanahe Yesu asanaha, si naida ani wisigi pa agu apai ani aida ka mbupaha rogo gi zegino re naapa gupai ani aida ka mangaha fu Yekova nga gu nika yugo gupai nga ani nirengo na gu idapase du niungaha.
‘Kristo Aamanganga Gupai Ngba ti Kina Ko Te’
6. Ginipai Yesu aperesipaha rogo gako raka yo?
6 Kuba gupai nga Yesu moi berãko kuti agu ahe aboro arengbe ka gbiaha ti ragoko, ko amoi berãko kina kuti agu apai nadu na nyanyakipaha na ki mbupa gu sosodapai du tipa dungura aũzegino ka sa raka si doroma fu boro. Ko afu gako unga nimotumo fu Mbori na kini gisangbako. Kuba gupai nga ko naamanga kina agu apai nangba tiko, ko ayaa: “Mi namanga kina agu apai ngba ti [Mbori].” (Yo. 8:29) Wai Yesu afu ngbarago fu Mbori?
7, 8. (a) Wai Yesu afu tiko nimotumo, na gini mosoro ko agbiaha? (b) Gini sanahe si aida ani sana tirani nani?
7 Ti kura regbo sa, Yesu aya fu gako abawiriki wee: ‘Wiri boro ayenga i nimangi pako te, ono ko aye ka manga pa aboro, ka tumo dunguyo niungako.’ (Mt. 20:28) Mbata fu gu regbo re, ho Yesu atona ka ya fu apefuoko ni wee, regbo mbedi ko ‘tumo dunguyo niungako,’ Petero angarasiko ki ya ka ko penga pai wa gure tipa tiko ya. Wa si avura duwo, Yesu aaidanga na gupai re te. Ko afu ungako nimotumo tipa aboro. Wa Yesu afu ungako tipa ka tumo aboro, wenepai aapido ko kumbatayo. Mbori azingisiko bekpio na ki ‘moiko ku kumbabeko yo.’ (Amo. 2:32, 33) Rogo gi gene re, ko nga wene kpiapai furani.
8 Pauro afu arugute fu agu aKristano nadu Roma yo ka i ‘naamanganga kina agu apai ngba’ ti kina yó ya na ki tingidiyo na gupai nga zavura kina ‘Kristo, ko amanganga agu apai nangba ti kina ko te.’ (Rom. 15:1-3) Wa duhe tie were, ani amanga gu rugute gu mokedi re agumbaha tipa ka wirika Kristo?
Yekova Naida Ani Fu Guhe Fuko Ngbaa Kisusi
9. Ginipai nzunzu Kristano amanga ho ní akpara gani raka ni fu Mbori?
9 Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, ga Moize aNdiko adu na gupai rogoho nga i zaki gu kanga nangia Ebere rogo saba garã gani sunge watadu rogo “garã ngbiko ningbarago.” Ono tie, gu kurapai adu kinaho ka ní animangihe. Kangia kanga adu na nyemu bairani tiní, ní ani rengbe arengba ka sia gupai nga ka nye fu bairani dati kpio ní. (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 15:12, 16, 17.) Ani namangapai wakina gure ho ani akpara gaani raka ni fu Mbori. Ani nitirani naida ka manga gupai Mbori akpinyemuhe angianga gu ani akpinyemuhe ya. Wa ani manga gipai re, gure nga ani nayugo gaani nyemuse tipa Yekova na tipa ka mangasunge fuko nyenye kindi.
10. Wai duhe nga ani nga ga Mbori aboro ko aima ngbe yo? Gini ariapai gupai re amangaha na agu apai ani aberãha na gu ani amangaha?
10 Kangia oni nawisigo Ziazia Kekeapai awere na aDezire Yekova na kini tungusi wene pangbangaa, kini ndu kupati adunguratise, si daada ani tambua roni tipa gipai re. Ani naberãha nga oni nika kpara gaoni raka akpara barambeda fu Yekova na ki sana gu sanahe boro Etiopia asana Firipo nani ki yaa: “Gine naza re ti bapatiza?” (Amo. 8:35, 36) Fuo dupai wa gure, gu pagume du dagbaroni na Mbori nikadu wagu nangia ga agu aKristano Pauro ake waraga fuyó ki yaa: “Oni adu nga ni gaoni yo te; bambiko i angbe roni ni mosoro.” (1 Kor. 6:19, 20) Singia ani namaabangirani ka ga ku ngbangbaturũ yo watadu ka raka auru kpotosende ane, Yekova nga Bairarani ka singia ani aima kpara gaani raka fuko. Si naida gupai tie nga ani sovura kuti gbegberẽ nyemuapai na ki zanga “du ni ga aboro akanga.” (1 Kor. 7:23) Nangbaa gu momu nga ani du niga Yekova amoyambu ko naamangasunge nani wa gu ko akpinyemuhe!
