Oni Tungusi Wene Pangbanga Zaaza
‘Oni dú kakaka rogo toroyo; oni nimángi pa Yekova.’—AROMO 12:11.
1, 2. Ni abatungusi wene pangbanga, gini berã aKristano a’asadatiyo nyanyakii ka du nani?
PARANGA kumba na ngbarago ki du zaaza tipa gako vovo sunge. Rogo gako bambata uru nga ga sunge, ko nasungudo agu arugute nga ga badiko sa sunge na nyemuhe. Ko nangera kumbatayo tipa gako bambata sunge na kini berẽpa mangaha kakaka. Ko na nyemu gupai nga ka mangasunge wenengai gbe wa rengbe omeko nani.
2 Teketeke a, ani nga aKristano rengbe ka bi tirani wa gu vovo aboro di yo yo sa sunge. Wa duhe nga gaani maabangirise nga ka raka nyeanye kindi, ani rengbe ka gumba gupai nga ani tona mangasunge fu Yekova bambeda. Rengo ngaha, Bakusirani na dungu asunge berãko yo tipa rani nga gu ani kaa mangaha nyeanye kindi. Ono gu bambata sunge nga gu ko afuhe fu rani angia takapande gu wene pangbanga nga ga gako Kindo. (1 ATesaroniko 2:4) Ginipai ani aberãha tipa gi sunge fu Mbori he fu rani re? Wa kina gu paranga kumba re, ani naida ka mangaha wenengai gbe wa rengbe omerani nani, na ngara, na ngbarago,—ii, zaaza!
3. Ni batungusi wene pangbanga, ginipai si aidaha be boro tipa ni duna diabese?
3 Rengo ngaha, nye kuti ruru berã wa ngbatunga gure rengbe ka duni kpakarakpakarapai. Ku pati gaani sunge tungusapai, ani na kura dungu asunge ho berani, nga gu betehe dagbaha narengbe ka batasa omerani na kini zo berãrani. Gbe, ani naangera angera fuo agi apai re baraho ani amanga gaani sunge tungusapai ni wenengai. Si ki vura du wo, si rengbe ka duni gu sota na pai nandu kina kumbatayo. (Marako 8:34) Yesu anyakasi gupai nga ni aKristano, padu ani na diabese naida nyanyaki asadatise.—Ruka 13:24.
4. Waigu rengbe bakabangirise na auru dũ ka duna pai kurii gaani bipai nga ga toro?
4 Mbiko gu dungu apai si aida ani mangihe re, si taata gbe omerani bati be apai watadu sunge furii omerani ti kura aregbo. “Berã pa gi unga re” rengbe ka zeresa gaani ngara na gaani tambuahe tipa agu asunge nga ga siokrasia. (Ruka 21:34, 35; Marako 4:18, 19) Bambiko gu sino rani nga ga kpakpa aboro, ani rengbe ka mbu ‘gaani bambata nyemuse.’ (Yugoti 2:1-4) Kura papara gaani asunge fu Yekova rengbe ka da wa kina kungbo dogodapai. Waigu Baibiri afu gu ngarasahe fu rani nga gu ani aidaha tipa ka banda gaani ngara ni ungaha tipa sunge tungusapai?
Wa “We Kisi Yo” Ho ku Ngbadurani Yo
5, 6. Waigu gu mokedi nangia Pauro anabi gu gako mamu nga ga sunge tungusapai?
5 Gu sunge fu Yekova ha fu rani na banyanyakipaha gbe ka ba mbuhe adunga tini si da wa guhe anyakanga paha ya. Gu mokedi nangia Pauro anabi tungusa wene pangbanga wa bakere mamu nga ga sunge, na ko anabi tiko wa gu boro arẽnga tipa i fu pa tungusaha funi ya. Ko ayaa: “Wa pa re [a]umba aumba susi kura ga Mbori aboro dũ, ono Mbori afu gi undahe fere re, mi tungusi pa gu gasigasi ũkumuko nga ga Kristo fu aGendiria; ki ya aboro bi gu he nga manga gu gbugbu pai i naaoka aoka rogo Mbori yo kina ho rago aenge ni, [nga] gu ko nafu ahe dũ.”—AEfeso 3:8, 9.
