“Oni Dú Kakaka Toro Yo”

“Tipa du zaza ka oni nyómoro nga ya; oni dú kakaka toro yo; oni nimángi pa Gbia.”​—ROM. 12:11.

1. Tipagine aYisaraere anaatumo ti ni na anyaa na gu kura agamahe?

YEKOVA nidu na ngbarago tipa agu agamahe gako amoyambu naafuhe fuko ka yugo gayó nyemuse nani na ka yugo gupai nga i nara nigoyo fuko. Bakuru kusayo, ko anaaida aida na agu agamahe nangia anyaa gbiati kura ahe aboro anaafuhe fuko. Agu aYisaraere nanaagbata gene tipa Mbori mbupai fuyó ti gayó aingapai, i nangia agu aboro nanaafuka agi agamahe re ringbisihe kuti ga Moize aNdiko. Rogo gu dungurati nga ga aKristano, Yekova aidanga ani naafuka ngbatunga agu agamahe re te. Wa vura duhe wo, rogo kapita 12 rogo gu waraga gu mokedi nangia Pauro akehe fu aRomo, ko ayawee Mbori naida aida ani fuku kura ngbatunga agamahe watadu amotumo. Ani bingo gu ngbatunga amotumo ngaha.

Unga Ũmotumo

2. Wangia ani aKristano, gini ngbatunga raka ani arakaha, na ginipai si akodaha?

² Oni gedi ARomo 12:​1, 2. Rogo tonatona ga Pauro waraga, ko ayugu gupai ziazia nga, mbedimbedi aKristano watadu aYuda, Mbori natakapande yó niruru aboro mbiko gayó idipase, angianga mbiko mangapai ya. (Rom. 1:16; 3:20-24) Rogo kapita 12, Pauro asakipai ki yawee si naida aKristano yugu gayó tambuahe niʹidayo ka mbupa kura gayó apai. Tipa ka manga gipai re, si naida ani diberã rani adia ti gu kura apai kusayo. Nibi gu zangarengba ani adihe ti atitarani, ani dunduko du ti be “gu rugute nga ga ingapai na kpio.” (Rom. 8:2) Sidu tie, si naida ani aria sino rani tipa ka ‘dú nivovo rani rogo gu toro yo nga ga gaani berã,’ nimanga ani bakere ariapai rogo asino rani yo. (Ef. 4:23) Ngbatunga gu ndikidi ariapai re rengbe ka manga mbiko gu undohe nga ga Mbori gbiati gako toro. Si naida ani mangi nyanyaki asadatise nga ka mangasunge na gaani ome nga ga berãkuriipai. Gure nayugo gupai nga ani ‘aringbisanga tirani na gi zegino re te,’ nga gu zegino hii be gbegberẽ mangapai, na gbegberẽ aũzambuasitise, gbiati gbegberẽ aberã.​—Ef. 2:1-3.

3. Tipagine ani amanga agu apai ti ni nga ga aKristano?

³ Fugo Pauro nayamba rani ani mangisunge na gaani ome nga ga berãkuriipai tipa ka “kpária pa gu he nga ga Mbori nyemu he du ni wene he, nzunzu, ni ziazia ha.” Tipagine ani naageda Ziazia Kekeapai ti ni na aʹuru dunduko, na kini berẽkuriihe, na kini kparikpee, na kini ndu kupati agu adunguratise nga ga aKristano, na kini tungusi wene pangbanga nga ga Kindo? Ya mo si mbiko gupai nga, abaakumba du nangarasa rani ani naamangaha wo? Nirengo, ani na ngbarago tipa agu atingidapai abaakumba naafuhe furani. Ono ani namanga agu apai re mbiko ga Mbori toro nafõngbaduraniyo ani naayugo gaani nyemuse fuko. Kurigure, ani idi kuti gupai zanga kapa nga manga ngbatunga agu asunge re nga gupai Mbori kpinyemuhe. (Zek. 4:6; Ef. 5:10) Si nafu bakere ngbarago furani gbiati wasa ka ino gupai nga, ani naraka gu ndikidi raka duna rogoho ti ni na ani ki ngba bangiri Mbori.’

