Gupai Amaraika Amangaha Fu Aboro

“Fuo agi apai re, mi ki bi kura maraika ko nizorõ ngbangbaturũ yo, du na bakere tandu: kpotosende ki ha aha be gako taarimo. Ko ki poi ni bakere fugo, niya, ‘Si ti, si ti, nga Babera gu bakere bakporo [re]!’”—YUGOTI 18:1, 2.

1, 2. Gine nayugo gupai nga Yekova namangasunge na amaraika tipa i mangi gupai ko akpinyemuhe?

GU GBINZA mokedi nangia Yoane agbia yuguyugupai nadu tipa agu apai si adu nga si nika manga gizo kumbatayo. I ayuguhe fuko baraho ko aduni rogo gu kisanga nga ga Patemo. Na ko abihe ho ko aduni “rogo Toro yo ti rago Gbia.” Gu uru re atona ho i amoi Yesu ni ni bakindo rogo gu garã nangia 1914 na si adu ziazia nga gu uru re nika digo ti digido gako Zogarago Tipa Agarã Kutu.—Yugoti 1:10.

² Anga kina boro Yekova Mbori nayugu gi yugoti re fu Yoane te. Ono Yekova ayuguhe fuko rogo maraika yo. Yugoti 1:1 nayaa: “Gu yugoti nga ga Yesu Kristo, nga gu Mbori afu he fu ko ko yugu he fu gako amoyambu, nga agu apai nikamanga mbembedi. Ko ki kedi he ku be gako maraika ki niyugu he fu gako moyambu nga Yoane.” Yekova amangisunge na amaraika rogo Yesu yo tipa ka yugo gu iiriwoapai nga gu nabipa “rago Gbia.” Ti kura regbo sa, Yoane ‘abi kura maraika ko nizorõ ngbangbaturũ yo, nadu na bakere tandu.’ Gini sunge du i afuhe fu gu maraika re? ‘Ko apoi nibakere fugo, niyaa, “Si ti, si ti, nga Babera gu bakere bakporo [re]!”’ (Yugoti 18:1, 2) Gu maraika nadu na bakere ome re agbia gu mamu nga ga takapande pa tigo Babera Duna Bakere Ome Ti Ni, nga bariwara ngbii zire pambori. Rogo gi gene re, batikangoho ti ni nga Yekova namangasunge na amaraika ngba nyanyaki gene i mangi gupai ko akpinyemuhe te. Mbata fu wisigo ani pai futufutu tipa gu sunge amaraika amangaha rogo ga Mbori ringbisapai yo, naapa wai si abi rani, si naida ani makiapai tipa wai amaraika aenge.

Wai Du Amaraika Aenge?

3. Gini iraira bipai du dungu aboro nani tipa amaraika?

³ Dungu amirioni aboro areme ima ida na gupai nga amaraika kinaho ti ni. Ono badungu yó na kina iraira bipai tipa yó naapa enga yó. Nikpiapai, bete aboro pambori naberãha nga ho gayo boro nikpi ni, gure nga Mbori ima yamba ní ku ngbangbaturũ yo tipa ní du ni maraika naako. Ya mo gure nga gupai Fugo Mbori ayugoho tipa pa enga amaraika, naapa raka yó gbiati ndu gupai ko akusiyo ti ni?

4. Ginipai Ziazia Kekeapai apehe furani tipa pa enga amaraika?

⁴ Gu bangbasia maraika duna bakere ome tiko na kidu na pagbia beko, ko nga gayo gbia nga bakumba maraika, i nayamba ko nga Mikaere. (Yuda 9) Yesu Kristo du nga gi maraika re. (1 ATesaroniko 4:16) Ho Yekova aidi gupai ni nga ko naida kadu nga Bakusiahe, gu bambata he ko akusihe angia kina Wiriko ni maraika. (Yugoti 3:14) Kusa, Yekova afu sunge fu gi bambata Wiriko re ko kusi gu kura amaraika dunduko. (AKorosaio 1:15-17) Ho Yekova aafura ni tipa agu awiriko nga amaraika re, ko asana gu iriiripa bakumba nangia Eyobo ki yaa: “Wari mo adu ni ni gu rago mi amoi mburu kpotosende? Mo gúmba ha fere, ka mo duna rugatinapai. . . . Da namoi mbia tukpu he? Ni gu rago ho akerekuru ngbawiso abi bia ni wa sa, awiri Mbori dunduko ki ningbiko ni ngbarago?” (Eyobo 38:4, 6, 7) Ziazia tie, amaraika nga ga Mbori kusikusiahe ko aima kusa yó bakuru kusayo mbata fu ko kusi aboro.

