Oni Di Bangironi Kusayo Ti Kungbohe!
“Mo di bangire ti ngera kuti pa wia; ki ungasi re rogo gamo apai.”—TAM. 119:37.
1. Wai nyakipa bangirise?
NANYAKIPA bangirani! Bangirani nasa rani ani bi agu ahe du pati rani na ki ini wai du rangihe. Bangirani nasa rani ani bi agu aboro nakpinyemu rani na ani bi gu kere he naye. Bangirani naundo rani ani bi ngbanya he, ani rugutirani naapa gu iiriwo ahe Mbori akusihe, na ki ini gupai nga Mbori kina ti ni duna bakere tandu. (Tam. 8:3, 4; 19:1, 2; 104:24; Rom. 1:20) Na wadu he nga bangirise natabi pai si kini kedihe ku berãse yo, si naundo rani aundo bakere gbe ani inipai tipa Yekova na kidu na idapase kutiko.—Yos. 1:8; Tam. 1:2, 3.
2. Tipagine si aidanga ti ni ani ngana ahe dunduko ya, na ginipai ani awirikaha ti gu kpee babi abia atambuahe afuhe fu Yekova?
2 Kura ahe kinaho ka ani anganaha si ki gberesi parani agberesa. Bangirani na nyanyaki pagume dagbaha na berãrani, bambiko guhe ani abihe nibangirani rengbe ka ye na nyemuapai ku ngbaduraniyo. Wa duhe nga ani naraka rogo gu zegino du bazogoho nga Satana Bakitingbanga, avuruhe amanga gbegberẽ apai na ki kpinyemu ka sa ngbarago ti kina tiyo, dungu ahe duho rengbe ka ingisa rani nikina ipo, ka ani vura nganaha gbua tooni vurũ. (1 Yo. 5:19) Si nga gupai nasa babi abia atambuahe ko zungodi Yekova ki yaa: “Mo di bangire ti ngera kuti pa wia; ki ungasi re rogo gamo apai.” (Tam. 119:37) Gu fugo Ebere i asaha nga “pa wia,” ndikidi rogoyo nga “kungbohe,” watadu “guhe rengbe ka gberesapa boro angianga ka undo ni ya.”
Wai Rengbe Bangirani ka Ingisa Rani
3-5. Gini pangbanga du rogo Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga si aidanga ani mbu bangirani si ingisi rani te?
3 Oni bingo gupai namangi tipa gu bambata dee nangia Eva. Satana aya furi wee bangiiri nika ‘za aza’ ka ri ri zuzu “ngua ina wenepai na gbegberẽpai.” Rago aima ngba ti Eva ka gia gupai nga bangiiri nika ‘zaka.’ Gupai nasa gupai berewe nga ri du na nyemu ka ri zuzu gu ngua re angia wee ri ‘abihe ya gu ngua re wene riahe du, si wenengaĩ bangirise.’ Pa ngana Eva gu ngua re na nyemuhe asa gupai nga ri basasangba Mbori. Kumbaari nangia Adamu abasasangba Mbori a, na sangbana gayó basasangba aye kurii aboro dunduko.—Bam. P. 2:17; 3:2-6; Rom. 5:12; Yak. 1:14, 15.
4 Ti rago Noa, amaraika aingipai mbiko guhe i abihe nibangiriyo. Bambata Pai 6:2 nafura tipa yó niyaa: “Awiri Mbori abi agu awiri aboro nangia ade ya i angbaki angbaka bangirise; i ki rogo ade dagba yo dunduko wa i akpi nyemu he.” Wa agu amaraika re aangana agu adee re na nyemuyo, si asa gupai nga i tona kadu na nyemu kodaba na adee, nga gupai Mbori aakusanga amaraika i naamangaha ya. Agu amaraika re avungu agude ti agu adee i aye fuoyo re na agu agude re kidu nikere amangi gbegberẽ apai. Gu gbegberẽ apai aboro aamangaha ti gu regbo re asa gupai nga Mbori imi aboro dunduko auru kpotosende, kpara kina Noa sa na gako aborokporo.—Bam. P. 6:4-7, 11, 12.
