Oni Mangi Agu Adiaberã Nafu Irisa Fu Mbori
“Bangbasia nawisiga pa gani nduge wenengaĩ.”—SNZ. 14:15.
1, 2. (a) Gini nyanyakipa pai si aida ani berẽpaha ho ani aida ka manga diaberã ni? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho?
ANI namanga dungu adiaberã na aʹuru dunduko. Dunguhe duna tooni asangbanaha. Ono agu akuraha kinaho rengbe kadu na bakere sangbanaha kurii gaani raka. Ho ani aida ka manga diaberã ni, singia gu toonihe watadu gu kikiihe, gu bambatapai si aida ani berẽpaha nga pa fu irisa fu Yekova.—Oni gedi 1 AKorindo 10:31.
2 Ya mo si furoni nitaatapai ka manga diaberã, watadu si nikpakarakpakaraha? Tipa ani sono ki da ninyanyaki aKristano, ani duwa ka ani wiriki kpara rurupai ti gbegberẽpai na kini mangi adiaberã ringbisihe kuti agu apai ani naidi kutini angianga gu kura boro naidi kuti ni ya. (Rom. 12:1, 2; Eb. 5:14) Gini kura nduapai duho si aida ani wiriki manga wene adiaberã ti ni? Tipagine duhe ti ni ti kura aregbo nikpakarakpakarapai ka manga wene adiaberã? Gini kura apai duho si aida ani mangihe tipa kaa manga agu adiaberã nafu irisa fu Mbori?
Tipagine Si Aida Ani Naamanga Adiaberã ti Ni?
3. Ginipai si aidanga ani saha si sa rani ani mangi gbegberẽ diaberã ya?
3 Ka si du nga ani gu duadu dindikodindiko ka manga diaberã nibi agu apai nabi agu abangua rugute nga ga Ziazia Kekeapai, gaani abadiawirikapai watadu abadiasunge nika dakuti gupai nga, gaani aida arunga bangirani te, si ki tadu wo, i kini moipai kurirani nikina ipo. I rengbe kaa dĩ he, ka biriko, watadu ka pe ziree na kini sosodi rani ani ‘pekefuo rimbasa aboro’ nikoda ani tirani naayó kaa manga agu apai i amangaha watadu nioka ani gu gbegberẽ apai i amangaha. (Gate 23:2) Ono tie, gu boro naima ino wai ka manga agu adiaberã nafu irisa fu Mbori, ní arengbanga ka sa gunde si sa ní nimangi agu apai sangbakpotoniyo aidanga nani ya te.—Rom. 13:5.
4. Gine rengbe ka sa kura aboro i idi ka manga diaberã furani?
4 Anga agu aboro dunduko naida ka manga diaberã furani naida gbegberẽpai mangi rani te. Kura abakurearani kinaho rengbe arengba ka ida wenepai mangi furani, sidu, i kini zungodi rani ani ndu kuti gayó arugute. Ka si du nga ani naraka kindi kua abarani yo, agumerani nabakabangiriyo abaka kindi tipa rani na i kini bihe nga si ruaru i rimisitiyo kurogo gu nyanyakipa adiaberã ani aida ka mangaha. Ani bingo kpiapai nibipa husa kaza. Ziazia Kekeapai nazahe aza ziazia ti dia kure kutii kpotoseyo. (Amo. 15:28, 29) Ono kura apai kinaho nga ga husa akaza adunga arugute tipaha ziazia ya nga gu si aida boro mangi diaberã nitini tipaha.a Gaani aboro rengbe ka kpinyemu gupai gbe nga ani ndu kina kuti gupai i agumbaha. Ono tie, ho Kristano aida ka manga diaberã ni nibi ngbatunga agu apai re, si naida ní tindi kina gani tindiro. (Gara. 6:4, 5) Gupai ani aberãpaha gbe nga padu ani na gigiri sangbakpotoseyo barabangiri Mbori, angianga aboro ya.—1 Tim. 1:5.
