Adee, Tipagine Si Aida Ti Ni Oni Ra Fu Akumba?
‘Rii dee nga kumba.’—1 KOR. 11:3.
1, 2. (a) Ginipai gu mokedi nangia Pauro akehe nibipa ga Yekova mbakadapai tipa pagbia na ra kutiibe pagbia? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?
YEKOVA asigira gako mbakadapai ti genehe. Gu mokedi nangia Pauro afura tipaha ho ko akepai ni ki yaa: “Ri akumba dunduko nga Kristo” na “ri Kristo ki ngia Mbori.” (1 Kor. 11:3) Rogo gu kekeapai ye mbata fu gere, ani abi gupai nga si adu fu Yesu ni momu na nipa ngbarago ka ra kutii gu pagbia nga ga Yekova Mbori, na rii agu aKristano nga akumba nga Kristo. Yesu aduna weneringise, nunga, na ki zanga gbangbati ho ko anaamangapai ni na aboro. Sidu, si naida akumba rogo dungurati duna ngbatunga agu asino re koyo du aboro ni, gbe koyo du adiayo ni.
2 Na ginipai du tipa adee? Da nga rii adee? Pauro akepai ki yaa: ‘Rii dee nga kumba.’ Wai si aida adee naabi gi fugo naye be ga Mbori toro re? Ya mo ho duhe ni nga kumbakudee nga idipase te, ri rengbe ka ra kutiibe gako pagbia? Ya mo ra kutiibe gu pagbia nga ga kumba nayugu gupai nga diakumba ongo zanga fugo ho kumbaari adiaberã ni tipa gupai nabipa ramukporo? Ginipai rengbe dee ka mangaha tipa kumbaari nisambuo ri?
“Mi Ambákada Mounda Rengbe Tipa Ko”
3, 4. Tipagine du gu mbakadapai ti ni nga ga pagbia rogo rogatise na undo?
3 Gu mbakadapai nga ga pagbia kina Mbori namangihe. Ho Yekova Mbori akusi Adamu ni, ko ayaa: “Ngba nga ha kumba sungu ni sa ko te. Mi ambákada mounda rengbe tipa ko.” Tingbafuo kusayo Eva, Adamu aduna ngbarago tipa kadu na boro ho nga gako moundo na si ki sako ko yaa: “Gere nga gu meme dagba amemere yo nga pasio rogo pasiore yo.” (Bam. P. 2:18-24) Adamu na Eva aduna gu maabangirise ngbaa kisusi, nga ka batika agude ni rengberengbeyo nga aguyo ka rengbe ka raka na ngbarago rogo paradizo.
4 Mbiko gu samungu nga ga bambata avungurani, pa gu wene raka i adu nani ati Edene yo agberẽ. (Oni gedi ARomo 5:12.) Ono wa si avura duwo, gako mbakadapai nga ga pagbia anye kina kubaha. Ho arogotise anduni kuti ni rogo gayó ramukporo, si naye na bakere ngbarago kurogo ramukporo. Gu ngbarago i agbiaha si wakina gu Yesu agbiaha mbiko du ko kutii gu pagbia nga ga Yekova. Mbata fu ye Yesu ku auru kpotosende no, ko ‘anaangi angi na aʹuru dũ barabangiri Yekova.’ (Snz. 8:30) Mbiko zangarengba, akumba arengbanga ka mangasunge na gayó pagbia ngba wene gene zanga wiri irairapai te, na adee arengbanga ka ra fu akumba zanga inga wagu tooni te te. Ho akumbakuadee na dereakumba amanga asadatise ni ka ndu kuti gu mbakadapai nga ga pagbia, si rengbe ka kusa wene sangbanapai gbiati ngbarago rogo gayó ramukporo.
5. Tipagine si aida arogotise mangi gu rugute ti ni du rogo aRomo 12:10?
5 Gupai rengbe ka sa arogotise i du na diabese rogo gayó ramukporo nga pa manga yó gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu du fu aKristano dũ. Gu rugute re nayaa: ‘Tipa gu nyemuse nga ga awirina oni ngbá angba yee na akuaroni; tipa irisa, oni mói kina akuaroni mbata yo.’ (Rom. 12:10) Gu kurapai si aida akumbakuadee gbiati dereakumba mangihe nga ka manga ome tipa ‘ringi yó ngbá angba fu akurayo, kidu yee kpotoyo yo, ki ni nivú akurayó avu.’—Ef. 4:32.