5 Fuo dungu agarã kusa, bangiri Akana asako ko dĩ ahe rogo gu bakporo i azihe nangia Yereo. Mbori aima yawee i gbarasi agu ahe dunduko nadu rogo gu bakporo re, kpara kusayo ti kina bete kura ahe si aidi i dihe ka igoho ti rimo Yekova. Mbori ayaa: “Oni bánda tironi gbe ti agu ahe i adika ha tipa gbarasa ha” oni andu ka dĩ betehe. Ho Akana abasasangba ni, aboro Ai adibe aYisaraere ki imi beteyo. Akana aaidanga ha nga ko adĩ ahe te da kinaho paha akati ni kutiko. Fuo kataha kutiko, ko ayaa: “Ho mi abi [agu ahe re ni,] mi ki kpi nyemu he gbe, mi ki rogo ho.” Gu nyemuahe nga ga bangirise asa Akana i gbarasi ko na “agu ahe nadu beko dunduko.” (Yos. 6:18, 19; 7:1-26) Akana akpinyemu guhe si aaidanga ko kpinyemuhe ya.
Si Naida Boro Rugutini Nitini
6, 7. Gini “bawagi” Satana amangasunge nani gbe tipa ka ingisa rani, na wai ababagiahe amangasunge na gi bawagi re?
6 Aboro nagbiatiyo na aʹasada wakina gu nagbia Eva, agu amaraika nasamungu, na Akana. Dagba agu “abawagi” dunduko Satana amangasunge nani ka ingisa aboro, “gu nyemuhe nga ga bangirise” ima duna ome ti ni gbe. (2 Kor. 2:11; 1 Yo. 2:16) Agu ababagiahe du awere ima ino gupai wenengai nga, bangirise naba nyemuahe ti boro. Bakere babagiahe sa Putu yo ayaa: ‘Bangirise nga guhe nazomia boro bakere gbe. Si na bakere ome ti ni, na si rengbe ka sa rani ani mangipai kia ti gupai ani naini nga rengo ngaha.’
7 Si nga ndu gupai ababagiahe ambakada kpia gayó ahe ti ni nibawenehe tipa ka sa rani ani duna nyemu gu gayó ahe re! Baweteke apai sa Amerika yo nawisigi wai takapande ahe asa aboro i duna nyemuahe ayawee “aboro natakapande ahe ngba gu gene nika sa aboro i duna nyemu agu ahe re kpotoyo yo.” Aboro nakukusa agu asura a rengbe ka sa aboro i duna nyemu kodaba. Nairiwo wai nyakipa gupai tie nga, ka ani naangananga ahe dunduko ya, na ka ani dinga ahe dunduko ku ngbaduraniyo ya!
8. Wai Ziazia Kekeapai anyakasa gupai nga ani banda bangirani?
8 Gu nyemuhe nga ga bangirise rengbe arengba a ka gbarasapa ndikidi aKristano. Sidu tie, Fugo Mbori naya furani wee ani rugutirani nitirani nibipa agu ahe ani abihe na agu ahe du ani na nyemuhe. (1 Kor. 9:25, 27; oni gedi 1 Yoane 2:15-17.) Gu ruru kumba nangia Eyobo aima ino wai rengbe bangirise ka sa boro ní duna nyemu he. Ko ayaa: “Mi azunga he na bangire; waĩ tie ka mi ngere ka bi ngasu de?” (Eyo. 31:1) Eyobo aaidanga ka zada dee ngba wasiwasi gene te, na ko aaidanga ka mbu berãko si naaberãpa ngbatunga gupai re a te. Yesu anyakasi gupai nga si naida boro banda berãni ti wasiwasi apai ho ko ayani wee: “Gu ni nangana de ni nyemu ri ni ima manga bari na ri kpotoni yo.”—Mt. 5:28.
Gu Kungbo Ahe Si Aida Ani Nehe
9. (a) Tipagine si aida ti ni ani duna rugatise ho ani azaka Internet ni? (b) Ginipai rengbe ka manga ka ani ngere gbua tooni kuti agu ahe nazingisa nyemu kodaba?