Agamahe

4, 5. Wai rengbe agu abaakumba nga aKristano ka mangasunge na gayó agamahe?

⁴ Oni gedi ARomo 12:​6-8, 11. Pauro ayawee “ũgume be rani akia ku sangba gu undahe yo i afu furani.” Bete agu agamahe Pauro afura tipaha re nga, ngarasa aKristano, na ngerakurii apai. Abaakumba gbe i angarasa yó i naangera kurii apai ‘zaaza.’

⁵ Pauro ayawee ho ababiapai amangasunge ni ni abayugupai, si naida i du zaaza rogo gi sunge nga ga “tungusapai” re. Gu sunge tungusapai Pauro afura tipaha herẽ re, si tipa “tungusapai” rogo dungurati, watadu rogo “boroboro sa” nga Kristo. (Rom. 12:4, 5) Gi tungusapai re wakina gu gumbayo paha rogo amokedi 6:4, yo gu mokedi re ayani wee: “Ani aka aka kuti kparakpee tigaani kindi na tungusapai.” Ngbatunga gu tungusapai re nakoda gine? Agu Kristano nga abaakumba, i namangasunge na gayó gamahe tipa ka sonosa aboro rogo dungurati. Si naida abaakumba fu arugute fu dungurati. Wai du i afu agi arugute re? I namanga gi sunge re niyugopai gbiati ngerafuo akandoro. I namangaha mbiko gu wisigopai i amangaha gbiati wetekapai. Ho abaakumba amanga agi asunge re ni, i nayugo gupai nga i namanga gayó sunge kakaka. Si naida ababiapai naamangasunge na agu agamahe du beyo na rubangirise kaa ngerafuo avusende “esuesu.”​—Rom. 12:​7, 8; 1 Pet. 5:​1-3.

6. Wai rengbe ani ka manga agu arugute du rogo ARomo 12:11 du ti rii gi papara kekepai re?

⁶ Pauro ape gu kurapai berewe nga: “Ka oni nyómoro nga ya; oni dú kakaka toro yo; oni nimángi pa Gbia.” Ka si du nga ani bi gupai nga ani namanga nyomoro amanga ti sunge tungusapai, si naida ani wisigi tirani na gaani sino wisigopai ka bihe singia ani namangaha amanga nzunzu. Si naida ani naakparakpee susi gu nidumbata tipa ga Yekova toro nga guhe rengbe ka undo rani ani dibe gu nyomoro re na ki zambuasi gaani nyemu manga sunge tungusapai. (Ruka 11:9, 13; Yugo. 2:4; 3:14, 15, 19) Gu ziazia toro re aundo agu aKristano nadumbata tipa i naagumba “agu apai du na tandu nga ga Mbori.” (Amo. 2:4, 11) Wakina gure a, si rengbe arengba ka fõngbaduraniyo ani du zaaza tingba sunge tungusapai, na ki “dú kakaka toro yo.”

Ani Duna Umbasitise

7. Tipagine si aida ti ni ani duna umbasitise?

⁷ Oni gedi ARomo 12:​3, 16. Agu agamahe rengbe kadu berani, si mbiko ga Yekova “undahe.” Pauro aya berewe wee: “Gaani rengba na pai du be Mbori.” (2 Kor. 3:5) Sidu tie, si aidanga ani naataasarimo rani te. Si naida ani ini gupai niumbasitise nga, agu amomu ani agbiaha rogo dungurati, Mbori du nafu maku furani angianga gaani ome du ya. (1 Kor. 3:6, 7) Na ngbanya kuti gipai re, Pauro ayaa: “Agu yo dunduko du dagba roni yo, ka gu ni bérẽ nga pa tini susi gu pai ka ni aberã ya.” Si daada ani du na irisa tipa tirani na ki gbia ngbarago rogo gaani sunge nga ga Kindo. Ono tie, padu ani na umbasitise nika banda rani watadu pa ino ani agu apai ani arengbanga ka mangaha ya naundo rani ka ani nyenga kuti gupai nga kina gaani ruu ya. Kuba gure, si naida ani ‘berẽpai aberã zezeredii.’