11. Gini motumo i angarasa aKristano i fuhe, na rogoyo nzunzu nga gine, a wa si adu rogo ga Moize aNdiko?
11 Pauro azungodi akurako aidipase ki yaa: “Oni fú tironi ni unga ũmotumo, ni ziazia ha, si ngba fu Mbori, si nga boro gaoni mangapai.” (Rom. 12:1) Agu afugo re avura tingida agu aYuda nangia aKristano naapa agu amotumo nadu rogo gayó irisombori mbata fu i tona pekafuo Yesu. I aima ino gupai a nga rogo ga Moize aNdiko, si aidi boro fu kina gu nyaa ngba gbe nimotumo fu Yekova. Yekova anaaidanga na onyaonya he te. (Mara. 1:8, 13) Kina gu bangisapai re du tipa rani ho ani afu tirani ni ‘niunga ũmotumo.’ Si aidanga ani mbi ambi mbata be ahe ani kini mo ka fu kina yangara ahe fu Yekova te. Ho ani afu gaani raka ni fu Mbori, gure nga ani fu tirani na ome rani dunduko na agu ahe dunduko du berani na gaani abirĩ inohe. (Koro. 3:23) Wai rengbe ani ka manga gupai re nzunzu?
Oni Mangisunge na Gaoni Regbo Nitatamana
12, 13. Gine nga gene sa dagba agu akuraha ani afu guhe ngbaa kisusi fu Yekova?
12 Gene sa dagba agu akuraha ani afu guhe fu Yekova ngbaa kisusi, si nga mangasunge na gaani regbo nitatamana. (Oni gedi AEfeso 5:15, 16.) Gipai re naida na rugatise. Gu maapai kurii akurase du rogo zegino gbiati gu zangarengba du ani nani nasa rani ani naadia gaani regbo kina gene agu apai ngbaa tirani. Rengo ngaha nga, “ahe na regboho ti ni dunduko.” Regbo wasa na regbo sunge-marã tipa ka manga gu gaani asunge nga ga aKristano. (Batu. 3:1) Ono tie, ka ani naganga kina kubani ya, si naida ani mangisunge na gaani regbo nitatamana.
13 Ho Pauro anduni ku Atenai yo, ko akparia gupai ngawee “aboro Atenai na . . . aboro kura aringara nadu yo dunduko, i amanga nga kura pai te kina gia pa vovo pai.” (Amo. 17:21) Dungu aboro areme na gberesa gayó regbo wakina gure. Agu ahe nagberesa regbo areme be aboro si nga bi terevizioni, ngi agu ambaro du rogo terevizioni, na weteka rago rogo Internet. Kura badungu apai kinaho nagberesa regbo berani. Ka ani mbu agu apai re si naarima rani, si rengba ka gberesapa agu apai nga ga toro berani. Si rengbe arengba ka sa rani a ani bi gupai nga regbo berani tipa ka manga “agu apai duna nyanyakipaha gbe” te, nga agu apai nabipa iriso Yekova.—Frp. 1:9, 10, NW.
14. Gini asanahe si aida ani wisigihe wenengai?
14 Wangia ani agu amoyambu naima kpara gayó raka fu Yekova, ani sananga tirani ki yaa, ‘Ya mo agu apai mi naamangaha na aʹuru dunduko, geda Ziazia Kekeapai nidu dagbaha, berãkuriipai, na kparakpee?’ (Tam. 77:12; 119:97; 1 Tesa. 5:17) ‘Mi naakpara regbo tipa ka mbakada tire tipa adunguratise? Mi naangarasa kura aboro nikaraga mi pai kuti agu asanahe i afuhe ba dunguratise yo?’ (Tam. 122:1; Eb. 2:12) Fugo Mbori nayawee Pauro gbiati abadiangbako adi bakere regbo “gbe nigumba pai agumba gbayaga mbiko Gbia nafu he ni dezire sa pa gako undahe.” (Amo. 14:3) Ya mo oni rengbe ka aria agu apai du tipa roni tipa si fu regbo furoni tipa tungusapai “gbe,” isoke ni abazakigene?—Oni gedi AEbere 13:15.