9 Rogo gi zegino re, gupai nga ga “ngana” agu ahe nazingisa nyemu kodaba ima maapai, na badungu aboro nangana ha rogo Internet. Ka si vura du nga ani agbatanga agu ahe re agbata te, si rengbe arengba ka gbata rani. Ngba gini gene? Sura wenehe i abagaha rengbe ka gba kpakpu kompiuta yo. Watadu i rengbe ka keda pai foro rogo Internet, fuo zaka mo ho, si kini kusi gbegberẽ asura foro nga gu i ambakadihe rogo gu gene nika sa boro ka ní dinga bangirini kusayo ti ni ya. Ka boro vura ngera gbua tooni kuti ni mbata fu dia ní he kusayo, kpiaha nika nyeanye riniyo. Ka boro ngera gbua tooni kuti ngbatunga agu asura re, si rengbe arengba ka ye na kereapai kuti ní. Si rengbe ka sa sangbakpotoniyo si du nifudifudihe, na si kidu funi nimbumbupai ní di kpiaha kusayo berãni yo. Gupai gberẽ berewe nga, gu boro nataino aino kini “ngana” agu ahe re, si nayugo gupai nga ní ataimongo gu gbegberẽ nyemuapai du tiní te.—Oni gedi AEfeso 5:3, 4, 12; Koro. 3:5, 6.
10. Tipagine du agude ti ni ni agu aboro rengbe ka gberã niipo be biko agu ahe nazingisa nyemu kodaba, na gini apai rengbe ka manga ka i abikoho?
10 Agude rengbe ka bi gbegberẽ ahe nazingisa nyemu kodaba mbiko gu nyemu bihe du kpotoyo yo. Gipai re rengbe ka aria gayó bipai tipa guhe nga kodaba. Magazini sa ayawee sangbana gipai re rengbe ka sa agude i naabi kodaba niguhe si aidanga rugute duho nazahe ti kura ngbatungaha ya, na ki sayo “ka i naziongo wene abakure ya; i niibi adee kia, na nyemu biko agu ahe nazingisa nyemu kodaba re zi baha tiyo, na gipai re rengbe ka sayo ka i naamanganga agu asunge nga ga sukuru wenengai ya, ka i naziongo wene abakure ya, na ka gayó pagume na gayó aborokporo dunga wenengai ya.” Na gu kurapai rengbe ka gberã berewe gbe nga, ka i mangi rogatise, gayó ramukporo dunga niwenehe na gayó abadiarogatise te.
11. Oni funga gu kpiapai nayugopa gu kerepai duti biko wasiwasi apai.
11 Kristano sa akepai tipa gu raka ko arakihe mbata fu inoko rengo ki yaa: “Dagba agu apai dunduko nazibaha tire mbata fu da mi nidezire Yekova, gu nanyaki anyaka gbe tipa ka mbuhe angia mbiko agu ahe nazingisa nyemu kodaba. Kura aregbo kinaho kpia agu apai re naaye ku berãre yo. Gipai re naamanga ti agu aregbo mi agia fuõ kurahe, ho mi agia woro kura ngbatunga manzigo ni, ho mi abi kurahe ni, watadu ho kurapai ayeni ku berãre yo. Mi nasovura na aʹuru dũ.” Kura wirina sa azara ga bako magazini ho ko aduni nigude, ki biki sura wasiwasi apai yo. Ko akepai fuo sonako ki da ni Dezire Yekova ki yaa: “Agu asura re aima gberesa berãre nikerehe. Wa agarã navura susa awere 25 fuo gu regbo re, agu asura re kindi berãre yo, mi navura asadatire nyanyakii ka diaha kusayo vurũ. Gipai re nasa re mi du nifudifudi re kpotoreyo, wa vura duhe vurũ nga anga mi du naida agu apai re nye berãre yo te.” Si tie nipatatamana ka ani ngananga kungbo ahe ya, bambiko si rengbe ka manga rani wakina gu si amangi gu wirinarani re. Wai rengbe boro ka he nganaha? Si naida ní asadi tiní ka ‘zozoga aberã ní dunduko nizizihe fu giasangba Kristo.’—2 Kor. 10:5.
