Oni Duna Kakaka Nyemu Ga Yekova Bambu!

“Nyemu ga bambu arika re arika.”—YO. 2:17.

1, 2. Rogo gu garã nangia 30 F.B.K., ginipai Yesu amangihe Yekaru yo, na tipagine ko amangihe ti ni?

ONI bingo gupai namangi rago Pumbo Susiri rogo gu garã nangia 30 F.B.K. Mbu adiwi koyo sita kuti gu regbo re, Yesu atona gako sunge auru kpotosende. Ko andu ku Yerusarema yo. Ho ko adani Yekaru yo, ko abi aboro nga “agu yo nanababaga abaabagara na akandoro na ambipo, na abaundaamarã.” Yesu agbandaka ga agu ababagiahe ahe re kusayo na gayó anyaa na ki do yó ku zagiyo. Yesu agbandaka agu amarã naadu rogo gayó agbaguda, ki vavagadi gayó ambisa. Ko ki zinahe fu aguyo naabaga ambipo tipa i rogo gayó ambipo ki ga.—Yo. 2:13-16.

² Gupai Yesu amangihe re ayugupa wai ko aaberãpa yekaru, sidu, ko ayaa: “Ka oni sá nga ga Buba bambu ni bambu bagaahe ya.” Gako abawiriki abi gipai re i ki tingidi gupai Davide akehe bakuru kusayo ki yaa: “Nyemu ga bambu arika re arika.”—Yo. 2:16, 17; Tam. 69:9.

3. Gini sanahe si aida ani sana tirani nani nibipa ga Yekova bambu?

³ Gu kakaka nyemu ga Mbori bambu nadu ti Yesu, si nasako ko mangipai wa gure. Rogo gi 21 kama agarã ani araka rogoho re, aKristano bangeyo naima susa amirioni saba duna kakaka nyemu ga Yekova bambu tiyó. Wa du ani nibasasa dunduko, si daada ani sana tirani ki yaa, ‘Wai rengbe mi ka kiiso gimi nyemuse tipa ga Yekova bambu?’ Tipa ani karagapai kuti gu sanahe re, ani iningo guhe mbata nga gu ga Yekova bambu du areme. Fuoho, ani ki wisigi apai tipa bete agu aboro gumbayo payo rogo Ziazia Kekeapai nadu na kakaka nyemu ga Yekova bambu. Agu apangbanga du tipa yó, i akehe tipa ani ‘wirikipai’ behe, na si rengbe ka sa rani ani duna nyemu ga Yekova bambu bakere gbe.—Rom. 15:4.

Gu ga Mbori Bambu Nadumbata na gu Du Awere

4. Gu yekaru Soromo aduaha adu tipa gini sunge?

⁴ Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, ga Mbori yekaru adu Yerusarema yo. Rengo ngaha nga Yekova anaarakanga rogo gu yekaru re te. Ko ayaa: “Ngbangbaturũ nga gi mbata bakindo kpotosende nga gbada ndure; gini ngbatunga bambu oni ka dua ha fere? gi baongoda nikangia gine?” (Yes. 66:1) Wa si avura duwo, gu yekaru i aduaha ti regbo ga Soromo zogarago angia gu bakere ba i anaairiso Yekova rogoho, na yo i anaafu akpee ni fu Yekova.—1 Aba. 8:27-30.

5. Ginihe duti gi gaani regbo re gu yekaru Soromo aduaha aayugopaha kumbatayo?

⁵ Areme, anga ga Yekova bambu nga ndikidi bambu du nimeemehe Yerusarema yo watadu rogo kura rago te, ono si nga gu mbakadapai du tipa iriso Yekova riimburu gu motumo tumorii nga ga Kristo. Gu ga Yekova ruru amoyambu dunduko du auru kpotosende, i nikodikodiyo kaa iriso Yekova rogo gako yekaru nga ga toro.—Yes. 60:4, 8, 13; Amo. 17:24; Eb. 8:5; 9:24.