5. Wai du amaraika nikparakakparaka yó kurogo arikayo?

⁵ Sa AKorindo 14:33 naaya: “A nga Mbori ni Mbori ruguzuruguzu apai te ono [ko nga Mbori] zereda.” Mbiko gipai re, agu awiri Yekova nga amaraika, i kparaka yó kurogo arikayo biata: (1) Aserafa nga aguyo namangasunge wa amoyambu pati ga Mbori mbatabakindo, na kini takipande padu ko ziazia, na kini banda airisiko i du gigirii rogo toroyo, (2) Akeruba nga aguyo nabandapa ga Yekova bakere pagbia, na (3) kura amaraika tigayo natakapande gupai ko akpinyemuhe. (Atambuahe 103:20; Yesaya 6:1-3; Yezekere 10:3-5; Daniere 7:10) Gini kura ngbatunga agene duho berewe agi amaraika re amangapai ngbaha na aboro?—Yugoti 5:11.

Gini Sunge Amaraika Amangaha?

6. Wai Yekova amangisunge na akeruba nibi gupai nadu ati Edene yo?

⁶ Gu bambata ba furayo tipa amaraika rogoho nga Bambatapai 3:24, yo ani ageda gupai ni nga: “[Yekova] ado kumba . . . ku zegi yo; ko ki moi akeruba ati Edene yo ku uroyo, na basape wa mirã we si nisaki tihe asaka rogo arago dunduko kirikiri, ka banda gene ngua unga.” Agi akeruba re asaha nigasigasipai fu Adamu na Eva i karagatiyo kurogo gu bambata kpuyo nangia ati re. Gipai re amangi ti tonatona gu pangbangaa nga ga pa enga aboro. Gini sunge amaraika naamangaha natona ti gu regbo re ki da ku areme?

7. Gu fugo i asaha kurogo pa-Zande nga “maraika,” gine rogoyo ayugoho nibipa gu sunge i amangaha?

⁷ Ziazia Kekeapai fura tipa amaraika wa bara 400. Gu pa-Ebere na pa-Giriki i asaha nga “maraika,” rogoyo nga “mokedi.” Sidu, Mbori anaakeda amaraika i niiye ka gumbapai fu aboro. A wa kparia ani he rogo gu bambata agenewaraga ue du rogo gi papara kekeapai re, Yekova amangisunge na maraika ko takipande gako pangbangaa fu gu mokedi nangia Yoane.

8, 9. (a) Gine paye maraika fuo Manoa na diako amangihe naayó? (b) Ginipai rengbe abaagude ka wirikaha ti paye maraika fuo Manoa?

⁸ Mbori namangasunge a na amaraika i fu undo fu gako amoyambu na kini ngarasi yó auru kpotosende. Nikpiapai, bakurukusayo ti gu regbo nangia ga aBasapungbangaa Yisaraere yo, Manoa na diako adu ni airazangada na kini kpinyemu gude. Yekova akedi gako maraika ko ye ka tingida dia Manoa na gupai nga ri nikadu na gude. Gu pangbangaa re naya furani wee: “Mo adu na mobara ki batika kumbagude. I akpe nga mangeriko ni kperi te, bambiko gi gude re adu ni boro Nazara fu Mbori tona kina rukumbu yo; ko atona batasa aYisaraere be aFereseto.”—Abasapungbanga 13:1-5.