5. Wai rengbe ani ka he rindosi gaani idapase?
5 Ka boro ainongo ka manga diaberã ya, si du nikerepai funi. Gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yawee gu boro duna berãpai ue, ní “ni rungburarungbura ni rogo gani apai dunduko.” (Yak. 1:8) Ní wakina gu boro du rogo gu kurungba adunga na ngua rugaha ti ni ya bangiri sungburosungburo baime. Boro rengbe ka aria berãni nikina ipo. Si nitaatapai ní rindosi gani idapase ní ki tona ka bira kina kura aboro! (1 Tim. 1:19) Wai rengbe ani ka ne gupai re? Si naida ani ‘ru nyanyakii rogo idapase’ yo. (Oni gedi AKorosaio 2:6, 7.) Tipa ani du nyanyakii rogo idapase yo, ani duwa ka ani wiriki manga adiaberã nga gu du mburuhe rii gaani idapase kuti Fugo Mbori nga Ziazia Kekeapai. (2 Tim. 3:14-17) Ono gini apai rengbe ka sa rani ka ani naamanganga wene adiaberã ya?
Agu Apai Nasa Manga Diaberã Si Du Nikpakarakpakaraha
6. Gunde rengbe ka sa rani ani mangi wai?
6 Gunde rengbe arengba ka sa rani ka ani mangingo wene diaberã ya. Ani rengbe ka gunde nga ani nika manga iraira diaberã, gaani diaberã akusanga wenepai te, watadu kura aboro nika birani wa airamungo. Apai namanga amanga wa gure. Boro ho naida ka manga mumungo diaberã te, nga gu diaberã naye na kpakarapai watadu zee te. Ono wa vura duhe wo, nyemu Mbori na nyemu Fugoko rengbe ka sa rani ani do gunde kusayo. Rogo gini agene? Nyemu Mbori rengbe ka sa rani ani bi Ziazia Kekeapai gbiati agu awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai mbata fu ani mangi bakere adiaberã. Ka ani amangaha wo, si nika sa gupai nga gaani adiaberã nidu niwenehe. Tipagine gumba ani he ti ni wo? Gumba ani he wo mbiko Ziazia Kekeapai rengbe ka fu “birĩ fu azangainahe, na inahe na sia pa apai fu paranga aboro.”—Snz. 1:4.
7. Gu kpiapai nga ga Bakindo Davide nayugo ginipai furani?
7 Ya mo si nga ani nikaa manga kina wene adiaberã kindi? Si wo te. Ani dunduko namanga irairaapai amanga. (Rom. 3:23) Bakindo Davide angia iratatamana na niruru kumba. Ono wa ko avura duwo, aregbo kinaho ko amangi mumungo adiaberã nga gu naye na rungo fuko na fu gu kura aboro a. (2 Sam. 12:9-12) Ono tie, gu irairaapai Davide amangihe re aasanga ko ko mbu manga agu adiaberã nangba ti Mbori te. (1 Aba. 15:4, 5) Ka ani duwa Davide kini tingidi gupai nga Yekova nambupai ambu furani ti gaani irairaapai na aingapai, ani nigundenga ti manga diaberã mbiko gaani irairapai te. Yekova nikaa songoda agu aboro asongoda kindi nakpinyemuko na kini gisangbako.—Tam. 51:1-4, 7-10.
8. Ginipai ani awirikaha ti gupai Pauro apehe tipa rogatise?
8 Ani rengbe arengba ka zogosa bete gu bakabangirise du ani nani nibipa manga diaberã. Wai rengbe ani ka zogosaha? Ani rengbe ka zogosaha nitingida ani gupai nga, ti kura aregbo, dungu agene duho ka ani mangipai ngbaha si ki ruaru dunduko. Oni bingo gupai Pauro apehe tipa rogatise. Ko akepai ki yaa: “Ya mi fu agu yo adu nga na adiayo ya, na fu adekurugbo, nye wa kina re ngba fu yo. Ono si ngia rugatise ti yo te, i rogo tiyo, bambiko rogatise ngba ti gbi agbi [be nyemu kumba watadu nyemu dee].” (1 Kor. 7:8, 9) Pauro ayawee nye zanga manga rogatise ngba gbe, ono ko aayanga wee kinaha ru sa te.