15. Wai abaakumba amangasunge na gu regbo du beyo nitatamana?
15 Ho gu mokedi nangia Pauro gbiati gu kura akumba anduni kurogo gu dungurati nadu Andiokia yo, ‘i aima yo na abawiriki tipa gbanga rago’ tipa ka ngarasa yó. (Amo. 14:28) Kinawo duhe areme a. Agu abaakumba duna nyemuse, i nadia regbo na awirinayo ka nyakasa yó. Kupati tungusapai, abaakumba namangasunge nyanyakii ka ngerafuo akandoro, ka gbata agura ingi, ka undo agura du na kaza na kini mangi gu kura asunge rogo dungurati. Kangia oni nga gu wirina naima zio bapatiza, ya mo agu apai du tipa roni si nambugene furoni oni gbata gene tipa ka rẽ tipa gu sunge re?
16. Gine nga gu kura gene rengbe ani ka ‘manga gupai ngba angba [ngbaha] fu agu aboro duna ani ti idapase’?
16 Dungu aboro nagbia ngbarago ho i afu undo ni fu agu aboro pa gayó ahe nagberẽ be gu mangapai nga ga aboro watadu be gu gberango naye be gu mangaapai nga ga ome zegino. Nikpiapai, wirinarani du garãri nga 65 namangasunge Betere yo anaandu gbanga anunguro tipa ka ndu ka undo aboro. Tipagine ri anaadia regbo gari ongoda ti ni tipa ka ndu ka manga agi apai re? Ri nayaa: “Wa si avura du nga mi aadunga na inohe rogo nyanyakipa sunge te, si anidu fere nimomu mi naamanga kina agu asunge mi anirẽ nani. Pa bi mi gu nyanyaki idapase nga ga awirinami pa gayó ahe nagberẽ angarasi re bakere gbe.” Kurigure, dungu awirina naundo sunge dudua aBambu Kindo na aBambu Kikindigi aDunguratise. Wa ani amanga agi asunge re, gure nga ani ‘naamanga gupai ngba angba fu agu aboro duna ani ti idapase.’—Gara. 6:10.
“Mi Na Oni ti Arago Dũ”
17. Ginihe kina boro oni narengbe ka mbu paha tipa nyenye unga?
17 Regbo ima mbeda tipa i rogodi agu aboro kusayo kparatiyo ti Mbori. Ani ainongo gu regbo nzunzu si nika manga te. Ono gu ini ani he nga, gu regbo nye koyo, si nikina ‘guruhe’ na “gi zegino re nago ago.” (Oni gedi 1 AKorindo 7:29-31.) Gupai re nasa rani ani girogo ga Yesu sanahe wenengai nga gu nayaa: “Gine ka boro unda nga [ha] na ungani?” Ani nika manga agu apai dunduko Yekova aida ani mangihe tipa ka gbia “gu unga nga ndikidi unga.” (1 Tim. 6:19) Nirengo, si ninyanyakipa pai ani irisi gu arugute Yesu afuhe tipa ‘pekafuoko’ na tipa ‘gbata ga Mbori ngbii mbata.’—Mt. 6:31-33; 24:13.
18. Gini kido du ani nani na tipagine?
18 Nirengo, anga pa pefuo Yesu nitaatapai ti aregbo dunduko te. A wa Yesu agumbaha, pa peka yó fuo Yesu aye na kpioyo rogo gi zegino re. Wa vura duhe wo, ani nane agu aʹasada nasa rani ani bihe nga ‘turũ [kereapai] atura tirani.’ Ani na idapase kuti gu kidohe Yesu afuhe fu gu mbedimbedi aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã ki yaa: “Mi na oni ti arago dũ, ki da ti digida zegino.” (Mt. 28:20) Sidu tie, ani mangisunge na gaani regbo na gaani abirĩ inohe tingba ga Yekova sunge a wa rengbe omerani nani. Wa ani nikaa mangaha were, gure nga ani nayugo nani nga ani naakido ya Yekova nika banda rani abanda ti regbo bakere gberãngbii watadu ka zingisa rani bekpio ani raki rogo vovo zegino. (Eb. 6:10) Pa manga ani he wo nika yugo gupai nga ani naabi raka na nyanyakipaha.
Gaoni Akaragapai Nga Gine?
• Wai Yesu ayugu gupai nga ko na nyemu ka mangasunge fu Mbori na fu aboro?
• Tipagine si aida ti ni boro kpara gani raka fu Mbori na wai du ní amangaha?
• Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, gini agamahe Yekova anaaida nani, na ginipai rengbe ani ka wirikaha behe?
• Wai rengbe ani ka mangasunge na gaani regbo nitatamana?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]
Yesu anaamanga kina agu apai nangba ti Mbori
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 28]
Agu aYisaraere nadu na nyemu Mbori tiyó anaafuka agu agamahe nangba gbe tipa si songodi ndikidi irisombori
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 29]
Ani nafu ngbarago fu Mbori nimanga ani sunge na gaani regbo nitatamana