6. Gini abakindo aYuda nadu ngangaraa gbe tipa ndikidi irisombori?

⁶ Fuo kparaka aYisaraere tiyó kurogo aringara ue nangia ga aYisaraere ku nodiyo na ga Yuda ku sudiyo rogo gu garã nangia 997 M.B.K., abakindo 4 gbua dagba agu abakindo nadu 19 nazogo Yuda nadu ngangaraa gbe tipa ndikidi irisombori. I nangia Asa, Yosefata, Izikiya, na Yosiya. Gini nyanyakipa apai rengbe ani ka wirikaha ti agu apai i amangihe?

Gu Sunge Boro Amangaha na Ngbaduniyo Dũ, Si Naye na Amaku

7, 8. (a) Gini ngbatunga sunge Yekova afu maku fu boro mbikoho? (b) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gupai Asa amangihe?

⁷ Ti regbo ga Asa zogarago, Yekova asa aboro ni anebi i nirugu gako aboro i nye kuti rurupai. Nikpiapai, Ziazia Kekeapai naya furani wee, Asa agisangba gu nebi nangia Azaraya, nangia wiri Odede. (Oni gedi 2 Pekapai15:1-8.) Asa arũ vovo andiko nga gu nakodi aboro Yuda sa na gu bakere rimbasa aboro naye ku Yerusarema yo tipa bakere dunguratise rogo gu kindo nangia ga aYisaraere nadu ku nodiyo. I dunduko agumbapa gayó diaberã kaa iriso kina Yekova sa. Pangbanga gupai re nayaa: “I ki zunga he fu Yekova ni bakere wawa, na ngbiko, na ambanya, na anambongo. AYudo dunduko ki ningi mbiko gu zunga he re; bambiko i azunga he na kpoto yo yo dũ, ki nigbata ko na nyemu ko ti yo dũ, i ki bi ko, Yekova ki fu zereda fu yo pati yo kirikiri.” (2 Peka 15:9-15) Teketeke wakina gure a, Yekova nika fu maku afu fu agu aboro nairisoko na kpotoyo yo dũ.—Mk. 12:30.

⁸ Ono tie, rago agberẽ agberã ti Asa ho gu babiapai nangia Anani aruguko ni. (2 Peka 16:7-10) Ginipai ani naamangaha ho Yekova nifu rugute ni furani vurube agu aKristano nga abaakumba? Ya mo ani nidi gu rugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai re kugume ka rago agberãnga tirani ya?

9. Gini kerepai naadusio Yosefata na aboro Yuda, na ginipai i amangihe sani?

⁹ Yosefata azogorago nibakindo Yuda yo rogo bawe kama agarã M.B.K. AAmono, aMoabo, gbiati agu aboro nanaaraka Seira yo nga gu ringara nadu na agangara rogoho, i aserekpo bakindo Yosefata na aboro Yuda. Wa si avura du nga ko aduna gunde, ginipai ko amangihe? Ko gbiati agu akumba nadu naako adunguratiyo na adiako na awiriko kurogo ga Yekova bambu tipa ka kpara fuko. (Oni gedi 2 Pekapai 20:3-6.) Ringbisihe kuti afugo Soromo nga gu ko agumbaha mbata ti regbo kpara yekaru fu Yekova, Yosefata azungodi Yekova ki yaa: “Ako gaani Mbori, mo asapa nga ngbanga yo te? Bambiko ome ti rani kuti gi bakere rimbasa naye sa rani te re. Ani aina nga gu pai ka ani mangi he a te, ono bangirani ti kina ro.” (2 Peka 20:12, 13) Fuo kpara Yosefata, ga Yekova toro aye “dagba gbuu” kurii Yaziere nangia ngbatunga Revi, ko ki tona ka gumba agu apai nanyakasi aboro.—Oni gedi 2 Pekapai 20:14-17.