⁹ Niyangaraha, dia Manoa abatika kumbagude nga Samusona, nga gu kumba nada kusa nigu baworimo aboro naini pako wenengai rogo gu pangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai. (Abasapungbanga 13:24) Mbata fu i batika gu gude re, Manoa asanahe tipa gu maraika re karaga tiko berewe tipa ka ruga yó naapa wai i nika sonosa gu gude re. Manoa asanahe ki yaa: “Gu kumbagude re adu ni gini ngbatunga gude, ani amanga waĩ tipa ko?” Ga Yekova maraika afugu kina gu bangisa rugute ko aima fuhe mbata fu dia Manoa. (Abasapungbanga 13:6-14) Nairiwo gu wasa Manoa agbiaha ti gu regbo re! Areme, amaraika afuranga na aboro wo berewe te, ono wakina Manoa, abaagude rengbe arengba ka gbata agu arugute nga ga Yekova tipa ka ruga awiriyo nani.—AEfeso 6:4.

10, 11. (a) Gine pada gu riivura nangia ga Suria yó amangi Erisa nani gbiati gako moyambu? (b) Gini undo rengbe ani ka gbiaha ti makia ani gi pangbangaa namangi re?

¹⁰ Gu kura iiriwo kpiapai kinaho nibi gu undo nga ga amaraika namangi ti regbo gu nebi nangia Erisa. Erisa anaaraka rogo gu gbata nangia Datana nadu Yisaraere yo. Rogo gu kura uru sa, ho ga Erisa moyambu azingi ni ngbatutu wiso na ki ngere ku zegiyo, ko angere ki bi gupai nga abanzengere ima runguru pati gbata na afarasi gbiati angbagidavura. Gupai namangi nga gu Bakindo nangia ga Suria ko, ko nakedi gu kere ome nga ga abanzengere re tipa i ndu ka zio Erisa. Ginipai ga Erisa moyambu amangihe? Ko aima duna gunde, isoke kini mangi mbangirimbangiri, kini kpari kuari niyaa: “Ako, bairare! Ani amánga waĩ?” Tipa ko, maabangirise aadunga berewe te. Ono Erisa akaragapai fuko ki yaa: “Ka mo gúnde nga ya, bambiko agu yo du na ani i ngee ti agu yo du na yo.” Ginipai Erisa aaberãha na agi afugo ko agumbaha re?—2 Abakindo 6:11-16.

¹¹ Erisa aima inoho nga rimbasa amaraika gudu kinaho tipa ka undoko. Ono tie, gako moyambu aabingo yó te. Sidu “Erisa ki ta kpara niya, ‘Ako Yekova, mi nakpara foro, mo zá bangiriko, ko bi agi apai re.’ Yekova ki za bangiri gu paranga re; ko ki bi he, nga afarasi na angbagidavura nga ga we ki du kirikiri pati Erisa ri bagangara ni badungu ra.” (2 Abakindo 6:17) Gako moyambu kini ruho tie ka bi rimbasa amaraika. Ka ani du na gu dudungurobipai nga ga toro, ani rugutirani aruga nani nga amaraika, i dunduko kina tii gu rugapai nga ga Yekova na ga Yesu Kristo, na kini fu undo fu ga Yekova amoyambu na kini banda yó.

Gu Undo Nga ga Amaraika ti Regbo Kristo

12. Gini wasa na ngarasaro Maria agbiaha be gu maraika nga Gaburere?

¹² Ani makianga gu wasa gu ngasu dee ni Yuda nangia Maria agbiaha ti gu regbo ri agi gu pangbangaa nga: “Mo nikadu na mobara rukumburo yo, ki batika gude, ki yambu rimoko nga Yesu.” Gu maraika Mbori akedi ko na gi pangbangaa re angia Gaburere. Mbata fu ko gumba gi baiiriwo pangbangaa re furi, ko aya furi: “Ka mo gunde nga ya, Maria, bambiko Mbori ngba na mo.” (Ruka 1:26, 27, 30, 31) Nairiwo gu wasa na ngarasaro Maria avura gbiaha ho maraika ape gupai ni furi nga ri aima ngba bangiri Mbori!