6 Gu ruru berã Pauro adu nani tipa gako sunge tungusapai nga bawene kpiapai fu rani. Rogo gako waraga fu aRomo, ko ayaa: “Mi [n]asó gima tungusa wene pangbanga.” Ko adunga na zee tipa tungusa wene pangbanga te. (ARomo 1:15, 16) Ko aduna gu berã daada, na ki duna nyemu ka ndu na gako sunge kumbatayo zaaza.
7. Rogo ga Pauro waraga fu aRomo, ko azahe ti ginipai?
7 Gu mokedi nangia Pauro aini gupai nga si naida boro nye kuti ngangara bipai, si du ko angarasi agu aKristano tini nadu Roma yo niyaa: “Ka oni nyómoro nga ya; oni dú kakaka [rogo] toro yo; oni nimángi pa Gbia [Yekova, NW ].” (ARomo 12:11) Gu pa-Giriki i asaha nga “nyómoro,” si na gu berã rogo du tipa gu boro “amanganga pai zaaza ya, duni rurungbura ni.” Wa vura duhe nga ani arengbanga ka nyomoro ti ngba gaani sunge tungusapai te, ani dunduko si aida ani duna rubangirise tipa gu bambata apai rengbe ka yugopa nyomoro rogo toroyo na ki mangi agu a’ariapai si aidaha rogo gaani berãpai ka ani bi ngbatunga agu apai nga gu nayugopa zanga du zaaza re rogo gaani mangaapai yo.—Asanza 22:3.
8. (a) Ginihe nadu “wa ka si du nga we kisi yo ku” ngbadu Yeremaya yo, na tipagine? (b) Gine rengbe ani ka wirikaha ti gupai namangi Yeremaya?
8 Ga Mbori toro rengbe ka undo rani a ho kpotoraniyo nazere ni. Ni kpiapai, ti kura regbo sa, gu nebi nangia Yeremaya abi gupai nga kpotokoyo ima zera, na ko ki berẽpa mbu gako sunge nga ga nebi. Ko agumba gupai a tipa Yekova nga: “Mi apé nga pa ko te, watadu gumba pai berewe ti rimoko te.” Ya mo gere angia gopai tipa kere rungbura rogo toroyo be Yeremaya? Oó. Nirengo, ga Yeremaya nyaka rogo toroyo, gako nyemuse tipa Yekova, na gako ngara tipa rengo anyakasi ko ko nindu kumbatayo kindi nigumba sangba nebi. Ko nasakarogoyo niyaa: “Si [fugo Yekova] kpotore yo wa ka si du nga we kisi yo ku rogo amemere yo, mi ki nimbu be zada ha koyo, ka mi arengba nga na ni ya.” (Yeremaya 20:9) Si rengbe arengba ka du nga kpoto ga Mbori amoyambu yo naazera azera ti kura aregbo. Ono ho i akpara ni fu Yekova tipa undo, ko rengbe ka ino agu apai du ngbaduyo yo na ki fu gako ziazia toro fuyo wenengai, ka fugo ko du ngbaduyo yo, wa gu si adu ngbadu Yeremaya yo.—Ruka 11:9-13; Amokedi 15:8.
‘Ka Oni Bísinga gu We nga ga Toro Ya’
9. Ginipai rengbe ka kandasi gu sunge nga ga ziazia toro tipa rani?
9 Gu mokedi nangia Pauro arugu aTesaroniko niyaa: “Ka oni bísi nga [“gu we nga ga,” NW ] toro ya.” (1 ATesaroniko 5:19) Ii, gu mangaapai na agu asino nga gu du kia ti agu andika nga ga Mbori rengbe ka kandasi gu sunge nga ga ziazia toro tipa rani. (AEfeso 4:30) AKristano areme na gu sunge beyo nga ga tungusa wene pangbanga. Ani nabi gi mamu nga ga sunge re na bakere irisa. Si airiwonga tirani ka bi gupai nga agu aboro ainonga Mbori ya nabisirapa gaani sunge tungusapai te. Ono ho Kristano ataino aino ni kini basapa gani sunge tungusapai, sangbanaha rengbe ka du nga biso gu we nga ga ga Mbori toro nga gu nafõngbaduraniyo sa sunge.