10. (a) Wai Yosefata na aboro Yuda agbia arugute? (b) Wai rengbe ani ka yugo gaani tambuahe tipa agu arugute Yekova afuhe furani ti gi gaani regbo re?

¹⁰ Ti gu regbo nadu re, Yekova afura fu Yosefata na agu aboro nadu Yuda yo vurube Yaziere. Ti gi gaani aregbo re a, ani nagbia wasa gbiati arugute vurube gu riko nga ga ruru kangara moyambu. Nirengo, si naida ani naamangapai kina kubani sa na abaakumba, nga agu aboro namangasunge kakaka ka ngarasa rani, na ani kini mangi agu arugute ‘ruru kangara moyambu’ afuhe furani.—Mt. 24:45; 1 Tesa. 5:12, 13.

11, 12. Ginipai ani awirikaha be gupai namangi fu Yosefata na aboro Yuda?

¹¹ A wa Yosefata gbiati gako aboro adunguratiyo ka gbata arugute be Yekova, si naida ani naamangapai wakina gure ki zanga mbu dunguratirani na akuarani. Ka si du nga ani nagbiatirani na akpakarapai ti kura aregbo, ka ani ainongo gupai ka ani mangihe ya, si naida ani pefuo gu kpiapai nga ga Yosefata gbiati agu aboro nadu ringara Yuda yo wa i aduna kido kuti Yekova rogo apai dunduko. (Snz. 3:5, 6; Frp. 4:6, 7) Ka ani avuranga du rogo kodatise na awirinarani ya, gu kpee ani akparaha fu Yekova naundo rani ani bi gupai nga ani nisarani te, ono ani dagba ‘awirinarani du rogo zegino’ dunduko.—1 Pet. 5:9.

¹² Yosefata gbiati gako aboro amangi agu arugute Mbori afuhe kube Yaziere. Gine nangia sangbanaha? I aduna diabese rogo gu vura i asoho na ki karaga tiyó ku Yerusarema yo “na ngbarago” “na woro akindondo na anzenze na ambanya ki da ti ga Yekova bambu.” (2 Peka 20:27, 28) Wakina gure a, ani nairisa agu arugute Yekova afuhe na ani kini taasirimoko.

Ngerafuo agu Aba Nga ga Dunguratise

13. Gini sunge Izikiya atonaha ti tonatona gako zogarago?

¹³ Rogo ga Izikiya bambata diwi nga ga zogarago, ko ayugupa gu nyemu iriso Yekova nadu tiko ho ko azaki yekaru ni ki tona ka mbakadaha. Ko ambakadi aboromotumo gbiati aRevi tipa i tona sunge giriso ga Mbori bambu. I amangi gu sunge re rogo arame 16. (Oni gedi 2 Pekapai 29:16-18.) Ngbatunga gu sunge re natingida rani naapa gu sunge ani naamangaha nga ka mbakada agu aba ani naairisombori rogoho na si kini yugupa gu ngara du ani nani tipa irisombori. Oni agianga pangbanga agu aboro ngbayo azere ka bi gu ngara nga ga awirinarani namanga ngbatunga agu asunge re tee? Gi gayó sunge re naye na taarimo fu Yekova.

14, 15. Gini sunge ye na bakere taarimo fu Yekova areme? Oni funga akpiapai.

¹⁴ Rogo gbata sa ringara aNgirisi yo, kumba adu yo naaidanga awirina mbakadi gayó Bambu Kindo ya nga gu narungutihe na kpuko kina ndugu kini kpara dagbayó. Awirina aafura naako rogo weneringise. I aye ki ya fuko wee i naida ka mbakada gu ndugu du dagba Bambu Kindo na kpuko zanga sanako ko tumo marã. I amangisunge kakaka na ki dua gu ndugu re kubaha. I amangi gu sunge re rogo wene gene gbe si ki sa gu kumba re ko aria gako berã. Ko awere nga gu boro nasinziri gu Bambu Kindo du pakpuko re.