12, 13. Gini kungbo ahe si aidanga aKristano naabihe ya, na tipagine?
12 Gu kura “gbegberẽ he,” watadu kungbohe si aida ani nehe nga agu aũngbarago nasa aboro i duna gbegberẽ nyemu aũzegino watadu i naamanga sangbaatoro, watadu gu duna zuũ rogoho, kusa kure aboro, watadu imo aboro. (Oni gedi Atambuahe 101:3.) Si naida agu aKristano nga avunguagude nisiaka gu ngbatunga avidio asiaka i abihe kpuyo yo. Kina rengo ngaha nga, ndikidi Kristano rengbe ki taino aino kini rimisi tiní kurogo agu apai nga ga sangbaatoro te. Ono wa vura duhe wo, si naida avunguagude duna rugatise ti agu avidio duna iiriwo mangaapai rogoho si kini wiri kinagu nga ga sangbaatoro, kodihe na agu asura i akusaha rogo terevizioni, agu ambaro nga ga vidio, na zavura agu avidio adunga na ndikidi aboro rogoho ya gbiati agu abuku i akekaha tipa agude nga gu duna ngbatunga agi apai re rogoho.—Snz. 22:5.
13 Singia ani nga paranga aboro watadu kuru aboro, si aidanga ani naagbia ngbarago mbiko biko agu ambaro nga ga vidio duna zuũ rogoho gbiati imo aboro si kidu wa ndikidipai du ngaha namanga te. (Oni gedi Atambuahe 11:5.) Si aidanga ani sungu kaa berãpa gupai Yekova asogaha te. Oni tingidi gupai nga, Satana naida ka gberesa berãrani. (2 Kor. 11:3) Zavura dia bakere regbo kaa bi agu ahe ngba angba rengbe arengba ka dia regbo gu irisombori berani nga ga borokporo, geda Ziazia Kekeapai na aʹuru dũ, na mbakadatise tipa adunguratise.—Frp. 1:9, 10.
Oni Pekefuo ga Yesu Kpiapai
14, 15. Ginipai nasa gu biata asada Satana abaha fu Kristo si du kia, na wai Yesu arengbe ka diabehe?
14 Ono ka gumba rengo nzunzu, ka ani henga bi bete gu kungbo ahe du rogo gi zegino re te. Zavura Yesu, ko aima bihe. Rogo gu biata asada Bakitingbanga abaha fu ko tipa ka sako ko mbu manga gupai Mbori akpinyemuhe, ‘Bakitingbanga andu na ko kurii bakere bagangara yo ki yugu angbi fuko zegino dunduko, na gaha taarimo.’ (Mt. 4:8) Tipagine Bakitingbanga amangihe wo ti ni? Zanga kapa, ko aaida ka sa Yesu bangiriko ingisi ko. Ko abihe nga ka Yesu bi agu akindo nga ga zegino na gu bawene ahe du rogoho, si nika sako ko kpinyemu kadu na worimo. Ono ginipai Yesu amangihe?
15 Yesu aasungongo ka berãkuriipa guhe Satana aaida ka fuhe fuko re te. Ko aaidanga kadu na gbegberẽ nyemuahe ngbadukoyo te. Na ko aasungongo ka wisigo singia ngba guhe angba Satana aida ka fuhe fuko re te. Ono ko amangihe nikina boro ipo. Ko azinahe ki yaa: “Satana, mo gúari erẽ!” (Mt. 4:10) Yesu amoiberãko gbe tipa gako pagume na Yekova na ki karagapai fu Satana ringbisihe kuti gupai ko aaida ka mangaha rogo gako raka, nga manga gupai Mbori akpinyemuhe. (Eb. 10:7) Nisangbana gipai re, Yesu atudi ga Satana burõ si ki gberẽ.