10. (a) Waigu rengbe gu bipai nga ga akuarani ka duna ome kurirani? (b) Gini tumbatumbapa bi gaani sunge du niyuguyuguhe rogo 2 AKorindo 2:17?
10 Bete agu aboro adunga rogo ga aKristano dungurati ya rengbe kaa bi gaani sunge tungusapai wa kina kungbo sunge kparaka abuku. Ni ingahe, gu kurayo rengbe ka digisoho kuti gupai nga ani naatanga ti akporo tipa kina gupai gbua nga kaa dia agamahe. Ka ani mbu gi gbegbere bipai re si duna ome kurii gaani berãpai, gere rengbe ka zeresa gaani ngara rogo sunge tungusapai. Kuba gupai nga ani mbu ngbatunga gu berã re si duna pai kurirani, ani duna gu bipai nga gu du Yekova na Yesu nani tipa gaani sunge tungusapai. Gu mokedi nangia Pauro agumbapa gu tumbatumba bipai re ho ko agumba gupai ni nga: ‘Ani wa gu dunguyo nabaga fugo Mbori te: ono wa du pa rengo, wa du pa Mbori, ani nagumba pai rogo Kristo yo ku bangiri Mbori.’—2 AKorindo 2:17.
11. Ginipai naundo bambata aKristano i nye zaaza zavura rogo gu regbo nga ga rungosi, na waigu rengbe gayo kpiapai ka duna ome kurirani?
11 Ngbutuko fuo kpio Yesu, gako abawiriki agbiatiyo na regbo rungosi Yerusarema yo. I agundesiyo na ki ruguyo ya i mbu sunge tungusapai. Si ki vura du wo, Baibiri nayaa “i ki hiki ahika be Ziazia Toro dunduko, i ki nipeke ga Mbori pai apeka zukazuka [“zanga gunde,”NW ].” (Amokedi 4:17, 21, 31) Fuo bete agarã kusa, afugo Pauro fu Timoteo ayugupa gu wene berã si aida aKristano kakuti ni. Pauro ayaa: “Mbori afu nga toro gunde fu rani te; ono gu nga ga ome na nyemuse na rugatinapai. Were ka zee mángi nga ro mbiko dezire gaani Gbia ya, na mbiko re nga gako kisikisi boro a ya. Ono mo hí pai ahi gbe rogo wene pangbanga yo ku sangba ga Mbori ome yo.”—2 Timoteo 1:7, 8.
Gini Dingisoro Du Ani Nani fu Gaani Amurakporo?
12. Gu bangua ndupai ani atungusa wene pangbanga tini nga gine?
12 Tipa ka duna gu berã daada tipa gaani sunge tungusapai, ani du wa ka ani duna ruru ndu mangapai. Tipagine ani atungusapai tini? Ani nabi gu banguapai ani amangaha tini wo rogo agu afugo nga ga bake Atambuahe: “Gamo ziazia [ruru, NW ] aboro dunduko asámbua ro [Yekova]. I agúmba pa gu taarimo nga ga ga ngbi [kindo, NW ], ki pe pa ga ngarã, ka yugo pa ga kangarã mangaapai fu awiri aboro, na gu taarimo nga ga ga baiiriwo ngbi [kindo, NW ].” (Atambuahe 145:10-12) Ii, ani natungusapai tipa ka sambua Yekova gbayaga dagba aboro na ka sa rimoko si du ziazia bangiri ngbatunga aboro dunduko. Zavura ho kina bete aboro gbua adega tuyo ni kuti gaani tungusapai, gaani takapande gu tingidapai nga ga bata ni gaani ruru mangaapai naye na taarimo fu Yekova.