¹⁵ Ga Yekova aboro namangasunge dua abambu rogo zegino dunduko. Agu awirina fu tiyó tipa ka undo sunge gbua rogo gayó dagbarago gbiati aguyo namangaha rogo dungu aringara, i nadudua aBambu Kindo gbiati aBambu kikindigi adunguratise na aBetere. Sam nga boro sa dagba yó. Ko gbiati diako nga Ruth ima ndu kurogo dungu aringara Putu yo na Afirika yo ka undo sunge dua abambu yo. Rogo agu aba dunduko i andu kurogoho, i nakoda tiyó na awirina ka ndu ku gene sunge tungusapai yo. Sam nagumbapa gupai nasako ko rimi gu sunge re kini yaa: “Agu aboro namangisunge Betere herẽ na rogo kura aringara nangarasi re. Pa bi mi gayó ngara gbiati gayó ngbarago naba nyemu gupai tire nga mi tona gi sunge re.”

Oni Irisi ga Mbori Arugute

16, 17. Gini kparakpara dunguratise ga Mbori aboro naayamba aboro tipaha na nyemuhe, na sangbana gi gayó sunge re ningia gine?

¹⁶ Kurii gupai nga Izikiya abungia yekaru, ko azinahe tipa aboro naamanga Pumbo Susiri berewe a wa Yekova azinahe i naamangaha. (Oni gedi 2 Pekapai 30:1, 4, 5.) Izikiya na aboro Yerusarema ayambu aYisaraere naabayo dunduko tipa i ye ka manga Pumbo Susiri, kodihe na aguyo naadu rogo gu kindo naadu ku nodiyo. Ko akedi aboro rogo ringara dunduko tipa i kparaka waraga yambahe fu aboro.—2 Peka 30:6-9.

¹⁷ Vuru agu agarã susi bambeda kusayo, ani amangi ngbatungapai wakina gure niyamba ani aboro tipa Tingida Pakpio Yesu. Waraga yambahe gudu kinaho ani naayamba aboro nani rogo gu dagbarago du ani rogoho tipa ye ka tingida pakpio Yesu, a wa ko azinahe tipa animangihe. (Ruka 22:19, 20) Ani naagbia rabahe be agu aDunguratise Nga ga Sunge, si kini undo rani tipa ani fu tirani zaaza ka manga gi sunge re. Nangbaa wai Yekova afu maku kurii gi gaani bakere asadatise re! Bange rani adu gugorö wa amirioni saba nakparaka waraga yamba aboro tipa Tingida Pakpio Yesu, na aboro 17,790,631 naye tipa gi dunguratise re.

18. Tipagine nyakipa gupai ti ni nga oni duna kakaka nyemu ndikidi irisombori?

¹⁸ I aya tipa Izikiya wee: “Ko anakida kuti Yekova, nga ga aYisaraere Mbori. Fuo ko bakindo adú nga ho dagba abakindo aYudo wa ko te, dagba agu yo naadu mbata fu ko a te. Bambiko ko aka kuti Yekova. Ko ambu nga peka ko a te, ono ko aka kuti agu arugute Yekova arugu Mose na ni.” (2 Aba. 18:5, 6) Si ngbaangba ani pekefuo gako kpiapai. Padu ani na kakaka nyemu ga Mbori bambu rengbe ka undo rani ani ‘kakuti Yekova’ kindi kini moi bangirani tipa nyenye unga.—Pa Rug. 30:16.

Oni Di Arugute Kugume Niipo

19. Gini sunge awirina naamangaha ti regbo Tingida Pakpio Kristo?

¹⁹ Ho Yosiya aazogarago ni, ko amangi mbakadapai a tipa manga Pumbo Susiri nibambaikoho gbe. (2 Aba. 23:21-23; 2 Peka 35:1-19) Ani naambakada tirani a gbe tipa kikindigi adunguratise, na tipa Tingida Pakpio Yesu. Gu kura awirina rogo kura aringara naamaa gayó unga ngbapai tipa ka dunguratiyo ka tingida pakpio Kristo. Zaaza abaakumba naaasada tiyó tipa ka undo agu awirina naima gbinza na aguyo du kpokorokpokoro, gbiati gu kura aboro adunga gene beyo ya tipa i du pati gi dunguratise re.