16. Gini apai rengbe ani ka wirikaha ti ga Yesu kpiapai wa ko adibe agu aʹasada Satana abaha fuko?
16 Badungu apai rengbe ani ka wirikaha ti ga Yesu kpiapai. Bambataha nga, boro ho Satana aidanga ka bani ya te. (Mt. 24:24) Uehe nga, guhe ani anganaha gbe rengbe arengba ka zingisa gu nyemupai du kpotoraniyo, singia si ki undo rani watadu si ki gberesi parani. Biatapai nga, Satana naʹasada tiko ka mangasunge na “gu nyemuhe nga ga bangirise” tipa ka ingisa rani. (1 Pet. 5:8) Biamaha nga, ani rengbe arengba ka diabe Satana, gbe, ka ani mangipai niipo.—Yak. 4:7; 1 Pet. 2:21.
Bangironi Du “Ni Ruru He”
17. Tipagine duhe ti ni nizanga tatamana ka ani sungu asungo da kinaho kungbohe nika da ni tirani ani kini ru ka mangapai sani?
17 Gaani kparatise fu Yekova nakoda kidohe ka ne kungbo ahe. Ho ani azungahe ni ka manga gupai Mbori akpinyemuhe, ani nakoda tirani na babi abia atambuahe ka yaa: “Mi di ndure ti gene gbigbitapai dunduko, ya mi nibérẽ kina ga pai.” (Tam. 119:101) Si nizanga tatamana ka ani sungu asungo daho kungbohe nika dani tirani ani kini ru ka diaberã tipa gupai ani ka mangaha. Ani ima ino agu apai wenengai Ziazia Kekeapai asogaha. Ani ima ino ga Satana agbina. Ti gini regbo Satana aʹasadi Yesu ko sa ambia nikpakuto? Ko aʹasadiko ko naima gino riahe tipa aʹuru 40 na ayuru 40 na “gomoro ki nimangi ko.” (Mt. 4:1-4) Satana ima rengba ka ino gu regbo du ani rurungburaa si kidu wa ka asada ye ani ti ati. Sidu tie, awere du si aida ani diberã tipa agi apai re. Ka oni gbisigingo ho ya! Ka ani atingidapa gaani kparatise fu Yekova, ani diberã adia kaa ne gbegberẽ apai na aʹuru dunduko.—Snz. 1:5; 19:20.
18, 19. (a) Gini kparakparapai du dagba gu bangirise du “ni ruru he” na gu du “ni iraira ha”? (b) Tipagine nyakipa gupai ti ni nga ani naaberãpa agu apai duna kikipaha, na gini rugute AFiripoio 4:8 afuhe tipa gipai re?
18 Aʹuru dunduko ani agbiatirani na gu badungu ahe nangba bangirise, na bangehe nange kina kumbatayo. Si ninyanyakipa pai tie ani gisangba Yesu ki banda bangirani si nye “ni ruru he.” (Mt. 6:22, 23) Gu bangirise du “ni ruru he,” si nangera tipa bangisapai sa, nga pa manga gupai Mbori akpinyemuhe. Ono gu bangirise du “ni iraira ha,” si na biriki, kidu na ngbaduse, na si nangera tipa kungbo ahe.
19 Oni tingidi gupai nga, bangirani nadiapai kini kedihe ku berãrani yo, berãrani kini kedihe ku ngbaduraniyo. Nanyakipa wai tie si aida ani naaberãpa agu apai duna kikiipaha. (Oni gedi AFiripoio 4:8.) Nirengo, si naida ani naakpara a wa babi abia atambuahe akpari ki yaa: “Mo di bangire ti ngera kuti kungbohe.” Na wa ani aʹasada tirani kaa mangapai ringbisihe kuti gu kpee re, si naida ani duna gu kido nga Yekova nika ‘ungasi rani aungasi’ ngba gako gene.—Tam. 119:37; Eb. 10:36.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]
Gini kungbo ahe si aidanga aKristano nibihe ya?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 27]
Gini Apai Si Aida Ani Tingidihe Nibipa . . .
• wai bangirani amangasunge na berãrani gbiati ngbaduraniyo?
• gu kerepai duti biko wasiwasi apai?
• wai nyakipa banda bangirise si nye “ni ruru he”?