13. Ginipai nafõngbaduraniyo tipa ani fura fu kura aboro tipa gu maabangirise nga ga bata?
13 Ani natungusapai a mbiko nyemuse tipa aboro na tipa ka ne bapekure. (Yezekere 33:8; Marako 6:34) Gupai duna ngbanya dagbaha na gipai re nga agu afugo Pauro ko agumbaha ho ko afura ni tipa agu aboro adunga rogo gu dungurati nga ga aKristano ya: “Mi nga ga aGiriki borobape na aboro kura ringara a, na airatatamana na airamungo a.” (ARomo 1:14) Pauro aberẽ gupai nga ko aduna ga aboro bape kuriko nga ga takapande wene pangbanga fuyo, mbiko gupai Mbori akpinyemuhe nga “aboro bati dunduko.” (1 Timoteo 2:4) Areme, ani na kina gu bangisa nyemuse re tipa gaani amurakporo na ki du na kina gu bangisa bape re rirani. Ga Yekova nyemuse tipa ngbatunga aboro afõngbaduko yo ko kedi Wiriko ku auru kpotosende no tipa ko ye ka kpi tipa yo. (Yoane 3:16) Gure angia bakere motumo. Ani nawirika ga Yekova nyemuse ho ani adia regbo ni na kini mangi asadatise tipa ka gumba gu wene pangbanga nga ga bata fu kura aboro nga gu du mburuhe rii ga Yesu motumo.
14. Waigu Baibiri aringbisapa gu zegino du kusayo ti ga aKristano dungurati?
14 ADezire Yekova nabi akurayo nga aboro wa i rengbe arengba ka du kumbatayo ni agu awirina nga aKristano. Ani du wa ka ani tungusipai na ngara, si ki vura du wo, gaani ngara ni vura te. Ni boro rengo, Baibiri namangasunge amanga na nyanyaki afugo ho si afura ni tipa zegino nabaha. Gu fugo nitihe nga “zegino,” Pauro namangasunge nani tipa guhe angbanga ya ho ko afura ni “tipa gu tatamana nga ga gi zegino re” na tipa “gu nyemuahe nga ga zegino.” (1 AKorindo 3:19; Tito 2:12) Pauro atingidi agu aKristano a nadu Efesa yo na gupai nga ho i anata ni “ku sangba sino gi zegino yo re,” i aima ‘kpiko’ rogo toroyo. (AEfeso 2:1-3) Agi afugo re na agu akuraha du wa ha na ngbanya dagbaha na afugo gu mokedi nangia Yoane nga gu nayaa: “Zegino dunduko du ni zogozogo ho be gbegberẽ ko.”—1 Yoane 5:19.
15. Nibipa agu aboro adunga rogo ga aKristano dungurati ya, ginipai si aidanga ani mangihe ya, na tipagine si aidanga ani mangihe tini ya?
15 Ani tingidi gupai tie nga, ngbatunga agu afugo re nafura tipa gu zegino nabaha kparatihe ti Mbori, angianga tipa aboro nibasasa ya. AKristano aidanga ka rungba sarangbanga aboro mbata fu regbo tipa wai i nika karagapai sa sunge tungusapai te. I na mburupai beyo a tipa ringbisapa aboro ni ameme te. Anga si tipa rani ka gumba gupai nikangia sangbana ga Yesu kparaka ‘avusende’ ti “ameme” ho ko ka ye ni te. (Matayo 25:31-46) Yesu du nga gu basapungbanga sia yo ko; ani te. Kurii gure, agu apai namangi nayugo gupai nga bete agu aboro naima rimisotiyo mbata gbe kurogo gbegbere mangaapai kisusi adi gu pangbanga kugume nga ga Baibiri, ki aria gayo raka, na ki dani agu aKristano naraka gigiri raka. Sidu, wa vura duhe nga kura aboro kinaho ani arengbanga ka gbata kodatise na yo ya, ka mamu du tipa mangaha, ani akapanga tipa ka fura fuyo tipa gu maabangirise nga ga Kindo te. Kekeapai nafura tipa kura aboro ya ho i aduni kindi ni azanga idapase, i “aduna ruru berã sa nyenye unga.” Ni yangaraha, i adani aidipase. (Amokedi 13:48, NW ) Ani arengbanga ka ino da tie duna ruru berã tipa nyenye unga te, da kinaho ka ani mangi dezirepai ni mbata—isoke bara dunguhe. Na gipai re berãrani yo, ani namanga agu aboro atadianga gu pangbanga nga ga bata kugume kindi ya “ni zera” na “na irisa,” kini berẽ gupai nga gu kurayo dagbayo rengbe arengba ka karagapai wenengai sa gu pangbanga nga ga unga.—2 Timoteo 2:25; 1 Petero 3:15.