20. (a) Ginipai namangi ti regbo ga Bakindo Yosiya zogarago, na ginipai ko amangihe tipaha? (b) Ginipai ani awirikaha ti gupai Yosiya amangihe?

²⁰ Ti gu regbo Yosiya amangi mbakadapai tipa ka karaga ndikidi irisombori kubaha, boromotumo nangia Erikiya ‘abi kitabu ga Yekova rugute adu rogoho, nga gu ko agumbaha kungba Moize.’ Ko afuhe fu Safana nangia ga Yosiya bakeapai, Safana ki gedihe fu Yosiya. (Oni gedi 2 Pekapai 34:14-18.) Ginipai Yosiya amangihe fuo giako gupai nadu rogo gu kitabu re? Ko asiri gako arokoo nibasa, ki ya fu gako akumba wee i ndu ka sana Yekova. Vurube gu denebi nangia Uruda, Yekova azahe ti gu kura amangapai nga ga irisombori aboro aamangaha ringara Yuda yo. Yekova aima bi gu asadatise Yosiya amangihe tipa ka nyasariipa irisokpiahe rogo ringara, na Yekova adu naako kindi wa Ko avura gumba paye agberangbii kurii aYisaraere vurũ. (2 Peka 34:19-28) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gipai re? Nirengo, gupai nyemuhe adu ti Yosiya, kinaha du nyemuhe tirani. Ani naida ka dia ga Yekova arugute kugume niipo, na ki berẽpa gupai rengbe ka manga rani ka ani mbu zire yugopai si gberesipa gaani irisombori. Na ani kidu naa kido nga, Yekova nika bi wai abi du ani ngangaraa tipa ndikidi irisombori na rago ki ngba tiko na gaani pai, a wa si adu tipa Yosiya.

21, 22. (a) Tipagine si aida ti ni ani duna kakaka nyemu ga Yekova bambu? (b) Gini apai ani ka wisigoho rogo gu papara kekeapai naye fuo gere?

²¹ Agu abakindo du biama re nangia Asa, Yosefata, Izikiya, na Yosiya, i amoi wene kpiapai furani nidu yó zaaza tipa ga Mbori bambu na tipa irisombori. Si naida ani du wakina yó, kini kido kuti Yekova, na ki fu tirani ka songoda ndikidi irisombori. Si nipatatamana na gene ngbarago tipa ani irisi agu arugute nga ga Mbori gbiati agu arugute ani agbiaha be dungurati na be agu abaakumba du rogoho.

²² Gu papara kekepai naye fuo gere nika fura tipa wai rengbe ani kadu zaaza tipa sunge tungusapai, na si nika ngarasa paranga aboro i fu tiyó zaaza ka mangasunge fu gu Barani nga boro nyemuse. Na ani nika wisigo wai rengbe ani ka ne kura mangapai sa naye be Satana. Ka ani di agu atingidapai re kugume, gure nga ani nawirika gu mangaapai nga ga Wiri Yekova nga Yesu, nga guko i aya tipa ko wee: “Nyemu ga bambu arika re arika.”—Tam. 69:9; 119:111, 129; 1 Pet. 2:21.

Oni Natingidaha?

• Gini ngbatunga sunge Yekova afu maku fu boro mbikoho, na tipagine duhe ti ni wo?

• Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani nakido kuti Yekova?

• Wai nyemu ndikidi irisombori afõngbaduraniyo ani irisi agu arugute nga ga Mbori?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]

Wai Asa, Yosefata, Izikiya, na Yosiya ayugu gupai nga i adu na kakaka nyemu ga Yekova bambu?