13. Wai amaraika aundo Yesu?

¹³ Gu kura kpiapai nga gu nabipa ga amaraika undo amangi ti gu regbo Yesu asovura kuti agu aʹasada biata Satana aye nani fuko ngbakungba yo. Gu pangbangaa re naya furani wee ti digido agu aʹasada re, “Bakitingbanga ki guari pati ko; oni ngére, amaraika ki ye ki mangi pa ko.” (Matayo 4:1-11) Gu kurapai amangi berewe teketeke wakina gure mbata fu gu yuru Yesu akpi rogoho. Ho Yesu aduni rogo arungosi, ko akuku sande ki tona ka kparakpee kini yaa: “‘Buba, ka mo nakpi nyemu he, mo dí gi inga be re re. Ono ka si du nga wa mi akpi nyemu he ya, ono wa kina mo akpi nyemu he.’ Maraika ki ye koyo du ko ni, ki ninyakasi ko.” (Ruka 22:42, 43) Ono gini ngbatunga undo nga ga amaraika ani agbiaha areme?

Gu Undo Nga ga Amaraika Areme

14. Gini arungosi aDezire Yekova ahihe ti gi gaani regbo re, na gini sangbanaha si aye nani?

¹⁴ Ho ani amakiapa gu sunge tungusapai ni nga ga aDezire Yekova ti gi gaani regbo re, ya mo ani abingo gu undo nga ga amaraika rogoho tee? Nikpiapai, ga Yekova amoyambu aima ru nyanyakii fu gu kere azubohe nangia ga Nazi Germani yo na Putu yo ku dioyo mbata fu gu Ue Vura Nga ga Zegino. (1939-1945) Tii gu zogarago nangia ga aKatoriko Itaria yo, Sepania yo na Portugal yo, i aima ru nyanyakii fu arungosi nigbangaha. Tipa dungu agarã, i anaahi arungosi be agu abazogo nangia ga Soviet Union yó na be agu aringara naangbe naayó. Gu kura kpiapai berewe duho, si nga agu arungosi aDezire Yekova ahihe rogo agu aringara nga ga Afirika.a Bambeda kusayo, ga Yekova amoyambu ahi arungosi nibakiakia rogo gu ringara nga Georgia. Satana aʹasadi na omeko dunduko ka rugusa gu mangapai nga ga aDezire Yekova yo. Wa si avura duwo, i aima bata be agu asogote re wadu yó niriigbu na kini zugo kina kumbatayo. Agi apai re wo mbiko gu kura bandahe amaraika amangaha tipa yó.—Atambuahe 34:7; Daniere 3:28; 6:22.

15, 16. Gini undo amaraika afuhe fu aDezire Yekova rogo gu gayó sunge tungusapai i amangaha rogo zegino dunduko?

¹⁵ Gu sunge i afuhe fu aDezire Yekova, i nabihe na nyanyakipaha. Si nga sunge tungusa gu wene pangbangaa nga ga Kindo rogo zegino dunduko na sunge sa aboro ni abawiriki nga aguyo duna nyemu rengo tiyo. (Matayo 28:19, 20) Ono tie, i ima rugatiyo nani nga i arengbanga ka digiso gi sunge re nisayo zanga gu undo nga ga amaraika te. Sidu tie, gupai gumbayo ho rogo Yugoti 14:6, 7, si du nga gu banguapai nangarasa yó. Ani nagedaha niyaa: “Mi [gu mokedi nangia Yoane] ki bi kura maraika, ko nigu bebere ngbangbaturũ yo, nyenye pangbanga ki du ngbako yo ka tungusa ha fu agu yo dunduko naraka auru kpotosende, nafu arikaaboro, na ngbatunga aboro, na ngbatunga afugoyo, na aboro; ko ki poi ni bakere fugo, niya, ‘Oni gúnde ti Mbori, ki taasi rimoko; bambiko rago gako sapangbanga da; oni írisi gu ko naamangi ngbangbaturũ na kpotosende, na baime, na agugaabi aime.’”