16. Ndupai sa nga gu si aida ani sonosi gaani ‘birĩ yugopai’ tini nga gine?
16 Ni abayugupai, sonosa birĩ yugopai nika kiiso gaani padu zaaza ka tungusa wene pangbanga. Ka yugo kpiapai: Kura bawene mbaro rengbe ka duni gu mbaro adunga nyemuhe tini ya ti gu boro ainonga ngihe ya. Ono tipa gu boro nangihe wenengai, si nafu ngbarago funi. Teketeke a, agu aKristano nasonosa gayo “[birĩ] yugopai,” i nakiiso gayo ngbarago rogo sunge tungusapai. (2 Timoteo 4:2; Tito 1:9) Pauro arugu Timoteo ki ya: “Mo ké na mbakada pa tiro bangiri Mbori, ko idi pa ro wa gu [ba]mangisunge adu nga na zee ya, niyugu ga rengo pai nzunzu.” (2 Timoteo 2:15) Waigu rengbe ani ka sonosa gaani birĩ yugopai?
17. Waigu rengbe ani ka ‘sonosa nyemu’ gu inohe nga ga Baibiri, na waigu rengbe ngbatunga gu inohe re ka undo rani rogo gaani sunge tungusapai?
17 Gene sa nga ka dia kura ruru inohe. Gu mokedi nga Petero nangarasa rani niyaa: “Wa fogo agude . . . [oni] nikpi nyemu gu mai nga ga toro adu nga na biriki ti ni ya, ya oni sono be he dati bata.” (1 Petero 2:2) Gu fogo gude du kpotoni wenengai, si ni sino ni kaa kpinyemu mai. Ono tie, si rengbe ka ida gupai be Kristano nga ‘nikpi nyemu’ gu ruru inohe nga ga Baibiri. Ni rengbe ka manga gere nisonosa ni gu wene asino nga ga wisigopai na gedapai. (Asanza 2:1-6) Si naida asadatise na rugatise ka ani aida ka dani agu abayugu Fugo Mbori duna birĩ, ono ngbatunga agu a’asadatise re naye na amosoro. Gu ngbarago naye be wisigo Fugo Mbori asarani ani du zaaza na ga Mbori toro, ani ki duna nyemu gupai kakaka nga ka fura fu gu kura aboro tipa agu apai ani awirikaha.
18. Waigu rengbe agu adunguratise nga ga aKristano ka mbakadarani tipa ani gumba fugo rengo niruruhe?
18 Agu adunguratise nga ga aKristano namanga nyanyakipa sunge a rogo gaani mangasunge na Fugo Mbori na birĩ. Ho i ageda averesi ni nga ga Baibiri ti regbo agu agumbapai i amangaha gbayaga gbiati gu kura sakaapai nga ga Kekeapai, si ni wenepai fu rani ani nigedihe rogo gaani aBaibiri. Ani rengbe ka duni airatatamana ka ani amaaberãrani kuti apapara dunguratise, kodihe na agu apaparaha nafura zukazuka tipa gaani sunge tungusapai. Ka ani binga gu kpiaapai i naamangaha wa guhe anyakanga paha ya te, isoke kini mbu berãrani si duni fudifudihe. Herẽ berewe a, si naida rugatise gbiati dunguraberã sa pai. (1 Timoteo 4:16) Agu adunguratise nga ga aKristano nanyakasa gaani idapase, kini undo rani ani sonosi nyemu Fugo Mbori, na kini yugupai fu rani tipa ani duni zaaza abatakipande wene pangbanga.