Ho Adunga Badiarogatise ni Niʹidipase Ya
6, 7. Ka gu diakumba nga Kristano ara kutiibe gu pagbia nga ga gu kumbaari angianga idipase ya, sangbanaha rengbe kadu nga gine?
6 Ginipai rengbe oni ka mangaha ka si du nga gaoni badiarogatise niʹidipase te? Dedede, kumbakudee du ninaadunga niʹidipase ya. Ho duhe ni wo, ginipai si aida gu dee nga idipase mangihe? Ziazia Kekeapai nakaragapai niyaa: “Dere akumba, oni rá fu kina akumbaaroni; ya ka ngia agu yo aida nga sangba Mbori ya, i aye ka ida pa ko mbiko gaoni mangaapai. Si arengba nga oni gumba fugo te; wa i nabi gaoni rurupai du na gunde ti ni.”—1 Pet. 3:1, 2.
7 Fugo Mbori naruga diakumba ri ra kutiibe ga kumbaari pagbia ka si vura du nga idipase nga ní te vurũ. Gari wene sino mangapai rengbe arengba ka sa ko ko makia gupai nafõngbaduriyo ri naamanga apai niwenehe. Nisangbanaha, ko rengbe arengba ka wisigopai tipa gari aida si ki sako ko idi na rengo.
8, 9. Ginipai rengbe gu Kristano adunga kumbaari niʹidipase ya ka mangaha ka kumbaari vura kaa bi gari wene mangaapai ka ko asanga asinoko ya?
8 Na ka si du nga gu kumba angianga idipase ya navura bi gu wene mangaapai nga ga diako ka ko asanga asinoko ya? Ziazia Kekeapai nangarasa gu dereakumba nga aidipase i niyugu agu asino nga ga aKristano ti aregbo dũ, wa vura duhe nimbumbupai vurũ. Nikpiapai, ani nageda gupai rogo 1 AKorindo 13:4 nga: “Nyemuse nahi pai ni gbanga ha.” Gu diakumba nga Kristano, si naida ní naamangapai “ni umbasiti na zera, na gbanga hipai” na ninyemuse. (Ef. 4:2) Gu undo ani agbiaha be ga Mbori zaaza ome nga ziazia toro rengbe arengba ka undo rani ani kakuti agu asino nga ga aKristano si ki vura duni kpakarapai vurũ.
9 Pauro akepai ki yaa: “Mi rengbe na manga apai dunduko rogo gu ko nanyakasa re.” (Frp. 4:13) Ga Mbori toro naundo gu boro nga Kristano ní mangi dungu weneapai nga gu ka ní amanganga ha zanga gu undo nga ga ziazia toro ya. Nikpiapai, ho boro amanga gani badiarogatise ni ngba gbegberẽ gene, si rengbe kadu fu gu gani badiarogatise re taata tipa ní iribape. Ono tie, Ziazia Kekeapai naruga aKristano dunduko niyaa: “Ka oni karaga nga gbegberẽpai fu boro ku ba gbegberẽpai wa sa ya. . . . Bambiko si ni keke he ya, ‘Pa ira bape nga gimi, mi akaraga pai, Gbia nipoi wo.’ ” (Rom. 12:17-19) Wakina gure a, 1 ATesaroniko 5:15 naruga rani niyaa: “Oni bí he ya ka gu ni karaga nga gbegberẽpai fu boro ku ba gbegberẽpai wa sa ya; ono oni péke fuo gu pai nga wene he dedede, gu ni fu gu ni, fu aboro dunduko a.” Vurube gu undo nga ga ga Mbori ziazia toro, ani namanga agu apai ka omerani arengbanga nani ya. Si angba wa pai ka ani akpara tipa ga Mbori toro tipa si undo rani ani nimangi agu apai ka ani amanganga ha ngba ome rani ya!