9. Ya mo si naida ani berẽkurii pa wai kura aboro nika bi gu diaberã ani aida ka mangaha? Oni sakingo rogoyo.
9 Ya mo si naida ani berẽkurii pa wai kura aboro nika bi gu diaberã ani aida ka mangaha? Ii, ono rengbearengba. Oni bingo gupai Pauro apehe tipa ri gu riahe si aduwa i atumo nani fu kpiaahe. Ko abihe nga gu diaberã rengbe boro ka mangaha tipa gu riahe re rengbe arengba kadu niruruhe, ono si ki rengbe arengba a ka kotosa gu boro duna rurungbura sangbakpotoseyo. Ginipai Pauro ada kutini tigako? Ko ayaa: “Ka riahe kotosi wirinami, mi ari nga pasio fuo gere wa sa te, mi ka kotosa wirinami.” (1 Kor. 8:4-13) Ani a, si naida aida ani berẽpa wai rengbe gaani adiaberã ka mangapai na sangbakpoto kura aboro yo. Na gu bakerepai si aida ani moiberã rani tipaha nga, gupai gaani adiaberã nika mangaha na gaani pagume na Yekova. (Oni gedi ARomo 14:1-4.) Gini abangua rugute nga ga Ziazia Kekeapai rengbe ka undo rani ani nimangi agu adiaberã nafu irisa fu Mbori?
Apai Sita Si Aidaha Tipa Manga Wene Adiaberã
10, 11. (a) Wai rengbe ani ka he gusapai rogo gaani akporo? (b) Gini apai si aida abaakumba nitingidihe ho i amanga agu adiaberã ni nabipa dungurati?
10 Ani he gusapai. Mbata fu ani diberã tipa pai, si naida ani sana tirani nga, ‘Ya mo mi na rengo bere ka manga gi diaberã re?’ Bakindo Soromo akepai ki yaa: “Ho ruka naye ni, pa wasiro naye a; ono tatamana du fu agu yo du ni bayee yo.”—Snz. 11:2.
11 Avunguagude rengbe arengba ka fu momu fu awiriyo i mangi kura adiaberã, ono si aidanga agude bihe nga i na pagbia beyo tipa gupai re te. (Koro. 3:20) Dereakumba na anaagude gu duadu na bete pagbia beyo kporo, ono si naida i naairisa gu pagbia airisa nga ga akumbaayo. (Snz. 1:8; 31:10-18; Ef. 5:23) Wakina gure a, si naida akumbakuadee ini gupai nga, gayó pagbia na kina ngbandaha ti ni, bambiko Kristo du kuriyó. (1 Kor. 11:3) Abaakumba naamanga agu adiaberã nabi dungurati naabaha. Ono tie, i na rugatise i andu ka ‘susa rii agu apai du nikekehe’ rogo Fugo Mbori yo. (1 Kor. 4:6) I nandu wenengai kuti agu arugute i agbiaha be ruru kangara moyambu. (Mt. 24:45-47) Ani rengbe ka ne bakere fuda ka ani duna umbasitise kini mangi kina agu adiaberã du ani na rengo berani ka mangaha.
12. (a) Tipagine si aida ani wetekeapai ti ni? (b) Oni sakingo pa wai rengbe boro ka wetekaapai.
12 Ani wetekeapai. Soromo akepai ki yaa: “Gu berã pa pai nga ga ngangarã boro nandu sa pai kpaima, ono agu aboro dunduko namanga pai gburungagburunga nandu sa kina zingohe.” (Snz. 21:5) Nikpiapai, ya mo oni naberãpa sunge-bagaahe? Ka si duwo, ka oni ndunga nibasa sa kina gupai ngbaduroniyo apehe furoni ya. Oni ini arengo dunduko tipa gu ngbatunga sunge oni aida ka mangaha, ki gbia arugute be agu aboro inipa gu sunge re gbe, na ki berẽpa agu abangua rugute nga ga Ziazia Kekeapai nabipa gu sunge re. (Snz. 20:18) Ho oni kaa manga gipai ni re, oni di akpewaraga ue ki keke agu aundo du ti gu diaberã oni aida ka mangaha, ki ru ki keke gu fudifudiapai rengbehe ka ye nani. Mbata fu manga oni diaberã, oni ‘gedi paha’ mbata. (Rk. 14:28) Oni berẽpa agu apai rengbe gaoni diaberã ka mangaha angianga na kina kpotoroni sa ya, ono na gaoni padu rogo toro yo a. Si naida regbo gbiati asadatise tipa ka wetekaapai. Ono ka oni mangihe wo, si nika undo roni ka oni gunga agu sa manga diaberã ya, na oni bati be gu fudifudiapai rengbe gaoni diaberã ka ye nani.