8. Wai rengbe ani ka mbu ‘berãpa tirani wa airatatamana’?

⁸ Si adu furani nipa mungo ka ani atangbadurani tipa agu apai ani amangaha. Tipagine duhe ti ni wo? Si wo mbiko “kina Mbori nazugasi he.” (1 Kor. 3:7) Pauro ayawee Mbori nafu “ringbisiringbisi idapase” fu aboro rogo dungurati. Kuba gupai nga, ani naabi tirani kuari ti akuarani, si naida ani tingidi gupai nga kura aboro kinaho namangapai ringbisihe kuti gu idapase du yó nani. Pauro aya berewe wee: “Oni mongo niberẽ pai aberã sa na akuaroni.” Rogo kura gako awaraga, gu mokedi re ape gupai nga ka ani “mángi nga pai na vura na ruka wa sa ya, ono gu ni bérẽ pa kura ni rogo umbasi gani berã ya ni ngba susi ni.” (Frp. 2:3) Si naida ani duna ndikidi umbasitise na ki mangi bakere asadatise ka kparia gupai nga kuarani idipase ima susa rani rogo kurapai. Umbasitise nika undo rani ka ani ‘berẽnga pa tirani wa airatatamana ya.’ Wa vura duhe nga, ho boro nidu ni na amomu beni rogo dungurati, si nagbeberã aboro fuoni, ani rengbe arengba ka manga agu “sunge zanga irisa” aboro naakparianga paha ya.​—1 Pet. 5:⁠5.

Kodatise Rogo Dungurati

9. Tipagine Pauro aringbisi agu aKristano i avunguyo be toro ti ni kuti abarapa kpoto boro?

⁹ Oni gedi ARomo 12:​4, 5, 9, 10. Pauro aringbisipa wai mbedimbedi aKristano amangasunge nikodikodi yó kutiibe bairayo nga Kristo kina wai kpoto boro naamangasunge. (Koro. 1:18) Ko atingidi agu aKristano i avungu yo be toro ki yawee, kpoto boro na dungu apaparaha ti ni na gaha asunge nibakiakia, na wa vura duhe ‘ningengehe, si nga kina boroboro sa rogo Kristo yo.’ Wakina gure a, Pauro angarasi gu mbedimbedi aKristano nadu Efesa ki yaa: “[Ani sono rogo] apai dũ ku rogo ko yo, nga rihe, nga kina Kristo. Ko borose azunguda tihe dunduko nzunzu ki du ngungungu ti ko be gu pai ngbazungaha afu ku sangba gu mangapai yo nga ga rikaha dũ, ni ringbisi he aringbisa, si nakiisa borose sa sonosa tihe rogo nyemuse yo.”​—Ef. 4:15, 16.

10. Gini pagbia si aida “kura akandoro” idipaha?

¹⁰ Wa vura duhe nga, “kura akandoro” nga papara kpoto Kristo te, i rengbe arengba ka wirikapai nibakerehe ti gi kpiapai re. (Yo. 10:16) Pauro ayawee Yekova “amoi ahe dunduko ku tii . . . [ndu Kristo yo], ki fu ko ko du ku ri ahe dunduko fu kanisa.” (Ef. 1:22) Areme, kura akandoro nga papara agu “ahe dunduko” Yekova namoihe kutiibe Yesu. Ami a dagba agu “ahe” Kristo afuhe fu gako ‘ruru kangara moyambu.’ (Mt. 24:​45-​47) Agu aboro duna maabangirise ka raka auru kpotosende, si naida i tingidi gupai nga i kutiibe Yesu na kini ra nigoyo fu ruru kangara moyambu na Riigbu Bipasunge gbiati agu aboro nangera kurii apai rogo dungurati. (Eb. 13:7, 17) Gipai re nafu bee sa gu kpamiatise nga ga aKristano.