10. Wai Yesu amangipai na agu aboro nagumba gbegberẽ afugo fuko na aguyo namangiko gbegberẽe?
10 Yesu amoi bawene kpiapai rogo gako mangapai yo na agu aboro nagumba gbegberẽ afugo fuko na aguyo namangiko gbegberẽe. 1 Peter 2:23 nayaa: “Ho i agberã ngbayo yo ni fu ko, ko agberã nga ngbako yo fu yo te; ho ko aima ni, ko aserã nga yo a te, ono ko afu tiko ku be gu ko nasapa ngbanga nzunzu.” I nangarasa rani ani pekefuo ga Yesu wene kpiapai. Ka oni zinginga be gu gbegberẽ mangaapai nga ga kura aboro ya. I nazungodi aKristano dunduko nga i du ‘na weneringise, ki niumbasi tiyó. Ka i karaganga gbegberẽpai kuba gbegberẽpai ya, na gberãngba yo fu agberẽngba yo a ya.’—1 Pet. 3:8, 9.
Ya Mo Si Aidanga Dee Naafura Te?
11. Gini bakere momu bete agu adee nga aKristano nika gbiaha?
11 Ya mo pa ra dereakumba kutiibe gu pagbia nga ga akumbayo nayugu gupai nga i ongo aonga zanga fugo ho akumbayo adiaberã ni tipa agu apai nabi pa ramukporo watadu kura apai? Wagusa te. Yekova nafu dungu amomu fu adee na akumba wa sa. Oni berãnga kurii gu bakere pagbia du agu aboro du bangeyo nga 144,000 nani, nga aguyo nika zogarago ngbangbaturũ yo ni abakindo ho Yesu nikaa zogarago ni ku auru kpotosende! Adee kina dagba agu aboro re. (Gara. 3:26-29) Si tie ziazia nga, sunge kinaho tipa adee rogo ga Yekova mbakadapai yo.
12, 13. Oni funga kpiapai nayugo gupai nga adee agumbapai nisangbaanebi.
12 Ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni, adee anaagumbapai agumba nisangbaanebi. Yekova afura rogo gu nebi yo nangia Yoere ki yaa: “Mi aúka torore ku ri aboro dunduko; awironi nga akumba na agu awironi nga ade i ki nigumba pai, . . . Mi aúka torore a wo ni gu arago re, ku ri akanga nga akumba na ku ri agu akanga nga ade.”—Yoere 2:28, 29.
13 Gu ga Yesu abawiriki nadu 120 nadunguratiyo kurogo gu vurubambu nadu kuari Yerusarema yo rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 F.B.K. adu nga akumba na adee. Ga Mbori toro azoro kuriyó dunduko. Si du Petero afura ti ni tipa gupai gu nebi nangia Yoere agumbaha kumbatayo ki ya si ringbisitihe kuti agu akumba na adee re. Ko ayaa: “Gi pai re nga gu i agumba ku ngba gu nebi nga Yoere; ya, ‘Ya Mbori, Si ada ada ti yangara rame, mi auka Torore ku ri aboro dunduko, awironi nga akumba na agu awironi nga ade, i agumba pai, . . . mi auka Torore ku ri gimi akanga nga akumba na ku ri agu akanga nga ade, i nigumba pai.’ ”—Amo. 2:16-18.
14. Gini sunge adee amangihe rogo bambata sa kama agarã tipa ka gbandaka gu pambori nga ga aKristano?
14 Rogo bambata sa kama agarã, adee aima mangasunge nyanyakii tipa ka gbandaka gu pambori nga ga aKristano rogo arago. I atungusipai fu aboro tipa ga Mbori Kindo, na kini mangi agu apai nandu wa sa na sunge tungusapai. (Ruka 8:1-3) Nikpiapai, gu mokedi nangia Pauro aya tipa Foibe wee ri nga “moyambu gu kanisa du Kenukurea yo.” Ho Pauro asanango gako abadiasunge ni, ko ayambu rimo dungu adee kodihe na “aTurufaina na Turufosa,” nga agu aKristano naamanga sunge kakaka rogo Gbia yo. Ko andu na fugo kumbatayo ki yaa: “Oni sánango Perusi nga badiangba, ri namangi sunge gbe rogo Gbia.”—Rom. 16:1, 12.