Ani Rengbe ka Kido Kuti ga Yekova Songodahe
19. Tipagine duhe tini na nyanyakipaha ka mangasunge tungusapai dedede?
19 Agu aKristano du “kakaka [rogo] toro yo” na nga aguyo duna nyemu takapande wene pangbanga na’asadatiyo nyanyakii kaa mangasunge tungusapai dedede. (AEfeso 5:15, 16) Rengo ngaha, agu apai du tipa aboro nibakiakia, na anga aboro dunduko rengbe ka dia bangisa bakio regbo kuti ngba gi sunge batasa aboro te re. (AGaratio 6:4, 5) Ono tie, isoke gu nyakipaha susi bakio gu regbo ani adiaha kuti ngba sunge tungusapai, si nga pa wai ani afura dedede fu kura aboro tipa gaani maabangirise. (2 Timoteo 4:1, 2) Wa ani kaa tungusapai a gbe, kinawo a ani ka duna tambuahe tipa pa nyaka gi sunge re. (ARomo 10:14, 15) Gaani nunga gbiati berãpa kura aboro asona ho ani kaa gbia agu aboro ni dedede duna nyemu pe rengo tiyo na naukaga omeyo na kini ukõ na nga agu aboro adunga na maabangirise ya.—Yezekere 9:4; ARomo 8:22.
20, 21. (a) Gini sunge du kindi kumbatayo fu rani? (b) Waigu Yekova asongoda gaani asadatise?
20 Yekova fu gu sunge fu rani nga ga tungusa wene pangbanga. Gere nga gu bambata sunge nga gu ko afuhe fu rani wa du ani ni gako “abadiasunge.” (1 AKorindo 3:6-9) Ani na nyemu gupai tirani nga ka manga gi gaani sunge nga gu fu Mbori he re na ngbaduraniyo dunduko, wa rengbe omerani ka mangaha wenengai. (Marako 12:30; ARomo 12:1) Badungu aboro kinaho kindi rogo zegino nga aguyo duna ruru berã tipa nyenye unga nga aguyo duna gomoro tipa rengo. Bakere sunge ho kindi tipa mangaha, ono ani rengbe ka kido kuti ga Yekova songodahe wa ani kaa digiso gaani sunge wenengai.—2 Timoteo 4:5.
21 Yekova nafu gako toro fu rani na kini mbakadirani na gu “basape nga ga Toro,” nga Fugo Mbori. Mbiko gako undo, ani rengbe ka zaka ngbarani na “[ranirii nga ga fugo ka yugo,” NW ] gu gbugbu apai nga ga wene pangbanga zukazuka.” (AEfeso 6:17-20) I gumbanga gupai tie tipa rani gu mokedi nangia Pauro akehe fu agu aKristano nadu Tesaronike yo: “Gaani wene pangbanga aye[nga] koyo du oni ni ni kina fugo te, ono [si aye] ni tandu a, na rogo Ziazia Toro, na ni yososo inahe.” (1 ATesaroniko 1:5) Ii, ani tungusi wene pangbanga zaaza!
Guru Fugöpai
• Mbiko pa agu abakabangirise nga ga raka, ginipai rengbe arengba ka manga gaani ngara rogo sunge tungusapai?
• Rogo gini gene rengbe gaani nyemu tungusa wene pangbanga ka du “wa ka si du nga we kisi yo ku” ngbaduraniyo?
• Gini gbegbere berã tipa gaani sunge si aida ani nehe?
• Nibipa aboro dunduko, waigu si aida ani nibi agu aboro adunga na ani ti gaani idapase ya?
• Waigu Yekova aundo rani ani kakuti gaani ngara rogo sunge tungusapai?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
AKristano nawirika gu ngara nangia ga Yeremaya na ga Pauro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Gupai nafõngbaduraniyo ani du zaaza rogo gaani sunge tungusapai nga nyemu Mbori na nyemu gaani amurakporo