11. Gaani mburu kodatise nga gine, na gini kura arugute Pauro afuhe?

¹¹ Ngbatunga gu kodatise re naru riipa nyemuse “nga gu ũvodatise nga ga ziaziapai.” (Koro. 3:14) Rogo ARomo kapita 12, Pauro anyakasi gipai re ki yawee ka gaani nyemuse du nga na “biriki” ti ni ya, na tipa “gu nyemuse nga ga awirina,” si naida ani ‘ngbá angba yee na akuarani.’ Gipai re nasa gupai nga ani naairisa tirani dagba tirani. Gu mokedi re ayaa: “Tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.” Ka nyemuse sanga rani ani mbu awirinarani i naamanga iraira apai rogo dungurati ya. Si naida ani mangi bakere asadatise tipa ka sa dungurati si du nigigirihe. Ho Pauro afu arugute ni tipa nyemuse, ko agbia kurapai kuti ni nga: “Oni né gu pai ane nga gbegberẽpai; oni zí tironi kuti gu pai ngba angba.”

Dia Boro Kugume

12. Nibipa dia boro kugume, ginipai ani awirikaha be agu aKristano nadu Masedonia yo?

¹² Oni gedi ARomo 12:​13. Gu nyemuse du ani nani koyo du akuarani ni, si nafõngbaduraniyo ani naafu ‘agu ahe zingoho amanga ga Mbori aboro’ wa rengbe omerani nani. Ka ani vurangia airarungo, ani rengbe arengba ka fu guhe rengbe ani ka fuhe fu akuarani. Pauro akepai fu agu aKristano nadu Masedonia yo ki yaa: “Gu bakere rungo i ahi he si aasadi yo gbe, ono rogo ho dunduko gayo ngbarago amoi pai susi, i ki niyugu tiyo ni weneringi yo gbe, ka i avura du na zingo ahe a vurũ. Bambiko, mi nga dezirehe, i afuku he ni sa yo ni tiyo, wa rengbe omeyo na ni, ii, susi omeyo a, nizungadi rani ni bakere zungaditi tipa gi undahe re na gu ngbanya du rogo manga pa ga Mbori aboro [nadu Yuda yo].” (2 Kor. 8:2-4) Wa si avura du nga agu aKristano nadu Masedonia yo angia airarungo, i aduna weneringise. I abihe nimomu ka fu guhe zingoho aamanga agu awirinayo nadu Yuda yo.

13. Rogo gupai yo nga “oni dí agu yo ku gume naye koyo du oni ni” nga gine?

¹³ Gupai gumbayo nga “oni dí agu yo kugume,” si nga sasa gu pa-Giriki du rogoho yo nga, ka guari nibambata boro ka mangapai. Gu kura Ziazia Kekeapai sa nasa gu fugo re nga “gbata momu tipa ka dia aboro kugume.” (The New Jerusalem Bible) Pa dia boro kugume ti kura regbo nga ka yamba ní tipa riahe. Kangia nyemuse du nafõngbadu gu boro re ní di kurani kugume, si naida ani tambua ní atambua. Ka ani guari nibambata aboro ka mangapai, si nika sa rani ani ini badungu agu agene rengbe ani ka dia aboro ngbaha kugume. Ka si du nga ani arengbanga ka yamba aboro tipa riahe te, si naida ani yambu yó tipa kandara fofoi ime, na tipa gu kura wiri rukutu ahe tipa ka yugo gaani nyemuse nani fuyó.

14. (a) Gu fugo Giriki i asaha kurogo pa-Zande nga “dia boro kugume,” si na gini arogoyo ti ni? (b) Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani naberãpa ayeaye aberã tingba gaani sunge tungusapai?