13. (a) Gini kidohe ani agbiaha rogo Yakoba 1:5? (b) Wai rengbe kpara tipa tatamana ka undo rani?
13 Ani kpari tipa tatamana. Gaani adiaberã rengbe ka fu irisa fu Mbori kinagu ka ani sanako ko undo rani ani mangihe wenengai. Gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yaa: “Ka zingo tatamana amanga gu ni dagba roni yo, ni sána Mbori, ninafu he gbe fu aboro dunduko, azinga nga fu boro ya; ko ki fu he afu fu ni.” (Yak. 1:5) Anga si nipazee ka ida kuti gupai nga ani naida ga Mbori tatamana aida tipa ka manga wene adiaberã te. (Snz. 3:5, 6) Na kurapai berewe nga, ka ani akido kina kuti gaani rugatinapai sa, ani rengbe arengba ka ndu ngba gbegberẽ gene. Ho ani akpara ni tipa tatamana na kini wisigi agu abangua rugute du rogo Fugo Mbori, gure nga ani nambu ziazia toro si undo rani ani ini gupai ani aida ka manga diaberã ti ni.—Eb. 4:12; oni gedi Yakoba 1:22-25.
14. Tipagine si aidanga ani naagbisigo manga diaberã ti ni ya?
14 Ani diberã. Si aidanga ani gu sa manga diaberã mbata fu weteka ani apai na ki kpari tipa tatamana te. Iratatamana nadia regbo adia ka ‘wisiga pa gani nduge.’ (Snz. 14:15) Ono tie, si aidanga ani naagbisigo apai agbisigo te. Gu boro nagbisigo apai, ní rengbe ka mbu manga diaberã tipa agu anduhe adunga rogoyo ti ni ya. (Snz. 22:13) Ono ka ní vura mbu manga gu diaberã si aida ní mangihe, gure nga ní ima manga diaberã ha, watadu ní nambu kura aboro i moipai kurii gani raka.
15, 16. Ginipai si aida boro mangihe tipa ka manga gupai di ní berã tipaha?
15 Ani mangi gupai ani nadiberã tipaha. Ka ani mangi diaberã ka ani aidanga ka manga gupai ani namangi diaberã tipaha ya, gure nga ani batasi omerani abatasa gbua. Soromo ayaa: “Gu pai bi mo ka manga ha ni bero, mo mangihe na omero.” (Batu. 9:10) Tipa apai ndu wenengai, si naida ani kpara agu ahe akpara rengbe ka undo rani ani mangi gupai ani nadiberã tipaha. Nikpiapai, batungusipai rengbe ka diaberã ka mangasunge nibazakigene. Ginipai rengbe ka undo ní? Gupai rengbe ka undo ní ní mangihe nga, ka ní afunga ti ni sa sunge zegino gbiati agu apai nga ga wasa si nyasi omeni na kini di bakere regbo beni nga gu rengbe ní ka tungusapai rogoho ya.
16 Agu adiaberã ngbaa gbe, si nitaataha ka mangaha te. Tipagine duhe ti ni wo? Si wo mbiko gupai nga, “zegino dunduko du ni zogozogo ho be gbegberẽ ko.” (1 Yo. 5:19) Ani nasovura kuti “azogo zegino nga ga gi bitimo re sa rimbasa agu atoro nga ga gbegberẽpai yo rogo agu arago du ngbangbaturũ yo.” (Ef. 6:12) Gu mokedi nangia Pauro gbiati gu bawiriki nangia Yuda agumba gupai nga, agu aboro naida ka fu irisa fu Mbori, i nikaa sovura aso.—1 Tim. 6:12; Yuda 3.