¹⁶ Agi afugo re nayugo gupai ziazia nga, gu bakere sunge tungusa wene pangbangaa aDezire Yekova amangaha rogo zegino dunduko, si nisongodisongodihe be gu undohe gbiati rugapai nga ga amaraika. Yekova namangasunge na amaraika i niiye na agu aboro duna nyemu rengo fuo gako amoyambu. Amaraika nanungusa aDezire a i ndu ka gbia agu aboro duna ruru ngbaduyó yo. Gipai re nasakarogo gupai furani aDezire Yekova nigbia boro ti ni rogo kpakarapai ti kina boro gu regbo nzunzu ní aida gu undo nga ga toro. Anga si nga gu kungbopai namanga nisaha te.

Gu Nyanyakipa Sunge Amaraika Nika Mangaha Kumbatayo

17. Ginipai namangi aAsuro ho bangisa maraika asovura ni naayó?

¹⁷ Kurii gupai nga amaraika namangasunge ni amokedi kaa nyakasa airisi Yekova, i na gu kura aringbisapai beyo i amangaha. Bakuru kusayo, i anaatakapande ga Yekova sapangbangaa. Nikpiapai, bakere rimbasa abanzengere nga ga aAsuro yó aserekpo vura kuti Yerusarema rogo muambe kama agarã M.B.K. Ga Yekova karagapai adu wai kuti gipai re? Ko ayaa: “Mi abanda gi bakporo re ka batasa ha, mbiko kina gimi apai na mbiko ga gi moyambu pai nga [Davide].” Gu pangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai nape gupai furani namangi. Si nayaa: “Si adu wa gere ni gu yuru re, ga Yekova maraika ki kuru, ki imi aAsuro rogo gayó bataya wa aboro 185,000. Ho aboro azingi ni ngbatutu wiso, oni ngere, agu yo re ki du ni kina ku kangba aboro dunduko.” (2 Abakindo 19:34, 35) Nairiwo wai umba ome agu abanzengere nga awiri aboro ka ani ringbisihe na ome bangisa maraika gbua sa!

18, 19. Gini nyanyakipa sunge amaraika nika mangaha barambeda kumbatayo, na wai si nika mangapai na ngbatunga aboro?

¹⁸ Bambeda kumbatayo, amaraika nika manga ga Mbori sarangbangaa. Yesu nika ye “na amaraika gako tandu ni mirã we.” Gayó sunge nikangia ka “íra bape fu agu . . . [aboro] aina nga Mbori ya, na agu yo agia nga sangba wene pangbanga nga ga gaani Gbia Yesu ya.” (2 ATesaroniko 1:7, 8) Nairiwo wai gi sangbanapai re nikadu na ome kurii aboro! Agu aboro ká tipa ka gia gu wene pangbangaa du tipa ga Mbori Kindo nga gu ga Mbori amoyambu atakapandehe awere rogo zegino dunduko, i aimo yó aimo. Kina agu aboro sa nagbata Yekova, nagbata rurupai, na kini gbata gene kadu na umbasitise, i Yekova nika ‘õka yo rago gako zinga,’ na ka gbegberẽpai amanganga yó ya.—Zefania 2:3.

¹⁹ Ani rengbe kadu na ngbarago tipa gupai nga Yekova namangasunge na gako nyanyaki amaraika tipa i niiundo airisiko na kini nyakasi yó auru kpotosende. Pa ruga ani tirani na gu sunge amaraika amangaha rogo ga Mbori ringbisapai nafu wasa furani, wa vura duhe nga gu kura amaraika kinaho naima samungu kuti Yekova ki ye kutii ga Satana pagbia vurũ. Gu papara kekeapai naye fuo gere nika saka gu kura apai duho ka ndikidi aKristano mangihe tipa ka bandatiyo be gu kere mangaapai nga ga Satana na gako gbegberẽ adaimona.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Ginipai Wiriki Oni He?

• Wai du amaraika aenge?

• Wai Mbori amangisunge na amaraika ti agu aregbo i ake Ziazia Kekeapai?

• Gine Yugoti 14:6, 7 agumbaha tipa gu sunge amaraika amangaha?

• Gini nyanyakipa sunge amaraika nika mangaha barambeda kumbatayo?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]

Maraika angarasi Manoa na diako

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]

“Agu yo du na ani i ngee ti agu yo du na yo”