¹⁴ Pa dia ani aboro kugume nakoda gaani bipai. Gu fugo Giriki sayo ho kurogo pa-Zande nga ‘dia boro kugume’ si na arogoyo ue nga “nyemuse” watadu “gu boro nga yeye.” Gaani bipai nga gine tipa ayeaye? Agu aKristano namanga asadatise ka wirika fugo ayeaye tipa ka tungusa wene pangbanga fuyó, i rengbe ani ka ya tipa yó wee i nadia aboro kugume nzunzu . Rengo ngaha nga, dungu rani arengbanga ka wirika kura afugo te mbiko agu apai du tipa rani. Wa vura duhe wo, ani dunduko rengbe arengba ka undo ayeaye nimanga ani sunge na gu buku nga Good News for People of All Nations duna gu pangbanga rogoho nga ga Ziazia Kekeapai rogo dungu fugo aboro. Ya mo oni agbianga wene sangbana mangasunge na gi buku re gene tungusapai yo tee?

Ani Duna Nunga Akuarani

15. Wai Yesu asaki rogo gu rugute du rogo ARomo 12:15?

¹⁵ Oni gedi ARomo 12:15. Gu memepai du rogo agu arugute Pauro afuhe rogo gi veresi re, si nga: Nunga akuarani du tirani. Si naida ani wiriki wai ka ino gu regbo du akuarani na ngbarago ani ki koditirani naayó rogoho na gu regbo du yo na gberarago ani kidu a na gberarago. Ka ani du kakaka toro yo, gu nunga du ani nani tipa akuarani watadu gu ngbarago du ani nani mbiko i na ngbarago, si du adu niyuguyuguhe. Ho gu ga Yesu abawiriki nadu 70 akaraga tiyo ni na ngbarago gene gu tua nangia ga tungusapai i amangihe na ki pekepa sangbana gayo sunge, Yesu “angi rogo Ziazia Toro.” (Ruka 10:17-21) Ko angi mbiko i aduna ngbarago. Ono ti kura regbo, ‘nunga azi Yesu ko kini rungo.’​—Yo. 11:32-35.

16. Wai rengbe ani kadu na nunga akuarani, na ada gbe si aida i du nani?

¹⁶ Si naida ani duwa Yesu niyugo ani nunga tipa kura aboro. Ho du awirinarani ni na ngbarago, si naida ani ngi angi naayó. Teketeke a, si naida ani inipa gu ima aino akuarani arungo behe. Ani rengbe arengba ka undo akuarani aidipase dedede nga aguyo narungo be afuda ngbaduyó yo, ka ani adega turani na nunga. Na ti kura aregbo, ani rengbe arengba ka bi gupai nga, gu nunga aboro du tirani, si nasa rani ani siko aume. (1 Pet. 1:​22) Abaakumba gbe si aida i mangi agi arugute Pauro afuhe re.

17. Ginipai wiriki ani he rogo ARomo kapita 12, na ginipai ani ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?

¹⁷ Agu averesi wisigi ani he du rogo ARomo kapita 12, si fu arugute tipa gaani raka wangia ani aKristano naapa gaani pagume na wirinarani. Rogo gu papara kekepai naye re, ani nika wisigo gu yangara averesi du rogoho nga gu nafura tipa wai si aida ani bi agu aboro adunga na ani rogo dungurati ya kodihe na asogo rani na aguyo narungosi rani, na wai si aida ani naamangapai naayó.

Fugöpai

• Wai ani ayugu gupai nga ani “kakaka toro yo”?

• Tipagine si aida ti ni ani mangisunge fu Mbori niʹumbasitise?

• Rogo gini agene rengbe ani ka yugo nunga akuarani aidipase?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 12]

Tipagine ani amanga agu asunge ti ni nga ga aKristano?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 14]

Wai rengbe ani ka undo ayeaye i wirikipai tipa Kindo?