17. Ginipai Yekova akpinyemuhe berani nibipa agu adiaberã ani amangaha?
17 Ani wisigi gaani adiaberã ki mangi ariapai ka si idihe wo. Anga apai dunduko namanga kina wai i asogimaha te. “Rago gbia kuti mamu” namanga rani amanga dũ. (Batu. 9:11) Ono wa vura duhe wo, Yekova nakpinyemu ani ka aka kuti kura adiaberã ani amangaha ka ani vura kaa gbiatirani na aʹasada vurũ. Ka si du nga boro kpara gani raka fu Yekova watadu ní mangi gu mozunga nga ga rogatise, si aidanga ní aria gu gani diaberã re te. Mbori nakpinyemu ani naaraka ringbisihe kuti gu ngbatunga adiaberã re. (Oni gedi Atambuahe 15:1, 2, 4.) Ono kura adiaberã kinaho akiongo gbe ya. Gu boro duna tatamana, ni nawisigo ngbatunga agu adiaberã re awisigo kindi tipa ka bihe singia si naida ní mangi ariapai. Si aidanga rukö watadu nyakarii sani ní he mbakada gu diaberã ní amangihe watadu ka ariaha te. (Snz. 16:18) Gupai si aida ní berẽpaha gbe nga, gani raka watadu gani mangaapai, si nafu irisa afu fu Yekova.
Oni Undo Kura Aboro I Ini Manga Diaberã
18. Wai rengbe avunguagude ka raba awiriyo i ini manga wene adiaberã?
18 Si naida avunguagude niundo awiriyo aundo i ini manga agu adiaberã nafu irisa fu Mbori. Wene kpiapai nayugopai ayugo. (Rk. 6:40) Ho daha ada ni, avunguagude rengbe arengba ka gumbapa wai fu awiriyo i amangi kura adiaberã. I rengbe arengbe a ka mbu awiriyo i mangi kura adiaberã nisayo na ki tambua yó ho ka gayó diaberã ndu ni wenengai. Na ka gude mangi mumungo diaberã? Avungu gu gude re rengbe ka asadatiyo niipo ka batasa wiriyo be asangbana gani diaberã, ono kura aregbo kinaho gupai re arengbanga ka undo gu gude re ya. Nikpiapai, bagude rengbe ka idaha fu wirini ní gbia waraga gbe tarambiri. Ono ka si du nga gu gude re kuo gu ndiko nga ga ora na tarambiri i ki ya ní tumo marã, ba gu gude re rengbe arengba ka tumo gu marã re. Ono ka oni ya gu gude re mangisunge amanga tipa ka gbia gu marã re, si rengbe arengba ka undo ní ní ini ngerafuo tiní.—Rom. 13:4.
19. Ginipai du dagba agu apai si aida ani yuguhe fu agu aboro ani ayugo Ziazia Kekeapai fuyó, na wai rengbe ani ka mangaha?
19 Yesu aya fu apefuoko wee i niyugupai fu kura aboro. (Mt. 28:20) Pai sa si aida ani yuguhe fu agu aboro ani ayugo Ziazia Kekeapai fuyó nga, manga wene adiaberã. Tipa ka manga gupai re wenengai, si aidanga ani naagumba gupai agumba fuyó kindi si aida i mangihe te. Si nibawenepai ka ani yugu wai fuyó rengbeyó ka berãkurii agu abangua rugute nga ga Ziazia Kekeapai tipa wa ka i adiaberã tipa tiyo nitiyo. Nirengo, ‘ani aringbisa pa tirani aringbisa fu Mbori nibasasa.’ (Rom. 14:12) Sidu tie, ani dunduko duna wene nduapai berani tipa manga agu adiaberã nafu irisa fu Mbori.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Tipa ka bi gu sakapai du tipa gipai re, oni bi gu Gaani Sunge Nga ga Kindo nga ga Ngbangba 2006, kpewaraga 3-6 tii gu riipai nga, “Wai Mi Abi Apapara Kure na Agu Agene Husa Kaza I Amangaha na Kina Kurere?”
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Tipagine si aida ani wiriki manga diaberã ti ni?
• Gunde rengbe ka sa rani ani mangi wai, na wai rengbe ani ka do gunde kusayo?
• Gini apai sita ka ani mangihe ani ki mangi agu adiaberã nafu irisa fu Mbori?
[Gu sura du ti kpewaraga 20]
Apai Sita Si Aidaha Tipa Manga Wene Adiaberã
1 Ani He Gusapai
2 Ani Wetekeapai
3 Ani Kpari Tipa Tatamana
4 Ani Diberã
5 Ani Mangi Gupai Ani Nadiberã Tipaha
6 Ani Wisigi Gaani Diaberã ki Mangi Ariapai ka Si Idihe Wo
[Gu sura du ti kpewaraga 19]
Boro berãpai ue wakina gu boro du bangiri sungburosungburo baime rogo gu kurungba adunga na ngua rugaha ti ni ya