15. Gini sunge adee amangaha ti gi gaani regbo re tipa ka gbandaka gu pambori nga ga aKristano rogo arago?
15 Ti gi gaani regbo re, gu bakere rimbasa aboro du bangeyo nga amirioni 7 natungusa gu wene pangbanga nga ga ga Mbori Kindo rogo zegino dunduko, badungu yó nga adee ngba arikayo dunduko. (Mt. 24:14) Badunguyo namangasunge Kindo ti aregbo dũ, aguyo ni amokedi, na aguyo namangasunge Betere yo. Gu bake apapara Atambuahe nangia Davide abibia ki yaa: “Gbia arugu pai; agu ade nataka pande pa ha i ni bakere rimbasa aboro.” (Tam. 68:11) Nangba wai agi afugo re nada nirengo! Yekova nabi gu sunge adee amangaha nga ga tungusa wene pangbanga ka digiso gako ringbisapai na nyanyakipaha. Gu ga Yekova mbakadapai nga adee ra kutiibe pagbia ayugongo gupai nga i ongo aonga te.
Adee Ue Naaʹonganga Aonga Ya
16, 17. Wai ga Sara kpiapai ayugo gupai nga si aidanga adee ongo aongo rogo ramukporo te?
16 Ka si du tie nga Yekova nafu dungu amomu afu fu adee, ya mo si aidanga akumba naasana adiayo mbata fu i mangi nyanyaki diaberã tee? Si adu nipatatamana tipa ka mangaha wo. Ziazia Kekeapai fura tipa dungu apai nga gu dereakumba amangihe watadu afura tipaha zanga sana gu bipai nga ga akumbayo. Ani makianga akpiapai ue.
17 Sara nangia dia gu nyanyakipa bakumba nangia Abarayama agumba gupai fuko bara dunguhe nga ko dó gu kura diako nangia kanga na wiriri mbiko gayó zanga irisa. “Gu pai re ki gberẽ ti Abarayama,” ono kati agberanga ti Mbori ya. Mbori ki ya fuko: “Ka gu pai rúngosi nga ro tipa wiro na ga kanga re ya. Gu pai Sara ka gumba ha foro dunduko, mo ídi he.” (Bam. P. 21:8-12) Abarayama ki gisangba Yekova ki mangi gupai Sara aidaha.
18. Ginipai Abigaira amangihe ningara?
18 Ani berãnga a tipa Abigaira, dia Nabara. Ho Davide aora ni be gu iigira Bakindo nangia Saura, ko agbu pati ga Nabara rimbasa anyaa. Kuba gupai nga ko di bete agu aũkumuko nga ga Nabara, Davide na gako akumba abanda ga Nabara ahe abanda. Ono tie, Nabara “adu ni boro gbigbita sino ni gbegberẽ boro rogo gako mangaapai yo; . . . ko ki gumba pai fu yo nyanyaki.” Ko adu “ni ngbatunga awiri gbegberẽ sino aboro,” na ‘ira mungo nangia ko.’ Ho ga Davide akumba asanahe ni niirisa tipa undo, Nabara aká aká. Ga Abigaira karagapai angia gine ho ri agi agu apai ni namangi? Zanga ri sana Nabara, ri ‘aipisi tiri, ki rogo udiudi kpokuta 200, na kambu imekakue ue, na akandoro bisue i aima mbakada ra, na ugu zende ahe wa aritere 61, na akpura ugu rindi kakue 100, na ugu vurumo ni mekemeke he 200’ ki fuhe fu Davide na gako akumba. Ya mo gupai Abigaira amangihe re aruaru? Ziazia Kekeapai nayaa: “Yekova ki mangi Nabara; ko ki kpi.” Kusa, Davide adi Abigaira nidiako.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.
Gu Dee Rẽarẽ I Sambuo Ri
19, 20. Ginipai nzunzu nasa gupai nga i sambuo dee?
19 Ziazia Kekeapai natambuapa gu dereakumba namangapai ngba gu gene Yekova akpinyemuhe. Asanza nasambuo “wene sino de,” niyaa: “Ri ngba ki susi ngungungu ambia fongahe. Kumbari ki nikida kuti ri kpotoko yo, ka zingo u amánga nga ko ya. Ri namanga pa ko wenengaĩ na auru dũ, wa du ri ni ungari, zanga manga ko na gbigbitapai.” Kurigure, “Ri naza ngbari na fugo tatamana, gu yugopai nga ga weneringise nakura ngbari yo. Ri nangerã wenengaĩ tipa agu apai nga ga gari aborokporo, ka ri ari nga gu riahe nga ga nyomoro ya. Awiriri niguari kuari niyambu ri de maku; kumbari a, ko nasambua ri.”—Snz. 31:10-12, 26-28.
20 Ginipai nzunzu nasa gupai nga i sambuo dee? Asanza 31:30 nayaa: “Gu pai ngba du na nangahe ti ni, na ngbanya du gbua, ono gu de nagunde ti Yekova, ri adú ni sambuasambua ri.” Gunde ti Yekova nakodapa ra boro kutii gako mbakadapai nga ga pagbia. ‘Ri dee nga kumba’ a wa du “ri akumba dunduko nga Kristo” na ri “Kristo ki ngia Mbori.”—1 Kor. 11:3.
Oni Duna Tambuahe Tipa ga Mbori Gamunihe
21, 22. (a) Gini nduapai duho rengbe agu aKristano nga arogotise ka tambua Mbori ti ni tipa gu gamunihe nga rogatise? (b) Tipagine si aida ti ni ani yugu irisa tipa ga Yekova mbakadapai nga ga pagbia rogo akporo? (Oni bi gu sanduki du kuari.)
21 Agu aKristano nga arogotise na dungu nduapai beyo tipa ka tambua Mbori! I namanga gayó apai sa ni agu arogotise duna ngbarago. Si naida i tambua Mbori tipa gako gamunihe nga rogatise, mbiko si fu gu momu fuyó nga ka kpamia gayó raka na i kini ta na Yekova. (Ruta 1:9; Mika 6:8) Guko nga Baenge pa rogatise ima ino gupai nzunzu rengbe ka ye na ngbarago rogo ramukporo. Si naida ani mangi apai ti aregbo dunduko wa ko akpinyemuhe ‘gako ngbarago kingia gaani ome’ rogo gi gbegberẽ zegino re.—Nem. 8:10.
22 Gu kumbakudee nga Kristano nga guni nakpinyemu diani wa ní akpinyemu tiní namangasunge na gani pagbia ngba wene gene. Manga ní he wo nika sa ri ri du niwene dee fuko mbiko ri nikadu niwene moundo na kini yugu bakere irisa koyo du ko ni. Gu nyakipaha kisusi nga, gayó wene ramukporo nika fu taarimo fu Yekova gaani Mbori.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 22]
Oni Natingidaha?
• Ga Yekova mbakadapai nga gine nibipa pagbia na ra kutiibe pagbia?
• Tipagine si aida ti ni arogotise duna irisa dagbayó?
• Wai si aida gu diakumba nga idipase mangi fu gu kumbaari angianga idipase ya?
• Tipagine si aida ti ni akumbakuadee naasana adiayo mbata fu mangayó nyanyaki diaberã?
[Gu Sanduki du ti kpewaraga 22]
Tipagine Si Aida Ani Irisi Pagbia ti Ni?
Yekova aima sigira mbakadapai tipa pagbia tipa dagba aboro na dagba amaraika. Gu mbakadapai re tipa ka undo amaraika na aboro a. Si nasayo i du na ranirii na kini irisi Mbori wa sa ngba bangisa gene.—Tam. 133:1.
Gu dungurati nga ga mbedimbedi aKristano ima inopa gu pagbia nga ga Yesu Kristo na padu ko ni bazogo. (Ef. 1:22, 23) Wa Wiri Mbori naini ga Bako pagbia, ko “moi tiko ku tii gu ko namoi ahe dunduko tii ko, Mbori du adu mbata yo fu ahe dunduko.” (1 Kor. 15:27, 28) Nangba wai tie si aida agu aboro fuu tiyo fu Mbori mangipai kina kubani na gako mbakadapai nga ga pagbia rogo dungurati na rogo gayó akporo! (1 Kor. 11:3; Eb. 13:17) Pa manga ani he wo nika sa gupai nga Yekova idi na ani na ki fu maku furani.—Yes. 48:17.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 19]
Kparakpee rengbe ka undo gu Kristano nga diakumba ri yugu gu wene asino nga ga Mbori